Một số rủi ro pháp lý trong quá trình thực hiện hợp đồng thương mại

Có rất nhiều rủi ro xảy ra trong quá trình thực hiện hợp đồng mà nguyên nhân xuất phát trong quá trình đàm phán và soạn thảo hợp đồng. Trong đó có một số rủi ro pháp lý thường gặp, là:

– Rủi ro do vô hiệu hợp đồng (hình thức, nội dung);

– Rủi ro do các điều khoản của hợp đồng không chặt chẽ;

– Thiếu thỏa thuận điều khoản về giải quyết tranh chấp hợp đồng.

Nguyên nhân dẫn đến những rủi ro trên xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau, các yếu tố đó có thể là:

– Không tìm hiểu, tìm hiểu chưa rõ về hồ sơ pháp lý các đối tác của mình (ví dụ: Loại hình hoạt động, phạm vi hoạt động, lĩnh vực hoạt động,…);

– Không kiểm tra thông tin về người đại diện hợp pháp của đối tác (người đại diện theo pháp luật, người đại diện theo ủy quyền);

– Xác định không đúng về bản chất của quan hệ thương mại, lựa chọn sai loại hợp đồng cần đàm phán, ký kết;

– Không hiểu biết hoặc bỏ qua quy định của pháp luật hiện hành, dẫn đến thỏa thuận các điều khoản trái pháp luật, đạo đức xã hội,…;

– Nội dung hợp đồng không phù hợp với tên gọi của hợp đồng.

Trong quá trình soạn thảo hợp đồng cần chú ý đến những vấn đề sau:

***HỢP ĐỒNG VÔ HIỆU

– Vô hiệu về mặt hình thức:

Khi soạn thảo hợp đồng cần chú ý đến các trường hợp mà pháp luật yêu cầu hợp đồng phải được thành lập thành văn bản, phải có công chứng hoặc chứng thực, phải được đăng ký hoặc xin phép thì phải tuân thủ theo các quy định đó. Theo pháp luật hiện hành, khi có sự vi phạm về mặt hình thức của hợp đồng, các bên cần ngồi lại để thỏa thuận, thống nhất với nhau phương án giải quyết cho ổn thỏa giữa các bên. Trường hợp không có tiếng nói chung, một trong các bên có quyền khởi kiện ra tòa, yêu cầu tòa án có thẩm quyền tuyên bố hợp đồng vô hiệu. Vì vậy, để hạn chế các rủi ro pháp lý này, các bên tham gia hợp đồng nên lựa chọn loại hợp đồng bằng văn bản và tuân thủ đầy đủ các yêu cầu của loại hợp đồng mà các bên giao kết. Ví dụ như hợp đồng đại diện thương nhân là một trong số nhiều loại hợp đồng bắt buộc phải xác lập dưới dạng văn bản.

– Vô hiệu về mặt nội dung:

Các trường hợp vô hiệu về mặt nội dung có thể kể đến như:

+ Các trường hợp vô hiệu về mặt nội dung do không đúng quy định pháp luật;

+ Nội dung hợp đồng vi phạm vào điều cấm của pháp luật, vi phạm thuần phong mỹ tục, trái đạo đức xã hội;

+ Đối tượng của hợp đồng là những hàng hóa mà pháp luật cấm;

+ Năng lực hành vi dân sự của chủ thể giao kết hợp đồng, năng lực hành vi dân sự của pháp nhân chưa đáp ứng được các điều kiện theo pháp luật quy định.

***ĐIỀU KHOẢN HỢP ĐỒNG KHÔNG CHẶT CHẼ

Khi soạn thảo hợp đồng, cần đảm bảo được các quy định cần thiết về hợp đồng nếu không sẽ gây khó khăn trong quá trình thực hiện hợp đồng của các bên do các điều khoản của hợp đồng thiếu chặt chẽ, ví dụ như:

– Gây khó khăn trong việc giao hàng do địa điểm giao hàng không được thỏa thuận cụ thể trong hợp đồng;

– Quy định về thời gian thanh toán không rõ ràng dẫn đến việc bên có nghĩa vụ thanh toán kéo dài thời gian thanh toán, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của bên có quyền;

– Quyền và nghĩa vụ của các bên còn mập mờ, thiếu chi tiết;

– Quy định về đóng gói sản phẩm, phương thức vận chuyển hàng hóa cũng không được quy định cụ thể, rõ ràng;

– Phương thức thanh toán cũng như đồng tiền được dùng để thanh toán cũng là vấn đề nhức nhối cần cụ thể hóa ngay khi soạn thảo hợp đồng.

***THỎA THUẬN  ĐIỀU KHOẢN VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP

Khi thực hiện hợp đồng, rủi ro là điều khó tránh khỏi nên việc thỏa thuận các phương án dự phòng để giải quyết tranh chấp là điều khoản cần thiết có tính tất yếu của hợp đồng. Cần thỏa thuận pháp luật được áp dụng đối với hợp đồng để giải quyết khi có tranh chấp xảy ra như: Điều khoản phạt vi phạm hợp đồng, cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp, các quy định về bồi thường thiệt hại,…

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

Như vậy trong hoạt động kinh doanh, thương mại luôn tiềm ẩn những rủi ro pháp lý. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro thường do sơ xuất, thiếu chú ý, thiếu hiểu biết trong quá trình đàm phán và soạn thảo hợp đồng. Các rủi ro này sẽ dẫn đến những hâu quả nặng nề, không chỉ khó khắc phục mà việc khắc phục còn tốn kém nhiều công sức, thời gian, tiền của.

Do vậy trên thực tế khi thực hiện các công việc trong hoạt động thương vấn đề pháp lý đặt ra áp dụng các biện pháp nhằm phòng, tránh các rủi ro là hết sức cần thiết trong quá trình đàm phán, soạn thảo, thực hiện hợp đồng thương mại.