Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp với tư vấn giám sát thi công

Ở mỗi lĩnh vực khác nhau, trong quá trình lao động thì không thể không tránh khỏi những rủi ro, những tình huống xảy ra ngoài ý muốn ảnh hưởng đến người lao động, do vậy để đảm bảo vấn đề về quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động thì khi tham gia lao động, làm việc tại các cơ sở lao động thì người lao động phải tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp… theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, bên cạnh đó thì còn có bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với tư vấn giám sát thi công. Vậy bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với tư vấn giám sát thi công là gì?

– Cơ sở pháp lý:

+ Luật xây dựng 2014, sửa đổi bổ sung 2020

+ Nghị định 119/2015/NĐ-CP quy định bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng

+ Thông tư 329/2016/TT-BTC hướng dẫn thực hiện Nghị định 119/2015/NĐ-CP quy định bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành.

1. Đối tượng phải mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng:

– Căn cứ tại Điều 4 Nghị định 119/2015/NĐ-CP quy định bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng quy định về đối tượng phải mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng, cụ thể:

” Điều 4. Đối tượng phải mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng

1. Trừ các công trình liên quan đến quốc phòng, an ninh và bí mật nhà nước, chủ đầu tư hoặc nhà thầu trong trường hợp phí bảo hiểm công trình đã được tính vào giá hợp đồng phải mua bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng đối với các công trình sau:

a) Công trình, hạng mục công trình có ảnh hưởng đến an toàn cộng đồng quy định tại Phụ lục II Nghị định số 46/2015/NĐ-CP ngày 12 tháng 5 năm 2015 của Chính phủ về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng và văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế (nếu có);

b) Công trình đầu tư xây dựng có ảnh hưởng lớn đến môi trường thuộc danh mục dự án phải thực hiện đánh giá tác động môi trường theo quy định tại Phụ lục II và Phụ lục III Nghị định số 18/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ quy định về quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường và văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế (nếu có);

c) Công trình có yêu cầu kỹ thuật đặc thù, điều kiện thi công xây dựng phức tạp theo quy định của pháp luật về xây dựng và pháp luật khác có liên quan.”

Theo đó, pháp luật quy định về những đối tượng phải mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng, đó là: đối tượng bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp tư vấn đầu tư xây dựng là trách nhiệm dân sự của nhà thầu tư vấn đầu tư xây dựng đối với bên thứ ba phát sinh từ việc thực hiện công việc khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng công trình xây dựng từ cấp II trở lên theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, đối với những công trình, hạng mục công trình có ảnh hưởng đến an toàn đến cộng đồng theo quy định của pháp luật và công trình có yêu cầu kỹ thuật đặc thù, điều kiện thi công xây dựng phức tạp theo quy định của pháp luật về xây dựng và các luật khác có liên quan, và công trình đầu tư xây dựng có ảnh hưởng lớn đến môi trường thuộc danh mục dự án phải thực hiện đánh giá tác động môi trường theo quy định của pháp luật. Đây là những trường hợp mà phải mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư, bởi lẽ những đối tượng này đều là những công trình có quy mô lớn, có sự ảnh hưởng lớn đến môi trường, đến an toàn của công cộng, và vì thế việc bắt buộc những đối tượng này phải tham gia mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng nhằm bảo đảm cho những rủi ro không may xảy ra bên cạnh đó là sự tích lũy, là những chế độ hưởng trợ cấp theo quy định của pháp luật. Số tiền bảo hiểm tối thiểu bằng giá trị hợp đồng tư vấn khảo sát xây dựng, hợp đồng tư vấn thiết kế xây dựng.

2. Bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp đối với tư vấn giám sát thi công:

– Căn cứ vào Khoản 10 Điều 3 Thông tư 329/2016/TT-BTC quy định: “10. Nhà thầu tư vấn là nhà thầu tư vấn khảo sát xây dựng, nhà thầu tư vấn thiết kế xây dựng của công trình xây dựng từ cấp II trở lên.”

