Mất passport, hộ chiếu hết hạn có về nước được không?

1. Mất passport/hộ chiếu có về nước được không?

Hộ chiếu (hay còn được gọi là passport) là loại giấy tờ do cơ nhà nước có thẩm quyền cung cấp cho công dân, để công dân sử dụng trong quá trình thực hiện thủ tục xuất nhập cảnh, hộ chiếu có giá trị chứng minh cho quốc tịch và nhân thân của người sở hữu hộ chiếu. Đây là một trong những loại giấy tờ bắt buộc cần phải có khi đi máy bay ra nước ngoài và ngược lại. Vì vậy, một trong những điều kiện cơ bản để công dân có thể nhập cảnh quay trở lại lãnh thổ của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là bắt buộc phải có giấy tờ Xuất nhập cảnh, giấy tờ xuất nhập cảnh đó còn nguyên vẹn và còn thời hạn sử dụng. Do đó, đối với công dân bị mất hộ chiếu khi đang công tác và làm việc ở nước ngoài thì sẽ không thể thực hiện thủ tục nhập cảnh vào lãnh thổ của Việt Nam, vì không có giấy tờ xuất nhập cảnh hợp pháp.

Tuy nhiên, khi công dân Ở nước ngoài bị mất hộ chiếu, muốn về nước ngay thì công dân đó hoàn toàn có thể thực hiện thủ tục xin cấp lại hộ chiếu theo thủ tục rút gọn. Như vậy, khi bị mất hộ chiếu, muốn về nước thì cần phải thực hiện thủ tục xin cấp lại hộ chiếu bị mất ở nước ngoài. Căn cứ theo quy định tại Điều 17 của Văn bản hợp nhất Luật xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2023, những người ra nước ngoài bị mất hộ chiếu, có nguyện vọng được trở về nước ngay thì sẽ được quyền cấp hộ chiếu phổ thông theo thủ tục rút gọn. Theo đó, công dân cần phải liên hệ với Đại sứ quán hoặc lãnh sự quán Việt Nam ở khu vực gần nhất để có thể thực hiện thủ tục xin cấp lại hộ chiếu bị mất.

Để có thể trở về nước, quy trình xin cấp lại hộ chiếu khi bị mất như sau:

Bước 1: Người đề nghị cấp hộ chiếu nộp đơn báo mất hộ chiếu, hai ảnh chân dung phải xuất trình giấy tờ tùy thân do cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam cung cấp. Nộp hồ sơ tại Đại sứ quán hoặc lãnh sự quán của Việt Nam ở khu vực gần nhất để thực hiện thủ tục xin cấp lại hộ chiếu bị mất.

Bước 2: Trong khoảng thời gian 02 ngày làm việc được tính kể từ ngày nhận được đơn đề nghị, Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài sẽ thực hiện thủ tục xem xét, quyết định cấp hộ chiếu cho người bị mất hộ chiếu, trả kết quả cho người đề nghị, thông báo bằng văn bản cho cơ quan quản lý xuất nhập cảnh thuộc Bộ công an trong trường hợp chưa kết nối được với Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam. Trong trường hợp nhận thấy chưa đầy đủ căn cứ để có thể cấp hộ chiếu cho người đề nghị, trong khoảng thời gian 02 ngày làm việc được tính kể từ ngày nhận được đơn đề nghị, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cần phải gửi văn bản cho cơ quan quản lý xuất nhập cảnh thuộc Bộ công an đã yêu cầu xác minh, đồng thời trả lời bằng văn bản cho người đề nghị.

Bước 3: Trong khoảng thời gian 02 ngày làm việc được tính kể từ ngày nhận được văn bản trao đổi của cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, cơ quan quản lý xuất nhập cảnh cần phải trả lời bằng văn bản cho cơ quan đại diện Việt Nam về vấn đề cấp hộ chiếu. Trong khoảng thời gian 01 ngày làm việc được tính kể từ ngày nhận được văn bản trả lời của Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh, cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài cấp hộ chiếu và trả kết quả cho người đề nghị. Trong trường hợp không cấp hộ chiếu thì cần phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do chính đáng.

2. Hộ chiếu hết hạn có về nước được không?

Căn cứ theo quy định tại Điều 7 của Văn bản hợp nhất Luật xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2023 có quy định về thời hạn của giấy tờ xuất nhập cảnh. Theo đó, thời hạn của hộ chiếu được quy định cụ thể như sau:

– Hộ chiếu phổ thông được cấp cho những đối tượng được xác định là người từ đủ 14 tuổi trở lên sẽ có thời hạn 10 năm và đồng thời không được thực hiện thủ tục gia hạn;

– Hộ chiếu phổ thông được cấp cho những đối tượng được xác định là người chưa đủ 14 tuổi sẽ có thời hạn 05 năm và đồng thời không được thực hiện thủ tục gia hạn;

– Hộ chiếu phổ thông cấp theo thủ tục rút gọn sẽ có thời gian không vượt quá 12 năm và đồng thời không được thực hiện thủ tục gia hạn.

