Nội dung và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục

1. Nội dung chủ yếu của tư tưởng Hồ Chí Minh:

1.1. Tư tưởng Hồ Chí Minh soi sáng con đường giải phóng và phát triển đất nước

Thứ nhất, tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của cách mạng Việt Nam; là sản phẩm của dân tộc và thời đại, là tài sản vĩnh hằng, bất diệt, vô giá của dân tộc ta. Tư tưởng của Người không chỉ tiếp thu, kế thừa những giá trị, tinh hoa văn hóa của nhân loại mà chủ yếu là chủ nghĩa Mác – Lênin, mà còn giải đáp nhiều vấn đề của thời đại và của sự nghiệp cách mạng Việt Nam và thế giới. Trong suốt chặng đường hơn nửa thế kỷ qua, tư tưởng Hồ Chí Minh đã trở thành ngọn cờ dẫn dắt cách mạng nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Trong bối cảnh thế giới ngày nay, tư tưởng Hồ Chí Minh giúp chúng ta nhận thức đúng đắn những vấn đề lớn liên quan đến bảo vệ độc lập dân tộc, phát triển xã hội và bảo đảm quyền con người; Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội vì lợi ích của con người. Tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng vững chắc để Đảng ta vạch ra đường lối cách mạng đúng đắn, là sợi chỉ đỏ dẫn dắt toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ của mỗi người trong từng thời kỳ cách mạng.

Thứ hai, tư tưởng Hồ Chí Minh là tài sản tinh thần vô giá của dân tộc Việt Nam. Giá trị của tư tưởng Hồ Chí Minh thể hiện ở chỗ trung thành với những nguyên lý phổ biến của chủ nghĩa Mác – Lênin và vận dụng những nguyên lý đó vào điều kiện cụ thể của nước ta, đề xuất những vấn đề mới do thực tiễn đặt ra và giải quyết một cách linh hoạt, khoa học, hiệu quả, trên nguyên tắc “lý luận không phải là cái gì cứng nhắc mà chứa đầy tính sáng tạo; lý luận luôn cần được bổ sung bằng những kết luận vừa được rút ra từ thực tiễn sinh động”.

Giá trị của tư tưởng Hồ Chí Minh nằm ở chỗ được kiểm nghiệm trong thực tiễn. Ngày nay, tư tưởng đó bao gồm hệ thống quan điểm lý luận, tư tưởng về đường lối, sách lược của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, cách mạng xã hội chủ nghĩa ở nước ta, về đổi mới thể chế chính trị và kinh tế hướng ra thế giới, về đạo đức, phong cách, phương pháp Hồ Chí Minh, việc thực hiện những tư tưởng đó trong đời sống xã hội và phản ánh những quy luật khách quan của sự nghiệp đấu tranh giải phóng trong thời đại cách mạng vô sản, phản ánh mối quan hệ chặt chẽ giữa mục tiêu giải phóng dân tộc với mục tiêu giải phóng giai cấp và con người. Tư tưởng Hồ Chí Minh sống mãi với chúng ta, bởi nó đã thấm sâu vào quần chúng nhân dân, được thực tiễn cách mạng kiểm nghiệm, ngày càng tỏa sáng, thu phục trái tim, khối óc của hàng triệu triệu người con.

1.2. Nôi dung về tư tưởng Hồ Chí Minh cần tập trung:

(1) Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh suốt đời đấu tranh vì Đảng, vì cách mạng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân;

(2) Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là hết lòng vì Đảng, thực hiện đúng đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, giữ nghiêm kỷ luật Đảng;

(3) Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, luôn đặt lợi ích của Đảng, lợi ích của nhân dân lên hàng đầu; hết lòng hết sức phục vụ nhân dân, vì Đảng, vì dân, hy sinh tự trọng, gương mẫu trong mọi việc;

(4) Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh hòa đồng với nhân dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tiếp thu phê bình và chịu sự giám sát của nhân dân;

(5) Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, không ngừng học tập, luôn tự phê bình và phê bình để nâng cao trình độ và tư tưởng, cải tiến công việc, giúp nhau cùng tiến bộ.

Trong đó, cần tập trung quán triệt và làm theo những giá trị cốt lõi của tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh: Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư (dĩ công vô tư), tất cả vì Nhân dân.

Nhân sinh quan của Hồ Chí Minh xuất phát từ triết lý sống lấy khiêm tốn, giản dị làm nền tảng; lấy chuẩn mực đạo đức làm chuẩn mực; lấy thanh cao làm vui; gắn bó gắn bó với con người và thiên nhiên như một sức mê hoặc vô tận, là tình yêu con người hoà với tình yêu thiên nhiên tạo nên tinh thần lạc quan của người lính.

