Phân tích một hình ảnh độc đáo trong Con chim chiền chiện. Đây là nội dung câu hỏi số 2 trang 22 sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 bộ Chân trời sáng tạo. Trong bài viết này chúng mình xin chia sẻ một số gợi ý để các em học sinh có thêm tư liệu trả lời các câu hỏi soạn bài Con chim chiền chiện của tác giả Huy Cận.
Mục lục bài viết
1. Phân tích một hình ảnh độc đáo trong Con chim chiền chiện đạt điểm cao:
Mẫu 1:
Trong bài thơ “Con chim chiền chiện”, tôi vô cùng ấn tượng với chi tiết “Lòng chim vui nhiều, Hát không biết mỏi”. Mặc dù trong hai câu thơ này, tác giả chỉ dùng biện pháp nhân hóa đơn giản để miêu tả niềm vui trong lòng chim chiền chiện. Nhưng từ đó, tôi vẫn cảm nhận được niềm vui, sự hân hoan của chú chim nhỏ trước mùa xuân quê hương, trước cánh đồng xanh tươi. Niềm vui của chú là niềm vui chung của mọi người. Sự vui mừng ấy đã biến thành động lực và sức mạnh, khiến chú hót mãi không biết mỏi để cống hiến cho cuộc sống. Chỉ qua chi tiết đó, tôi đã cảm thấy vô cùng yêu thương và trìu mến chú chim chiền chiện nhỏ bé rồi.
Mẫu 2:
Hình ảnh trong bài thơ Con chim chiền chiện mà em cho là đặc biệt nhất là: “Tiếng ngọc trong veo, Chim gieo từng chuỗi”. Tiếng hót của chú chim chiền chiện đã được tác giả sử dụng một cách tinh tế để chuyển hóa cảm xúc. Tiếng hót vốn là âm thanh chỉ có thể nghe bằng tai mà không thể với tới. Vậy mà nó lại được cô đọng và biến thành những chuỗi ngọc. Tính từ “trong veo” đã góp phần miêu tả vẻ đẹp trong trẻo, vang vọng, thêu dệt thành những tràng dài cứ vang vọng trong không gian. Hình ảnh ấy vừa thú vị, vừa ấn tượng, vừa mới mẻ làm em nhớ mãi sau khi đọc bài thơ.
2. Phân tích một hình ảnh độc đáo trong Con chim chiền chiện hay nhất:
Mẫu 1:
Trong bài thơ Con chim chiền chiện của nhà thơ Huy Cận, tôi rất ấn tượng với hình ảnh:
“Chim biến mất rồi
Chỉ còn tiếng hót
Làm xanh da trời”
Đọc những dòng thơ này, tôi tưởng tượng ra bầu trời xanh bao la, thoáng đãng. Ở đó không hiện ra những hình ảnh nhỏ bé mà vang vọng tiếng hát trong trẻo và thiêng liêng lạ lùng. Tiếng hát có sức mạnh to lớn, tạo nên niềm vui, sự thoải mái. Tuy nhỏ bé, nhưng những chuỗi hót ấy đã góp thêm niềm vui, màu sắc cho cuộc sống của chúng ta. Dù chim có bay đi, tiếng hót và niềm vui vẫn còn đó. Những hình ảnh nên thơ thật đẹp và cứ vang vọng trong lòng tôi, dù bài thơ đã kết thúc từ lúc nào.
Mẫu 2:
Con chim chiền chiện là một bài thơ có nhiều hình ảnh ấn tượng. Tuy nhiên, với tôi, hình ảnh đẹp nhất vẫn là hình ảnh “Chim gieo từng chuỗi”. Hình ảnh thơ được lồng tiếng với cách chuyển tải cảm xúc rất thú vị. Âm thanh tuyệt vời của chim chiền chiện rơi thành những hạt ngọc trong trẻo, đẹp đẽ. Mỗi viên ngọc ấy là tinh hoa kết tinh của chú chim nhỏ, nối thành chuỗi dài lấp lánh dưới ánh nắng. Hình ảnh thơ mộng này đã giúp người đọc hình dung, cảm nhận rõ ràng từng bài hát chân tình, chân thành của chú sơn ca nhỏ trên nền trời xanh cao. Nó hiến dâng tác phẩm của mình một cách hào phóng, cống hiến hết mình cho bầu trời, cho cuộc sống này.
3. Soạn bài Con chim chiền chiện:
– Nội dung chính bài Con chim chiền chiện:
Bài thơ Con chim chiền chiện là một bài thơ ấn tượng của nhà thơ Huy Cận, miêu tả hình ảnh chú chim chiền chiện bay lượn và hót vang trên bầu trời, mang đến cảm giác vui tươi, trong trẻo và bình yên. Hình ảnh chú chim chiền chiện được tác giả miêu tả với vẻ đẹp tự nhiên, sống động
– Ý nghĩa bài Con chim chiền chiện:
Ca ngợi thiên nhiên: Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên và sự hòa hợp giữa con người với cảnh vật xung quanh. Tiếng hót của chim chiền chiện như một bài ca ngọt ngào, làm cho bầu trời trong xanh hơn, cuộc sống tươi đẹp hơn.