Tại Điều 9 Luật xây dựng 2014 quy định về bảo hiểm trong hoạt động xây dựng, theo đó: bảo hiểm trong hoạt động đầu tư xây dựng bao gồm có: bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng, bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp tư vấn đầu tư xây dựng, bảo hiểm bảo hành công trình xây dựng, bảo hiểm trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba, bảo hiểm đối với vật tư, vật liệu, phương tiện, thiết bị công, người lao động, bảo hiểm trách nhiệm tư vấn đầu tư xây dựng. Khi tham gia mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng thì chủ đầu tư mua bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng đối với công trình có ảnh hưởng đến an toàn cộng đồng, môi trường, công trình có yêu cầu kỹ thuật đặc thù, điều kiện thi công xây dựng phức tạp. Bên cạnh đó, nhà thầu tư vấn mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp tư vấn dự án đầu tư xây dựng đối với công việc khảo sát xây dựng, thiết kế xây dựng của công trình xây dựng từ cấp II trở lên theo quy định của pháp luật. Khi tham gia bảo hiểm nghề nghiệp đối với tư vấn giám sát thi công thì phải tuân thủ theo những nguyên tắc tham gia bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư, theo đó tại Điều 3 Nghị định 119/2015/NĐ-CP quy định bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng quy định về nguyên tắc tham gia bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng, cụ thể:

– Chủ đầu tư, nhà thầu tư vấn, nhà thầu thi công xây dựng khi tham gia mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng và doanh nghiệp bảo hiểm triển khai bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng theo trách nhiệm, mức phí bảo hiểm và số tiền bảo hiểm tối thiểu quy định tại Nghị định này và hướng dẫn của Bộ Tài chính.

– Doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm và tổ chức nhận tái bảo hiểm nước ngoài phải đáp ứng điều kiện triển khai bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng theo quy định của pháp luật và doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng khi bên mua bảo hiểm đáp ứng đầy đủ điều kiện năng lực xây dựng quy định tại Luật Xây dựng 2014, sửa đổi bổ sung 2020 và những quy định pháp luật liên quan.

Ngoài việc phải tuân thủ theo những nguyên tắc khi tham gia mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng thì khi tham gia thì những chủ thể phải đóng những chi phí mua bảo hiểm bắt buộc dựa theo mức tính mà pháp luật đã quy định:

– Đối với bảo hiểm cho người lao động thi công trên công trường: Phí bảo hiểm được tính vào chi phí sản xuất kinh doanh.

– Đối với bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp tư vấn đầu tư xây dựng: Phí bảo hiểm được tính vào giá thành sản phẩm tư vấn

– Đối với bảo hiểm công trình trong thời gian xây dựng: Phí bảo hiểm được tính vào tổng mức đầu tư xây dựng;

– Trách nhiệm của bên mua bảo hiểm: theo đó, bên mua bảo hiểm có thể tham gia bảo hiểm với trách nhiệm, mức phí bảo hiểm, số tiền bảo hiểm cao hơn trên cơ sở thỏa thuận với doanh nghiệp bảo hiểm và phù hợp với các quy định của pháp luật. Chi phí mua bảo hiểm phát sinh thêm (nếu có) thực hiện theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, bên tham gia bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng theo trách nhiệm, theo mức phí bảo hiểm, theo số tiền bảo hiểm tối thiểu theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, bên nhận thầu tham gia bảo hiểm cũng có trách nhiệm dân sự đối với bên thứ ba theo quy định của pháp luật, và  khuyến khích các tổ chức, cá nhân không thuộc đối tượng phải tham gia bảo hiểm bắt buộc theo quy định mua bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng trên cơ sở thỏa thuận với doanh nghiệp bảo hiểm và phù hợp với các quy định pháp luật liên quan.

Do đó, có thể hiểu tư vấn giám sát thi công công trình không bắt buộc phải mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp. Nếu chủ đầu tư yêu cầu phải có bảo hiểm, thì phải mua và tiền này chủ đầu tư phải thanh toán cho tư vấn giám sát mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp theo quy định của pháp luật. Khi tham gia bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng thì các đối tượng phải mua bảo hiểm trách nhiệm nghề nghiệp phải tuân thủ theo các nguyên tắc khi tham gia theo quy định của pháp luật. Khi đó, các bên có trách nhiệm tham gia bảo hiểm theo quy định của pháp luật và đóng mức phí tham gia bảo hiểm nghề nghiệp theo tuỳ theo từng mức, tuỳ theo căn cứ mà pháp luật đã quy định về chi phí bảo hiểm nghề nghiệp đầu tư xây dựng.