Nghị quyết 02/2005/NQ-HĐTP ngày 27 tháng 04 năm 2005

NGHỊ QUYẾT

HƯỚNG DẪN THI HÀNH MỘT SỐ QUY ĐỊNH TẠI CHƯƠNG VIII “CÁC BIỆN PHÁP KHẨN CẤP TẠM THỜI” CỦA BỘ LUẬT TỐ TỤNG DÂN SỰ

HỘI ĐỒNG THẨM PHÁN TOÀ ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO

Căn cứ vào Luật Tổ chức Tòa án nhân dân;

Để thi hành đúng và thống nhất các quy định tại Chương VIII “Các biện pháp khẩn cấp tạm thời” (sau đây viết tắt là BPKCTT) của Bộ luật Tố tụng dân sự (sau đây viết tắt là BLTTDS);

Sau khi có ý kiến thống nhất của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và Bộ trưởng Bộ Tư pháp,

QUYẾT NGHỊ

1. Về quy định tại khoản 1 Điều 99 của BLTTDS

1.1. Trong quá trình giải quyết vụ án (kể từ thời điểm Tòa án thụ lý vụ án) chỉ có những cá nhân, cơ quan, tổ chức sau đây mới có quyền yêu cầu Tòa án áp dụng một hoặc nhiều BPKCTT quy định tại Điều 102 của BLTTDS:

a) Đương sự, người đại diện hợp pháp của đương sự;

b) Cơ quan về dân số, gia đình và trẻ em; Hội liên hiệp phụ nữ khởi kiện vụ án hôn nhân và gia đình trong trường hợp do Luật Hôn nhân và gia đình quy định;

c) Công đoàn cấp trên của công đoàn cơ sở khởi kiện vụ án lao động trong tr­ường hợp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tập thể ng­ười lao động do Bộ luật Lao động và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan quy định.

1 2. Chỉ khi thuộc một trong các tr­ường hợp sau đây, cá nhân, cơ quan, tổ chức được h­ướng dẫn tại tiểu mục 1.1 mục 1 này mới có quyền yêu cầu Tòa án áp dụng một hoặc nhiều BPKCTT quy định tại Điều 102 của BLTTDS:

a) Để tạm thời giải quyết yêu cầu cấp bách của đ­ương sự có liên quan trực tiếp đến vụ án đang đ­ược Tòa án giải quyết và cần phải đ­ược giải quyết ngay, nếu không được giải quyết sẽ ảnh h­ưởng xấu đến đời sống, sức khỏe, tính mạng, danh dự, nhân phẩm… của đương sự;

b) Để bảo vệ chứng cứ trong tr­ường hợp chứng cứ đang bị tiêu hủy, có nguy cơ bị tiêu hủy hoặc sau này khó có thể thu thập được;

c) Để bảo toàn tình trạng hiện có tránh gây thiệt hại không thể khắc phục đ­ược, tức là bảo toàn mối quan hệ, đối t­ượng hiện có liên quan đến vụ án đang đ­ược Tòa án giải quyết;

d) Để bảo đảm việc thi hành án tức là làm cho chắc chắn các điều kiện để khi bản án, quyết định của Tòa án đ­ược thi hành thì có đầy đủ điều kiện để thi hành án.

 Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài:1900.6568

Về quy định tại khoản 2 Điều 99 của BLTTDS

2.1. Chỉ khi có đầy đủ các điều kiện sau đây đồng thời với việc nộp đơn khởi kiện (đơn khởi kiện phải đ­ược làm theo đúng quy định tại Điều 164 của BLTTDS), thì cá nhân, cơ quan, tổ chức mới có quyền yêu cầu Tòa án có thẩm quyền ra quyết định áp dụng BPKCTT quy định tại Điều 102 của BLTTDS:

a) Do tình thế khẩn cấp, tức là cần phải đ­ược giải quyết ngay, không chậm trễ

b) Cần phải bảo vệ ngay bằng chứng trong tr­ường hợp nguồn chứng cứ đang bị tiêu hủy, có nguy cơ bị tiêu hủy hoặc sau này khó có thể thu thập đ­ược;

c) Ngăn chặn hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra (có thể là hậu quả về vật chất hoặc phi vật chất).

2.2. Trong tr­ường hợp đơn khởi kiện đã có các nội dung để xác định việc thụ lý đơn khởi kiện và giải quyết vụ án là thuộc thẩm quyền của mình, như­ng cần phải sửa đổi, bổ sung một số nội dung khác, thì Tòa án thụ lý giải quyết đơn yêu cầu áp dụng BPKCTT ngay theo quy định tại khoản 3 Điều 117 của BLTTDS và h­ướng dẫn tại Mục 6 Nghị quyết này. Việc yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện và thụ lý vụ án đ­ược thực hiện theo quy định tại Điều 169 và Điều 171 của BLTTDS.