Biểu tượng của sự tự do: Hình ảnh chú chim bay cao và xa tượng trưng cho khát vọng tự do và niềm vui của cuộc sống. Tiếng hót của chim chiền chiện là biểu tượng của sự tự do, hạnh phúc và vui tươi.
– Giá trị nghệ thuật bài Con chim chiền chiện:
Ngôn ngữ thơ: Bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, trong sáng nhưng giàu cảm xúc, tạo nên bức tranh thiên nhiên sống động và gần gũi.
Hình ảnh và âm thanh: Hình ảnh chú chim chiền chiện trong bài thơ bay lượn và cất tiếng hót trong trẻo được nhà thơ miêu tả một cách tinh tế, mang lại cảm giác yên bình và hạnh phúc
– Trả lời câu hỏi bài Con chim chiền chiện:
Câu 1 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Xác định vần và nhịp của bài thơ và cho biết hiệu quả nghệ thuật của nó.
Trả lời:
Các vần và nhịp trong bài thơ là:
– Bài thơ có các vần theo thứ tự sau: cao – ngào, xanh – lanh, vợi – chói – nói – mỏi – hót – trời, sữa – chứa, sà – ca – nhà – ta,…
– Nhịp điệu ngắt 2/2 với giọng điệu nhanh, gấp gáp
→ Tác dụng nghệ thuật: góp phần thể hiện hình ảnh chú chim tự do bay lượn nhẹ nhàng trong không gian cao, rộng, thoáng đãng.
Câu 2 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Phân tích một hình ảnh trong bài thơ mà em cho là độc đáo nhất.
Trả lời:
– Gợi ý: Chọn hình ảnh
“Chỉ còn tiếng hót.
Làm xanh da trời”
– Phân tích:
Thông qua hình ảnh tiếng chim chiền chiện hót và hình ảnh làm xanh da trời, ta thấy được:
+ Từ ngữ đáng chú ý: “Chỉ” → nhấn mạnh sự tồn tại của tiếng chim hót; “Làm xanh da trời” → nhấn mạnh giá trị và ý nghĩa đặc biệt của tiếng chim hót
+ Nội dung, ý nghĩa: Tiếng chim hót làm cho bầu trời trong xanh hơn, cảnh đẹp thanh bình của đất nước, làm say đắm lòng người.
Câu 3 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Trong khổ thơ thứ hai và thứ tư, tác giả đã sử dụng những biên pháp tu từ nào? Những biện pháp đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của hai khổ thơ?
Trả lời:
Trong cả hai khổ thơ, nhà thơ đều sử dụng biện pháp nhân hóa với các từ nhân hóa như: gọi chim ơi, chim có thể nói, tròn bụng sữa…
→ Những biện pháp nhân hóa này có tác dụng nhằm nhấn mạnh hình ảnh con chim chiền chiện cũng như hình ảnh thiên nhiên vừa gần gũi vừa sinh động trong mối quan hệ gắn bó, hài hòa với con người. Qua đó, không chỉ gợi vẻ đẹp tươi tắn, rực rỡ của thiên nhiên mà còn khẳng định tình yêu, lòng trân trọng thiên nhiên của nhà thơ.
Câu 4 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc của tác giả. Đó là cảm xúc gì?
Trả lời:
– Những từ ngữ, hình ảnh trong bài thơ diễn tả cảm xúc của tác giả: yêu mến, vui bối rối, chan chứa, tưng bừng
→ Những từ ngữ diễn tả cảm xúc của tác giả một cách trực tiếp, chân thực và vô cùng chân thành. Đó là niềm vui, hạnh phúc trước cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, thanh bình của đất nước; đó là tình yêu, sự trân trọng vẻ đẹp tràn đầy sức sống, bình yên của thiên nhiên quê hương…
Câu 5 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):
Thông qua bài thơ, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì?
Trả lời:
Qua hình ảnh chú chim chiền chiện, Huy Cận đã gửi gắm tâm tư, thông điệp ý nghĩa của mình. Huy Cận đã dùng cảnh sắc thiên nhiên bao la, tươi đẹp để làm nổi bật đôi cánh bay cao của chú chim và tiếng hót trong trẻo, ngọt ngào của chú chim chiền chiện. Đó là cánh chim của bầu trời cao xanh, là cánh chim của đồng quê mang trong mình tình thương mến. Chim càng bay cao tiếng hót cất lên càng trong trẻo. Sâu xa hơn nữa: đôi cánh tung bay của chú chim chiền chiện chính là những chú chim tự do. Ông muốn gửi gắm thông điệp đến mọi người hãy mở lòng hòa mình vào thiên nhiên, cảm nhận và tận hưởng hết vẻ đẹp yên bình, nên thơ, sống động của thiên nhiên quê hương; tận hưởng những điều kỳ diệu và tận hưởng những điều tuyệt vời.