Khi nào phạm nhân được sử dụng phòng hạnh phúc?

1. Phòng hạnh phúc của phạm nhân là gì?

Phòng hạnh phúc hay còn có tên gọi khác tương tự là buồng hạnh phúc. Hiện nay, chưa có một văn bản pháp luật nào định nghĩa cụ thể về buồng hạnh phúc của phạm nhân. Tuy nhiên, căn cứ vào khoản 1 Điều 52 Luật Thi hành án hình sự 2019, quy định về chế độ gặp và nhận quà của phạm nhân có đề cập đến việc gặp gỡ thân nhân trong một không gian riêng tư. Cụ thể, phạm nhân được phép gặp thân nhân một lần mỗi tháng, mỗi lần gặp không quá một giờ. Tùy thuộc vào kết quả xếp loại chấp hành án, yêu cầu giáo dục cải tạo, thành tích lao động và học tập của phạm nhân, Giám thị trại giam, Giám thị trại tạm giam, Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện có thể quyết định kéo dài thời gian gặp gỡ nhưng không quá ba giờ. Ngoài ra, phạm nhân có thể được gặp vợ hoặc chồng trong một phòng riêng không quá 24 giờ. Nếu phạm nhân được khen thưởng hoặc lập công thì có thể được gặp thân nhân thêm một lần trong tháng.

Như vậy, buồng hạnh phúc có thể hiểu là một phòng riêng biệt nơi phạm nhân có thể gặp gỡ vợ hoặc chồng, tùy thuộc vào kết quả xếp loại chấp hành án, yêu cầu giáo dục cải tạo và thành tích lao động, học tập của phạm nhân. Quyết định về việc kéo dài thời gian gặp gỡ thân nhân tại buồng hạnh phúc thuộc thẩm quyền của Giám thị trại giam, Giám thị trại tạm giam và Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện. Những người này có quyền xem xét và quyết định dựa trên tình hình cụ thể của từng phạm nhân, nhằm đảm bảo quá trình cải tạo và giáo dục được thực hiện một cách hiệu quả nhất.

Việc tạo điều kiện cho phạm nhân gặp gỡ thân nhân trong một không gian riêng tư như buồng hạnh phúc không chỉ giúp duy trì mối quan hệ gia đình, mà còn là một phần quan trọng trong quá trình cải tạo, hỗ trợ phạm nhân tái hòa nhập cộng đồng sau khi mãn hạn tù. 

2. Phạm nhân được sử dụng phòng hạnh phúc trong những trường hợp nào?

Theo điểm b và điểm c khoản 1 Điều 3 Thông tư 14/2020/TT-BCA, các điều kiện để phạm nhân được gặp vợ/chồng tại buồng hạnh phúc được quy định chi tiết như sau:

Thứ nhất, về thời gian gặp thân nhân không quá 03 giờ, phạm nhân phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Phạm nhân phải có ít nhất hai quý liên tiếp trước thời điểm gặp thân nhân được xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên.

• Từ thời điểm xếp loại quý gần nhất đến thời điểm gặp thân nhân, phạm nhân phải tiếp tục được nhận xét, đánh giá và xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên.

Thứ hai, về thời gian gặp thân nhân từ trên 03 giờ đến không quá 24 giờ, phạm nhân phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Phạm nhân phải có ít nhất bốn quý liên tiếp trước thời điểm gặp thân nhân được xếp loại tốt.

• Từ thời điểm xếp loại quý gần nhất đến thời điểm gặp thân nhân, phạm nhân phải tiếp tục được nhận xét, đánh giá và xếp loại chấp hành án phạt tù tốt.

• Phạm nhân phải được khen thưởng do có thành tích trong lao động, học tập theo quy định.

Như vậy, Thông tư 14/2020/TT-BCA đã quy định rõ ràng về các tiêu chí đánh giá và điều kiện cụ thể để phạm nhân có thể được gặp thân nhân trong buồng hạnh phúc. Các tiêu chí này bao gồm việc xếp loại chấp hành án phạt tù qua các quý liền kề và các thành tích trong lao động và học tập. Quy định này nhằm khuyến khích phạm nhân cải tạo tốt, đồng thời tạo điều kiện để họ duy trì mối quan hệ gia đình, góp phần vào việc tái hòa nhập cộng đồng sau khi mãn hạn tù.

3. Khi gặp phạm nhân tại buồng hạnh phúc, thân nhân được mang những vật dụng gì?

Căn cứ theo khoản 2 Điều 6 Thông tư 14/2020/TT-BCA, quy định cụ thể về những vật dụng được phép mang khi gặp phạm nhân tại buồng hạnh phúc như sau:

Thân nhân, đại diện cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân khác đến gặp phạm nhân phải tuân thủ nghiêm chỉnh pháp luật, nội quy Nhà gặp phạm nhân và nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân. Họ phải tuân theo sự hướng dẫn của cán bộ làm nhiệm vụ và những cán bộ có trách nhiệm khác. Thân nhân, cá nhân và đại diện cơ quan, tổ chức không được đưa vào Nhà gặp phạm nhân các đồ vật thuộc danh mục đồ vật cấm theo quy định của Bộ Công an. Nếu có ý định gửi đồ vật cho phạm nhân, người gửi phải kê khai đầy đủ vào phiếu gửi đồ vật và cam kết chịu trách nhiệm trước pháp luật về những đồ vật được gửi.

