Khi nào xây dựng nhà sai giấy phép mà không bị xử phạt?

1. Khi nào xây dựng nhà sai giấy phép mà không bị xử phạt?

Khoản 17 Điều 16 của Nghị định 16/2022/NĐ-CP về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng có quy định rõ những trường hợp xây dựng không đúng giấy phép xây dựng được cấp nhưng không thuộc các trường hợp phải thực hiện điều chỉnh giấy phép xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng 2014 thì sẽ không bị coi là hành vi xây dựng sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp.

Như vậy, trong trường hợp xây dựng nhà sai giấy phép nhưng không thuộc các trường hợp phải điều chỉnh giấy phép xây dựng theo quy định của Luật Xây dựng 2014 thì sẽ không bị xử phạt.

Căn cứ Điều 98 Luật Xây dựng 2014, các trường hợp xây dựng nhà sai giấy phép nhưng không bị cơ quan chức năng xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực xây dựng bao gồm:

– Xây dựng nhà sai giấy phép nhưng không làm thay đổi hình thức kiến trúc mặt ngoài của nhà đối với trường hợp xây nhà trong đô thị thuộc các khu vực có yêu cầu về quản lý kiến trúc;

– Xây dựng nhà sai giấy phép nhưng không làm thay đổi một trong các yếu tố về vị trí, diện tích xây dựng của nhà mà ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực chính;

– Xây dựng nhà sai giấy phép nhưng không làm thay đổi quy mô, chiều cao, số tầng của nhà và những yếu tố khác ảnh hưởng đến kết cấu chịu lực chính;

– Khi điều chỉnh thiết kế bên trong của nhà không làm thay đổi về công năng sử dụng và không làm ảnh hưởng đến an toàn, phòng, chống cháy, nổ, bảo vệ môi trường.

2. Cách giải quyết khi có quyết định xử phạt đối với trường hợp người xây dựng nhà sai giấy phép không đúng quy định:

Khi người xây dựng nhà sai giấy phép nhưng theo quy định của pháp luật trong trường hợp đó người xây dựng nhà sai giấy phép sẽ không bị xử phạt vi phạm hành chính như đã nêu ở mục trên, nhưng cơ quan nhà nước có thẩm quyền vẫn tiến hành ra quyết định xử phạt hành chính đối với người có hành vi xây dựng nhà sai giấy phép, khi đó người bị ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép có thể thực hiện một trong các hình thức sau:

2.1. Khiếu nại quyết định hành chính lần đầu:

Người bị ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép thực hiện khiếu nại lần đầu về quyết định hành chính qua các bước sau:

Bước 1: chuẩn bị hồ sơ:

Có hai hình thức khiếu nại để người khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép, đó là khiếu nại trực tiếp và khiếu nại bằng đơn khiếu nại.

– Nếu người khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép bằng hình thức khiếu nại trực tiếp thì người khiếu nại cần chuẩn bị trước bộ hồ sơ sau trước khi đến khiếu nại trực tiếp:

+ Tài liệu, căn cứ cho rằng quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người bị ra quyết định xử phạt hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép;

+ Căn cước công dân/chứng minh thư nhân dân/hộ chiếu của người khiếu nại về quyết định xử phạt hành vi xây dựng nhà sai giấy phép;

+ Văn bản ủy quyền có công chứng, chứng thực trong trường hợp người khiếu nại về quyết định xử phạt hành vi xây dựng nhà sai giấy phép ủy quyền cho người khác có đủ các điều kiện pháp luật quy định thực hiện khiếu nại.

– Nếu người khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép bằng hình thức khiếu nại bằng đơn khiếu nại thì người khiếu nại cần chuẩn bị trước bộ hồ sơ sau:

+ Đơn khiếu nại (theo mẫu số 01 ban hành kèm theo Nghị định 124/2020/NĐ-CP về hướng dẫn thi hành Luật Khiếu nại). Lưu ý trong đơn khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép phải ghi rõ:

++ Ngày, tháng, năm khiếu nại;

++ Tên, địa chỉ của người khiếu nại;

++ Tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại;

++ Nội dung, lý do khiếu nại, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại và yêu cầu giải quyết của người khiếu nại;

++ Đơn khiếu nại phải do người khiếu nại ký tên hoặc điểm chỉ.

+ Tài liệu, căn cứ cho rằng quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của người bị ra quyết định xử phạt hành chính

+ Căn cước công dân/chứng minh thư nhân dân/hộ chiếu của người khiếu nại về quyết định xử phạt hành vi xây dựng nhà sai giấy phép

+ Văn bản ủy quyền có công chứng, chứng thực trong trường hợp người khiếu nại ủy quyền cho người khác có đủ các điều kiện pháp luật quy định thực hiện khiếu nại

Bước 2: nộp hồ sơ

Người khiếu nại về quyết định xử phạt hành vi xây dựng nhà sai giấy phép nộp hồ sơ khiếu nại hoặc đến trực tiếp khiếu nại nơi người đã ra quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép.

