Trong thời gian chấp hành án phạt tù ở trại giam, phạm nhân có nghĩa vụ phải lao động để cải tạo và trở thành công dân có ích cho xã hội. Giám thị trại giam có trách nhiệm bố trí lao động cho phạm nhân phù hợp với độ tuổi, sức khỏe, giới tính, mức án, tính chất, mức độ hành vi phạm tội của từng phạm nhân. Vậy phạm nhân là người lớn tuổi phải tham gia lao động không?
Mục lục bài viết
1. Phạm nhân là người lớn tuổi phải tham gia lao động không?
Cá nhân đang thi hành án hình sự thì việc tham gia lao động trong trại giam là công việc hàng ngày mà phạm nhân phải thực hiện trong quá trình rèn luyện tại đây. Công việc tham gia thường liên quan đến nuôi trồng, canh tác theo thời gian, công việc phù hợp. Căn cứ thro quy định tại Điều 32 của Luật Thi hành án hình sự 2019 thì chế độ lao động của phạm nhân được ghi nhận với các nội dung sau đây:
– Việc bố trí công việc cho các phạm nhân cần đượ xem xét chặt chẽ, tổ chức lao động phù hợp với độ tuổi, sức khỏe và đáp ứng yêu cầu quản lý, giáo dục, hòa nhập cộng đồng. Trong suốt thời gian mà phạm nhân lao động thì không thể tự do thích làm ý mình mà cần phải dưới sự giám sát, quản lý của trại giam, trại tạm giam.
Để đảm bảo được sức khỏe cũng như giờ giấc làm việc nghỉ ngơi khoa học thì theo quy định thời giờ lao động của phạm nhân sẽ không quá 08 giờ trong 01 ngày và 05 ngày trong 01 tuần, cá nhân này cũng sẽ được nghỉ vào các ngày chủ nhật, lễ, tết theo quy định của pháp luật.
Trong một số trường hợp được đánh giá là đột xuất hoặc thời vụ, thì việc việc làm thêm giờ cũng không thể tránh khỏi nên Giám thị trại giam có thể yêu cầu phạm nhân nhưng không được vượt quá tổng số giờ làm thêm trong ngày theo quy định của pháp luật về lao động. Trường hợp phạm nhân lao động thêm giờ hoặc lao động trong ngày nghỉ thì được nghỉ bù hoặc được bồi dưỡng bằng tiền, hiện vật;
Trại giam phải áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động cho phạm nhân.
– Riêng đối với những phạm nhân là nữ được bố trí làm công việc phù hợp với giới tính; không được bố trí làm công việc không sử dụng lao động nữ theo quy định của pháp luật về lao động ví dụ sắp xếp phạm nhân nữ làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm, ảnh hưởng sức khỏe sinh sản,..
– Đối với trường hợp mà phạm nhân bị bệnh hoặc có nhược điểm về thể chất, tâm thần thì cán bộ trại giam phải có trách nhiệm giám sát nghiêm túc để đánh giá kịp thời được mức độ, tính chất của bệnh và trên cơ sở chỉ định của y tế trại giam, trại tạm giam được miễn hoặc giảm thời gian lao động.
– Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định các trường hợp phạm nhân được nghỉ lao động, cụ thể:
+ Nếu nhận thấy sức khỏe phạm nhân không đảm bảo để lao động như bị bệnh, không đủ sức khỏe lao động và được y tế trại giam xác nhận;
+ Cá nhân đang tham gia cải tạo và đang điều trị tại cơ sở y tế;
+ Phạm nhân có con dưới 36 tháng tuổi đang ở cùng mẹ trong trại giam mà bị bệnh, được y tế trại giam xác nhận thì cũng được nghỉ lao động để đảm bảo thời gian chăm sóc con nhỏ;
+ Phạm nhân nữ có thai được nghỉ lao động.
Đối chiếu với các quy định trên thì pháp luật không đề cập bất kỳ quy định nào về việc người lớn tuổi thì không phải tham gia lao động, trừ khi cá nhân này đang bị ốm nặng đang điều trị tại cơ sở y tế hoặc nằm trong các trường hợp khác đã nêu trên.
