Những trường hợp không phải đóng thuế thu nhập cá nhân?

3. Thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân:

Theo quy định tại Điều 4 của Luật Thuế thu nhập cá nhân và Điều 4 Nghị định 65/2013/NĐ-CP được hướng dẫn chi tiết bởi Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC (được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 12 và bổ sung bởi khoản 4, 5 Điều 12 Thông tư 92/2015/TT-BTC), các khoản thu nhập được miễn thuế bao gồm các khoản sau đây:

– Thu nhập có được từ chuyển nhượng bất động sản (bao gồm cả nhà ở hình thành trong tương lai, công trình xây dựng hình thành trong tương lai theo quy định pháp luật về kinh doanh bất động sản) giữa các chủ thể là: vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; bố vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau là khoản thu nhập được miễn thuế.

– Thu nhập các chủ thể có được từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của các chủ thể là những cá nhân trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam là khoản thu nhập được miễn thuế.

– Thu nhập các chủ thể có được từ giá trị quyền sử dụng đất của các chủ thể là những cá nhân được Nhà nước giao đất không phải trả tiền hoặc được giảm tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật là khoản thu nhập được miễn thuế.

– Thu nhập các chủ thể có được từ nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản (bao gồm tất cả các tài sản như là nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản) giữa các chủ thể là: vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; cha vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội, ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau là khoản thu nhập được miễn thuế.

– Thu nhập các chủ thể có được từ chuyển đổi đất nông nghiệp để hợp lý hóa sản xuất nông nghiệp nhưng không làm thay đổi mục đích sử dụng đất của các chủ thể là những hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, được Nhà nước giao để nhằm mục đích sản xuất là khoản thu nhập được miễn thuế.

– Thu nhập của các chủ thể là những hộ gia đình, cá nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản chưa qua chế biến hoặc sẽ chỉ qua sơ chế thông thường và chưa chế biến thành sản phẩm khác là khoản thu nhập được miễn thuế.

Các hộ gia đình, cá nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất để được miễn thuế thu nhập cá nhân sẽ cần phải thỏa mãn đồng thời các điều kiện sau:

+ Các hộ gia đình, cá nhân trực tiếp tham gia vào hoạt động sản xuất để được miễn thuế thu nhập cá nhân cần có quyền sử dụng đất, quyền thuê đất, quyền sử dụng mặt nước, quyền thuê mặt nước hợp pháp để sản xuất và trực tiếp tham gia lao động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng thủy sản.

+ Thực tế thì các hộ gia đình, cá nhân này cư trú tại địa phương nơi diễn ra hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng, đánh bắt thủy sản.

Địa phương nơi diễn ra hoạt động sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng thủy sản của các hộ gia đình hay các cá nhân là quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (chúng ta cũng có thể gọi chung là đơn vị hành chính cấp huyện) hoặc huyện giáp ranh với nơi diễn ra hoạt động sản xuất. Còn đối với hoạt động đánh bắt thủy sản thì sẽ không cần phải phụ thuộc nơi cư trú.

+ Đối với các sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng đánh bắt thủy sản mà chưa chế biến thành các sản phẩm khác hoặc các sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp, làm muối, nuôi trồng đánh bắt thủy sản này mới chỉ sơ chế thông thường đó là sản phẩm mới được làm sạch, phơi, sấy khô, bóc vỏ, tách hạt, cắt, ướp muối, bảo quản lạnh và các hình thức bảo quản thông thường khác.

– Thu nhập các chủ thể có được từ lãi tiền gửi tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ; thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ là khoản thu nhập được miễn thuế.

– Thu nhập các chủ thể có được từ kiều hối được miễn thuế là khoản tiền cá nhân nhận được từ nước ngoài do thân nhân là người Việt Nam định cư ở nước ngoài, người Việt Nam đi lao động, công tác, học tập tại nước ngoài gửi tiền về cho thân nhân ở trong nước là khoản thu nhập được miễn thuế.

Cần lưu ý trong trường hợp các chủ thể là những cá nhân nhận được tiền từ nước ngoài do thân nhân là người nước ngoài đã gửi về đáp ứng điều kiện về khuyến khích chuyển tiền về nước theo quy định của Ngân hàng nhà nước Việt nam thì các chủ thể này cũng sẽ có thể được miễn thuế.

Căn cứ dùng để xác định thu nhập được miễn thuế trong trường hợp này đó chính là các giấy tờ được dùng để chứng minh nguồn tiền nhận từ nước ngoài và chứng từ chi tiền của tổ chức trả hộ (nếu có).

– Thu nhập các chủ thể có được từ phần tiền lương, tiền công làm việc ban đêm, làm thêm giờ được trả cao hơn so với tiền lương, tiền công làm việc ban ngày, làm việc trong giờ theo quy định của Bộ luật Lao động năm 2019 là khoản thu nhập được miễn thuế, cụ thể như sau:

+ Đối với phần tiền lương, tiền công trả cao hơn do phải làm việc ban đêm, làm thêm giờ được miễn thuế căn cứ vào tiền lương, tiền công thực trả do phải làm đêm, thêm giờ trừ đi mức tiền lương, tiền công tính theo ngày làm việc bình thường.

