Thế nào là miễn hình phạt? Bộ luật hình sự quy định như thế nào về miễn hình phạt?
Miễn hình phạt được quy định tại Điều 54 Bộ luật hình sự:
“Người phạm tội có thể được miễn hình phạt trong trường hợp phạm tội có nhiều tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 46 của Bộ luật này, đáng được khoan hồng đặc biệt, nhưng chưa đến mức được miễn trách nhiệm hình sự.”
Miễn hình phạt được áp dụng với tất cả các loại tội từ tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng, tội rất nghiêm trọng, tội dặc biệt nghiêm trọng. Điều kiện để được miễn hình phạt gồm:
Người phạm tội có nhiều tình tiết giảm nhẹ quy định tại Khoản 1 Điều 46 Bộ luật hình sự là phải có từ hai tình tiết giảm nhẹ trở lên và các tình tiết đó phải được quy định tại Khoản 1 Điều 46 gồm:
“a) Người phạm tội đã ngăn chặn, làm giảm bớt tác hại của tội phạm;
b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả;
c) Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
d) Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;
đ) Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của người bị hại hoặc người khác gây ra;
e) Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;
g) Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;
h) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;
i) Phạm tội vì bị người khác đe doạ, cưỡng bức;
k) Phạm tội do lạc hậu;
l) Người phạm tội là phụ nữ có thai;
m) Người phạm tội là người già;
>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568
n) Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;
o) Người phạm tội tự thú;
p) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;
q) Người phạm tội tích cực giúp đỡ các cơ quan có trách nhiệm phát hiện, điều tra tội phạm;
r) Người phạm tội đã lập công chuộc tội;
s) Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác.”
Điề kiện này giống với điều kiện để người phạm tội được áp dụng hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt. Điều kiện tiếp theo để được miễn hình phạt là: “đáng được khoan hồng đặc biệt, nhưng chưa đến mức được miễn trách nhiệm hình sự”. Có thể nói, người phạm tội được miễn hình phạt là người có điều kiện để miễn trách nhiệm hình sự nhưng chưa được miễn trách nhiệm hình sự. Người phạm tội được miễn hình phạt phải có những điều kiện về trường hợp miễn trách nhiệm hình sự, nhưng vì tính chất và mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội và các tình tiết khác của vụ án mà không thể miễn trách nhiệm hình sự đối với họ thì mới được miễn hình phạt.