Mối quan hệ giữa chứng cứ, nguồn chứng cứ và phương tiện chứng minh

– Về mối quan hệ giữa chứng cứ và nguồn chứng cứ:

Chứng cứ bắt buộc phải được rút ra từ một trong những nguồn và thu thập bằng biện pháp do pháp luật quy định. Trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự, các chủ thể chứng minh phải tuân thủ đúng các quy định của pháp luật về chứng cứ,  Đối với những thông tin không được rút ra từ các nguồn do pháp luật quy định, không được thu thập, nghiên cứu, đánh giá và sử dụng theo đúng quy định của pháp luật thì không được coi là chứng cứ, không được sử dụng để giải quyết vụ việc dân sự.

Nguồn chứng cứ là nguồn được thu nhập, cung cấp theo trình tự pháp luật quy định và được liệt kê tại điều 82 BLTTDS. Nếu không có nguồn chứng cứ sẽ không có chứng cứ giải thích, làm sáng tỏ các tình tiết và diễn biến của vụ án, kéo theo hậu quả là các cơ quan tiến hành tố tụng sẽ đưa ra những kết luận không đúng, không chính xác và không đầy đủ để giải quyết vụ việc dân sự.

– Về mối quan hệ giữa chứng cứ và phương tiện chứng minh:

Trong thực tiễn có những tin tức, dấu viết liên quan đến các tình tiết, sự kiện của vụ việc dân sự phải được ghi lại, phản ánh lại để mọi người có thể nhận thức được. Thông qua phương tiện chứng minh, các đương sự, người đại diện hay người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự đưa ra chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu hay sự phản đối của họ. Trong nhiều trường hợp chứng cứ được chứa đựng trong phương tiện chứng minh; những sự kiện, tình tiết liên quan đến vụ án đã được kiểm tra được tính xác thực thông qua phương tiện chứng minh thì được coi là chứng cứ và được sử dụng làm căn cứ để giải quyết vụ việc dân sự.

– Về mối quan hệ giữa nguồn chứng cứ và phương tiện chứng minh:

Nguồn chứng cứ và phương tiện chứng minh là hai khái niệm khác nhau tuy nhiên trên thực tế chúng thường được hiểu là một. Vì trong một số trường hợp các phương tiện chứng minh cũng chính là cái có thể rút ra các tin tức về vụ việc dân sự như vật chứng, tài liệu chứa đựng chứng cứ…, nó cũng chính là nguồn chứng cứ.

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

Để phân biệt nguồn chứng cứ và phương tiện chứng minh, cần phân tích trên các phương diện và những góc độ khác nhau như nơi rút ra chứng cứ hay công cụ được sử dụng để xác định các tình tiết của vụ việc dân sự. Bản thân nguồn chứng cứ chỉ thể hiện khả năng chứa đựng chứng cứ, nếu không có sự tác động của các chủ thể nhất định thì chứng cứ tiềm ẩn trong đó không được phát hiện và như vậy, nguồn chứng cứ chưa thể sử dụng vào việc chứng minh. Tuy nhiên, khi đã có sự xem xét, đánh giá, khai thác chứng cứ trên cơ sở nguồn chứng cứ, thì lúc này những nguồn chứng cứ đó được sử dụng như một công cụ dùng vào việc xác định những tình tiết, sự kiện của vụ việc dân sự, góp phần giải quyết vụ việc; nói cách khác, lúc này nguồn chứng cứ được nhìn nhận là phương tiện chứng minh.

Chứng cứ, nguồn chứng cứ, phương tiện chứng minh đều đóng vai trò quan trọng trong tố tụng dân sự. Chứng cứ là những gì có thật phản ánh sự thật khách quan về vụ việc dân sự và được thu thập theo trình tự nhất định do pháp luật quy định. Chứng cứ được dùng là căn cứ để tòa án xác định yêu cầu hay phản đối yêu cầu của đương sự đúng hay không. Tòa án thu thập các chứng cứ cần thiết từ các nguồn chứng cứ để từ đó sử dụng vào việc tìm ra sự thật vụ án và đưa ra quyết định đúng đắn để giải quyết vụ việc dân sự đó. Phương tiện chứng minh có tính chất quyết định đối với kết quả giải quyết vụ việc dân sự. Để đảm bảo việc phải giải quyết vụ việc dân sự đúng đắn, pháp luật cần quy định những phương tiện chứng minh cụ thể mà các chủ thể chứng minh được sử dụng.