+ Trong trường hợp các chủ thể là những cá nhân làm thêm giờ vào ngày thường, cá nhân đó sẽ được trả 60.000 đồng/giờ thì thu nhập được miễn thuế là: 60.000 đồng/giờ – 40.000 đồng/giờ = 20.000 đồng/giờ

+ Trong trường hợp các chủ thể là những cá nhân làm thêm giờ vào ngày nghỉ hoặc ngày lễ, cá nhân đó khi được trả 80.000 đồng/giờ thì thu nhập được miễn thuế là: 80.000 đồng/giờ – 40.000 đồng/giờ = 40.000 đồng/giờ

+ Đối với các chủ thể là những tổ chức, cá nhân trả thu nhập sẽ cần phải lập bảng kê phản ánh rõ thời gian làm đêm, làm thêm giờ, khoản tiền lương trả thêm cho các cá nhân đó đã làm đêm, làm thêm giờ mà tổ chức đó đã trả cho người lao động. Bảng kê này sẽ được lưu tại đơn vị trả thu nhập và xuất trình khi có yêu cầu của cơ quan thuế.

– Tiền lương hưu do Quỹ bảo hiểm xã hội trả theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội; tiền lương hưu nhận được hàng tháng từ Quỹ hưu trí tự nguyện là khoản thu nhập được miễn thuế.

– Thu nhập các chủ thể có được từ học bổng là khoản thu nhập được miễn thuế, bao gồm:

+ Học bổng mà các chủ thể đã nhận được từ ngân sách Nhà nước bao gồm: học bổng của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo, các trường công lập hoặc các loại học bổng khác có nguồn từ ngân sách Nhà nước.

+ Học bổng mà các chủ thể đã nhận được từ tổ chức trong nước và ngoài nước (bao gồm cả khoản tiền sinh hoạt phí) theo chương trình hỗ trợ khuyến học của tổ chức đó.

Tổ chức thực hiện việc chi trả học bổng cho các chủ thể là những cá nhân trong những trường hợp được nêu cụ thể bên trên sẽ có trách nhiệm cần phải lưu giữ các quyết định cấp học bổng và các chứng từ trả học bổng. Trong trường hợp các chủ thể là những cá nhân nhận học bổng trực tiếp từ các tổ chức nước ngoài thì các cá nhân đó sẽ nhận thu nhập phải lưu giữ tài liệu, chứng từ chứng minh thu nhập nhận được là học bổng do các tổ chức ngoài nước cấp.

– Thu nhập các chủ thể có được từ bồi thường hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe; tiền bồi thường tai nạn lao động; tiền bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; các khoản bồi thường Nhà nước và các khoản bồi thường khác theo quy định của pháp luật là khoản thu nhập được miễn thuế.

– Thu nhập các chủ thể nhận được từ các quỹ từ thiện được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập hoặc công nhận, hoạt động vì mục đích từ thiện, nhân đạo, khuyến học không nhằm mục đích thu lợi nhuận là khoản thu nhập được miễn thuế.

Căn cứ xác định thu nhập nhận được từ các quỹ từ thiện được miễn thuế được nêu trong trường hợp này đó chính là văn bản hoặc quyết định trao khoản thu nhập của quỹ từ thiện và chứng từ chi tiền, hiện vật từ quỹ từ thiện.

– Thu nhập các chủ thể nhận được từ các nguồn viện trợ của nước ngoài vì mục đích từ thiện, nhân đạo dưới hình thức Chính phủ và phi Chính phủ được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt là khoản thu nhập được miễn thuế.

Căn cứ xác định thu nhập được miễn thuế tại điểm này là văn bản của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt việc nhận viện trợ.

– Thu nhập các chủ thể có được từ tiền lương, tiền công của thuyền viên là người Việt Nam nhận được do làm việc cho các hãng tàu nước ngoài hoặc các hãng tàu Việt Nam vận tải quốc tế là khoản thu nhập được miễn thuế.

– Thu nhập của cá nhân là chủ tàu, cá nhân có quyền sử dụng tàu và cá nhân làm việc trên tàu có được từ hoạt động cung cấp hàng hóa, dịch vụ trực tiếp phục vụ hoạt động khai thác thủy sản xa bờ là khoản thu nhập được miễn thuế.

Như vậy, trên đây là 16 khoản thu nhập được miễn thuế. Việc quy định như vậy đã góp phần quan trọng đảm bảo quyền và lợi ích của các chủ thể là những tổ chức hay các cá nhân trong quá trình nộp thuế thu nhập cá nhân. Cũng là cơ sơ pháp lý để cơ quan Nhà nước miễn thuế thu nhập cá nhân cho các đối tượng là các cá nhân hay tổ chức.