Khi nói về lĩnh vực mua lại, hoán đổi công cụ nợ của Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và trái phiếu chính quyền địa phương tại thị trường trong nước thì đây là lĩnh vực cực kỳ phức tạp, quá trình nghiên cứu về nó phải mất nhiều thời gian cũng như khả năng tư duy. Để hiểu rõ hơn một số các khía cạnh trong lĩnh vực này.
Mục lục bài viết
1. Thông báo tiếp tục phong tỏa, ngừng phong tỏa trái phiếu là gì?
Trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh là một trong ba “công cụ nợ” được ghi nhận trong Thông tư 110/2018/TT-BTC bên cạnh công cụ nợ của Chính phủ và trái phiếu chính quyền địa phương do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phát hành. Trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh được giải thích theo quy định của Luật Quản lý nợ công năm 2017, tại Khoản 12, Điều 3 là công cụ nợ do doanh nghiệp, ngân hàng chính sách của Nhà nước phát hành và được Chính phủ bảo lãnh.
Mua lại trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh là việc ngân hàng chính sách phát hành mua lại trái phiếu được Chính phủ bảo lạnh trước ngày đáo hạn. Thỏa thuận trực tiếp với các chủ sở hữu trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh là một trong hai phương thức mua lại trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh. Điều kiện đối với công cụ nợ nói chung được mua lại phải đảm bảo: Là công cụ nợ chưa đến ngày đáo hạn và không bị ràng buộc trong các quan hệ về giao dịch đảm bảo từ thời điểm đăng ký tham gia bán lại công cụ nợ theo phương thức thỏa thuận hoặc từ ngày tổ chức đấu thầu mua lại công cụ nợ.
Thông báo đề nghị tiếp tục phong tỏa và ngừng phong tỏa trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh mua lại theo phương thức thỏa thuận là văn bản có ý nghĩa quan trọng, thể hiện sự phối hợp giữa ngân hàng chính sách phát hành và Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam, nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho nhà nước cũng như chủ sở hữu trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh. Mặc dù là thông báo nhưng có tính bắt buộc, tức là làm phát sinh nghĩa vụ tiếp tục phong tỏa, ngừng phong tỏa trái phiếu của Trung tâm lưu kí chứng khoán Việt Nam, việc không thực hiện mà gây ra ảnh hưởng, tổn thất thì tổ chức này phải chịu trách nhiệm. Thông báo này cũng thể hiện tính tuân thủ pháp luật khi đây cũng là nghĩa vụ của ngân hàng chính sách phát hành theo quy định tại Thông tư 110/2018.
Để hiểu rõ hơn về hoạt động thông báo này, phải biết được các bước mua lại công cụ nợ đăng ký, lưu ký tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam, cụ thể tại Điều 7 Thông tư 110/2018 quy định như sau:
– Tối thiểu năm (05) ngày làm việc trước ngày tổ chức mua lại, chủ thể tổ chức phát hành công bố thông tin về đợt mua lại công cụ nợ trên trang điện tử của chủ thể tổ chức phát hành, Sở Giao dịch chứng khoán và Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam.
– Sau ngày cuối cùng đăng ký bán lại công cụ nợ, căn cứ thông tin đăng ký bán lại, chủ thể tổ chức phát hành thông báo cho Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam để phong tỏa số công cụ nợ đăng ký bán lại. Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam thực hiện phong tỏa số công cụ nợ đăng ký bán lại của chủ sở hữu và thông báo cho chủ thể tổ chức phát hành về việc phong tỏa. Như vậy, việc phong tỏa trong trưởng hợp này là phong tỏa số trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh của chủ sở hữu đã đăng ký bán lại.
– Vào ngày tổ chức mua lại, căn cứ thông tin đăng ký bán lại của chủ sở hữu, thông báo phong tỏa công cụ nợ đăng ký bán lại của Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam, chủ thể tổ chức phát hành thực hiện thỏa thuận, thống nhất với các chủ sở hữu hoặc tổ chức được chủ sở hữu ủy quyền về điều khoản mua lại công cụ nợ.
– Chậm nhất một (01) ngày làm việc sau ngày tổ chức mua lại, chủ thể tổ chức phát hành thông báo cho Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam và Sở Giao dịch chứng khoán kết quả thỏa thuận mua lại. Căn cứ thông báo của chủ thể tổ chức phát hành, Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam tiếp tục phong tỏa đối với công cụ nợ đã ký hợp đồng mua lại và ngừng phong tỏa đối với công cụ nợ không được mua lại. Nội dung thông báo ở đât là kết quả thỏa thuận mua lại, tuy nhiên Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam phải chủ động trong việc tiếp tục phòng tỏa và ngừng phong tỏa đối với trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, sao cho đảm bảo được lợi ích của các bên.