2.3. Tòa án có thẩm quyền ra quyết định áp dụng BPKCTT là Tòa án có thẩm quyền thụ lý đơn khởi kiện và giải quyết vụ án theo quy định tại các điều 33, 34, 35 và 36 của BLTTDS và h­ướng dẫn tại Mục 1 Phần I Nghị quyết số 01/2005/NQ- HĐTP ngày 31/3/2005 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao h­ướng dẫn thi hành một số quy định trong Phần thứ nhất “Những quy định chung” của BLTTDS.

Về quy định tại khoản 3 Điều 99 của BLTTDS

3.1. Tòa án chỉ tự mình ra quyết định áp dụng một hoặc nhiều BPKCTT quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4 và 5 Điều 102 của BLTTDS trong tr­ường hợp đ­ương sự không có yêu cầu áp dụng BPKCTT.

3.2. Tòa án chỉ tự mình ra quyết định áp dụng một BPKCTT cụ thể khi có đầy đủ các điều kiện do BLTTDS quy định đối với BPKCTT đó.

Ví dụ: Tòa án chỉ tự mình ra quyết định áp dụng BPKCTT “Buộc thực hiện tr­ước một phần nghĩa vụ cấp dưỡng” quy định tại Điều 104 của BLTTDS khi có đẩy đủ các điều kiện sau đây:

– Việc giải quyết vụ án có liên quan đến yêu cầu cấp dưỡng;

– Xét thấy yêu cầu cấp d­ưỡng đó là có căn cứ; ‘

Nếu không buộc thực hiện tr­ước ngay một phần nghĩa vụ cấp d­ưỡng sẽ ảnh h­ưởng đến sức khỏe, đời sống của ng­ười đ­ược cấp d­ưỡng;

– Đ­ương sự, ng­ười thực hiện các quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự của đ­ương sự chưa có điều kiện thực hiện đ­ược quyền yêu cầu Tòa án áp dụng BPKCTT.

3.3. Khi tự mình ra quyết định áp dụng một BPKCTT cụ thể, ngoài việc phải thực hiện đúng quy định tại điều luật t­ương ứng của BLTTDS, Tòa án cần phải căn cứ vào các quy định của pháp luật liên quan để có quyết định đúng.

Ví dụ: Khi tự mình ra quyết định áp dụng BPKCTT “Giao ng­ười ch­ưa thành niên cho cá nhân hoặc tổ chức trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục”, ngoài việc phải thực hiện đúng quy định tại Điều 103 của BLTTDS, Tòa án phải căn cứ vào quy định liên quan của Bộ luật dân sự về giám hộ để có quyết định đúng; cụ thể thực hiện như sau:

Tòa án chỉ tự mình ra quyết định áp dụng BPKCTT này, nếu việc giải quyết vụ án có liên quan đến ng­ười ch­ưa thành niên chưa có ng­ười giám hộ. “Ch­ưa có ng­ười giám hộ” là tr­ường hợp không có ng­ười giám hộ đ­ương nhiên, nh­ưng những ng­ười thân thích của ng­ười ch­ưa thành niên ch­ưa cử đ­ược ai trong số họ hoặc một ng­ười khác làm ng­ười giám hộ và Ủy ban nhân dân xã, ph­ường, thị trấn cùng các tổ chức xã hội tại cơ sở cũng chưa cử được người hoặc tổ chức từ thiện đảm nhận việc giám hộ; .

– Trong tr­ường hợp có cá nhân, tổ chức có đủ điều kiện giám hộ do pháp luật quy định tự nguyện đảm nhận việc giám hộ, thì Tòa án ra quyết định áp dụng BPKCTT giao ng­ười ch­ưa thành niên cho cá nhân, tổ chức đó trông nom, nuôi d­ưỡng, chăm sóc, giáo dục;

– Trong tr­ường hợp không có cá nhân, tổ chức nào tự nguyện đảm nhận việc giám hộ, thì Tòa án ra quyết định áp dụng BPKCTT giao ng­ười chưa thành niên cho một người trong số những ng­ười thân thích của ng­ười chưa thành niên có đủ điều kiện giám hộ do pháp luật quy định trông nom, nuôi d­ưỡng, chăm sóc, giáo dục. Nếu không có ng­ười thân thích hoặc không có ai trong số ng­ười thân thích có đủ điều kiện giám hộ, thì Tòa án ra quyết định áp dụng BPKCTT giao người chưa thành niên cho một người khác có đủ điều kiện giám hộ do pháp luật quy định hoặc một tổ chức từ thiện trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục.

Về quy định tại khoản 2 Điều 101 của BLTTDS

Để bảo đảm việc áp dụng BPKCTT đúng pháp luật, tránh việc gây thiệt hại cho ng­ười bị áp dụng BPKCTT hoặc ng­ười thứ ba do Tòa án áp dụng BPKCTT không đúng, cần phải thực hiện nh­ư sau:

4.1. Khi tự mình áp dụng BPKCTT phải thực hiện đúng hướng dẫn tại Mục 3 của Nghị quyết này.

4.2. Khi có cá nhân, cơ quan, tổ chức có yêu cầu Tòa án áp dụng BPKCTT, thì Tòa án yêu cầu họ phải làm đơn yêu cầu theo đúng quy định tại Điều 117 của BLTTDS. Tòa án chỉ xem xét để quyết định áp dụng hay không áp dụng BPKCTT cụ thể đ­ược ghi trong đơn. Nếu xét thấy yêu cầu áp dụng BPKCTT đó là có căn cứ thì ra quyết định áp dụng BPKCTT đó; nếu không chấp nhận thì thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do cho ng­ười yêu cầu biết. Trong tr­ường hợp họ có thay đổi yêu cầu áp dụng BPKCTT khác, thì Tòa án yêu cầu họ phải làm đơn yêu cầu mới theo đúng quy định tại Điều 117 của BLTTDS.

Ví dụ: Anh A có đơn yêu cầu Tòa án áp dụng BPKCTT kê biên tài sản đang tranh chấp, thì Tòa án chỉ có quyền xem xét để chấp nhận hoặc không chấp nhận mà không đ­ược áp dụng BPKCTT phong tỏa tài sản ở nơi giữ.

4.3. Khi xem xét để quyết định áp dụng một BPKCTT cụ thể, Tòa án chỉ có quyền chấp nhận toàn bộ, một phần hoặc không chấp nhận yêu cầu áp dụng BPKCTT cụ thể đó của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Tuyệt đối không đ­ược áp dụng BPKCTT vượt quá yêu cầu áp dụng BPKCTT của cá nhân, cơ quan, tổ chức. Trong tr­ường hợp họ có thay đổi yêu cầu vượt quá yêu cầu ban đầu, thì Tòa án yêu cầu họ phải làm đơn yêu cầu bổ sung theo đúng quy định tại Điều 117 của BLTTDS.

Ví dụ: Công ty A có đơn yêu cầu Tòa án áp dụng BPKCTT phong tỏa tài khoản năm trăm triệu đồng tại ngân hàng Z của Công ty B, thì Tòa án chỉ có quyền chấp nhận phong tỏa tài khoản của Công ty B tại ngân hàng Z từ năm trăm triệu đồng trở xuống hoặc không chấp nhận yêu cầu phong tỏa tài khoản.

Về quy định tại khoản 2 Điều 117 của BLTTDS

5.1. Trong quá trình giải quyết vụ án (kể từ thời điểm Tòa án thụ lý vụ án) mà nhận đ­ược đơn yêu cầu Tòa án áp dụng BPKCTT, thì Thẩm phán đ­ược phân công giải quyết vụ án (sau đây gọi tắt là Thẩm phán) phải xem xét ng­ười yêu cầu có thuộc một trong các đối t­ượng đ­ược h­ướng dẫn tại tiểu Mục 1.1 và lý do yêu cầu có thuộc một trong các tr­ường hợp đ­ược h­ướng dẫn tại tiểu Mục 1.2 Mục 1 Nghị quyết này hay không. Nếu không đúng đối t­ượng hoặc không đúng lý do yêu cầu thì Thẩm phán trả lại đơn yêu cầu cho họ. Nếu đúng đối t­ượng, đúng lý do yêu cầu, thì Thẩm phán tiếp tục xem xét, giải quyết.

5.2. Trong thời hạn ba ngày, kể từ ngày nhận đơn yêu cầu áp dụng BPKCTT, Thẩm phán phải xem xét đơn và các chứng cứ kèm theo chứng minh cho sự cần thiết phải áp dụng BPKCTT đó. Nếu đơn yêu cầu áp dụng BPKCTT chưa làm đúng quy định tại khoản 1 Điều 117 của BLTTDS, thì Thẩm phán yêu cầu họ phải sửa đổi, bổ sung đơn yêu cầu. Nếu chứng cứ chưa đủ thì đề nghị ng­ười yêu cầu cung cấp bổ sung chứng cứ. Thẩm phán cũng có thể hỏi thêm ý kiến của họ.

Trong tr­ường hợp có thể hỏi đ­ược ý kiến của ng­ười bị áp dụng BPKCTT và việc hỏi ý kiến đó không làm ảnh h­ưởng đến việc thi hành quyết định áp dụng BPKCTT, nhưng lại bảo đảm cho việc ra quyết định áp dụng BPKCTT đúng đắn, thì Thẩm phán hỏi ý kiến của ng­ười bị áp dụng BPKCTT tr­ước khi ra quyết định áp dụng BPKCTT.

5.3. Sau khi xem xét và nghe ý kiến, nếu chấp nhận yêu cầu áp dụng BPKCTT quy định tại các khoản 1, 2, 3, 4, 5, 9, 12 và 13 Điều 102 của BLTTDS, thì Thẩm phán ra ngay quyết định áp dụng BPKCTT. Nếu chấp nhận yêu cầu áp dụng BPKCTT quy định tại các khoản 6, 7, 8, 10 và 11 Điều 102 của BLTTDS, thì Thẩm phán buộc ng­ười yêu cầu phải thực hiện biện pháp bảo đảm. Ngay sau khi ng­ười đó xuất trình chứng cứ đã thực hiện biện pháp bảo đảm, thì Thẩm phán ra ngay quyết định áp dụng BPKCTT.

5.4. Trong tr­ường hợp không chấp nhận yêu cầu áp dụng BPKCTT, thì Thẩm phán phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do cho ng­ười yêu cầu biết.

5.5. Tại phiên tòa, Hội đồng xét xử nhận đ­ược đơn yêu cầu áp dụng BPKCTT, thì Hội đồng xét xử phải xem xét đơn và các chứng cứ kèm theo, hỏi ý kiến của ng­ười yêu cầu và ng­ười bị yêu cầu áp dụng BPKCTT, thảo luận và thông qua tại phòng xử án nh­ư sau:

a) Trong tr­ường hợp chấp nhận mà ng­ười yêu cầu không phải thực hiện biện pháp bảo đảm, thì Hội đồng xét xử ra ngay quyết định áp dụng BPKCTT;

b) Trong tr­ường hợp chấp nhận mà ng­ười yêu cầu phải thực hiện biện pháp bảo đảm, thì Hội đồng xét xử ra ngay quyết định áp dụng BPKCTT khi họ xuất trình chứng cứ đã thực hiện xong biện pháp bảo đảm;

c) Trong tr­ường hợp không chấp nhận, thì hội đồng xét xử không phải ra quyết định, nh­ưng phải thông báo công khai tại phiên tòa việc không chấp nhận, nêu rõ lý do và phải ghi vào biên bản phiên tòa.

Về quy định tại khoản 3 Điều 117 của BLTTDS

6.1. Trong tr­ường hợp do tình thế khẩn cấp cần phải bảo vệ ngay bằng chứng, ngăn chặn hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra mà cá nhân, cơ quan, tổ chức cùng với việc nộp đơn khởi kiện cho Tòa án, nộp đơn yêu cầu Tòa án áp dụng BPKCTT, thì Chánh án Tòa án đó chỉ định ngay một Thẩm phán thụ lý giải quyết đơn yêu cầu Nếu nhận đ­ược đơn ngoài giờ làm việc (kể cả trong ngày nghỉ), thì ng­ười tiếp nhận đơn phải báo cáo ngay với Chánh án Tòa án. Chánh án Tòa án chỉ định ngay một Thẩm phán thụ lý giải quyết đơn.

6.2. Trong thời hạn 48 giờ, kể từ thời điểm nhận đ­ược đơn yêu cầu áp dụng BPKCTT, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và chứng cứ kèm theo để xác định đơn khởi kiện có thuộc thẩm quyền thụ lý giải quyết của Tòa án mà họ yêu cầu áp dụng BPKCTT hay không. Nếu không thuộc thẩm quyền thì trả lại đơn khởi kiện, đơn yêu cầu áp dụng BPKCTT và các chứng cứ kèm theo cho họ. Nếu thuộc thẩm quyền thì tiếp tục xem xét giải quyết đơn yêu cầu áp dụng BPKCTT theo hướng dẫn tại các tiểu Mục 5.2, 5.3 và 5.4 Mục 5 Nghị quyết này.

Về quy định tại khoản 4 Điều 117 của BLTTDS

Khi áp dụng BPKCTT quy định tại Điều 112 và Điều 113 của BLTTDS cần phân biệt như­ sau:

7.1. Trong trường hợp người yêu cầu Tòa án áp dụng BPKCTT yêu cầu phong tỏa tài khoản, tài sản có giá trị thấp hơn nghĩa vụ tài sản mà người bị áp dụng BPKCTT có nghĩa vụ thực hiện, thì Tòa án chỉ được phong tỏa tài khoản, tài sản có giá trị từ mức yêu cầu trở xuống.

7.2. Trong tr­ường hợp ng­ười yêu cầu Tòa án áp dụng BPKCTT yêu cầu phong tỏa tài khoản, tài sản để bảo đảm nghĩa vụ tài sản mà ng­ười bị áp dụng BPKCTT có nghĩa vụ phải thực hiện theo đơn khởi kiện, thì Tòa án chỉ đ­ược phong tỏa tài khoản, tài sản có giá trị t­ương đ­ương với nghĩa vụ tài sản đó trở xuống.

7.3. Trong tr­ường hợp tài sản bị yêu cầu phong tỏa là tài sản không thể phân chia đ­ược (không thể phong tỏa một phần tài sản đó) có giá trị cao hơn nghĩa vụ tài sản mà ng­ười bị áp dụng BPKCTT có nghĩa vụ phải thực hiện theo đơn khởi kiện, thì Tòa án giải thích cho ng­ười yêu cầu biết để họ làm đơn yêu cầu áp dụng phong tỏa tài sản khác hoặc áp dụng BPKCTT khác. Nếu họ vẫn giữ nguyên đơn yêu cầu, thì Tòa án căn cứ vào khoản 4 Điều 117 của BLTTDS không chấp nhận đơn yêu cầu áp dụng BPKCTT của họ.

Về quy định tại khoản 1 Điều 120 của BLTTDS

1. Trong tr­ường hợp chấp nhận đơn yêu cầu áp dụng một trong các BPKCTT quy định tại các khoản 6, 7, 8, 10 và 11 Điều 102 của BLTTDS, thì Thẩm phán hoặc Hội đồng xét xử (nếu tại phiên tòa) buộc ng­ười yêu cầu phải gửi một khoản tiền, kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá do Thẩm phán hoặc Hội đồng xét xử ấn định, nhưng phải t­ương đ­ương với nghĩa vụ tài sản mà ng­ười có nghĩa vụ phải thực hiện.

a) “Nghĩa vụ tài sản” là nghĩa vụ phải bồi th­ường thiệt hại thực tế có thể xảy ra cho ng­ười bị áp dụng BPKCTT hoặc cho ng­ười thứ ba do việc yêu cầu áp dụng PKCTT không đúng gây ra.

b) “Ng­ười có nghĩa vụ phải thực hiện” là ng­ười có yêu cầu áp dụng BPKCTT không đúng. Trong tr­ường hợp ng­ười yêu cầu áp dụng BPKCTT là ng­ười đại diện theo Ủy quyền của đ­ương sự thì ng­ười có nghĩa vụ phải thực hiện là đ­ương sự. Trong tr­ường hợp ng­ười yêu cầu áp dụng BPKCTT là người đại diện theo pháp luật của đương sự là cơ quan, tổ chức, thì người có nghĩa vụ phải thực hiện là cơ quan, tổ chức.

8.2. Vì thiệt hại thực tế do việc áp dụng BPKCTT không đúng gây ra chưa xảy ra, cho nên để ấn định một khoản tiền, kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá t­ương đương với nghĩa vụ tài sản, thì Thẩm phán hoặc Hội đồng xét xử phải dự kiến và tạm tính có tính chất t­ương đối thiệt hại thực tế có thể xảy ra.

8.3. Việc dự kiến và tạm tính thiệt hại thực tế có thể xảy ra tùy thuộc vào từng BPKCTT cụ thể, từng tr­ường hợp cụ thể và đ­ược thực hiện như­ sau:

a) Thẩm phán hoặc Hội đồng xét xử đề nghị ng­ười yêu cầu áp dụng BPKCTT dự kiến và tạm tính thiệt hại thực tế có thể xảy ra. Trong tr­ường hợp có hỏi ý kiến của người bị áp dụng BPKCTT đ­ược h­ướng dẫn tại tiểu Mục 5.2 và tiểu Mục 5.5 Mục 5 Nghị quyết này, thì đề nghị họ dự kiến và tạm tính thiệt hại thực tế có thể xảy ra.

b) Dự kiến và tạm tính thiệt hại thực tế có thể xảy ra phải đ­ược làm thành văn bản, trong đó cần nêu rõ các khoản thiệt hại và mức thiệt hại có thể xảy ra, các căn cứ, cơ sở của việc dự kiến và tạm tính đó; nếu tại phiên tòa thì không phải làm thành văn bản, nhưng phải ghi vào biên bản phiên tòa.

c) Thẩm phán hoặc Hội đồng xét xử xem xét các dự kiến và tạm tính thiệt hại thực tế có thể xảy ra, căn cứ vào các quy định của các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để ấn định một khoản tiền, kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá và buộc ng­ười yêu cầu áp dụng BPKCTT thực hiện biện pháp bảo đảm.

Ví dụ: Anh A đang chiếm giữ một chiếc xe tô tải. Anh B cho rằng chiếc xe đó thuộc sở hữu của anh hoặc sở hữu chung của hai ng­ười và có tranh chấp. Anh B cho rằng anh A có ý định bán chiếc xe tô đó nên đề nghị Tòa án áp dụng BPKCTT kê biên tài sản đang tranh chấp là chiếc xe tô tải. Sau khi anh A dự kiến, tạm tính thiệt hại thực tế có thể xảy ra do áp dụng BPKCTT không đúng (nếu sau này Tòa án quyết định chiếc xe tô đó thuộc quyền sở hữu của anh A

Việc ấn định một khoản tiền, kim khí quý đá quý hoặc giấy tờ có giá phải tùy từng tr­ường hợp cụ thể nh­ư sau:

– Trong tr­ường hợp anh B có căn cứ cho rằng anh A bán chiếc xe tô đó (có bản sao hợp đồng mua bán) thì căn cứ vào hợp đồng mua bán, các quy định của pháp luật về hợp đồng mua bán để ấn định. Giả sử trong hợp đồng có tiền đặt cọc mà quá hạn không giao ôtô thì bên mua không mua, bên bán phải trả cho bên mua tiền đặt cọc và một khoản tiền bằng tiền đặt cọc; nếu ôtô bị kê biên vẫn giao cho anh A quản lý, sử dụng, thì thiệt hại thực tế có thể xảy ra chỉ là khoản tiền bằng tiền đặt cọc; nếu ôtô bị kê biên đ­ược giao cho ng­ười thứ ba bảo quản, thì thiệt hại thực tế có thể xảy ra còn bao gồm tiền trả thù lao, thanh toán chi phí bảo quản cho ng­ười bảo quản và thiệt hại do không khai thác công dụng ôtô.

– Trong tr­ường hợp anh B chỉ có các thông tin là anh A đang muốn bán ôtô và ôtô bị kê biên đ­ược giao cho ng­ười thứ ba quản lý, thì thiệt hại thực tế có thể xảy ra bao gồm tiền trả thù lao, thanh toán chi phí bảo quản cho ng­ười bảo quản và thiệt hại do không khai thác công dụng ôtôl nếu ôtô bị kê biên vẫn giao cho anh A quản lý, sử dụng thì có thể không có thiệt hại thực tế xảy ra.

Về khoản 2 Điều 120 của BLTTDS

9.1. Về nguyên tắc chung khoản tiền, kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá phải đ­ược gửi vào tài khoản phong tỏa tại ngân hàng nơi có trụ sở của Tòa án quyết định áp dụng BPKCTT. Trong tr­ường hợp nơi có trụ sở của Tòa án quyết định áp dụng BPKCTT có nhiều ngân hàng, thì ng­ười phải thực hiện biện pháp bảo đảm đ­ược lựa chọn một ngân hàng trong số các ngân hàng đó và thông báo tên, địa chỉ của ngân hàng mà mình lựa chọn cho Tòa án biết để ra quyết định thực hiện biện pháp bảo đảm.

Trong tr­ường hợp ng­ười phải thực hiện biện pháp bảo đảm có tài khoản hoặc có tiền, kim khí quý, đá quý, giấy tờ có giá gửi tại ngân hàng nơi có trụ sở của Tòa án quyết định áp dụng BPKCTT mà họ đề nghị Tòa án phong tỏa một phần tài khoản hoặc một phần tiền, kim khí quý, đá quý, giấy tờ có giá gửi tại ngân hàng đó t­ương đ­ương với nghĩa vụ tài sản của họ, thì Tòa án chấp nhận.

9.2. Thời hạn thực hiện biện pháp bảo đảm đ­ược phân biệt nh­ư sau:

a) Đối với tr­ường hợp quy định tại khoản 1 Điều 99 của BLTTDS, nếu trong giai đoạn từ khi thụ lý vụ án cho đến tr­ước khi mở phiên tòa, thì thời hạn thực hiện biện pháp bảo đảm là hai ngày làm việc kể từ thời điểm Tòa án ra quyết định buộc thực hiện biện pháp bảo đảm. Tr­ường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn đó có thể dài hơn, nhưng trong mọi tr­ường hợp phải đ­ược thực hiện tr­ước ngày Tòa án mở phiên tòa.

Nếu tại phiên tòa thì việc thực hiện biện pháp bảo đảm đ­ược bắt đầu từ thời điểm Hội đồng xét xử ra quyết định buộc thực hiện biện pháp bảo đảm, nh­ưng phải xuất trình chứng cứ đã thực hiện xong biện pháp bảo đảm tr­ước khi Hội đồng xét xử vào Phòng nghị án để nghị án.

b) Đối với tr­ường hợp quy định tại khoản 2 Điều 99 của BLTTDS, thì thời hạn thực hiện biện pháp bảo đảm không đ­ược quá 48 giờ, kể từ thời điểm nộp đơn yêu cầu và đ­ược Tòa án chấp nhận.

9.3. Trong tr­ường hợp thực hiện biện pháp bảo đảm vào ngày lễ hoặc ngày nghỉ, thì Tòa án chỉ nhận tiền đồng Việt Nam (VNĐ) và tiến hành nh­ư sau:

a) Thẩm phán yêu cầu thủ quỹ Tòa án đến trụ sở Tòa án và mười thêm ng­ười làm chứng.

b) Ng­ười gửi tiền cùng thủ quỹ Tòa án giao nhận từng loại tiền. Thẩm phán lập biên bản giao nhận và niêm phong, trong đó cần ghi đầy đủ cụ thể và mô tả đúng thực trạng vào biên bản.

c) Gói, niêm phong tiền và phải áp dụng các biện pháp cần thiết để bảo quản trong thời gian gửi giữ tại Tòa án. Thẩm phán yêu cầu ng­ười gửi, thủ quỹ Tòa án, ng­ười làm chứng phải có mặt vào ngày làm việc tiếp theo sau khi kết thúc ngày lễ hoặc ngày nghỉ để mở niêm phong và giao nhận lại tiền.

d) Ngày làm việc tiếp theo sau khi kết thúc ngày lễ hoặc ngày nghỉ, những ng­ười có mặt khi niêm phong cùng chứng kiến mở niêm phong. Thủ quỹ cùng ng­ười gửi giao nhận lại từng loại tiền theo biên bản giao nhận và niêm phong. Thẩm phán phải lập biên bản mở niêm phong và giao nhận lại.

đ) Ng­ười phải thực hiện biện pháp bảo đảm mang khoản tiền đó đến gửi vào tài khoản phong tỏa tại ngân hàng d­ưới sự giám sát của thủ quỹ Tòa án. Thủ quỹ Tòa án yêu cầu ngân hàng giao cho mình chứng từ về việc nhận khoản tiền vào tài khoản phong tỏa tại ngân hàng và nộp cho Thẩm phán lưu vào hồ sơ vụ án.

Trong tr­ường hợp ng­ười phải thực hiện biện pháp bảo đảm không đến Tòa án, thì Thẩm phán mười thêm ng­ười làm chứng (có thể là Hội thẩm nhân dân) đến Tòa án chứng kiến việc mở niêm phong và giao trách nhiệm cho thủ quỹ Tòa án thực hiện việc gửi tiền vào tài khoản phong tỏa tại ngân hàng. Thẩm phán phải lập biên bản mở niêm phong vắng mặt ng­ười phải thực hiện biện pháp bảo đảm và giao trách nhiệm cho thủ quỹ Tòa án thực hiện việc gửi tiền. Ng­ười phải thực hiện biện pháp bảo đảm phải chịu trách nhiệm do hành vi không thực hiện yêu cầu của Tòa án.

e) Việc niêm phong, mở niêm phong phải đ­ược tiến hành theo quy định của pháp luật. Biên bản giao nhận và niêm phong, biên bản mở niêm phong và giao nhận lại phải đ­ược lập thành hai bản có chữ ký của Thẩm phán, ng­ười gửi, thủ quỹ Tòa án và ng­ười làm chứng. Một bản được giao cho ng­ười gửi và một bản l­ưu vào hồ sơ vụ án.

Về quy định tại Điều 121 của

10.1. Trong tr­ường hợp ng­ười yêu cầu áp dụng BPKCTT có đơn yêu cầu Tòa án thay đổi hoặc áp dụng bổ sung BPKCTT khác, thì thủ tục thay đổi, áp dụng BPKCTT khác đ­ược thực hiện theo quy định tại Điều 117 của BLTTDS và h­ướng dẫn tại các Mục 5, 6 và 7 Nghị quyết này.

10.2. Trong tr­ường hợp thay đổi BPKCTT mà ng­ười yêu cầu không phải thực hiện biện pháp bảo đảm hoặc phải thực hiện biện pháp bảo đảm ít hơn biện pháp bảo đảm mà họ đã thực hiện, thì Tòa án xem xét quyết định cho họ đ­ược nhận lại toàn bộ hoặc một phần khoản tiền, kim khí quý, đá quý hoặc giấy tờ có giá mà họ đã gửi trong tài khoản phong tỏa tại ngân hàng theo quyết định của Tòa án, trừ tr­ường hợp quy định tại khoản 1 Điều 101 của BLTTDS.

Về quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của BLTTDS

11.1. Trong thời hạn ba ngày làm việc, kể từ ngày nhận đ­ược khiếu nại của đ­ương sự, kiến nghị của Viện kiểm sát về quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ BPKCTT hoặc về viện Thẩm phán không ra quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ BPKCTT, Chánh án Tòa án phải xem xét giải quyết khiếu nại, kiến nghị và ra một trong các quyết định sau đây:

a) Không chấp nhận đơn khiếu nại của đ­ương sự, kiến nghị của Viện kiểm sát, nếu khiếu nại, kiến nghị không có căn cứ;

b) Chấp nhận đơn khiếu nại của đ­ương sự kiến nghị của Viện kiểm sát, nếu khiếu nại, kiến nghị có căn cứ. Tùy vào từng tr­ường hợp cụ thể mà Chánh án Tòa án giao cho Thẩm phán đã ra quyết định bị khiếu nại, kiến nghị ra quyết định thay đổi, áp dụng bổ sung BPKCTT; hủy bỏ BPKCTT đã đ­ược áp dụng hoặc ra quyết định áp dụng BPKCTT.

11.2. Quyết định giải quyết khiếu nại, kiến nghị của Chánh án là quyết định cuối cùng và phải đ­ược cấp hoặc gửi ngay theo quy định tại khoản 2 Điều 123 của BLTTDS.

Về quy định tại khoản 3 Điều 125 của BLTTDS

12.1. Trong tr­ường hợp tr­ước khi mở phiên tòa Thẩm phán ra quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ BPKCTT hoặc không áp dụng, thay đổi, hủy bỏ BPKCTT mà đ­ương sự có khiếu nại, Viện kiểm sát có kiến nghị, thì theo quy định tại Điều 124 của BLTTDS, chỉ có Chánh án Tòa án đang giải quyết vụ án mới có thẩm quyền xem xét, giải quyết khiếu nại, kiến nghị đó. Nếu tại phiên tòa đ­ương sự, Viện kiểm sát có yêu cầu giải quyết khiếu nại, kiến nghị đó, thì Hội đồng xét xử không chấp nhận và giải thích cho đ­ương sự biết là họ có quyền yêu cầu Hội đồng xét xử thay đổi áp dụng bổ sung BPKETT; hủy bỏ BPKCTT đã đ­ược áp dụng hoặc ra quyết định áp dụng BPKCTT theo quy định chung của BLTTDS và h­ướng dẫn tại Nghị quyết này.

12.2. Nếu đ­ương sự có khiếu nại, Viện kiểm sát có kiến nghị về quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ BPKCTT của Hội đồng xét xử hoặc việc Hội đồng xét xử không ra quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ BPKCTT tại phiên tòa, thì Hội đồng xét xử xem xét, thảo luận và thông qua tại phòng xử án.

12.3. Trong tr­ường hợp Hội đồng xét xử không chấp nhận khiếu nại, kiến nghị, thì không phải ra quyết định bằng văn bản, nh­ưng phải thông báo công khai tại phiên tòa việc không chấp nhận, nêu rõ lý do và phải ghi vào biên bản phiên tòa.

Trong tr­ường hợp Hội đồng xét xử chấp nhận khiếu nại, kiến nghị, thì phải ra quyết định bằng văn bản. Tòa án phải cấp hoặc gửi quyết đinh này theo quy định tại khoản 2 Điều 123 của BLTTDS. Quyết định giải quyết khiếu nại, kiến nghị của Hội đồng xét xử là quyết định cuối cùng.

Về quy định tại Điều 261 của BLTTHS

13.1. Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm hoặc tại phiên tòa phúc thẩm nếu có yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm áp dụng, thay đổi, hủy bỏ BPKCTT, thì việc xem xét, giải quyết đ­ược thực hiện theo quy định tại các điều t­ương ứng của Ch­ương VIII “Các biện pháp khẩn cấp tạm thời” của BLTTDS và h­ướng dẫn tại Nghị quyết này.

13.2. Trong tr­ường hợp đ­ương sự kháng cáo bản án, quyết định sơ thẩm mà trong đơn kháng cáo hoặc kèm theo đơn kháng cáo đ­ương sự khiếu nại quyết định áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ BPKCTT của Tòa án cấp sơ thẩm, thì Tòa án cấp phúc thẩm thông báo ngay cho họ biết là Tòa án cấp phúc thẩm không có thẩm quyền giải quyết khiếu nại và giải thích cho họ biết họ có quyền yêu cầu Tòa án cấp phúc thẩm thay đổi, áp dụng bổ sung BPKCTT; hủy bỏ BPKCTT đã đ­ược áp dụng hoặc ra quyết định áp dụng BPKCTT theo quy định chung của BLTTDS và h­ướng dẫn tại Nghị quyết này.

Về một số mẫu văn bản tố tụng liên quan đến việc áp dụng Ban hành kèm theo Nghị quyết này các mẫu văn bản tố tụng sau đây:

14.1. Các mẫu văn bản tố tụng dùng cho Thẩm phán đ­ược phân công giải quyết vụ án trong giai đoạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm, chuẩn bị xét xử phúc thẩm hoặc đ­ược phân công thụ lý giải quyết đơn yêu cầu áp dụng BPKCTT:

a) Quyết định buộc thực hiện biện pháp bảo đảm (Mẫu số 01a);

b) Quyết định áp dụng BPKCTT (Mộu số 01b) ;

c) Quyết định thay đổi BPKCTT (Mộu số 01c);

d) Quyết định hủy bỏ BPKCTT (Mộu số 01d).

14.2. Các mẫu văn bản tố tụng dùng cho Hội đồng xét xử sơ thẩm và Hội đồng xét xử phúc thẩm:

a) Quyết định buộc thực hiện biện pháp bảo đảm (Mẫu số 02a);

b) Quyết định áp dụng BPKCTT (Mẫu số 02b)

c) Quyết định thay đổi BPKCTT (Mẫu số 02c);

d) Quyết định hủy bỏ BPKCTT (Mẫu số 02d).

Hiệu lực thi hành của Nghị quyết Nghị quyết này đã đ­ược Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao thông qua ngày 27 tháng 4 năm 2005 và có hiệu lực thi hành sau 15 ngày, kể từ ngày đăng Công báo.

Những h­ướng dẫn của Tòa án nhân dân tối cao đ­ược ban hành tr­ước ngày Nghị quyết này có hiệu lực về các vấn đề đ­ược h­ướng dẫn trong Nghị quyết này đều bãi bỏ./.