Cảnh sát kinh tế là gì? Thẩm quyền của cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế

1. Cảnh sát kinh tế là gì?

Tóm tắt câu hỏi:

Em có một câu hỏi muốn nhờ anh chị tư vấn là đối với cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế và chức vụ môi trường thì có được kiểm tra về chất lượng công trình, kiểm tra các công trình xây dựng cơ bản đang thi công không? Nếu kiểm tra thì căn cứ vào đâu? Chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của cảnh sát kinh tế và chức vụ, môi trường trong lĩnh vực kinh tế? Cảnh sát kinh tế và chức vụ, môi trường có được kiểm tra và thanh tra khi có nghi vấn tổ chức, cá nhân vi phạm về kinh tế không? Em chân thành cảm ơn anh chị!

Luật sư tư vấn:

Cảnh sát kinh tế là một lực lượng cảnh sát thuộc Cảnh sát nhân dân Việt Nam. Thực hiện nhiệm vụ quản lý trật tự kinh tế và chức vụ có quyền tiến hành các biện pháp điều tra, xác minh xem có hành vi phạm tội về kinh tế hay không.

Tại Khoản 2 Điều 20 Thông tư 28/2014/TT-BCA về công tác điều tra hình sự trong Công an nhân dân, đội Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ trong hoạt động điều tra hình sự có thẩm quyền: Tiến hành điều tra các vụ án hình sự chưa rõ đối tượng phạm tội và các vụ án hình sự đã rõ đối tượng phạm tội do tự phát hiện về các tội phạm quy định tại Chương XVI, Chương XXI, các điều 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145 Chương XIV (trong trường hợp đối tượng phạm tội lợi dụng tư cách pháp nhân của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, lợi dụng việc ký kết hợp đồng kinh tế để phạm tội) của Bộ luật hình sự năm 1999 khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của Toà án nhân dân cấp huyện.Vì vậy, khi phát hiện hành vi có dấu hiệu tội phạm thuộc một trong các chương này thì Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ có quyền tiến hành các biện pháp điều tra, xác minh xem có hành vi phạm tội hay không để khởi tố vụ án hình sự.

Cũng theo khoản 4 Điều 39 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012, Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ có quyền xử phạt vi phạm hành chính. Trước khi ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, người có thẩm quyền xử phạt có trách nhiệm xác minh các tình tiết liên quan đến hành vi vi phạm như có vi phạm hay không, mức độ thiệt lại, lỗi,…Do đó, khi cá nhân, tổ chức có hành vi có dấu hiệu vi phạm trong lĩnh vực kinh tế thì cơ quan Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự và quản lý kinh tế và chức vụ có quyền kiểm tra và xử phạt.

Như vậy, nếu cá nhân, tổ chức có hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật (hành chính hoặc hình sự) trong lĩnh vực kinh tế thì Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ có quyền kiểm tra, xác minh để làm rõ hành vi có vi phạm pháp luật hay không?

2. Thẩm quyền thanh tra, kiểm tra của cảnh sát kinh tế:

Tóm tắt câu hỏi:

Xin luật sư cho tôi được biết. Tôi có đầu tư một công ty may theo đúng pháp luật của doanh nghiệp được hưởng mọi ưu đãi đầu tư của Ủy ban nhân dân tỉnh, tổng đầu tư hơn 20 tỷ VNĐ, sau khi đầu tư tôi gặp rủi ro và thua lỗ trong kinh doanh hiện nay tôi phải bán cả dự án đầu tư cho đơn vị khác đúng luật và đúng với quy định hướng dẫn của các cơ quan quản lý có thẩm quyền. Trong khi tôi đang làm thủ tục chuyển nhượng theo hướng dẫn của các cấp có thẩm quyền thì có các đồng chí cảnh sát kinh tế tỉnh yêu cầu kiểm tra tổng đầu tư của doanh nghiệp và kiểm tra tất cả các giấy tờ khác mà họ yêu cầu từ hóa đơn sao kê tài khoản ngân hàng, kê khai thuế và chúng tôi đã đáp ứng đầy đủ mọi yêu cầu. Tôi muốn hỏi:

1. Khi kiểm tra doanh nghiệp họ có có phải xuất trình quyết định kiểm tra doanh nghiệp không?

2. Người ký quyết định kiểm tra doanh nghiệp là trưởng hay phó phòng cảnh sát kinh tế? 

3. Thời gian được kiểm tra và làm việc là bao nhiêu ngày? Hay cứ kiểm tra bao giờ song thì thôi? Rất mong luật sư cho tôi được biết xin chân thành cảm ơn!

Luật sư tư vấn:

Điều 38 Luật thanh tra 2022 quy định:

“1. Thanh tra viên là người được bổ nhiệm vào ngạch thanh tra viên để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong hoạt động thanh tra theo quy định của pháp luật.”

