Hành vi mua bán điện với nước ngoài không phép là hành vi vi phạm pháp luật, gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với an ninh năng lượng quốc gia, an ninh kinh tế và an ninh trật tự xã hội. Để răn đe và phòng ngừa hành vi này, pháp luật đã quy định mức phạt hành vi mua bán điện với nước ngoài không phép.
Mục lục bài viết
1. Thế nào là hành vi mua bán điện với nước ngoài không phép?
Hành vi mua bán điện với nước ngoài không phép là hành vi mua hoặc bán điện với nước ngoài mà không được Bộ Công Thương cấp Giấy phép mua bán điện với nước ngoài.
Hành vi mua bán điện với nước ngoài không phép là hành vi vi phạm pháp luật, gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với an ninh năng lượng quốc gia, an ninh kinh tế và an ninh trật tự xã hội.
Để xác định hành vi mua bán điện với nước ngoài không phép, cần căn cứ vào các yếu tố sau:
– Có sự mua bán điện giữa tổ chức, cá nhân Việt Nam với tổ chức, cá nhân nước ngoài.
– Mục đích của việc mua bán điện là để cung cấp điện cho nhu cầu sử dụng điện của tổ chức, cá nhân nước ngoài.
– Hoạt động mua bán điện không được Bộ Công Thương cấp Giấy phép mua bán điện với nước ngoài.
2. Mức phạt hành vi mua bán điện với nước ngoài không phép:
Căn cứ Điều 10 Nghị định 134/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực điện lực, an toàn đập thủy điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả (được sửa đổi bởi khoản 13 Điều 2 Nghị định 17/2022/NĐ-CP ) quy định vi phạm các quy định về mua, bán buôn điện như sau:
– Đối với hành vi mua, bán điện với đơn vị không có Giấy phép hoạt động điện lực của các Đơn vị phát điện, Đơn vị bán buôn điện, Đơn vị bán lẻ điện thì bị phạt tiền từ 120.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng.
– Đối với hành vi xuất, nhập khẩu điện mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép của các Đơn vị bán buôn điện thì bị phạt tiền từ 150.000.000 đồng đến 180.000.000 đồng.
Ngoài ra, pháp luật còn bổ sung thêm các biện pháp khắc phục hậu quả sau khi phạt hành chính đối với các đơn vị vi phạm như sau:
– Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính là số tiền chênh lệch do bán cao hơn mức giá quy định (bao gồm cả mọi chi phí phát sinh do hành vi vi phạm gây ra) để trả lại cho cá nhân, tổ chức bị chiếm đoạt. Nếu như trong trường hợp hợp không xác định được tổ chức, cá nhân để hoàn trả thì nộp toàn bộ số tiền chênh lệch do bán cao hơn mức giá quy định vào ngân sách nhà nước.
Như vậy, theo quy định trên, hành vi mua bán điện với nước ngoài mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 150.000.000 đồng đến 180.000.000 đồng.
Đồng thời phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp mà đối tượng thực hiện hành vi vi phạm có được từ hoạt động điện lực trong thời gian vi phạm để sung vào ngân sách nhà nước.
3. Hậu quả của hành vi mua bán điện với nước ngoài không phép:
3.1. Hậu quả đối với an ninh năng lượng quốc gia:
Ví dụ: Năm 2018, Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Điện lực Việt Nam (Vinacomin) đã bị phát hiện mua bán điện với nước ngoài không được phép. Hành vi này đã làm ảnh hưởng đến an ninh năng lượng quốc gia, gây thiệt hại cho Nhà nước và người dân.
Nguyên nhân:
Khi mua bán điện với nước ngoài không được phép, nguồn cung cấp điện cho hệ thống điện quốc gia không được kiểm soát chặt chẽ. Điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu điện, gián đoạn cung cấp điện.
Bên cạnh đó, việc mua bán điện với nước ngoài không được phép có thể dẫn đến việc chuyển giao công nghệ kém hiệu quả, gây ảnh hưởng đến chất lượng điện năng.
Hậu quả:
Thiếu điện có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng, như: ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh, đời sống sinh hoạt của nhân dân, gây thiệt hại về kinh tế, xã hội.
Gián đoạn cung cấp điện có thể gây ra tình trạng mất an ninh trật tự, ảnh hưởng đến an toàn của người dân.
3.2. Hậu quả đối với an ninh kinh tế:
Ví dụ: Năm 2022, Công ty Cổ phần Điện lực Dầu khí Việt Nam (PVPower) đã bị phát hiện mua bán điện với nước ngoài không được phép với giá cao hơn giá điện do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) bán ra. Hành vi này đã làm tăng chi phí sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, gây thiệt hại cho Nhà nước và người dân.
Nguyên nhân:
Khi mua bán điện với nước ngoài không được phép, giá điện có thể bị điều chỉnh tùy ý, gây bất lợi cho doanh nghiệp và người dân. Điều này có thể làm cho chi phí sản xuất, kinh doanh tăng cao, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, việc mua bán điện với nước ngoài không được phép có thể dẫn đến việc chuyển giao công nghệ kém hiệu quả, gây ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, dịch vụ.
Hậu quả:
Tăng chi phí sản xuất, kinh doanh có thể làm cho doanh nghiệp giảm lợi nhuận, thậm chí phá sản. Điều này có thể dẫn đến thất nghiệp, suy thoái kinh tế.
Chất lượng sản phẩm, dịch vụ kém có thể làm cho doanh nghiệp mất thị phần, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh.
3.3. Hậu quả đối với an ninh trật tự xã hội:
Ví dụ: Năm 2021, Công ty Cổ phần Điện lực miền Trung (EVNCPC) đã bị phát hiện mua bán điện với nước ngoài không được phép với số lượng lớn. Hành vi này đã gây thất thoát tài sản Nhà nước, ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội.
Nguyên nhân:
Khi mua bán điện với nước ngoài không được phép, nguồn cung cấp điện có thể không được kiểm soát chặt chẽ, tạo điều kiện cho các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, như buôn lậu điện, gian lận trong việc mua bán điện.
Bên cạnh đó, việc mua bán điện với nước ngoài không được phép có thể dẫn đến việc chuyển giao công nghệ kém hiệu quả, tạo điều kiện cho các hoạt động vi phạm pháp luật khác, như sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, gây mất an ninh trật tự xã hội.
Hậu quả:
Buôn lậu điện, gian lận trong việc mua bán điện gây thất thu cho ngân sách nhà nước, ảnh hưởng đến môi trường cạnh tranh lành mạnh của thị trường.
Sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái gây thiệt hại cho người tiêu dùng, ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội.
Hành vi mua bán điện với nước ngoài không được phép là hành vi vi phạm pháp luật, gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với an ninh năng lượng quốc gia, an ninh kinh tế và an ninh trật tự xã hội. Để ngăn chặn hành vi này, cần tăng cường tuyên truyền,
4. Biện pháp ngăn chặn hành vi vi mua bán điện với nước ngoài không phép:
Để hạn chế hành vi mua bán điện với nước ngoài không phép, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, bao gồm Bộ Công Thương, Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, các địa phương và các cơ quan truyền thông.
Một số biện pháp cụ thể bao gồm:
– Tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho người dân, doanh nghiệp về các quy định của pháp luật về mua bán điện với nước ngoài.
– Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về mua bán điện với nước ngoài.
– Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về mua bán điện với nước ngoài.
– Tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật
– Tuyên truyền, giáo dục pháp luật là một biện pháp quan trọng để nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp về các quy định của pháp luật. Hoạt động này cần được thực hiện thường xuyên, liên tục, đa dạng về hình thức, nội dung, phù hợp với đối tượng tuyên truyền.
– Cần tập trung tuyên truyền về các quy định của pháp luật về mua bán điện với nước ngoài, bao gồm:
+ Các điều kiện để được cấp Giấy phép mua bán điện với nước ngoài.
+ Các hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động mua bán điện với nước ngoài.
+ Các chế tài xử lý vi phạm pháp luật về mua bán điện với nước ngoài.
– Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát
+ Công tác kiểm tra, giám sát là biện pháp quan trọng để phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật.
+ Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về mua bán điện với nước ngoài tại các địa phương, doanh nghiệp. Các cơ quan chức năng cần phối hợp chặt chẽ với nhau để thực hiện công tác kiểm tra, giám sát.
– Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm
+ Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật là biện pháp quan trọng để răn đe, phòng ngừa hành vi vi phạm.
+ Các cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về mua bán điện với nước ngoài theo quy định của pháp luật. Mức xử phạt cần được nâng cao để đủ sức răn đe, phòng ngừa hành vi vi phạm.
Ngoài ra, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, bao gồm Bộ Công Thương, Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, các địa phương và các cơ quan truyền thông để thực hiện các biện pháp hạn chế hành vi mua bán điện với nước ngoài không phép.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
Nghị định 17/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hóa chất và vật liệu nổ công nghiệp; điện lực, an toàn đập thủy điện, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; hoạt động dầu khí, kinh doanh xăng dầu và khí.