Nhiều người hiện nay đặt ra câu hỏi, hộ chiếu hết hạn có về nước được hay không? Thì câu trả lời là không. Để có thể thực hiện thủ tục nhập cảnh quay trở lại nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, một trong những yêu cầu cơ bản cần phải đáp ứng đó là hộ chiếu còn thời hạn sử dụng. Hộ chiếu hết thời hạn sử dụng sẽ không đủ điều kiện và không được coi là giấy tờ hợp pháp để có thể quay trở về nước.

Vì vậy, khi hộ chiếu hết hạn cần phải trực tiếp liên hệ với đại sứ quán hoặc lãnh sự quán hoặc văn phòng đại diện ngoại giao của Việt Nam đặt tại nước ngoài để có thể được hướng dẫn thực hiện thủ tục xin gia hạn đối với hộ chiếu hoặc cấp lại hộ chiếu.

3. Kinh nghiệm lưu giữ passport khi du lịch nước ngoài: 

Hiện nay, ở Việt Nam có ba loại hộ chiếu, hộ chiếu phổ thông là loại hộ chiếu chiếm đa số, hộ chiếu công vụ và hộ chiếu ngoại giao là những loại hộ chiếu dành cho các cán bộ làm nhà nước theo phân công nhiệm vụ của Chính phủ. Vì vậy, trong quá trình công tác và làm việc tại nước ngoài hoặc du lịch tại nước ngoài, cần phải giữ hộ chiếu cẩn thận, tránh trường hợp mất hộ chiếu để xảy ra những tình trạng không đáng có. Có thể tham khảo một số kinh nghiệm lưu giữ giấy tờ và lưu giữ hộ chiếu trong quá trình du lịch ở nước ngoài như sau:

– Trong quá trình du lịch hoặc công tác ở nước ngoài, bạn nên in hộ chiếu thành nhiều bản và cất ở nhiều nơi khác nhau. Tuyệt đối không nên để bản photo kẹp cùng với hộ chiếu chính, chẳng may trong trường hợp bị mất, bạn vẫn còn có những quyển hộ chiếu khác để có thể sử dụng thay thế cho hộ chiếu bị mất;

– Bạn nên để ảnh cá nhân kẹp cùng với hộ chiếu photo trong trường hợp cần dùng tới, hạn chế để giấy tờ chung với hộ chiếu gốc. Lưu giữ lại các loại giấy tờ phòng trường hợp cần đến như vé máy bay, tờ khai xuất nhập cảnh. Có thể là giấy tờ chứng minh nhập cảnh hợp pháp ở nước sở tại. Đồng thời, để phòng ngừa tình huống xấu trong trường hợp bị mất giấy tờ, trước khi đi du lịch, bạn cần phải tìm hiểu và lưu giữ lại địa điểm cùng với số điện thoại của Đại sứ quán/lãnh sự quán Việt Nam đặt tại nước sở tại cũng như đường dây nóng của các cảnh sát tại khu vực du lịch trong trường hợp cần thiết thì có thể liên hệ ngay lập tức. Đặc biệt, nếu bạn du lịch tại các quốc gia không có đại sứ quán Việt Nam thì bạn cần phải tìm hiểu đại sứ quán của nước được ủy quyền để có thể thực hiện các thủ tục hành chính trong trường hợp cần thiết.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Quyết định 3191/QĐ-BCA của Bộ Công an về việc công bố thủ tục hành chính mới ban hành, thủ tục hành chính được sửa đổi, bổ sung thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Công an;

– Thông tư 25/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính về việc quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí, lệ phí trong lĩnh vực xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh, cư trú tại Việt Nam;

– Thông tư 31/2023/TT-BCA của Bộ Công an quy định về mẫu hộ chiếu, mẫu giấy thông hành và các biểu mẫu liên quan;

– Văn bản hợp nhất 29/VBHN-VPQH năm 2023 do Văn phòng Quốc hội ban hành hợp nhất Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam.

THAM KHẢO THÊM:

• Hộ chiếu hết hạn có bị phạt không? Gia hạn hộ chiếu ở đâu?
• Hộ chiếu hết hạn hoặc sắp hết hạn có được nhập cảnh không?
• Phải làm gì nếu hộ chiếu hết hạn khi đang ở nước ngoài?