Pháp luật về đấu thầu đã ghi nhận những quy định, những vấn đề liên quan đến đầu thầu như trình tự thủ tục mở thầu, đóng thầu, các giai đoạn đấu thầu, lựa chọn nhà thầu... Tuy nhiên, nếu trong trường hợp khi đóng thầu mà không có nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu thì sẽ xử lý như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Đấu thầu là gì?
2. Khi đóng thầu không có nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu thì xử lý thế nào?
” 3. Trường hợp sau khi lựa chọn danh sách ngắn, chỉ có ít hơn 03 nhà thầu đáp ứng yêu cầu thi căn cứ điều kiện cụ thể của gói thầu xử lý theo một trong hai cách sau đây:
a) Tiến hành lựa chọn bổ sung nhà thầu vào danh sách ngắn;
b) Cho phép phát hành ngay hồ sơ mời thầu cho nhà thầu trong danh sách ngắn.
4. Trường hợp tại thời điểm đóng thầu đối với gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh, có ít hơn 03 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất thì phải xem xét, giải quyết trong thời hạn không quá 04 giờ, kể từ thời điểm đóng thầu theo một trong hai cách sau đây:
a) Cho phép gia hạn thời điểm đóng thầu nhằm tăng thêm số lượng nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất. Trong trường hợp này phải quy định rõ thời điểm đóng thầu mới và các thời hạn tương ứng để nhà thầu có đủ thời gian sửa đổi hoặc bổ sung hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất đã nộp theo yêu cầu mới;
b) Cho phép mở thầu ngay để tiến hành đánh giá.
5. Trường hợp gói thầu được chia thành nhiều phần thì thực hiện theo các quy định sau đây:
a) Trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu cần nêu rõ điều kiện chào thầu, biện pháp và giá trị bảo đảm dự thầu cho từng phần hoặc nhiều phần và phương pháp đánh giá đối với từng phần hoặc nhiều phần để các nhà thầu tính toán phương án chào thầu theo khả năng của mình;
b) Việc đánh giá hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất và xét duyệt trúng thầu sẽ được thực hiện trên cơ sở bảo đảm tổng giá đề nghị trúng thầu của gói thầu là thấp nhất (đối với gói thầu áp dụng phương pháp giá thấp nhất); tổng giá đánh giá của gói thầu là thấp nhất (đối với gói thầu áp dụng phương pháp giá đánh giá); tổng điểm tổng hợp cao nhất (đối với gói thầu áp dụng phương pháp kết hợp giữa kỹ thuật và giá) và giá đề nghị trúng thầu của cả gói thầu không vượt giá gói thầu được duyệt mà không so sánh với ước tính chi phí của từng phần;
c) Trường hợp có một phần hoặc nhiều phần thuộc gói thầu không có nhà thầu tham gia đấu thầu hoặc không có nhà thầu đáp ứng yêu cầu nêu trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu, chủ đầu tư báo cáo người có thẩm quyền để điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu của gói thầu theo hướng tách các phần đó thành gói thầu riêng với giá gói thầu là tổng chi phí ước tính tương ứng của các phần; việc lựa chọn nhà thầu đối với các phần có nhà thầu tham gia và được đánh giá đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật vẫn phải bảo đảm nguyên tắc đánh giá theo quy định tại Điểm b Khoản này;
d) Trường hợp 01 nhà thầu trúng thầu tất cả các phần thì gói thầu có 01 hợp đồng. Trường hợp nhiều nhà thầu trúng thầu các phần khác nhau thì gói thầu có nhiều hợp đồng.”
Như vậy, có thể thấy được rằng, nếu trong thời điểm đóng thầu mà không nhà thầu nào nộp hồ sơ dự thầu hoặc số nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu ít hơn ba nhà thầu đáp ứng yêu cầu, trong trường hợp này thì sẽ căn cứ điều kiện cụ thể của gói thầu mà pháp luật đã quy định có những cách xử lý, đó là: tiến hành lựa chọn bổ sung nhà thầu vào danh sách ngắn hoặc cho phép phát hành ngay hồ sơ mời thầu cho nhà thầu trong danh sách ngắn. Theo đó, sau khi không đủ số lượng nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu hoặc không có nhà thầu nào nộp hồ sơ dự thầu thì có thể tiến hành lựa chọn bổ sung nhà thầu vào danh sách ngắn. Đây là một biện pháp xử lý nhằm bổ sung, để tạo điều kiện, cơ hội cho các nhà thầu tại thời điểm đóng thầu đó và thêm vào danh sách ngắn theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, còn có thể cho phép phát hành ngay hồ sơ mời thầu cho nhà thầu trong danh sách ngắn. Việc phát hành ngay hồ sơ mời thầu cho các nhà thầu trong danh sách ngắn nhằm rút ngắn thời gian cho các nhà dự thầu tại thời điểm đó.