Bước 3: Thụ lý giải quyết khiếu nại

– Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại phải thụ lý giải quyết.

– Trường hợp không thụ lý giải quyết thi phải nêu rõ lý do trong văn bản thông báo cho người khiếu nại.

– Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép thông báo việc thụ lý hoặc không thụ lý bằng văn bản đến người khiếu nại và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp biết.

Bước 4: Kiểm tra lại quyết định hành chính

– Sau khi thụ lý khiếu nại, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép kiểm tra lại quyết định hành chính bị khiếu nại.

– Sau khi kiểm tra lại, nếu thấy khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép là đúng thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại ra quyết định giải quyết khiếu nại ngay.

Bước 5: Xác minh nội dung khiếu nại

Nếu thấy chưa có cơ sở kết luận nội dung khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại tiến hành xác minh.

Bước 6: Người giải quyết khiếu nại ban hành quyết định giải quyết khiếu nại.

Bước 7: gửi quyết định giải quyết khiếu nại.

Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày ban hành quyết định giải quyết khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép, người giải quyết khiếu nại có trách nhiệm gửi quyết định giải quyết khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép cho:

– Người khiếu nại;

– Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người giải quyết khiếu nại;

– Người giải quyết khiếu nại lần hai;

– Người có quyền, nghĩa vụ liên quan;

– Cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Trong thời hạn 15 ngày, kể từ khi có quyết định giải quyết khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại có trách nhiệm công khai quyết định giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật.

2.2. Khiếu nại quyết định hành chính lần hai:

Trường hợp người khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu hoặc quá thời hạn pháp luật quy định mà khiếu nại không được giải quyết thì có quyền khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép lần hai đến Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu. Các bước thực hiện như sau:

Bước 1: chuẩn bị hồ sơ

– Đơn khiếu nại (ngoài các nội dung pháp luật quy định phải có trong đơn khiếu nại, khi khiếu nại lần hai người khiếu nại phải ghi rõ lý do về việc khiếu nại lần hai);

– Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu (nếu trong trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu);

– Các tài liệu có liên quan về vụ việc khiếu nại;

– Căn cước công dân/chứng minh thư nhân dân/hộ chiếu của người khiếu nại;

– Văn bản ủy quyền có công chứng, chứng thực trong trường hợp người khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép ủy quyền cho người khác có đủ các điều kiện pháp luật quy định thực hiện khiếu nại.

Bước 2: nộp hồ sơ

Người khiếu nại nộp hồ sơ khiếu nại lần hai đến Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu.

Bước 3: Thụ lý giải quyết khiếu nại

– Trong thời hạn 10 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép thì người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại phải thụ lý giải quyết.

– Trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải nêu rõ lý do trong văn bản thông báo cho người khiếu nại.

Bước 4: xác minh nội dung khiếu nại

Người giải quyết khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép tự mình xác minh hoặc giao cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp hoặc cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc trong quyền quản lý của mình tiến hành xác minh nội dung khiếu nại.

Bước 5: người giải quyết khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép tổ chức đối thoại.

Bước 6: ban hành quyết định giải quyết khiếu nại quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép lần hai.

Bước 7: gửi quyết định giải quyết khiếu nại.

2.3. Khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án:

Người bị ra quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép thực hiện khởi kiện vụ án hành chính ngay sau khi có căn cứ cho rằng quyết định hành chính về hành vi xây dựng nhà sai giấy phép là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Thủ tục khởi kiện như sau:

Bước 1: chuẩn bị hồ sơ

– Đơn khởi kiện;

– Tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm (quyết định giải quyết khiếu nại,…);

– Căn cước công dân/chứng minh nhân dân của người khởi kiện.

Bước 2: Nộp hồ sơ

Người khởi kiện nộp hồ sơ khởi kiện đến Tòa án có thẩm quyền giải quyết vụ án bằng một trong các phương thức sau đây:

– Nộp trực tiếp tại Tòa án.

– Gửi qua dịch vụ bưu chính.

– Gửi trực tuyến qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).

Bước 3: Xét đơn khởi kiện

– Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện.

– Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện

Bước 4: Thụ lý vụ án

Thẩm phán thụ lý vụ án vào ngày người khởi kiện nộp biên lai thu tiền tạm ứng án phí.

Bước 5: thông báo về việc thụ lý vụ án

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày thụ lý vụ án, Thẩm phán đã thụ lý vụ án phải thông báo bằng văn bản cho những đối tượng sau về việc Tòa án đã thụ lý vụ án:

– Người bị kiện;

– Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc giải quyết vụ án;

– Viện kiểm sát cùng cấp.

Bước 6: đối thoại và chuẩn bị xét xử

Bước 7: xét xử sơ thẩm.

Những văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

– Nghị định 16/2022/NĐ-CP của Chính Phủ về việc quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng;

– Luật Xây dựng 2014;

– Luật Khiếu nại 2011.