2. Việc tổ chức lao động cho phạm nhân được thực hiện thế nào?
Việc tổ chức lao động cho phạm nhân hiện cũng là một trong các chế định quan trọng đã được quy định tại Điều 33 Luật Thi hành án hình sự 2019, theo đó các nội dung được thể hiện như sau:
– Cần có sự căn cứ vào độ tuổi, sức khỏe, giới tính, mức án, tính chất, mức độ hành vi phạm tội của phạm nhân để tổ chức sao cho hợp lý; Cùng với đó thì phải xem xét đến cả những yếu tố về điều kiện đất đai, tài nguyên, ngành, nghề, trang thiết bị, phương tiện, vật tư, nguồn vốn mà trại giam đang quản lý và điều kiện cụ thể của trại giam; khả năng hợp tác với tổ chức, cá nhân để tổ chức lao động cho phạm nhân, Giám thị trại giam lập kế hoạch tổ chức lao động cho phạm nhân trong năm, gửi cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an, cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Quốc phòng để phê duyệt;
– Khi cá nhân có thẩm quyền xây dựng kế hoạch tổ chức lao động cho phạm nhân hằng năm phải có các nội dung cơ bản sau đây:
+ Cần phải xem xét đến tổng số phạm nhân, trong đó có số lượng phạm nhân đủ điều kiện lao động theo quy định của pháp luật;
+ Phải xây dựng được các dự kiến chi phí cho lao động; trích khấu hao tài sản cố định;
+ Chứa đựng các thông tin liên quan đến dự kiến kết quả lao động của phạm nhân; chênh lệch thu, chi trong tổ chức lao động của phạm nhân;
+ Đồng thời thì cần có dự kiến, đề xuất kế hoạch sử dụng kết quả lao động của phạm nhân.
– Mộ khi kế hoạch tổ chức lao động đã được xây dựng thì trại giam có trách nhiệm thực hiện theo đúng kế hoạch đã được cấp có thẩm quyền quy định tại khoản 1 Điều này phê duyệt;
Như vậy, việc tổ chức lao động cho phạm nhân cần đảm bảo tính hợp lý, khả năng thực hiện trên thực tế hiệu quả. Theo đó, phải căn cứ vào độ tuổi, sức khỏe, giới tính, mức án, tính chất, mức độ hành vi phạm tội của phạm nhân; điều kiện đất đai, tài nguyên, ngành, nghề, trang thiết bị, phương tiện, vật tư, nguồn vốn mà trại giam đang quản lý và điều kiện cụ thể của trại giam; Đồng thời, cũng phải quan tâm đến khả năng hợp tác với tổ chức, cá nhân để tổ chức lao động cho phạm nhân
3. Phạm nhân là người lớn tuối tích cực tham gia làm việc thì có ích gì trong thời hạn chấp hành án phạt tù?
Như đã biết, khi tham gia cải tạo trong trại giam thì cán bộ trại giam sẽ có ghi nhận theo dõi về kết quả lao động của phạm nhân để đảm bảo các quyền lợi của cá nhân này, có thể kể đến:
– Thứ nhất, được sử dụng để hỗ trợ đời sống phạm nhân: Phạm nhân khi tham gia lao động sau khi đã trừ các chi phí hợp lý thì sẽ được sử dụng vào những việc:
+ Có thể sử dụng những chí phí phát sinh thông qua việc canh tác là để bổ sung mức ăn cho phạm nhân;
+ Được dùng để lập Quỹ hòa nhập cộng đồng để chi hỗ trợ cho phạm nhân khi chấp hành xong án phạt tù;
+ Bên cạnh đó là dùng bổ sung vào quỹ phúc lợi, khen thưởng của trại giam;
+ Hoặc có thể dùng chi hỗ trợ đầu tư trở lại cho trại giam phục vụ việc tổ chức lao động, giáo dục, dạy nghề cho phạm nhân; nâng cao tay nghề cho phạm nhân chuẩn bị chấp hành xong án phạt tù;
+ Cá nhân có tham gia lao động hoàn toàn có thể được trả công nên khoản tiền này sẽ dùng cho việc chi trả một phần công lao động cho phạm nhân trực tiếp tham gia lao động sản xuất; chi hỗ trợ cho phạm nhân bị tai nạn lao động.
Phạm nhân được sử dụng theo quy định số tiền thưởng quy định tại điểm c khoản 1 Điều này và số tiền được nhận quy định tại điểm đ khoản 1 Điều này hoặc gửi trại giam quản lý và được nhận lại khi chấp hành xong án phạt tù.
– Thứ hai, Điều kiện để được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù:
Quyền lợi này của phạm nhân hiện đang được quy định tại khoản 1 Điều 6 Thông tư liên tịch
+ Cá nhân này đã chấp hành được ít nhất một phần ba thời hạn đối với hình phạt tù từ ba mươi năm trở xuống hoặc mười hai năm đối với tù chung thân;
+ Ngoài ra, việc theo dõi quá trình thi hành án thì nhận thấy có nhiều tiến bộ thể hiện ở việc chấp hành tốt Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; tích cực học tập, lao động cải tạo và phải có đủ kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên;…
Như vậy, phạm nhân sẽ được hưởng các chế độ như đã nêu trên nếu tích cực tham gia lao động, được đánh giá xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên.
Văn bản pháp luật được sử dụng:
– Luật Thi hành án hình sự 2019;
– Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-TANDTC-VKSNDTC của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao: Hướng dẫn thi hành một số quy định về thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm và thủ tục đặc biệt xem xét lại quyết định của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao của Luật tố tụng hành chính.
THAM KHẢO THÊM:
