Các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực hải quan

1. Lãnh thổ hải quan là gì?

Căn cứ theo quy định tại khoản 13 Điều 4 Văn bản hợp nhất 12/VBHN-VPQH năm 2022 hợp nhất Luật Hải quan do Văn phòng Quốc hội ban hành ngày 08/07/2022 quy định về giải thích từ ngữ như sau:

Theo đó, lãnh thổ hải quan bao gồm những khu vực trong lãnh thổ, vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nơi Luật hải quan được áp dụng.

Có thể hiểu, lãnh thổ hải quan là một khu vực được quy định và kiểm soát bởi cơ quan hải quan của một quốc gia. Đây là nơi mà hàng hóa được nhập khẩu hoặc xuất khẩu thông qua, và cơ quan hải quan thường thực hiện các hoạt động kiểm tra, giám sát và thực hiện các quy định về thuế và hải quan trong khu vực này.

Trong lãnh thổ hải quan, cơ quan hải quan thường thực hiện các nhiệm vụ như kiểm tra hàng hóa, thu thuế hải quan, giám sát việc tuân thủ các quy định và luật pháp liên quan đến xuất nhập khẩu, và thực hiện các biện pháp an ninh biên giới.

Lãnh thổ hải quan có thể bao gồm các cảng biển, sân bay, trạm kiểm soát biên giới và các khu vực đặc biệt khác được quy định để thực hiện các hoạt động hải quan.

2. Các hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực hải quan:

Căn cứ theo quy định tại Điều 10 Văn bản hợp nhất 12/VBHN-VPQH năm 2022 hợp nhất Luật Hải quan do Văn phòng Quốc hội ban hành ngày 08/07/2022 quy định những hành vi bị nghiêm cấm trong lĩnh vực hải quan bao gồm:

– Đối với công chức hải quan:

+ Gây phiền hà, khó khăn trong việc làm thủ tục hải quan;

+ Bao che, thông đồng để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại, gian lận thuế;

+ Nhận hối lộ, chiếm dụng, biển thủ hàng hóa tạm giữ hoặc thực hiện hành vi khác nhằm mục đích vụ lợi;

+ Hành vi khác vi phạm pháp luật về hải quan.

– Đối với người khai hải quan, tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ liên quan đến hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh phương tiện vận tải:

+ Thực hiện hành vi gian dối trong việc làm thủ tục hải quan;

+ Buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới;

+ Gian lận thương mại, gian lận thuế;

+ Đưa hối lộ hoặc thực hiện hành vi khác nhằm mưu lợi bất chính;

+ Cản trở công chức hải quan thi hành công vụ;

+ Truy cập trái phép, làm sai lệch, phá hủy hệ thống thông tin hải quan;

+ Hành vi khác vi phạm pháp luật về hải quan.

Các hành vi nghiêm cấm trong lĩnh vực hải quan nêu trên được thiết lập trong pháp luật về hải quan nhằm mục đích bảo vệ lợi ích quốc gia và đảm bảo an ninh quốc gia, đồng thời cũng giúp ngăn chặn các hoạt động buôn lậu, gian lận thuế, và các hành vi không hợp pháp khác. Một số mục đích chính của việc đặt ra các hành vi nghiêm cấm trong lĩnh vực hải quan bao gồm:

– Bảo vệ an ninh quốc gia: Các biện pháp kiểm soát và hạn chế nhập khẩu và xuất khẩu của một số loại hàng hóa được thiết kế và đưa ra để ngăn chặn nguy cơ về an ninh quốc gia, bảo vệ chủ quyền và sự ổn định.

– Ngăn chặn hành vi buôn lậu: Các hành vi nghiêm cấm giúp ngăn chặn việc nhập khẩu hoặc xuất khẩu các loại hàng hóa bị cấm hoặc có nguy cơ cao về an ninh, an toàn hoặc môi trường, từ việc lưu thông trái phép trên biên giới.

– Bảo vệ người tiêu dùng nội địa: Các quy định hải quan cũng nhằm bảo vệ người tiêu dùng bằng cách kiểm soát chất lượng và an toàn của hàng hóa được nhập khẩu, đảm bảo rằng chúng đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và y tế.

– Bảo vệ ngành công nghiệp nội địa: Một số quốc gia thiết lập các biện pháp hạn chế nhập khẩu để bảo vệ ngành công nghiệp nội địa khỏi sự cạnh tranh không lành mạnh từ hàng hóa giá rẻ hoặc giả mạo từ nước ngoài.

– Đảm bảo việc thu thuế và lợi ích tài chính quốc gia: Các biện pháp kiểm soát hải quan cũng được sử dụng để đảm bảo rằng các loại thuế và lệ phí nhập khẩu được thu đầy đủ và đúng hợp pháp, giúp tăng cường nguồn thu tài chính cho quốc gia.