2. Nội dung về học tập:

Với quan điểm tự học, Hồ Chí Minh khẳng định: Phải học suốt đời, xây dựng xã hội học tập.

Theo Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO), học tập suốt đời là tất cả các hoạt động học tập có chủ đích trong suốt cuộc đời của một cá nhân từ khi sinh ra cho đến khi qua đời, theo các phương thức giáo dục chính quy, không chính quy và không chính quy. Trong thời đại mà chu kỳ thay đổi của khoa học và công nghệ ngày càng ngắn và tuổi thọ con người ngày càng cao thì việc học tập suốt đời là tất yếu. Học tập suốt đời vừa là quyền lợi vừa là trách nhiệm của công dân. Công dân có quyền lựa chọn hình thức học tập phù hợp với năng lực, sở thích và điều kiện, hoàn cảnh của mình để nâng cao kiến thức, hiểu biết, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đổi mới và hội nhập quốc tế; học để có nghề, có nghề, có hiệu quả, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của công việc; học cách cho đi nhiều hơn, để bản thân và người khác hạnh phúc; học tập để đóng góp cho sự phát triển của đất nước và nhân loại.

Theo Hồ Chí Minh, việc học là một dòng chảy liên tục, không ngừng phát triển, người học không được để nó bị gián đoạn, dù công việc của cuộc sống có bộn bề đến đâu. Người căn dặn chúng ta trong mọi hoạt động cách mạng đều phải học, “lúc còn sống cũng phải học”. Và bản thân Người là tấm gương sáng về tinh thần thường xuyên học tập trong mọi lúc, trong suốt cuộc đời và hoạt động cách mạng, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, kể cả trong lao tù, nơi người ta chỉ mong được sống sót. Hiện nay Người vẫn bằng nghị lực tự học nâng cao kiến thức, hun đúc ý chí cách mạng cứu nước cứu dân.

Ngay từ khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, để xây dựng nước Việt Nam mới, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng chỉ rõ: Dựng nước cần phải có nguồn nhân lực dồi dào, nhân tài. . Vì vậy, Người đã hô hào toàn dân: “suốt đời ta phải học tập và hoạt động cách mạng”. Người còn nhấn mạnh: “Không học thì không theo kịp, công việc sẽ tụt hậu”, ai cũng cần phải học và học suốt đời vì “thế giới tiến bộ không ngừng, ai không học là lạc hậu. .” “. Để chống nạn mù chữ cho toàn dân, Người yêu cầu từ trẻ đến già, bất luận nam hay nữ, bất luận làm nghề gì, ai cũng phải đi học, người biết chữ dạy người mù chữ, “Vì lợi ích trong 10 năm , bạn phải trồng cây. Vì lợi ích trăm năm phải trồng người”, Ngày 21-7-1956, phát biểu tại lớp học tập chính trị đầu tiên, Trường Đại học CSND Việt Nam, Bác Hồ căn dặn: “Việc học là việc suốt đời phải không ngừng. mạng sống. Suốt đời phải gắn lý thuyết với công việc thực tiễn. Không ai có thể tự cho mình là biết đủ, biết hết. Thế giới đang từng ngày đổi thay, dân tộc ta ngày càng tiến bộ, vì vậy chúng ta phải không ngừng học tập, rèn luyện để cùng tiến bộ với nhân dân”.

3. Ứng dụng tư tưởng vào sự nghiệp giáo dục hiện nay: 

Hiện nay tư tưởng, quan điểm của Hồ Chí Minh về học tập và phát triển vẫn không ngừng được áp dụng trong thực tiễn.  Tư tưởng tự học vẫn luôn là kim chỉ nam xuyên suốt và đề cao trong các nhà trường. Việc tự học này được thể hiện qua hệ thống các phòng tự học, thư viện được trang bị đầy đủ các trang thiết bị. 

Tiếp theo, là việc khuyến khích học sinh học mọi lúc mọi nơi. Việc học không nên chỉ giới hạn trong sách vở, trường lớp. Kiến thức chúng ta có thể tiếp thu ở mọi lúc mọi nơi, chỉ cần bản thân chúng ta luôn có ý thức trau dồi.

Khuyến khích, đề cao tinh thần tự học, tự làm, noi gương cho các thế hệ sau. Đây là biện pháp hữu hiệu để có thể giúp các em có thể có được động lực phấn đấu, nỗ lực trong học tập.