Đối với gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh mà tại thời điểm đóng thầu có ít hơn ba nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất, thì trong trường hợp này, sẽ có những sự xem xét, để giải quyết các trường hợp này. Thời hạn xem xét, giải quyết là không quá bốn giờ, kể từ thời điểm đóng thầu. Theo đó, các cách giải quyết được quy định, có thể là: cho phép mở thầu ngay để tiến hành đánh giá, hoặc cho phép gia hạn thời điểm đóng thầu nhằm tăng thêm số lượng nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất. Trong trường hợp này phải quy định rõ thời điểm đóng thầu mới và các thời hạn tương ứng để nhà thầu có đủ thời gian sửa đổi hoặc bổ sung hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất đã nộp theo yêu cầu mới. Nhìn chung, về bản chất thì việc xử lý trong trường hợp này hướng đến sự gia hạn thời điểm đóng thầu, hoặc tăng số lượng nhà thầu, cho phép mở thầu ngay. Bởi lẽ, việc cho gia hạn thời gian đóng thầu nhằm mục đích kêu gọi, khuyến khích, tạo điều kiện cho các nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu. Pháp luật cũng quy định về việc cho phép mở thầu ngay, sau đó tiến hành đánh giá hồ sơ dự thầu đó. Khi gia hạn thời hạn đóng thầu thì cần phải nêu rõ thời gian kéo dài đóng thầu là bao lâu, thời gian đó phải dựa trên thời gian và phải tương ứng với khoảng thời gian mà các nhà thầu sửa đổi, bổ sung hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất đã nộp theo yêu cầu mới. Cách này có thể gia hạn thời gian để các nhà thầu có thể chuẩn bị, sửa đổi, bổ sung hồ sơ dự thầu và nộp theo yêu cầu mới, tăng số lượng nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất. . Do đó, đối với gói thầu có hình thức chào hàng cạnh tranh này, thì chủ đầu tư có thể thực hiện việc gia hạn thời điểm đóng thầu.
Qua đó, có thể thấy được, khi phát sinh tình huống ngoài dự kiến thì chủ đầu tư xem xét, quyết định trên cơ sở bảo đảm các mục tiêu của đấu thầu là cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế theo quy định của pháp luật . Tóm lại, khi số lượng nhà thầu nộp hồ sơ ít hơn 3 thì có thể thực hiện việc gia hạn thời điểm đóng thầu hoặc mở thầu ngay để tiến hành đánh giá, có thể xem xét lựa chọn cách giải quyết đó là: Gia hạn thời điểm đóng thầu nhưng phải quy định thời điểm đóng thầu mới.
3. Đấu thầu qua mạng không có hồ sơ dự thầu thì phải đấu thầu lại mấy lần?
Căn cứ khoản 4 Điều 85
Theo đó, pháp luật về đấu thầu không có quy định cụ thể về số lần gia hạn thời điểm đóng thầu đối với trường hợp tại thời điểm đóng thầu gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh, có ít hơn 3 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất.
Tuy nhiên, chủ đầu tư phải căn cứ vào quy mô, tính chất gói thầu cũng như tiến độ của dự án để xử lý tình huống cho phù hợp, bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Trong trường hợp đã tổ chức đấu thầu nhưng không có nhà thầu nào tham gia thì bên mời thầu báo cáo chủ đầu tư xem xét tổ chức lại việc lựa chọn nhà thầu qua mạng.
Nếu đã tổ chức đấu thầu qua mạng và không có nhà thầu nào tham dự thầu. Sau đó đã tổ chức đấu thầu lại nhưng cũng không có một nhà thầu nào tham dự thì căn cứ theo hướng dẫn tại Thông tư 11/2019/TT-BKHĐT như sau:
“Điều 16. Mở thầu đối với đấu thầu qua mạng
Bên mời thầu phải tiến hành mở thầu và công khai biên bản mở thầu trên Hệ thống trong thời hạn không quá 02 giờ, kể từ thời điểm đóng thầu. Trường hợp đến thời điểm đóng thầu không có nhà thầu nộp hồ sơ, bên mời thầu có thể gia hạn thời điểm đóng thầu hoặc tổ chức đấu thầu lại. Việc gia hạn thời điểm đóng thầu được thực hiện theo Hướng dẫn sử dụng”.
Trường hợp này, đơn vị bạn vẫn phải tiếp tục tổ chức đấu thầu lại, bên bạn cũng có thể xem xét điều chỉnh lại tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ.
Trên thực tế, có một số gói thầu bị hủy do không có nhà thầu nào tham dự đến thời điểm đóng thầu thì cơ quan chủ quản chủ đầu tư yêu cầu chủ đầu tư và đơn vị tư vấn làm văn bản giải trình lý do vì sao không có nhà thầu tham gia dự thầu, việc làm này có thể giúp điều chỉnh giảm tiêu chí, tiêu chuẩn hồ sơ không cần thiết trong kế hoạch lựa chọn nhà thầu hoặc tổ chức đấu thầu lại.
Trong trường hợp vẫn không có nhà thầu tham gia dự thầu, bên bạn có thể trình lên chủ đầu tư xem xét xử lý tình huống đấu thầu và đưa ra hướng xử lý theo trường hợp hủy thầu.
– Cơ sở pháp lý: Nghị định 63/2014/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu