Mức xử phạt khi sử dụng đèn trời, thả đèn trời, đốt đèn trời

Với quy định của pháp luật hiện hành thì hành vi sử dụng đèn trời, thả đèn trời, đốt đèn trời sẽ bị xử phạt như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ trình bày cụ thể về mức xử phạt đối với hành vi sử dụng đèn trời, thả đèn trời, đốt đèn trời.

1. Thế nào là đèn trời?

Đèn trời là loại đèn có nguồn gốc từ Đài Loan, Trung Quốc, là loại đèn có khả năng bay trên trời và phát sáng nhờ việc đốt sáng. Việc đốt và thả đèn trời thường được diễn ra vào mỗi dịp lễ, Tết. 

Trong lịch sử hình thành hoạt động thả đèn trời thì những chiếc đèn trời được thả lên như một tín hiệu để báo hiệu cho những người ẩn náu trên núi đã thoát khỏi sự lục soát của những kẻ đột nhập, bây giờ họ có thể an toàn để trở về tụ họp cùng dân làng. Theo đó, tục lệ này được bắt nguồn từ truyền thống của những người dân định cư đến Pingxi từ vùng Minnam của Trung Quốc vào thời nhà Thanh. Sau này dần đến cuối thế kỷ 20 thì mọi người bắt đầu xem trọng lễ hội, văn hoá thả đèn trời và đã dần phát triển thành lễ hội được tổ chức vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch hằng năm. Từ đó, việc thả đèn trời đã trở thành một nét văn hoá điển hình và được phát triển, dần được lan rộng ra khắp các quốc gia trên thế giới.

Thực tế cho đến tận ngày hôm nay thì ý nghĩa của việc thả đèn trời là một ý nghĩa tốt và mang tính nhân văn. Theo quan niệm từ xưa đến nay, việc thả đèn trời được thực hiện để nhiều người có thể ghi lại những chuyện buồn đã qua để đèn trời thả bay theo gió mang đi những nỗi buồn đó để con người có thể bước sang một trang mới với những khởi đầu mới mẻ và có nhiều thuận lợi. Bên cạnh đó, khi thả đèn trời, người ta cũng có thể ghi lại những ước nguyện của mình vào đèn trời và thả bay đi với mong muốn những ước nguyện của mình sẽ hoá thành hiện thực. 

Trong các lễ hội, dịp Tết đến xuân về đèn trời được thả nhiều với số lượng lớn thắp sáng cả bầu trời. Tuy nhiên với vẻ đẹp của thả đèn trời và với mục đích nhân văn như vậy thì đèn trời khi được sử dụng trên thực tế đã phát sinh nhiều hệ luỵ đáng tiếc như gây ô nhiễm môi trường, gây cháy nổ, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ và tính mạng của con người…Do đó mà đèn trời đã bị cấm sản xuất, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, mua bán và sử dụng đèn trời trong nước ta theo quyết định số 95/2009/QĐ-TTg.

2. Mức xử phạt khi sử dụng đèn trời, thả đèn trời, đốt đèn trời:

Theo quy định tại Điều 1 Quyết định số 95/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành thì Thủ tướng Chính phủ đã nghiêm cấm mọi cá nhân và tổ chức thực hiện sản xuất, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, đốt và thả đèn trời trong phạm vi cả nước. Do việc sử dụng, đốt và thả đèn trời hiện nay là hành vi bị nghiêm cấm nên mọi hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định pháp luật hiện hành.

Hiện nay việc sử dụng đèn trời, đốt đèn trời và thả đèn trời chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính mà không phải chịu truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo đó, căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành thì hành vi thả đèn trời sẽ bị xử phạt theo quy định tại Nghị định số 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ ban hành quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình. Theo đó, căn cứ theo quy định tại điểm g khoản 2 Điều 7 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ ban hành thì việc đốt và thả đèn trời sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với số tiền từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng đối với cá nhân vi phạm. Đối với tổ chức vi phạm thì sẽ cũng sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính với mức xử phạt gấp 02 lần mức xử phạt đối với cá nhân, tương đương với mức tiền từ 2 triệu đồng đến 4 triệu đồng.

Bên cạnh đó việc sử dụng, đốt hoặc thả đèn trời còn bị áp dụng hình phạt bổ sung theo quy định tại khoản 13 Điều 7 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ ban hành quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình. Theo đó hành vi sử dụng, đốt hoặc thả đèn trời sẽ bị tịch thu đèn trời vi phạm và những phương tiện khác được dùng để thực hiện hành vi thả đèn trời và đốt đèn trời.

3. Trách nhiệm của các cơ quan, ban ngành có liên quan trong việc kiểm tra và xử lý hành vi sử dụng, đốt, thả đèn trời:

Cơ quan chức năng ban ngành là những cơ quan có thẩm quyền trong việc  kiểm tra và xử lý những hành vi vi phạm. Theo đó, căn cứ theo quy định tại Điều 2 Quyết định số 95/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành thì các cán bộ và các cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm được quy định như sau:

Thứ nhất, trách nhiệm của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch: Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch phối hợp với Bộ Công an chủ trì và phối hợp với các Bộ, các cơ quan, các ban ngành có liên quan để hướng dẫn thực hiện Nghị quyết số 95/2009/QĐ-TTg về việc cấm sản xuất, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, đốt và thả đèn trời. Các cơ quan trên có trách nhiệm nghiên cứu và đề xuất ra các biện pháp xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm hành chính đã nêu tại Nghị định số 144/2021/NĐ-CP đối với những hành vi sản xuất, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, đốt và thả đèn trời.

Thứ hai, trách nhiệm của Bộ Thông tin và Truyền thông: Bộ Thông tin và Truyền thông trực tiếp thực hiện việc chủ trì và chủ động phối hợp cùng với Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch cùng với Uỷ ban Dân tộc và các Bộ, ban ngành, các địa phương tăng cường thực hiện công tác tuyên truyền về việc cấm sử dụng đèn trời, thả đèn trời và đốt đèn trời được quy định tại Quyết định số 95/2009/QĐ-TTg tại các địa phương, trên các phương tiện truyền thông đại chúng để người dân nắm bắt, hiểu biết quy định pháp luật và thực hiện nghiêm túc Quyết định mà Thủ tướng Chính phủ ban hành;

Thứ ba, trách nhiệm chính của Bộ Giáo dục và Đào tạo: Bộ Giáo dục và Đào tạo là trực tiếp chủ trì và chủ động phối hợp với tổ chức Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các trường học, các cơ quan có liên quan tuyên truyền và giáo dục đối với các thanh niên, thiếu niên, học sinh và sinh viên tại các địa phương, trường học nhận thức được những nguy hại từ việc tham gia sử dụng, đốt và thả đèn trời. Là những người trẻ được học hành đầy đủ và có những nhận thức tiến bộ, thanh niên, thiếu niên, học sinh và sinh viên khi nhận thức được tác hại của đèn trời để từ đó tích cực tham gia vận động người thân, bạn bè và hơn hết là toàn xã hội thực hiện Quyết định số 95/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành.

Thứ tư, trách nhiệm chính của các Uỷ ban địa phương: Uỷ ban nhân dân của các tỉnh/ thành phố trực thuộc trung ương căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao nhiệm vụ, chịu trách nhiệm quản lý, kiểm tra, phát hiện và kịp thời xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến hành vi sản xuất, buôn bán và sử dụng đèn trời tại địa phương. Đặc biệt là trong dịp tết tới đây, các địa phương nên bố trí các tổ tuần tra để kịp thời xác định và xử phạt đối tượng có hành vi đốt, thả đèn trời.

Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết: 

– Nghị định 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 31 tháng 12 năm 2021 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình;

– Quyết định số 95/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 17 tháng 7 năm 2009 về việc cấm sản xuất, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, đốt và thả “đèn trời”.