3. Địa bàn hoạt động của hải quan được quy định là ở đâu?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 7 Văn bản hợp nhất 12/VBHN-VPQH năm 2022 hợp nhất Luật Hải quan do Văn phòng Quốc hội ban hành ngày 08/07/2022 quy định về địa bàn hoạt động hải quan như sau:

Theo đó, địa bàn hoạt động hải quan bao gồm các khu vực:

– Khu vực cửa khẩu đường bộ, ga đường sắt liên vận quốc tế, cảng hàng không dân dụng quốc tế; cảng biển, cảng thủy nội địa có hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh; khu vực đang lưu giữ hàng hóa chịu sự giám sát hải quan, khu chế xuất, khu vực ưu đãi hải quan; các địa điểm làm thủ tục hải quan, kho ngoại quan, kho bảo thuế, bưu điện quốc tế, trụ sở người khai hải quan khi kiểm tra sau thông quan; các địa điểm kiểm tra hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu trong lãnh thổ hải quan;

– Khu vực, địa điểm khác đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước, được phép xuất khẩu, nhập khẩu, quá cảnh hàng hóa, xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh phương tiện vận tải theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Cùng với đó, trong địa bàn hoạt động hải quan, cơ quan hải quan chịu trách nhiệm kiểm tra, giám sát, kiểm soát đối với hàng hóa, phương tiện vận tải và xử lý vi phạm pháp luật về hải quan phù hợp với pháp luật Việt Nam, điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Ngoài ra, Chính phủ sẽ quy định chi tiết phạm vi địa bàn hoạt động hải quan.

Như vậy, việc luật đưa ra quy định địa bàn hoạt động hải quan có một số mục đích quan trọng như sau:

– Kiểm soát khu vực biên giới: Quy định về địa bàn hoạt động của hải quan giúp quản lý và kiểm soát các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa tại các cửa khẩu và các khu vực biên giới. Điều này giúp đảm bảo an ninh quốc gia và ngăn chặn các hoạt động buôn lậu và hoạt động phi pháp.

– Quản lý việc thu thuế và lệ phí nhập khẩu: Quy định địa bàn hoạt động của hải quan giúp cơ quan hải quan thuận tiện trong việc thu thuế và lệ phí nhập khẩu tại các cửa khẩu và khu vực quản lý, đảm bảo việc thu thuế được thực hiện một cách nhanh chóng, hiệu quả và công bằng.

– Hỗ trợ hoạt động thương mại quốc tế: Các quy định về địa bàn hoạt động của hải quan cũng có thể được thiết lập để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại quốc tế, bằng cách quản lý và vận hành các cảng biển, sân bay và cửa khẩu một cách hiệu quả.

– Bảo vệ người tiêu dùng và môi trường: Quy định địa bàn hoạt động của hải quan cũng có thể được áp dụng để đảm bảo rằng hàng hóa nhập khẩu đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và chất lượng, bảo vệ người tiêu dùng và môi trường.

– Hợp tác quốc tế: Các quy định này cũng có thể hỗ trợ trong việc hợp tác quốc tế giữa các quốc gia, bằng cách thiết lập các quy tắc và quy định chung về hoạt động xuất nhập khẩu và quản lý biên giới.

– Điều phối hoạt động chuyển phát nhanh: Quy định về địa bàn hoạt động của hải quan cũng có thể đóng vai trò trong việc điều phối các hoạt động chuyển phát nhanh và giao nhận hàng hóa qua biên giới. Điều này giúp tăng cường hiệu quả và an toàn cho việc vận chuyển hàng hóa qua các cửa khẩu và khu vực quản lý.

– Hỗ trợ phát triển kinh tế vùng: Quy định về địa bàn hoạt động của hải quan có thể được thiết lập để hỗ trợ phát triển kinh tế vùng bằng cách tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại và xuất khẩu tại các khu vực biên giới và cửa khẩu.

– Đối phó với tội phạm tổ chức: Bằng cách quy định rõ ràng về địa bàn hoạt động của hải quan, cơ quan hải quan có thể tăng cường hoạt động đối phó với các hoạt động tội phạm tổ chức như buôn lậu, gian lận thuế và rửa tiền. Điều này giúp nâng cao cảm giác an toàn và công bằng cho cộng đồng dân cư và doanh nghiệp.

Các văn bản pháp luật sử dụng trong bài viết:

– Văn bản hợp nhất 12/VBHN-VPQH năm 2022 hợp nhất Luật Hải quan do Văn phòng Quốc hội ban hành ngày 08/07/2022

THAM KHẢO THÊM:

• Xuất hóa đơn đối với hàng xuất khẩu trước hay sau lập tờ khai hải quan?
• Hàng phi mậu dịch là gì? Thủ tục hải quan đối với hàng phi mậu dịch
• Tờ khai hải quan khi hàng chung một vận đơn nhưng trên hai hóa đơn