Hiện nay, pháp luật quy định cấp dưỡng là nghĩa vụ quan trọng của cha, mẹ đối với con cái. Nếu trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn của cha, mẹ có thể dẫn đến các hình thức xử phạt khác nhau. Vậy không chu cấp nuôi con sau khi ly hôn có bị đi tù không?
Mục lục bài viết
1. Không chu cấp nuôi con sau khi ly hôn có bị đi tù không?
Câu hỏi: Chào Luật sư, vợ chồng em đã chính thức ly hôn vào tháng 11/2022. Về quyền nuôi con thì em được Tòa án huyên X tuyên được quyền nuôi con. Còn đối với anh V thì Tòa tuyên có trách nhiệm chu cấp để nuôi con mỗi tháng 6 triệu đồng. Tuy nhiên, hiên nay đã là tháng 11/2023 nhưng anh V chỉ có gửi về tài khoản của em được 2 lần để phụ cấp nuôi con. Hằng ngày vẫn thấy anh đăng ảnh dẫn bạn gái mới đi chơi, đi ăn đi du lịch trong và ngoài nước. Nhưng khi con bị ốm nặng phải nhập viện điều trị 2 tháng nay, vì không còn kinh tế để lo cho con nên em đề cập đến vấn đề trợ cấp thì anh phản hồi dạo này anh kẹt. Vậy không chu cấp nuôi con sau khi ly hôn có bị xử lý như thế nào, có truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Căn cứ theo quy định tại Điều 186 Bộ luật Hình sự 2015, được sửa đổi bởi khoản 37 Điều 1 Bộ luật Hình sự sửa đổi 2017 quy định cụ thể về tội từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng như sau:
Người nào hiện có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện đối với việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quy định của pháp luật mà đã từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 380 của Bộ luật này, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Như vậy, dựa theo quy định nêu trên nếu chồng bạn có hành vi không cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn theo bản án, quyết định của Tòa án thì sẽ bị áp dụng mức phạt từ 03 – 05 triệu đồng.
Ngoài ra đố với trường hợp chồng bạn không cấp dưỡng cho con thì có thể bị xử phạt từ 03 – 05 triệu đồng hoặc có thể bị phạt tù lên đến 02 năm.
Cũng theo quy định tại Điều 57 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định xử lý hành vi vi phạm quy định về chăm sóc, nuôi dưỡng, cấp dưỡng, theo đó:
– Đối với một trong những hành vi sau đây thì sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng:
+ Từ chối hoặc trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau khi ly hôn; từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng giữa anh, chị, em với nhau, giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu theo quy định của pháp luật;
+ Từ chối hoặc trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ; nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn theo quy định của pháp luật.
Như vậy, dựa theo quy định trên thì khi chồng bạn ngừng thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con thì chồng bạn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng và còn buộc phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con bạn. Ngoài ra sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự lên đến 2 năm tù.
2. Ai có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn theo quy định hiện nay?
Căn cứ theo quy định tại Điều 82 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 về nghĩa vụ, quyền của cha, mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn như sau:
– Cha, mẹ nếu không trực tiếp nuôi con thì phải có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi.
– Cha, mẹ nếu không trực tiếp nuôi con thì phải có trách nhiệm có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con.
– Sau khi ly hôn nếu người không trực tiếp nuôi con thì có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở.
– Cha, mẹ nếu không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con sẽ có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.
Đồng thời, căn cứ theo quy định tại Điều 92 tiểu mục a Mục 11 Nghị quyết
– Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 92 thì đối với người không trực tiếp nuôi con có thì nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con. Đây là trách nhiệm và nghĩa vụ của cha, mẹ; do đó, không phân biệt người trực tiếp nuôi con có khả năng kinh tế hay không, người không trực tiếp nuôi con vẫn phải có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con.
Trong trường hợp người trực tiếp nuôi con không yêu cầu người không trực tiếp nuôi con cấp dưỡng vì lý do nào đó thì Toà án có trách nhiệm giải thích cho họ hiểu rằng việc yêu cầu cấp dưỡng nuôi con là quyền lợi của con để họ biết nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của con. Nếu trường hợp xét thấy việc họ không yêu cầu cấp dưỡng là tự nguyện, họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con thì Toà án sẽ không buộc bên kia phải cấp dưỡng nuôi con.
Theo đó, khi cha mẹ không trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn thì có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con, không phân biệt người trực tiếp nuôi con có khả năng kinh tế hay không.Trừ trường hợp nếu người trực tiếp nuôi con tự nguyện không yêu cầu bên còn lại cấp dưỡng nuôi con và họ có đầy đủ khả năng, điều kiện nuôi dưỡng con.
3. Chồng trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cho con sau khi ly hôn thì phải làm sao?
Chào Luật sư, em và chồng kết hôn từ khi cả hai vợ chồng chưa có gì đến hiện nay đã có chút dư giả. Cứ ngỡ chồng sẽ trân trọng nhưng em phát hiện chồng ngoại tình được hơn 2 năm nay rồi. Khi em vạch trần sự thật thì anh ta đã đánh đập em. Việc ngoại tình và bao hành khiến em quyết định dừng lại cuộc hôn nhân gần 15 năm qua. Về phần tài sản, và quyền nuôi con chúng em đều tự trao đổi và thỏa thuận với nhau. Anh đồng ý về việc chu cấp hàng tháng đối với con là 10 triệu đồng. Tuy nhiên, đến nay đã là 9 tháng từ khi vợ chồng em ly hôn, anh chỉ mới chu cấp cho con được duy nhất một lần. Em có gọi điện hỏi thì anh bảo chưa chó, nhưng anh vẫn dẫn người yêu anh đi ăn, đi du lịch khắp nơi. Vậy nếu trường hợp chồng cũ em đang có ý định trốn tánh việc cấp dưỡng cho con thì em phải làm sao? Rất mong Luật sư giải đáp ạ.
Chào bạn, chúng tôi gửi đến bạn câu trả lời sau:
Căn cứ theo quy định tại Điều 119 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 về người có quyền yêu cầu thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng như sau:
– Người được cấp dưỡng, cha, mẹ hoặc người giám hộ của người đó, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền thực hiện thủ tục yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.
– Cá nhân, cơ quan hoặc những tổ chức sau đây, theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự, có quyền được yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó:
+ Là người thân thích;
+ Là cơ quan quản lý nhà nước về gia đình;
+ Là cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em;
+ Là hội liên hiệp phụ nữ.
– Cá nhân, cơ quan, tổ chức khác nếu phát hiện được hành vi trốn tránh thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng có quyền đề nghị cơ quan, tổ chức quy định tại các điểm b, c và d khoản 2 Điều này thì có quyền yêu cầu Tòa án buộc người không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng phải thực hiện nghĩa vụ đó.
Như vậy, căn cứ theo quy định trên, thì nếu như chồng bạn trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng cho con thì bạn có quyền nộp đơn lên Tòa án và yêu cầu chồng bạn thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng cho con theo đúng quy định.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Luật Hôn nhân và Gia đình 2014;
– Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình.
