Trường hợp cần thiết phải điều tra bổ sung để giải quyết đúng đắn vụ án, Viện kiểm sát phải quyết định trả hồ sơ vụ án để yêu cầu cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra tiến hành điều tra bổ sung. Khi đó, Viện Kiểm sát phải dùng đến Quyết định trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung.
Mục lục bài viết
1. Quyết định trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung là gì?
Việc cho Viện kiểm sát có quyền trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung góp phần bảo đảm việc thực hiện nguyên tắc bảo đảm pháp chế trong tố tụng hình sự, đảm bảo việc thực hiện nguyên tắc xác định sự thật vụ án đồng thời góp phần hạn chế oan sai, bỏ lọt tội phạm; bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.
Quyền được “trả hồ sơ để điều tra bổ sung” được xem như là một công cụ hiệu quả để Viện Kiểm sát thực hiện nhiệm vụ được giao trong tố tụng hình sự. Đây là khoảng thời gian để Viện Kiểm sát loại bỏ vi phạm trong quá trình điều tra cũng như củng cố, xác định chứng cứ để quyết định xử lý đối với tội phạm, đảm bảo cho việc điều tra vụ án cũng như truy tố được khách quan, toàn diện, đúng người, đúng tội, đúng quy định pháp luật.
Tại Khoản 1 Điều 245 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định về các trường hợp cần trả hồ sơ để điều tra bổ sung như sau:
“1. Viện kiểm sát ra quyết định trả hồ sơ vụ án, yêu cầu Cơ quan điều tra điều tra bổ sung khi thuộc một trong các trường hợp:
a) Còn thiếu chứng cứ để chứng minh một trong những vấn đề quy định tại Điều 85 của Bộ luật này mà Viện kiểm sát không thể tự mình bổ sung được;
b) Có căn cứ khởi tố bị can về một hay nhiều tội phạm khác;
c) Có người đồng phạm hoặc người phạm tội khác liên quan đến vụ án nhưng chưa được khởi tố bị can;
d) Có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.”
Các quy định này được hướng dẫn chi tiết tại Thông tư liên tịch 02/2017/TTLT-VKSNDTC-TANDTC-BCA-BQP ngày 22 tháng 12 năm 2017 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 174
Ngoài ra,
Cơ quan điều tra có trách nhiệm thực hiện đầy đủ yêu cầu nêu trong quyết định trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung của Viện kiểm sát. Sau khi kết thúc điều tra bổ sung, Cơ quan điều tra phải có bản kết luận điều tra bổ sung. Trong bản kết luận này ghi rõ kết quả điều tra bổ sung, quan điểm giải quyết vụ án. Trong trường hợp kết quả điều tra bổ sung làm thay đổi cơ bản kết luận điều tra trước đó thì Cơ quan điều tra phải ra bản kết luận điều tra mới thay thế.
Vậy Quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung chính là văn bản do Viện Kiểm sát ban hành khi có các dấu hiệu cần tiến hành trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Văn bản này thể hiện yêu cầu của Viện Kiểm sát đối với cơ quan điều tra hoặc cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành hoạt động điều tra về việc điều tra bổ sung đối với vụ án hình sự.
Quyết định trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung (133/HS) được dùng để thể hiện yêu cầu của Viện kiểm sát về việc điều tra bổ sung vụ án hình sự. Đồng thời đây cũng là căn cứ để cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành hoạt động điều tra tiến hành hoạt động điều tra bổ sung vụ án hình sự theo yêu cầu của Viện Kiểm sát.
Quyết định trả hồ sơ để yêu cầu điều tra bổ sung phải ghi rõ vấn đề cần điều tra bổ sung quy định tại khoản 1 Điều 245 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, xem đâu là căn cứ để Viện kiểm sát yêu cầu điều tra bổ sung và các nội dung mà một quyết định phải có như Số, ngày, tháng, năm, địa điểm ban hành quyết định; căn cứ ban hành quyết định; nội dung của quyết định; và họ tên, chức vụ, chữ ký của người ban hành quyết định và đóng dấu.
2. Mẫu Quyết định trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung:
Quyết định trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung (133/HS) được quy định trong Phụ lục ban hành kèm theo Quyết định số 15/QĐ-VKSTC ngày 09 tháng 01 năm 2018 của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ban hành mẫu văn bản tố tụng, văn bản nghiệp vụ thực hiện trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, điều tra và truy tố. Mẫu Quyết định như sau:
Mẫu số 133/HS
Theo QĐ số 15 ngày 09
tháng 01 năm 2018
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
_________________
VIỆN KIỂM SÁT[1] …
[2]…………….
___________
Số:…../QĐ-VKS…-…[3]
………, ngày……… tháng……… năm 20……
QUYẾT ĐỊNH
TRẢ HỒ SƠ VỤ ÁN ĐỂ ĐIỀU TRA BỔ SUNG
VIỆN TRƯỞNG VIỆN KIỂM SÁT……..
Căn cứ các điều 41, 174, 240 và 245[4] Bộ luật Tố tụng hình sự;
Căn cứ Kết luận điều tra số…… ngày…… tháng…… năm……. của[…….;
Căn cứ Quyết định trả hồ sơ vụ án yêu cầu điều tra bổ sung số…… ngày…… tháng…… năm….. của Tòa án[6]…….(nếu có);
Xét thấy[7]……,
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Trả hồ sơ vụ án…… về tội…… quy định tại khoản…… Điều…… Bộ luật Hình sự cho[8]……… để điều tra bổ sung những vấn đề sau:
……………
Điều 2. Thời hạn điều tra bổ sung không quá ……., kể từ ngày8…….. nhận hồ sơ vụ án và Quyết định này.
Điều 3. Yêu cầu8…………. thực hiện Quyết định này theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự./.
Nơi nhận:
– Cơ quan điều tra có thẩm quyền;
-………..;
– Lưu: HSVA, HSKS, VP.
VIỆN TRƯỞNG[9]
(Ký tên, đóng dấu)
3. Soạn thảo Quyết định trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung:
Quyết định trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung (133/HS) được hướng dẫn soạn thảo như sau:
[1] Ghi tên Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp hoặc Viện kiểm sát nhân dân tối cao
[2] Ghi tên Viện kiểm sát ban hành. Trường hợp Viện kiểm sát nhân dân tối cao ban hành thì bỏ mục này
[3] Viết tắt tên Viện kiểm sát ban hành – đơn vị phụ trách (nếu có)
[4] Trường hợp Toà án trả hồ sơ điều tra bổ sung thì căn cứ Điều 246 BLTTHS, trường hợp quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung đối với bị can là pháp nhân thương mại thì bổ sung căn cứ Điều 431 BLTTHS
[5] Ghi tên cơ quan ra Kết luận điều tra vụ án
[6] Ghi tên Tòa án ra quyết định trả hồ sơ vụ án yêu cầu điều tra bổ sung
[7] Nêu rõ lý do trả hồ sơ vụ án để điều tra bổ sung theo quy định tại khoản 1 Điều 245 hoặc khoản 1 Điều 246 BLTTHS.
[8] Ghi tên Cơ quan điều tra có thẩm quyền giải quyết vụ án.
[9] Trường hợp Phó Viện trưởng được Viện trưởng ủy quyền ký thay thì ghi như sau:
“KT. VIỆN TRƯỞNG
PHÓ VIỆN TRƯỞNG”
* Cơ sở pháp lý
– Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015;
– Quyết định số 15/QĐ-VKSTC ngày 09 tháng 01 năm 2018 của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ban hành mẫu văn bản tố tụng, văn bản nghiệp vụ thực hiện trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc khởi tố, điều tra và truy tố.