Có thể thấy rằng, bằng việc quy định thông qua các bước mua lại công cụ nợ, hoạt động giữa ngân hành chính sách phát hành và trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam có sự phối hợp hiệu quả hơn, nhanh chóng hơn.
2. Mẫu thông báo tiếp tục phong tỏa, ngừng phong tỏa trái phiếu:
(Áp dụng đối với mua lại trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh)
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
—————
TÊN NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH
——–
Số:
V/v thông báo tiếp tục phong tỏa/ngừng phong tỏa trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh đăng ký bán lại theo phương thức thỏa thuận
………, ngày… tháng… năm……
Kính gửi: Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam
Căn cứ hợp đồng thỏa thuận mua lại trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh số…. ngày … tháng … năm…, ……(tên ngân hàng chính sách) đề nghị Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam tiếp tục phong tỏa số trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh đã ký hợp đồng mua lại và ngừng phong tỏa số trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh không thống nhất mua lại, cụ thể như sau:
1. Khối lượng trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh đã ký hợp đồng mua lại đề nghị tiếp tục phong tỏa và khối lượng trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh không thống nhất mua lại đề nghị ngừng phong tỏa như sau:
| Thông tin về trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh đăng ký bán lại
| Thông tin về việc tiếp tục phong tỏa/ngừng phong tỏa trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh | |||||||||||
| TT | Chủ sở hữu trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh | Số tài khoản lưu ký trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh | Số tài khoản nhận tiền thanh toán bán lại trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh | Khối lượng trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh sở hữu | Khối lượng trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh đăng ký bán lại đã đề nghị phong tỏa | Đề nghị tiếp tục phong tỏa/ngừng phong tỏa trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh | ||||||
| Khối lượng trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh đề nghị tiếp tục phong tỏa | Khối lượng trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh đề nghị ngừng phong tỏa | |||||||||||
| I. Mã trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh: – Ngày phát hành đầu tiên: – Ngày đáo hạn: – Lãi suất danh nghĩa: – Phương thức thanh toán gốc, lãi | 1 | A | ||||||||||
| 2 | B | |||||||||||
| 3 | C | |||||||||||
| … | ||||||||||||
| Tổng cộng | ||||||||||||
| II. Mã trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh: – Ngày phát hành đầu tiên: – Ngày đáo hạn: – Lãi suất danh nghĩa: – Phương thức thanh toán gốc, lãi | 1 | G | ||||||||||
| 2 | H | |||||||||||
| 3 | K | |||||||||||
| … | ||||||||||||
| Tổng cộng | ||||||||||||
| … | ||||||||||||
2. Đề nghị Trung tâm Lưu ký chứng khoán tiếp tục phong tỏa trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh theo Mục 1 nêu trên cho đến ngày ……(chủ thể tổ chức phát hành công cụ nợ) thông báo cho Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam về việc đã hoàn tất việc thanh toán tiền mua lại trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh cho chủ sở hữu trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh. Sau khi Sở Giao dịch chứng khoán thông báo việc hủy niêm yết trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, đề nghị Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam rút lưu ký, hủy đăng ký trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh theo quy định.
Trân trọng cảm ơn sự hợp tác của Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam./.
Nơi nhận:
– Như trên;
– Sở GDCK (để theo dõi);
– Lưu: VT, …
TỔNG GIÁM ĐỐC NGÂN HÀNG CHÍNH SÁCH
(Ký tên và đóng dấu)
3. Hướng dẫn mẫu thông báo tiếp tục phong tỏa, ngừng phong tỏa trái phiếu:
Nhìn chung, mẫu thông báo đề nghị tiếp tục phong tỏa và ngừng phong tỏa trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh mua lại theo phương thức thỏa thuận được Bộ tài chính ban hành đã cực kỳ chi tiết và cụ thể, chủ thể thực hiện thông báo trực tiếp chỉ cần đảm bảo đúng bổ cục, hình thức và điền chính xác các nội dung về “Khối lượng trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh đã ký hợp đồng mua lại đề nghị tiếp tục phong tỏa và khối lượng trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh không thống nhất mua lại đề nghị ngừng phong tỏa” vào bảng là đạt yêu cầu.
Cơ sở pháp lý:
Thông tư 110/2018/TT-BTC hướng dẫn mua lại, hoán đổi công cụ nợ của Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và trái phiếu chính quyền địa phương tại thị trường trong nước do Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành
