Chế độ ăn, ở, mặc và tư trang đối với phạm nhân trong tù

Phạm nhân khi đang thi hành hình phạt tù theo quy định của Luật thi hành án hình sự sẽ được hưởng đầy đủ các chế độ của phạm nhân. Pháp luật nước ta với chế độ nhân đạo thì phạm nhân sẽ được hưởng đầy đủ ăn, ở, mặc và tư trang theo quy định. Vậy quy định cụ thể của luật thi hành án hình sự về chế độ ăn, ở, mặc và tư trang đối với phạm nhân trong tù như thế nào? Bài viết dưới đây của Luật Dương Gia sẽ đi vào tìm hiểu các vấn đề liên quan để giúp người đọc hiểu rõ hơn về chế độ ăn, ở, mặc và tư trang đối với phạm nhân trong tù.

1. Chế độ ăn, ở, mặc và tư trang đối với phạm nhân là gì?

Theo khoản 2 Điều 3 Luật thi hành án hình sự 2019: “Phạm nhân là người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, tù chung thân.”

Chế độ ăn, ở, mặc và tư trang đối với phạm nhân trong tù là những quy định của Luật thi hành án đối với chế độ ăn, ở, mặc và tư trang cụ thể đối với phạm nhân. Chế độ ăn ở, mặc, tư trang được quy định chi tiết về tiêu chuẩn thức ăn phạm nhân được hưởng, diện tích và điều kiện chỗ ở, trang phục được cấp và các tư trang cần thiết. Chế độ này là quyền mà phạm nhân được hưởng, cơ quan thi hành án đảm bảo quyền này của phạm nhân.

2. Quyền của phạm nhân?

Quyền và nghĩa vụ của phạm nhân được quy định tại Điều 27 Luật thi hành án hình sự 2019

“1. Phạm nhân có các quyền sau đây:

a) Được bảo hộ tính mạng, sức khỏe, tài sản, tôn trọng danh dự, nhân phẩm; được phổ biến quyền và nghĩa vụ của mình, nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân;

b) Được bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế theo quy định; gửi, nhận thư, nhận quà, tiền; đọc sách, báo, nghe đài, xem truyền hình phù hợp với điều kiện của nơi chấp hành án;

c) Được tham gia hoạt động thể dục, thể thao, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ;

d) Được lao động, học tập, học nghề;

đ) Được gặp, liên lạc với thân nhân, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân; đối với phạm nhân là người nước ngoài được thăm gặp, tiếp xúc lãnh sự;

e) Được tự mình hoặc thông qua người đại diện để thực hiện giao dịch dân sự theo quy định của pháp luật;

g) Được bảo đảm quyền khiếu nại, tố cáo; được đề nghị xét đặc xá, bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật;

h) Được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, hưởng chế độ, chính sách về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật;

i) Được sử dụng kinh sách, bày tỏ niềm tin tín ngưỡng, tôn giáo theo quy định của pháp luật;

k) Được khen thưởng khi có thành tích trong quá trình chấp hành án.”

Phạm nhân khi thi hành án được hưởng các quyền theo quy định của pháp luật bao gồm: Được bảo hộ tính mạng, sức khỏe, tài sản, tôn trọng danh dự, nhân phẩm; bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế theo quy định; gửi, nhận thư, nhận quà, tiền; đọc sách, báo, nghe đài, xem truyền hình phù hợp với điều kiện của nơi chấp hành án; được tham gia các hoạt động lao động, học nghề, tham gia các chế độ khác theo quy định. Trong đó phạm nhân có quyền được hưởng chế độ ăn, ở, mặc và tư trang đối với phạm nhân trong tù.

3. Quy định về chế độ ăn, ở, mặc và tư trang đối với phạm nhân?

3.1. Quy định về chế độ ăn, ở của phạm nhân

Chế độ ăn, ở đối với phạm nhân được quy định tại Điều 48 Luật thi hành án hình sự 2019

“1. Phạm nhân được bảo đảm tiêu chuẩn định lượng về gạo, rau xanh, thịt, cá, đường, muối, nước mắm, dầu ăn, bột ngọt, chất đốt. Đối với phạm nhân lao động nặng nhọc, độc hại theo quy định của pháp luật thì định lượng ăn được tăng thêm nhưng không quá 02 lần tiêu chuẩn ăn ngày thường. Ngày lễ, tết theo quy định của pháp luật, phạm nhân được ăn thêm nhưng mức ăn không quá 05 lần tiêu chuẩn ăn ngày thường.

Căn cứ yêu cầu bảo đảm sức khỏe của phạm nhân trong quá trình giam giữ, lao động, học tập tại nơi chấp hành án, Chính phủ quy định cụ thể định mức ăn phù hợp với điều kiện kinh tế, ngân sách và biến động giá cả thị trường. Giám thị trại giam, Giám thị trại tạm giam, Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có thể quyết định hoán đổi định lượng ăn cho phù hợp với thực tế để phạm nhân có thể ăn hết tiêu chuẩn.”

– Tiêu chuẩn định lượng ăn uống được quy định tại  Điều 7 Nghị định số 133/2020/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của luật thi hành án hình sự. Tiêu chuẩn định lượng mỗi tháng phạm nhân được đảm bảo bao gồm: 17 kg gạo tẻ; 15 kg rau xanh; 01 kg thịt lợn; 01 kg cá; 0,5 kg đường; 0,75 lít nước mắm; 0,2 lít dầu ăn; 0,1 kg bột ngọt; 0,5 kg muối; Gia vị khác: tương đương 0,5 kg gạo tẻ; Chất đốt: tương đương 17 kg củi hoặc 15 kg than.

Lương thực, thực phẩm, chất đốt bảo đảm chất lượng và có mức giá trung bình theo thời giá thị trường tại địa phương.

Chế độ ăn trong các ngày lễ, Tết của phạm nhân: Ngày lễ, tết theo quy định của pháp luật, phạm nhân được ăn thêm nhưng mức ăn không quá 05 lần tiêu chuẩn ăn ngày thường.

Phạm nhân lao động thuộc danh mục nghề nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm theo quy định của pháp luật thì định lượng ăn được tăng thêm nhưng tổng mức ăn không quá 02 lần tiêu chuẩn ăn ngày thường.

Căn cứ yêu cầu bảo đảm sức khỏe của phạm nhân trong quá trình giam giữ, lao động, học tập tại nơi chấp hành án Thủ trưởng cơ sở giam giữ phạm nhân có thể quyết định hoán đổi định lượng ăn cho phù hợp với thực tế để phạm nhân có thể ăn hết tiêu chuẩn.

– Phạm nhân được sử dụng quà, tiền của mình để ăn thêm nhưng không được quá 03 lần định lượng trong 01 tháng cho mỗi phạm nhân và phải thông qua hệ thống lưu ký và căn-tin phục vụ sinh hoạt cho phạm nhân của cơ sở giam giữ.

– Phạm nhân được bảo đảm ăn, uống hợp vệ sinh. Việc nấu ăn cho phạm nhân do phạm nhân đảm nhiệm dưới sự giám sát, kiểm tra của trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện.

Bếp ăn cho phạm nhân được cấp các dụng cụ cần thiết cho việc nấu ăn, đun nước uống và chia đồ ăn cho phạm nhân theo khẩu phần tiêu chuẩn.

– Phạm nhân được ở theo buồng giam tập thể, trừ phạm nhân đang bị giam riêng theo quy định. Chỗ nằm tối thiểu của mỗi phạm nhân là 02 m². Đối với phạm nhân có con nhỏ ở cùng thì được bố trí chỗ nằm tối thiểu là 03 m².

