Đất ở không có nhà khi thu hồi có được hỗ trợ tái định cư?

1. Đất ở không có nhà khi thu hồi có được hỗ trợ tái định cư?

1.1. Quy định về tái định cư:

Tái định cư được hiểu là một trong các hình thức hỗ trợ về đời sống của Nhà nước đối với người sử dụng đất là cá nhân, tổ chức khi Nhà nước thực hiện chính sách thu hồi đất của người dân. Tuỳ thuộc vào từng trường hợp cụ thể mà nhà nước có chính sách đền bù bằng cách hỗ trợ tái định cư, đền bù bằng đất hoặc bằng tiền theo quy định của pháp luật. Tùy thuộc vào diện tích đất bị thu hồi và quỹ đất hiện có của Nhà nước, Nhà nước sẽ bồi thường số lượng suất tái định cư phù hợp.

Không phải trong tất cả các trường hợp người dân bị thu hồi đất đều được hỗ trợ tái định cư. Việc hỗ trợ tái định cư chỉ áp dụng với những cá nhân, hộ gia đình khi bị thu hồi đất và đáp ứng đủ những quy định mà pháp luật quy định.

Ngoài hỗ trợ tái định cư, Nhà nước cũng có những khoản hỗ trợ khác khi thu hồi đất của người sử dụng đất như sau: 

– Hỗ trợ ổn định đời sống và sản xuất;

– Hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm;

– Hỗ trợ tái định cư đối;

–  Hỗ trợ khác.

Tuỳ thuộc vào từng trường hợp cụ thể mà nhà nước có những khoản hỗ trợ khác nhau theo quy định của pháp luật.

1.2. Khi nào được hỗ trợ tái định cư:

Căn cứ điểm c khoản 2 Điều 83 Luật đất đai 2013 quy định về bồi thường khi nhà nước thu hồi đất ở của người dân như sau, nhà nước hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp thu hồi đất ở của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở. 

Như vậy, nếu trong trường hợp người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân bị nhà nước thu hồi đất ở mà hộ gia đình, cá nhân phải di chuyển chỗ ở thì sẽ được hỗ trợ tái định cư theo quy định của pháp luật. 

1.3. Đất không có nhà khi thu hồi có được hỗ trợ tái định cư?  

Căn cứ Điều 6 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định về các trường hợp được hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất ở như sau: 

– Trường hợp 1: Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất khi bị nhà nước thu hồi đất ở thì sẽ được hỗ trợ tái định cư nếu: 

+ Nhà nước thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định;

+ Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi.

– Trường hợp 2: Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất mà trong hộ gia đình có nhiều thế hệ chung sống trên một thửa đất ở thu hồi được xem xét hỗ trợ nhà ở tái định cư cho từng hộ gia đình khi bị nhà nước thu hồi đất ở mà hộ gia đình đó đủ điều kiện để tách thành từng hộ gia đình riêng hoặc có nhiều hộ gia đình có chung quyền sử dụng 01 thửa đất ở thu hồi. 

– Trường hợp 3: Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ở được bố trí tái định cư khi đất ở của hộ gia đình, cá nhân nằm trong hành lang an toàn khi xây dựng công trình công cộng có hành lang bảo vệ an toàn phải di chuyển chỗ ở mà không có chỗ ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất trong hành lang an toàn.

Từ đó có thể hiểu, điều kiện để được hỗ trợ tái định cư khi bị thu hồi đất ở là:

– Điều kiện 1: Đất bị thu hồi là đất ở đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất

– Điều kiện 2: Người bị thu hồi đất ở là hộ gia đình, cá nhân  phải di chuyển chỗ ở và không còn nhà ở nào khác trong cùng địa bàn nơi có đất bị thu hồi.

Như vậy, trường hợp người bị thu hồi đất  ở là cá nhân hộ gia đình không có nhà trên đất  thì không được hỗ trợ tái định cư.

Về mức bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất đối với người sử dụng đất là cá nhân, hộ gia đình được quy định tại Điều 6 Nghị định 47/2014/NĐ-CP như sau:

Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất ở mà đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất theo quy định của pháp luật về đất đai thì việc bồi thường về đất được thực hiện như sau:

+ Trường hợp 1: Được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư nếu người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất ở mà đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất bị thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà hộ gia đình, cá nhân không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi .

+ Trường hợp 2: Được bồi thường bằng tiền nếu:

++  Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ở, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất ở mà đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất hoặc đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất bị thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà hộ gia đình, cá nhân còn đất ở, nhà ở khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi. 

++ Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc các trường hợp theo quy định của pháp luật mà không có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc bằng nhà ở tái định cư . 

2. Quy định về hỗ trợ bố trí tái định cư cho người sử dụng đất đủ điều kiện được hỗ trợ:

Căn cứ Điều 22 Nghị định 47/2014/NĐ-CP, việc hỗ trợ tái định cư đối với trường hợp Nhà nước thu hồi đất ở của người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài mà phải di chuyển chỗ ở được quy định như sau: 

– Trường hợp 1: Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài nhận đất ở, nhà ở tái định cư được hỗ trợ khoản chênh lệch giữa giá trị suất tái định cư tối thiểu và số tiền được bồi thường về đất khi số tiền được bồi thường về đất nhỏ hơn giá trị một suất tái định cư tối thiểu.

– Trường hợp 2: Người sử dụng đất là hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài tự lo chỗ ở được nhận khoản tiền hỗ trợ tái định cư ngoài việc được bồi thường về đất theo quy định của pháp luật hiện hành. Theo đó, mức hỗ trợ này được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào quy mô diện tích đất ở bị thu hồi, số nhân khẩu của hộ gia đình và tình hình quỹ đất, kinh tế của địa phương để từ đó ra quyết định về mức hỗ trợ phù hợp nhất. 

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Luật đất đai 2013;

– Nghị định 47/2014/NĐ-CP về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất.