Đã bỏ điều kiện thường trú, tạm trú khi mua nhà ở xã hội?

1. Điều kiện mua nhà ở xã hội: 

Căn cứ Điều 51 Văn bản hợp nhất số 09/VBHN-VPQH về Luật nhà ở, điều kiện để được mua nhà ở xã hội bao gồm: 

Thứ nhất, điều kiện về nhà ở: 

– Các đối tượng phải chưa có nhà ở thuộc quyền sở hữu của mình. 

– Chưa được mua, thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội. 

– Chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức tại nơi sinh sống, học tập. 

– Chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người trong hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu do Chính phủ quy định theo từng thời kỳ và từng khu vực. 

Thứ hai, điều kiện về cư trú: 

– Các đối tượng phải đáp ứng có đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có nhà ở xã hội. 

– Nếu như không có đăng ký thường trú thì phải có đăng ký tạm trú từ một năm trở lên tại tỉnh, thành phố đó, ngoại trừ trường hợp đối tượng là học sinh, sinh viên các học viện, trường đại học, cao đẳng, dạy nghề; học sinh trường dân tộc nội trú công lập được sử dụng nhà ở trong thời gian học tập. 

Thứ ba, điều kiện về thu nhập: 

– Các đối tượng bao gồm Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị; Người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân và quân đội nhân dân; Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức: đảm bảo phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân. 

– Với đối tượng là hộ nghèo, cận nghèo thì phải thuộc diện nghèo, cận nghèo theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.

– Với những đối tượng bao gồm người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng; các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ theo quy định; học sinh, sinh viên các học viện, trường đại học, cao đẳng, dạy nghề; học sinh trường dân tộc nội trú công lập được sử dụng nhà ở trong thời gian học tập; hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở: không yêu cầu phải đáp ứng điều kiện về thu nhập theo quy định. 

2. Đã bỏ điều kiện thường trú, tạm trú khi mua nhà ở xã hội?

Hiện nay, theo quy định về Luật nhà ở, điều kiện về thường trú, tạm trú vẫn là một trong các tiêu chí để xét hưởng chính sách mua nhà ở xã hội. 

Tuy nhiên mới đây, Bộ xây dựng đã có dự thảo Nghị quyết trình lên Quốc hội để đề xuất bỏ điều kiện về đăng ký cư trú dành cho các đối tượng khi mua nhà ở xã hội. 

Cụ thể theo dự thảo, các đối tượng để được mua nhà ở xã hội chỉ cần đáp ứng 02 điều kiện sau: 

Một là, điều kiện về nhà ở: 

– Phải chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình. 

– Chưa được mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội. 

– Chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở dưới mọi hình thức tại nơi sinh sống, làm việc. 

– Có nhà ở thuộc sở hữu của mình nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người trong hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu 10m²/người. 

Hai là, điều kiện về thu nhập: 

– Đối tượng phải là người dân có thu nhập thấp. 

– Các công nhân, người lao động, chuyên gia đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp. 

– Các cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức thì phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân. 

– Đối tượng là hộ nghèo, cận nghèo thì phải thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo theo quy định của Chính phủ. 

– Đối tượng là người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ thuộc diện được hỗ trợ cải thiện nhà ở theo quy định tại Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng. 

– Đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ. 

– Hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở thì không yêu cầu phải đáp ứng điều kiện về thu nhập.

(quy định tại Điều 7 dự thảo Nghị quyết) 

Do đó, hiện nay điều kiện thường trú, tạm trú khi mua nhà ở xã hội mới đang trong giai đoạn đề xuất kiến nghị bỏ đi, chưa có văn bản luật ban hành sửa đổi chính thức bãi bỏ điều kiện đó. 

Theo dự thảo mới, điều kiện để người dân được mua nhà ở xã hội cũng dễ dàng hơn so với quy định Luật nhà ở và các văn bản hướng dẫn, quy định hiện nay. 

Trước đó, khi mua nhà ở xã hội người dân phải đáp ứng đủ 03 điều kiện bao gồm điều kiện về nhà ở, cư trú và thu nhập. Vấn đề đó đã và đang mang lại nhiều phiền toái cũng như khó khắn cho các công nhân, người lao động thu nhập thấp khi có mong muốn được mua nhà ở xã hội. Với mục đích để phát triển cũng như nâng cao khả năng tiếp cận của người dân với việc có chỗ ăn, chỗ ở ổn định, Bộ xây dựng đã có dự thảo yêu cầu sửa đổi rút điều kiện được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội chỉ còn 02 điều kiện. Với đề xuất này hi vọng sẽ tạo được điều kiện cho nhiều đối tượng cũng như góp phần thúc đẩy nguồn cung và cầu nhà ở xã hội, đảm bảo an sinh xã hội và đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính.

3. Các đối tượng được mua nhà ở xã hội có sự thay đổi: 

Theo quy định Luật nhà ở hiện hành, các đối tượng được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội bao gồm: 

– Người có công với cách mạng theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng. 

– Người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị. 

– Người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp. 

– Sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc công an nhân dân và quân đội nhân dân. 

– Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức. 

– Các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ theo quy định. 

– Hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở.

(quy định tại Điều 49, khoản 1 Điều 50 Văn bản 09/VBHN-VPQH về Luật nhà ở). 

Tuy nhiên, theo dự thảo Nghị quyết mới đặt vấn đề sẽ loại bỏ một số đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội. Cụ thể tại Điều 7 dự thảo Nghị quyết, các đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội bao gồm: 

– Các đối tượng là người thu nhập thấp. 

– Công nhân, người lao động, chuyên gia đang làm việc tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp. 

– Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức thì phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập đối với các khoản thu nhập từ tiền công, tiền lương theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân. 

– Các đối tượng là hộ nghèo, cận nghèo thì phải thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo theo quy định của Chính phủ. 

– Các đối tượng là người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ thuộc diện được hỗ trợ cải thiện nhà ở theo quy định tại Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng. 

– Các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ. 

– Hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật. 

Đồng thời, dự thảo Nghị quyết bổ sung thêm đối tượng là doanh nghiệp, hợp tác xã thuê nhà ở xã hội tại khu công nghiệp theo pháp luật về nhà ở cho người lao động trong đơn vị mình thuê lại theo quy định của Luật Nhà ở.

Khi đó, các doanh nghiệp, hợp tác xã cũng phải đảm bảo có hợp đồng thuê mặt bằng khu công nghiệp và đang hoạt động sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp đó và phải có hợp đồng thuê, sử dụng lao động với các đối tượng quy định tại Luật Nhà ở.

CÁC VĂN BẢN PHÁP LUẬT ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG BÀI VIẾT: 

Văn bản hợp nhất số 09/VBHN-VPQH về Luật nhà ở. 

Dự thảo Nghị quyết thí điểm một số chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân khu công nghiệp.