– Mỗi phân trại của cơ sở giam giữ phạm nhân được tổ chức ít nhất một bếp ăn tập thể. Định mức dụng cụ cấp dưỡng của một bếp tập thể dùng cho 100 phạm nhân gồm: 01 tủ đựng thức ăn có lưới hoặc kính che kín, 03 chảo to, 01 chảo nhỏ, 01 nồi to dùng trong 03 năm; các loại dao, thớt, chậu rửa bát, rổ, rá, bát, đũa dùng trong 01 năm và các dụng cụ, trang thiết bị cấp dưỡng cần thiết khác phục vụ việc nấu ăn và chia khẩu phần ăn cho phạm nhân.

Dụng cụ cấp dưỡng dùng cho 01 mâm ăn của 06 phạm nhân bao gồm 01 lồng bàn, 01 xoong đựng cơm, 01 xoong đựng canh dùng trong 02 năm; 02 đĩa thức ăn, 01 bát đựng nước chấm, 01 muôi múc cơm, 01 muôi múc canh dùng trong 01 năm.

Dụng cụ cấp dưỡng dùng cho 01 phạm nhân ăn riêng theo suất gồm 01 cặp lồng có 04 ngăn hoặc khay có 05 ngăn bằng nhựa chuyên dùng đựng đồ ăn cơm và 01 thìa ăn cơm bằng nhựa dùng trong 02 năm.

-Về điện nước: Phạm nhân được sử dụng điện, nước sinh hoạt theo định mức quy định.

3.2. Quy định về chế độ mặc và tư trang đối với phạm nhân?

Chế độ mặc và tư trang của phạm nhân được quy định tại Điều 49 Luật thi hành án hình sự 2019

“Phạm nhân được cấp quần áo theo mẫu thống nhất, khăn mặt, chăn, chiếu, màn, dép, mũ hoặc nón, xà phòng, kem và bàn chải đánh răng; phạm nhân nữ được cấp thêm đồ dùng cần thiết cho vệ sinh của phụ nữ. Phạm nhân tham gia lao động được cấp thêm quần áo để lao động và căn cứ vào điều kiện công việc cụ thể được cấp dụng cụ bảo hộ lao động cần thiết.

Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”

Theo đó, chế độ mặc và tư trang của phạm nhân cụ thể như sau, phạm nhân được cấp: 02 bộ quần áo dài bằng vải thường theo mẫu thống nhất/năm; 02 bộ quần áo lót/năm; 02 khăn mặt/năm; 02 chiếu cá nhân/năm; 02 đôi dép/năm; 01 mũ (đối với phạm nhân nam) hoặc 01 nón (đối với phạm nhân nữ)/năm; 01 áo mưa nilông/năm; 04 bàn chải đánh răng/năm; 600 g kem đánh răng/năm; 3,6 kg xà phòng/năm; 800 ml dầu gội đầu/năm; 01 màn/03 năm; 01 chăn/04 năm (từ tỉnh Thừa Thiên Huế trở ra phía Bắc và 05 tỉnh Tây Nguyên cấp chăn bông có vỏ nặng không quá 02 kg, các tỉnh còn lại cấp chăn sợi); 01 áo ấm/03 năm (cấp từ tỉnh Thừa Thiên Huế trở ra phía Bắc và 05 tỉnh Tây Nguyên, các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương còn lại không cấp);

Riêng đối với phạm nhân nữ được cấp đồ dùng cần thiết cho vệ sinh cá nhân tương đương 02 kg gạo tẻ/người/tháng.

Đối với phạm nhân tham gia lao động, học nghề mỗi năm được phát 02 bộ quần áo bảo hộ lao động và dụng cụ bảo hộ lao động cần thiết khác.

Như vậy, chế độ ăn, ở, mặc và tư trang đối với phạm nhân trong tù được quy định cụ thể và chi tiết từng chế độ, phạm nhân được quy định định lượng và số lượng ăn, mặc, tư trang và những quy định khác liên quan đến chế độ trong ngày lễ. Cơ quan có thẩm quyền đảm bảo phạm nhân được hưởng đủ các chế độ nhằm đảm bảo phạm nhân được hưởng đầy đủ các quyền lợi khi chấp hành án phạt tù.