Việc dồn điền đổi thửa là chủ trương của Nhà nước nhằm xây dựng nông thôn mới, quy hoạch lại đồng ruộng theo hướng quy vùng sản xuất hàng hoá. Tuy đây không phải là một thuật ngữ hoàn toàn mới nhưng khái niệm dồn điền đổi thửa vẫn luôn được nhiều người quan tâm.
Mục lục bài viết
1. Dồn điền đổi thửa là gì?
– Dồn điền đổi thửa chính là chủ trương, chính sách mà Nhà nước quy định đối với các loại đất nông nghiệp. Theo đó, khái niệm dồn điền đổi thửa được hiểu là việc dồn điền đổi thửa từ các thửa hoặc thửa nhỏ thành nhiều thửa.Mục đích của việc dồn điền đổi thửa này nhằm giúp cho việc canh tác của người dân diễn ra thuận lợi và hiệu quả hơn. Nhờ đó, sản xuất trở nên thống nhất trên quy mô lớn, năng suất lao động cao hơn.
– Dồn điền đổi thửa cũng cần có những điều kiện bắt buộc như sau :
+ Thứ nhất, thửa đất / khu đất được dồn điền đổi thửa phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng hoặc giấy tờ chứng minh quyền sử dụng theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, các lô đất / thửa đất phải đảm bảo không có tranh chấp, không bị kê biên quyền sử dụng đất để bảo đảm thi hành án và thửa đất / thửa đất còn thời hạn sử dụng.
+ Thứ hai, cá nhân / hộ gia đình có quyền sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp với cá nhân / hộ gia đình. trong cùng xã / phường / thị trấn. Trong đó hạn mức quy định không quá 10 lần giao đất nông nghiệp cho mỗi cá nhân / hộ gia đình.
+ Thứ ba, việc dồn điền đổi thửa cần phải được cá nhân, hộ gia đình đăng ký tại Văn phòng đăng ký đất đai và được cơ quan có thẩm quyền ghi vào sổ địa chính.
2. Đất dồn điền đổi thửa có được cấp sổ đỏ không?
Nghị định của Chính phủ đã quy định về việc sẽ thực hiện cấp đổi Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng đã cấp (sổ đỏ) khi thực hiện dồn điền, đổi thửa. Tuy nhiên, Nhà nước cũng đã bãi bỏ trường hợp dồn điền đổi thửa được cấp đổi sổ đỏ mà thay vào đó sẽ được cấp mới. Cụ thể đối với các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nộp hồ sơ cấp giấy chứng nhận. Như vậy, khi thực hiện dồn điền, đổi thửa, người dân sẽ được cấp sổ đỏ mới.
Riêng trường hợp người sử dụng đất đang thế chấp tại ngân hàng thì việc cấp sổ đỏ sẽ tiến hành như sau:
– Người sử dụng đất nộp bản sao hợp đồng thế chấp thay cho sổ đỏ đã cấp để làm thủ tục cấp sổ đỏ mới.
– Văn phòng đăng ký đất đai thông báo danh sách cấp sổ đỏ mới cho ngân hàng, nơi nhận thế chấp; xác định việc thế chấp vào sổ đỏ sau khi Sổ đỏ được cấp mới.
3. Thủ tục tiến hành dồn điền đổi thửa:
Việc dồn điền đối thửa đối với các hoạt động canh tác sinh hoạt của bà con nông dân là rất quan trọng. Vì vậy, khi tiến hành dồn điền đối thửa cũng cần đi qua những bước thủ tục hết sức nghiêm ngặt.
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ cấp mới sổ đỏ
Các cá nhân, hộ gia đình khi tiến hành dồn điền đổi thửa cần chuẩn bị phần hồ sơ thực hiện thủ tục cấp mới sổ đỏ, bao gồm:
– Đơn đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo Mẫ; một trong các loại giấy tờ về quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất.
– Chứng từ thực hiện nghĩa vụ tài chính (biên lai nộp thuế, tiền sử dụng đất…); giấy tờ liên quan đến việc miễn, giảm nghĩa vụ tài chính về đất đai, tài sản gắn liền với đất (nếu có); một số giấy tờ tùy thân khác như: Chứng minh nhân dân, thẻ Căn cước công dân,…
Bước 2: Nộp hồ sơ cấp mới sổ đỏ: Theo quy định của pháp luật thì các hộ gia đình, cá nhân cần phải nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai hoặc chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh để tiến hành thủ tục cấp mới sổ đỏ.
Bước 3: Tiếp nhận và xử lý hồ sơ: Về quá trình tiếp nhận hồ sơ, nếu hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ thì phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung trong thời hạn 3 ngày làm việc; Trường hợp hồ sơ đầy đủ và hợp lệ thì cán bộ tiếp nhận hồ sơ ghi đầy đủ thông tin vào Sổ tiếp nhận; viết và đưa Phiếu tiếp nhận hồ sơ cho người nộp.
Trách nhiệm của Văn phòng đăng ký đất đai, được yêu cầu cần phải thực hiện các công việc sau đây:
– Kiểm tra hồ sơ, xác nhận nội dung thay đổi vào đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận.
– Chuẩn bị hồ sơ để Phòng Tài nguyên và Môi trường trình Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp sổ đỏ cho người đã thực hiện xong “dồn điền đổi thửa” theo phương án được duyệt.
– Lập hoặc cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai; tổ chức trao sổ đỏ cho người sử dụng đất tại xã, phường, thị trấn nơi có đất.
4. Nguyên tắc và ý nghĩa của chính sách dồn điền đổi thửa là gì?
4.1. Nguyên tắc của phương án dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp:
Nghị định của Nhà nước về dồn điền đổi thửa quy định công tác chỉ đạo dồn điền đổi thửa tại các địa phương phải được thực hiện công khai, minh bạch và đảm bảo tính đồng thuận cao của người dân. Theo đó, lãnh đạo các địa phương không được tự ý sắp đặt dồn điền đổi thửa mà không thông qua ý kiến người sử dụng đất. Quan trọng hơn hết, phương án dồn điền đổi thửa đất nông nghiệp phải đảm bảo quy hoạch tổng thể. Như vậy mới tạo được sự thuận lợi cho công tác sản xuất lâu dài, không gây ảnh hưởng đến hệ thống thủy lợi, giao thông nội đồng…
4.2. Ý nghĩa của phương án dồn điền đổi thửa là gì?
Có thể nói rằng, đây là chính sách mà Nhà nước đã quyết định với mục địch thúc đẩy hiệu quả của chu trình canh tác sản xuất, tạo điều kiện tốt nhất cho người nông dân có thể tăng năng suất và thành quả lao động. Như vậy, chủ trương này đã và đang giải quyết hàng loạt vấn đề sau:
– Giúp các cơ quan chức năng thuận lợi hơn trong việc quản lý công tác sử dụng đất nông nghiệp tại địa phương. Qua đó, giúp hạn chế tối đa các trường hợp tranh chấp đất đai liền kề, tranh chấp lối đi chung… của người sử dụng đất nông nghiệp.
– Giúp người dân giải quyết tình trạng manh mún, phân tách trong canh tác đất nông nghiệp. Người dân dễ dàng đưa cơ giới hoá và ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào sản xuất. Hướng đến sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
5. Hồ sơ đề nghị và thủ tục dồn điền đổi thửa là gì?
5.1. Hồ sơ đề nghị dồn điền đổi thửa gồm những gì?
Để thực hiện dồn điền đổi thửa, cá nhân/hộ gia đình cần chuẩn bị hồ sơ chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp gồm các giấy tờ:
– Đơn đề nghị cấp đổi giấy chứng nhận của từng cá nhân/hộ gia đình theo Mẫu số 10/ĐK.
– Bản gốc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp (hoặc bản sao hợp đồng thế chấp quyền sử dụng đất nông nghiệp đối với trường hợp đất đang thế chấp tại tổ chức tín dụng)
– Văn bản chứng minh sự thỏa thuận chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân/hộ gia đình
– Quyết định chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp của UBND xã/phường/thị trấn nơi có đất đã được UBND quận/huyện/thị xã/thành phố thuộc tỉnh phê duyệt.
– Biên bản giao/nhận ruộng đất theo phương án dồn điền đổi thửa của địa phương (nếu có).
5.2. Thủ tục dồn điền đổi thửa là gì?
Theo quy định của Chính phủ, Văn phòng đăng ký đất đai khi tiếp nhận hồ sơ có trách nhiệm thực hiện các công việc như sau:
– Kiểm tra hồ sơ, xác nhận nội dung đã được thay đổi vào đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp.
– Văn phòng đăng ký đất đai chuẩn bị hồ sơ để Phòng Tài nguyên và Môi trường trình lãnh đạo UBND cấp huyện nhằm giải quyết giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đối tượng đã được duyệt phương án dồn điền đổi thửa.
– Lập mới/cập nhật và chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai về đất đã được dồn điền đổi thửa là gì. Đồng thời, tổ chức trao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân tại xã/phường/thị trấn nơi có đất.
Tóm lại, dồn điền đổi thửa là một chính sách vô cùng có lợi đối với nhà nông trong quá trình tham gia xây dựng nông thôn mới, quy hoạch lại ruộng đồng theo hướng quy vùng sản xuất hàng hóa. Nhờ có chính sách này mà hoạt động sản xuất nông nghiệp của người dân thuận tiện hơn, năng suất lao động cũng như hiệu quả sản xuất tăng lên một cách đáng kể.