Điều 46 Luật thanh tra 2022 quy định hình thức thanh tra: 

“1. Hoạt động thanh tra được thực hiện theo kế hoạch hoặc đột xuất.

2. Thanh tra theo kế hoạch được tiến hành theo kế hoạch thanh tra đã được ban hành.

3. Thanh tra đột xuất được tiến hành khi phát hiện cơ quan, tổ chức, cá nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật hoặc theo yêu cầu của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực hoặc do Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền giao.”

Như vậy, khi thanh tra, có thể được thực hiện theo kế hoạch, thanh tra thường xuyên hoặc thanh tra đột xuất.

Điều 5138 Luật thanh tra 2022 quy định thẩm tra viên, người được giao nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành được quy định:

“1. Thanh tra viên là người được bổ nhiệm vào ngạch thanh tra viên để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong hoạt động thanh tra theo quy định của pháp luật.

2. Ngạch thanh tra viên bao gồm thanh tra viên, thanh tra viên chính, thanh tra viên cao cấp.

3. Người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành phải là công chức của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành, trừ trường hợp là viên chức ở cơ quan thuộc Chính phủ theo quy định của Chính phủ.

3. Nhiệm vụ quyền hạn của ngành kiểm lâm, cảnh sát kinh tế:

Tóm tắt câu hỏi:

Xin luật sư tư vấn giúp cho tôi vấn đề sau: 1.đoàn kiểm tra liên nghành kiểm lâm, cảnh sát kinh tế có quyền kiểm tra hồ sơ gỗ đã thành phẩm đến công trình không? nếu có thì trình tự kiểm tra như thế nào?

2.số lượng và chủng loại gỗ đến công trường đầy đủ giấy tờ (số lượng và nguồn gốc) được chủ đầu tư kiểm tra vậy chúng tôi có cần phải làm việc với đoàn kiểm tra hay chủ đầu tư làm việc.

Luật sư tư vấn:

Căn cứ Khoản 2 Điều 104 Luật Lâm nghiệp năm 2017 quy định quyền hạn của kiểm lâm khi thực hiện nhiệm vụ như sau:

“a) Yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan cung cấp thông tin, tài liệu trong thi hành công vụ theo quy định của pháp luật;

b) Xử phạt vi phạm hành chính và áp dụng các biện pháp ngăn chặn hành vi vi phạm hành chính; khởi tố, điều tra vi phạm pháp luật về lâm nghiệp theo quy định của pháp luật;

c) Sử dụng phương tiện, thiết bị chuyên dụng, vũ khí, công cụ hỗ trợ và trang phục theo quy định của pháp luật.”

Trình tự kiểm tra thực hiện theo Điều 31 Thông tư 26/2022/TT-BTNMT quy định:

– Công bố và giao quyết định kiểm tra cho đối tượng được kiểm tra hoặc người đại diện của đối tượng được kiểm tra; thông báo về thành phần Tổ kiểm tra và người chứng kiến (nếu có). Trường hợp kiểm tra đột xuất không có quyết định kiểm tra thì người đại diện của đoàn, tổ kiểm tra phải giới thiệu về thành phần tham gia và lý do kiểm tra.

– Yêu cầu đối tượng được kiểm tra hoặc người đại diện của đối tượng được kiểm tra chấp hành quyết định kiểm tra của người có thẩm quyền và làm việc với Tổ kiểm tra. Trường hợp những người này không có mặt tại nơi kiểm tra thì Tổ kiểm tra mời đại diện Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc đại diện cơ quan công an nơi kiểm tra, người chứng kiến để công bố quyết định kiểm tra và tiến hành kiểm tra theo quy định.

– Tổ chức kiểm tra theo đúng nội dung của quyết định kiểm tra đã công bố. Trường hợp có nội dung phát sinh trong quá trình kiểm tra vượt quá thẩm quyền, Tổ kiểm tra phải báo cáo ngay với người ban hành quyết định kiểm tra để kịp thời xử lý.

– Kiểm tra vận chuyển lâm sản: Tổ kiểm tra chỉ được dừng phương tiện giao thông đang lưu thông để kiểm tra lâm sản khi có căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 29 Thông tư 26/2022/TT-BTNMT. Hiệu lệnh dừng phương tiện có thể sử dụng một loại hoặc sử dụng kết hợp còi, cờ hiệu Kiểm lâm, đèn pin.

– Kiểm tra lâm sản nhập khẩu, xuất khẩu, quá cảnh tại cửa khẩu: Cơ quan Kiểm lâm phối hợp với cơ quan Hải quan cửa khẩu tổ chức kiểm tra lâm sản theo quy định tại Thông tư này.

– Đối tượng được kiểm tra phải chấp hành các yêu cầu kiểm tra của Tổ kiểm tra; xuất trình ngay hồ sơ lâm sản theo quy định tại Thông tư này và các tài liệu liên quan khác theo quy định của pháp luật.