Gia phả là một bản ghi chép chi tiết về các thành viên trong gia đình hoặc dòng họ, bao gồm tên, tuổi tác, ngày giỗ, vai trò và công đức của cha mẹ, ông bà và tiên tổ. Nó giúp đoàn kết và hỗ trợ các thành viên trong gia đình hoặc dòng họ, cũng như giữ kết nối giữa họ.
Mục lục bài viết
1. Gia phả là gì?
Gia phả là một phần không thể thiếu trong văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Nó là một bản ghi chép chi tiết về các thành viên trong gia đình hoặc dòng họ, bao gồm tên, tuổi tác, ngày giỗ, vai trò và công đức của cha mẹ, ông bà và tiên tổ.
Gia phả không chỉ là một cuốn sách lịch sử của gia đình hoặc họ tộc, mà còn là một tài sản văn hóa quý giá của dân tộc. Nó là một thước đo để định giá giá trị của một gia đình hoặc dòng họ, thể hiện quan hệ huyết thống và tình cảm gia đình.
Gia phả như một cây cối phát triển, từ đó những người con cháu được biết đến những người tiền bối đã từng làm gì, đã có những đóng góp gì cho gia đình hoặc dòng họ, để từ đó họ cảm thấy tự hào và biết ơn. Nó cũng giúp cho các thế hệ sau hiểu rõ hơn về lịch sử và quá trình hình thành của gia đình hoặc dòng họ của mình, đồng thời gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống của gia đình hoặc dòng họ.
Gia phả còn có vai trò quan trọng trong việc giữ kết nối giữa các thành viên trong gia đình hoặc dòng họ, giúp cho họ có thể cùng chia sẻ và học hỏi kinh nghiệm của nhau, đồng thời đoàn kết và hỗ trợ lẫn nhau trong cuộc sống. Nó cũng là một nguồn tài liệu quý giá cho các nhà nghiên cứu, nhà văn hóa, nhà sử học và những người yêu thích lịch sử.
2. Nội dung chính trong gia phả:
Gia phả là một tài liệu quan trọng trong mỗi gia đình, giúp ghi nhận và lưu trữ các thông tin về tổ tiên, quan hệ họ hàng và các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Trong gia phả, các thông tin về tổ tiên được sắp xếp theo các mục chính, bao gồm:
– Chính phả: Bao gồm phả đồ, phả hệ và phả ký. Phả đồ là một trong những mục quan trọng nhất trong chính phả, bởi đây là nơi ghi chép về các vật dụng, trang phục hay công cụ mà các tổ tiên của gia đình đã từng sử dụng. Phả hệ mô tả quan hệ họ hàng giữa các thế hệ trong gia đình, còn phả ký ghi chép về những sự kiện lịch sử, truyền thống, phong tục hay tập quán của gia đình. Điều hấp dẫn ở chính phả là từ đó, ta có thể tìm hiểu được về những thói quen, phong tục, tập quán của gia đình mình trong quá khứ và đưa ra những bài học kinh nghiệm cho thế hệ sau.
– Ngoại phả: Ngoài việc ghi chép các thông tin về tổ tiên, trong ngoại phả còn ghi nhận các thông tin về nhà thờ tổ, văn khấn, việc cúng bái hay ghi khu mộ. Những thông tin này thường được ghi chép rất chi tiết, đặc biệt là các thông tin về nhà thờ tổ, văn khấn, cúng bái, bởi đây là những nét văn hóa truyền thống của dân tộc. Việc ghi chép những thông tin này cũng giúp cho con cháu có thể hiểu rõ hơn về các nghi thức, lễ nghĩa và tín ngưỡng của tổ tiên, từ đó thể hiện lòng kính trọng và tôn trọng truyền thống gia đình.
– Phụ khảo: Bên cạnh các thông tin chính trong gia phả, còn có các phụ khảo bổ sung như viết địa chỉ xóm ấp, đình miếu, bến đò… để giúp cho việc tìm hiểu và xác định nguồn gốc của gia đình trở nên dễ dàng hơn. Điều này càng quan trọng hơn trong thời đại hiện nay, khi mà nhiều địa danh truyền thống đã bị lãng quên hoặc thay đổi. Việc ghi chép các địa danh này sẽ giúp cho con cháu hiểu rõ hơn về lịch sử, địa lý và văn hóa của địa phương, đồng thời giúp cho việc tìm kiếm thông tin về tổ tiên của gia đình trở nên dễ dàng hơn.
Với những nội dung trên, việc ghi chép và tìm hiểu gia phả không chỉ giúp cho con cháu hiểu thêm về nguồn gốc, truyền thống của gia đình mình mà còn là một cách để bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Bên cạnh đó, gia phả còn giúp cho những người trong gia đình hiểu thêm về quan hệ họ hàng, tình cảm gia đình và có thể làm cơ sở để kết nối, gắn kết các thế hệ trong gia đình với nhau. Việc tìm hiểu và ghi chép gia phả là một công việc tuyệt vời, giúp chúng ta tìm hiểu thêm về bản thân và gia đình mình, đồng thời giúp cho các thế hệ sau hiểu rõ hơn về quá khứ và chuẩn bị cho tương lai.
3. Mẫu gia phả dòng họ đẹp:
3.1. Mẫu gia phả đơn giản – trang trọng:
3.2. Mẫu gia phả sang trọng – quý phái:
3.3. Mẫu gia phả có hình đẹp nhất:
4. Vẽ sơ đồ Gia Phả trong phần mềm Word, Excel:
4.1. Trong Word:
Để bắt đầu tạo một biểu đồ tổ chức đẹp mắt trong Microsoft Word, chúng ta có thể làm theo những bước đơn giản sau đây. Đầu tiên, mở Word và chọn tab Insert. Tiếp theo, chọn SmartArt từ giao diện hiển thị, hộp thoại SmartArt Graphic sẽ xuất hiện. Sau đó, hãy chọn tiếp mục Hierarchy để có những lựa chọn về biểu đồ tổ chức. Bạn có thể chọn từ nhiều kiểu đồ họa khác nhau. Hãy chọn hình đầu tiên theo trình tự chữ đỏ 1, 2, 3, 4 để bắt đầu tạo biểu đồ tổ chức của riêng bạn. Việc tạo ra một biểu đồ tổ chức đẹp mắt và dễ hiểu sẽ giúp bạn trình bày thông tin một cách rõ ràng và dễ dàng hơn cho đối tượng của mình.
Làm theo trình tự để có dạng sơ đồ phả hệ
Hình dạng ban đầu của sơ đồ
Để hiển thị hộp thoại Text bên trái viền đỏ (dùng để nhập Text) thì chúng ta click nút Text Pane số 1 hoặc nút biên số 2
Click theo trình tự 1 hoặc 2 để mở bảng Text màu đỏ
Tiến hành thay đổi các dòng Text theo dữ liệu Gia Phả
Dữ liệu Gia Phả nhập minh họa
Thêm thành phần con
Trong quá trình xây dựng sơ đồ gia phả, khi bạn muốn thêm một thành viên mới vào gia đình, hãy làm theo các bước sau đây:
– Đầu tiên, bạn hãy tìm vị trí mà bạn muốn thêm thành viên mới vào. Ví dụ như trong trường hợp này, bạn muốn thêm con của ông Lê Văn C và bà Hồ Thị K vào.
– Sau đó, bạn hãy đặt con trỏ chuột sau chữ K, click vào để nó nháy.
– Tiếp theo, bấm nút Enter để tạo 1 dòng ngang cấp ở dưới nó. Lúc này, bạn sẽ thấy một dòng mới được tạo ra.
– Nhập tên của ông C1 và bà S vào dòng mới vừa được tạo ra.
– Để thể hiện mối quan hệ giữa ông C1 và ông Lê Văn C, bạn hãy để con nháy trước chữ Lê của ông C1, sau đó nhấn phím TAB để dòng đó thụt vào. Lúc này, trên sơ đồ, ông C1 đã xuống hàng dưới và trở thành con ông C.
Với các bước trên, bạn đã thêm thành viên mới vào gia phả của mình một cách dễ dàng và chính xác hơn.
Nhấn phím TAB thì dòng đó thành dòng con của dòng trước nó
Ta tiến hành thêm các thành viên đời sau
Thêm các dữ liệu thành viên con cháu
Để xóa dòng, nhấn phím Backspace trên bàn phím
Hiệu chỉnh sau khi đã hoàn thành sơ đồ
Thay đổi hướng, khổ giấy và kéo nút ngang để sơ đồ rộng hơn
Thay đổi kiểu và màu sắc để sơ đồ sinh động
Tóm lại, trong SmartArt, chúng ta có 3 điều lưu ý:
1. Để tạo một dòng cùng đời với dòng trước đó, bạn chỉ cần nhấn phím Enter sau khi đã kết thúc dòng trước đó. Việc này sẽ tạo ra một dòng mới, song song với dòng trước đó và cùng nằm trên một cấp độ.
2. Để tạo một dòng con trong SmartArt, bạn có thể đặt con trỏ chuột vào dòng cha và nhấn phím TAB. Việc này sẽ tạo ra một dòng mới, nằm dưới dòng cha và có một mũi tên chỉ ra rằng đó là một dòng con.
3. Để xóa một dòng trong SmartArt, bạn chỉ cần chọn toàn bộ dòng đó và nhấn phím Backspace. Việc này sẽ xóa toàn bộ dòng đó và các dòng con của nó, nếu có.
4.2. Trong Excel:
Ta tìm SmartArt theo cách sau: Tab Insert, nút Illustrator, SmartArt
Trong Excel chọn SmartArt theo trình tự từ trên xuống
Chọn Hierachy và hình đầu để tạo sơ đồ
Các thao tác với SmartArt trong Excel cũng tương tự và giống như trong Word.
