Đòi lại tiền cho vay khi có giấy mượn xe

Tóm tắt câu hỏi:

Kính gửi luật sư Ngày 15.8.2015 Tôi có cho một người bạn vay số tiền 90triệu và có thế chấp 1 chiếc xe máy nhưng không chính chủ (người này mua nhưng chưa sang tên ) Ngày 28.1.2016 người này dùng một số lý do xin mượn lại xe và viết giấy mượn lại xe có ngày hẹn trả lại xe (có người thứ 3 ký xác nhận làm chứng ) Nay đã đến ngày trả xe người này không trả xe và cũng không trả tiền như trong hợp đồng Xin hỏi luật sư tôi có thể tố cáo và khởi kiện người này về tội lừa đảo không Kính mong quý luật sư giải đáp giúp tôi ?

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:

1. Cơ sở pháp lý:

– Bộ luật dân sự 2005.

2. Luật sư tư vấn:

Thứ nhất, hợp đồng vay tài sản là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.

“Hình thức hợp đồng dân sự

1. Hợp đồng dân sự có thể được giao kết bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể, khi pháp luật không quy định loại hợp đồng đó phải được giao kết bằng một hình thức nhất định.

2. Trong trường hợp pháp luật có quy định hợp đồng phải được thể hiện bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực, phải đăng ký hoặc xin phép thì phải tuân theo các quy định đó.

Hợp đồng không bị vô hiệu trong trường hợp có vi phạm về hình thức, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác”.

Theo đó, pháp luật ghi nhận có thể giao kết hợp đồng vay tiền bằng lời nói, bằng văn bản hoặc bằng hành vi cụ thể. Trường hợp giao kết hợp đồng bằng giấy viết tay được tính là giao kết bằng văn bản (vì pháp luật không quy định văn bản là viết tay hay đánh máy) nên được pháp luật công nhận.

 Điều 474 “Bộ luật dân sự 2015” quy định về nghĩa vụ trả nợ của bên vay:

“1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

2. Trong trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.

3. Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

4. Trong trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi đối với khoản nợ chậm trả theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn chậm trả tại thời điểm trả nợ, nếu có thoả thuận.

5. Trong trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi trên nợ gốc và lãi nợ quá hạn theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ.”

Theo đó, bạn có quyền yêu cầu người bạn trả lại số tiền theo đúng thỏa thuận và trả lãi tương ứng với khoảng thời gian chậm trả theo lãi suất cơ bản cơ ngân hàng. Trường hợp người bạn của bạn không thực hiện nghĩa vụ, bạn có thể làm đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bạn của bạn đang sinh sống để yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp giữa hai bên chứ không thể kiện về tội lừa đảo bởi người này không có hành vi  lừa đảo.

Hồ sơ khởi kiện gồm:

– Đơn khởi kiện (Theo mẫu của Tòa án);

– Giấy tờ ghi nhận nợ (Sổ nợ, hóa đơn…);

– Chứng minh thư nhân dân của bạn (Bản sao có chứng thực);

– Sổ hộ khẩu gia đình bạn (Bản sao có chứng thực).

Thứ hai, thế chấp tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự đối với bên kia (sau đây gọi là bên nhận thế chấp) và không chuyển giao tài sản đó cho bên nhận thế chấp.

Tài sản bảo đảm do các bên thoả thuận và thuộc sở hữu của bên có nghĩa vụ hoặc thuộc sở hữu của người thứ ba mà người này cam kết dùng tài sản đó để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ của bên có nghĩa vụ đối với bên có quyền. Tài sản bảo đảm có thể là tài sản hiện có, tài sản hình thành trong tương lai và được phép giao dịch. Về chiếc xe máy trước đây bạn giữ sẽ được coi là tài sản bảo đảm.

Nếu như đã quá hạn trả tiền thì bạn hoàn toàn có quyền cho mượn chiếc theo quy định tại Điều 355  “Bộ luật dân sự 2015” về việc xử lý tài sản thế chấp thì:

“Trong trường hợp đã đến hạn thực hiện nghĩa vụ dân sự mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ thì việc xử lý tài sản thế chấp được thực hiện theo quy định tại Điều 336 và Điều 338 của Bộ luật này.”

Trường hợp đã đến hạn thực hiện nghĩa vụ dân sự mà bên có nghĩa vụ không thực hiện hoặc thực hiện nghĩa vụ không đúng thoả thuận thì tài sản cầm cố được xử lý theo phương thức do các bên đã thoả thuận hoặc được bán đấu giá theo quy định của pháp luật để thực hiện nghĩa vụ. Bên nhận cầm cố được ưu tiên thanh toán từ số tiền bán tài sản cầm cố.

>>> Luật sư tư vấn pháp luật dân sự qua tổng đài: 1900.6568

Tiền bán tài sản cầm cố được sử dụng để thanh toán nghĩa vụ cho bên nhận cầm cố sau khi trừ chi phí bảo quản, bán tài sản và các chi phí cần thiết khác có liên quan để xử lý tài sản cầm cố; trong trường hợp nghĩa vụ được bảo đảm là khoản vay thì thanh toán cho bên nhận cầm cố theo thứ tự nợ gốc, lãi, tiền phạt, tiền bồi thường thiệt hại nếu có; nếu tiền bán còn thừa thì phải trả lại cho bên cầm cố; nếu tiền bán còn thiếu thì bên cầm cố phải trả tiếp phần còn thiếu đó.

Như vậy, trong việc xác lập giao dịch cho mượn tài sản và có viết giấy mượn lại xe có ngày hẹn trả lại xe nhưng không trả đúng hẹn thì bạn cũng có thể yêu cầu Tòa án giải quyết để lấy lại chiếc xe. Sau đó xử lý chiếc xe theo thỏa thuận hoặc thanh lý, bán đấu giá tài sản nếu như người bạn kia không trả tiền cho bạn.