Quy định mới nhất về quyền và nghĩa vụ của bên bảo lãnh

1. Nghĩa vụ của bên bảo lãnh

Tóm tắt câu hỏi:

Bên tôi là bên nhận bảo lãnh do Ngân hàng X phát hành đảm bảo cho đối tác Y của chúng tôi thực hiện hợp đồng. Tuy nhiên, bên Y sau 1 thời gian thực hiện hợp đồng đã tự ý hủy hợp đồng, bên tôi đã gửi hồ sơ yêu cầu ngân hàng X thực hiện nghĩa vụ theo bảo lãnh. Theo Thông tư 07/2015/TT-NHNN quy định bảo lãnh thì sau 5 ngày kể từ ngày bên nhận bảo lãnh gửi đầy đủ hồ sơ yêu cầu thực hiện cam kết bảo lãnh thì bên bảo lãnh phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thanh toán tiền theo bảo lãnh. Tuy nhiên ngân hàng X sau 1 tháng vẫn chưa thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh. Tôi muốn Luật Dương Gia tư vấn cơ quan nào bảo vệ quyền lợi cho chúng tôi? Chúng tôi muôn khởi kiện thì khởi kiện tòa sơ thẩm về dân sự hay kinh tế?

Luật sư tư vấn:

Khoản 1 Điều 21 Thông tư 07/2015/TT-NHNN quy định: Để yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, bên nhận bảo lãnh phải gửi văn bản yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh kèm hồ sơ theo thỏa thuận tại cam kết bảo lãnh cho bên bảo lãnh. Yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh được coi là hợp lệ khi bên bảo lãnh nhận được trong thời gian làm việc của bên bảo lãnh và trong thời hạn hiệu lực của cam kết bảo lãnh. Trường hợp gửi yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh dưới hình thức thư bảo đảm qua mạng bưu chính công cộng thì ngày bên bảo lãnh nhận được yêu cầu là ngày ký nhận thư bảo đảm.

Theo thông tin bạn cung cấp, bên bạn là bên nhận bảo lãnh do Ngân hàng X phát hành đảm bảo cho đối tác Y để thực hiện hợp đồng. Tuy nhiên, bên Y sau 1 thời gian thực hiện hợp đồng đã tự ý hủy bỏ hợp đồng, bên bạn đã gửi hồ sơ yêu cầu ngân hàng X thực hiện nghĩa vụ. Tuy nhiên, sau 1 tháng ngân hàng X vẫn chưa thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh. Như vậy, việc làm của ngân hàng X đã vi phạm về thời gian thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh theo quy định tại Điểm a) Khoản 2 Điều 21 Thông tư 07/2015/TT-NHNN như sau:

“2. Thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh:

a) Trường hợp bảo lãnh ngân hàng (trừ trường hợp bảo lãnh đối ứng, xác nhận bảo lãnh):

Chậm nhất sau 5 ngày làm việc kể từ ngày bên bảo lãnh nhận được văn bản yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh hợp lệ theo quy định tại khoản 1 Điều này, bên bảo lãnh có trách nhiệm thực hiện đúng, đầy đủ nghĩa vụ bảo lãnh đã cam kết đối với bên nhận bảo lãnh, đồng thời hạch toán ghi nợ vào tài khoản cho vay bắt buộc số tiền đã trả thay cho bên được bảo lãnh và thông báo cho bên được bảo lãnh biết. Bên được bảo lãnh có nghĩa vụ hoàn trả đầy đủ số tiền bên bảo lãnh đã trả thay và số tiền lãi theo quy định tại khoản 3 Điều này.”

Điều 30 Thông tư 07/2015/TT-NHNN quy định Nghĩa vụ của bên bảo lãnh như sau:

– Có trách nhiệm cung cấp các thông tin, tài liệu liên quan đến thẩm quyền phát hành cam kết bảo lãnh cho các bên có liên quan; thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh khi nhận được yêu cầu phù hợp với quy định tại cam kết bảo lãnh.

– Thực hiện đầy đủ, đúng nghĩa vụ bảo lãnh quy định tại Điều 21 Thông tư 07/2015/TT-NHNN.

– Hoàn trả đầy đủ tài sản bảo đảm (nếu có) và các giấy tờ có liên quan cho bên bảo đảm khi thanh lý thỏa thuận cấp bảo lãnh, nếu không có thỏa thuận khác.

– Chậm nhất sau 10 (mười) ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản khiếu nại của bên nhận bảo lãnh về lý do từ chối thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, phải có văn bản trả lời bên khiếu nại.

– Thực hiện lưu giữ hồ sơ bảo lãnh theo quy định của pháp luật.

– Hướng dẫn đối với bên nhận bảo lãnh việc kiểm tra và xác nhận tính xác thực của cam kết bảo lãnh được phát hành.

– Các nghĩa vụ khác theo thỏa thuận của các bên phù hợp với quy định của pháp luật.

Như vậy, khi bên Y sau 1 thời gian thực hiện hợp đồng đã tự ý hủy hợp đồng thì Ngân hàng X phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh. Nếu không thực hiện, bên nhận bảo lãnh có quyền khởi kiện theo quy định của pháp luật khi bên bảo lãnh vi phạm nghĩa vụ đã cam kết theo quy định tại Điểm c Khoản 1 Điều 32 Thông tư 07/2015/TT-NHNN.

Để đảm bảo quyền lợi cho bạn, bạn có quyền khởi kiện tới Tòa án nhân dân cấp huyện nơi ngân hàng X có trụ sở hoạt động để yêu cầu giải quyết. Đây là vụ án dân sự về nghĩa vụ của bên nhận bảo lãnh.

2. Quyền của bên bảo lãnh

Bên bảo lãnh là tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện bảo lãnh cho bên được bảo lãnh. Trong trường hợp đồng bảo lãnh, bảo lãnh đối ứng và xác nhận bảo lãnh thì bên bảo lãnh bao gồm cả tổ chức tín dụng ở nước ngoài. Quyền của bên bảo lãnh được quy định như sau:

1. Chấp nhận hoặc từ chối đề nghị cấp bảo lãnh.

2. Đề nghị bên xác nhận bảo lãnh thực hiện xác nhận bảo lãnh đối với khoản bảo lãnh của mình cho bên được bảo lãnh.

3. Yêu cầu bên được bảo lãnh hoặc bên bảo lãnh đối ứng và các bên liên quan cung cấp các tài liệu, thông tin có liên quan đến việc thẩm định bảo lãnh tài sản bảo đảm (nếu có).

4. Yêu cầu bên được bảo lãnh hoặc bên bảo lãnh đối ứng có các biện pháp bảo đảm cho nghĩa vụ được bảo lãnh (nếu cần).

5. Thực hiện kiểm tra, giám sát tình hình tài chính của khách hàng trong thời hạn hiệu lực của bảo lãnh.

6. Thu phí bảo lãnh, điều chỉnh phí bảo lãnh; áp dụng, điều chỉnh lãi suất, lãi suất phạt.

7. Từ chối thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh khi cam kết bảo lãnh hết hiệu lực hoặc hồ sơ yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh không đáp ứng đủ các điều kiện quy định trong cam kết bảo lãnh, hoặc có bằng chứng chứng minh chứng từ xuất trình là giả mạo.

8. Yêu cầu bên bảo lãnh đối ứng thực hiện nghĩa vụ đã cam kết.

9. Hạch toán ghi nợ cho bên được bảo lãnh (trong trường hợp bảo lãnh ngân hàng) hoặc bên bảo lãnh đối ứng (trong trường hợp bảo lãnh trên cơ sở bảo lãnh đối ứng) ngay khi thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, yêu cầu bên được bảo lãnh hoặc bên bảo lãnh đối ứng hoàn trả số tiền mà bên bảo lãnh đã trả thay theo cam kết.

10. Yêu cầu thành viên đồng bảo lãnh khác hoàn trả số tiền đã trả thay cho bên được bảo lãnh trong trường hợp thành viên làm đầu mối thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh trong đồng bảo lãnh.

11. Xử lý tài sản bảo đảm theo thỏa thuận và quy định của pháp luật.

12. Chuyển nhượng quyền, nghĩa vụ của mình cho tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài khác theo thỏa thuận của các bên liên quan phù hợp với quy định của pháp luật.

13. Khởi kiện theo quy định của pháp luật khi bên được bảo lãnh, bên bảo lãnh đối ứng vi phạm nghĩa vụ đã cam kết.

14. Các quyền khác theo thỏa thuận của các bên phù hợp với quy định của pháp luật”.