Đối với trường hợp gặp phạm nhân tại phòng riêng, chỉ có một số vật dụng nhất định được phép mang theo. Các vật dụng này bao gồm:

• Quần áo

• Khăn mặt

• Bàn chải đánh răng

• Kem đánh răng

• Lược nhựa

• Nước uống

• Dụng cụ tránh thai

• Dụng cụ phòng bệnh lây nhiễm qua đường tình dục (áp dụng đối với trường hợp gặp vợ hoặc chồng)

Như vậy, quy định rõ ràng các vật dụng mà thân nhân được phép mang theo khi gặp phạm nhân tại phòng riêng nhằm đảm bảo an toàn và trật tự tại cơ sở giam giữ. Các vật dụng này chủ yếu là những đồ dùng thiết yếu, đảm bảo vệ sinh cá nhân và sức khỏe sinh sản. Quy định này không chỉ giúp quản lý chặt chẽ những đồ vật mang vào cơ sở giam giữ mà còn đảm bảo quyền lợi cơ bản của phạm nhân khi gặp gỡ thân nhân. Thân nhân và các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm tuân thủ quy định này để đảm bảo an ninh, trật tự và hỗ trợ quá trình cải tạo của phạm nhân được diễn ra một cách thuận lợi, an toàn và đúng pháp luật.

4. Thủ tục đăng ký gặp phạm nhân tại buồng hạnh phúc được quy định như thế nào?

Theo quy định tại khoản 4 Điều 5 Thông tư 14/2020/TT-BCA, thủ tục đăng ký gặp phạm nhân tại buồng hạnh phúc đòi hỏi cả vợ/chồng của phạm nhân và phạm nhân phải cung cấp đầy đủ các giấy tờ cần thiết.

Đối với vợ/chồng phạm nhân: Vợ hoặc chồng của phạm nhân cần chuẩn bị các giấy tờ sau:

• Giấy tờ xác nhận quan hệ hôn nhân:

+ Giấy chứng nhận kết hôn hoặc

+ Trích lục kết hôn hoặc

+ Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân do Ủy ban nhân dân cấp xã cấp, thể hiện rõ người đến gặp là vợ hoặc chồng của phạm nhân.

• Đơn xin gặp vợ/chồng ở phòng riêng: Đây là đơn do thân nhân của phạm nhân viết, yêu cầu được gặp gỡ tại phòng riêng.

• Cam kết: Cam kết chấp hành pháp luật và nội quy Nhà gặp phạm nhân, đồng thời thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh truyền nhiễm.

Đối với phạm nhân: Phạm nhân cần chuẩn bị các giấy tờ sau:

• Đơn xin gặp vợ/chồng ở phòng riêng: Đây là đơn do phạm nhân viết, yêu cầu được gặp gỡ vợ hoặc chồng tại phòng riêng.

• Cam kết: Cam kết chấp hành pháp luật, nội quy cơ sở giam giữ và nội quy Nhà gặp phạm nhân. Ngoài ra, phạm nhân phải cam kết tuân thủ các quy định pháp luật về dân số và kế hoạch hóa gia đình hiện hành.

• Phạm nhân nữ: Phải sử dụng biện pháp tránh thai và có giấy cam kết không mang thai để đảm bảo thời gian chấp hành án phạt tù không bị ảnh hưởng.

Quy định này nhằm đảm bảo rằng việc gặp gỡ tại buồng hạnh phúc được thực hiện một cách có trật tự, tuân thủ pháp luật và các quy định về an ninh, trật tự tại cơ sở giam giữ. Cả phạm nhân và thân nhân đều phải cam kết tuân thủ các quy định, từ đó góp phần vào quá trình cải tạo và giáo dục phạm nhân một cách hiệu quả. Việc yêu cầu các giấy tờ xác nhận quan hệ hôn nhân, đơn xin gặp và cam kết từ cả hai phía không chỉ là một biện pháp quản lý hữu hiệu mà còn là cách để đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của cả phạm nhân và người thân trong quá trình thực hiện án phạt.

THAM KHẢO THÊM:

• Cuộc sống của phạm nhân trong tù? Đi tù có được tiền không?
• Nội quy cơ sở giam giữ phạm nhân (nhà tạm giữ, trại tạm giam)
• Phạm nhân là gì? Chế độ đối với phạm nhân là người chưa thành niên