Hợp đồng FIDIC là gì? Nội dung của hợp đồng FIDIC?

1. Hợp đồng FIDIC là gì?

FIDIC (Fédération Internationale des Ingénieurs – Conseils) là hợp đồng do Hiệp hội Quốc tế các Kỹ Sư tư vấn thực hiện soạn thảo. FIDIC được ba hiệp hội quốc gia các kỹ sư tư vấn ở châu Âu sáng lập ra vào năm 1913. Mục đích thành lập Hiệp hội là để cùng nhau đề xuất các lợi ích về nghiệp vụ của các hiệp hội thành viên và phổ biến những thông tin cần quan tâm đến các hiệp hội quốc gia thành viên. Tới nay, số lượng các thành viên của FIDIC là trên 60 nước trên toàn cầu và Hiệp hội chính là đại diện cho phần lớn các kỹ sư tư vấn làm ăn độc lập ở trên thế giới. FIDIC bố trí sắp xếp các cuộc hội thảo, hội ghị và những hoạt động khác theo sự phát triển của những mục tiêu của mình: duy trì đạo lý cao và những tiêu chuẩn về nghề nghiệp; trao đổi quan điểm và thông tin, thảo luận những vấn đề cùng quan tâm giữa các hiệp hội thành viên và người đại diện của những tổ chức tài chính quốc tế, và mở rộng nghề nghiệp có tính kỹ thuật ở những nước đang phát triển. Các ấn phẩm của FIDIC bao gồm những bài tham luận ở các cuộc hội thảo và hội nghị, thông tin cho những kỹ sư tư vấn, chủ dự án và các cơ quan phát triển quốc tế, những dạng chuẩn để đánh giá, các tài liệu về hợp đồng và những thỏa thuận giữa khách hàng/tư vấn. Những thứ này đều có sẵn tại văn phòng ở Thụy Sỹ.

Hiện nay, mẫu hợp đồng FIDIC được phân biệt bởi các màu sắc khác nhau như sau:

– Cuốn Màu Xanh lá: Dành cho các dự án có chi phí thấp hoặc nhanh chóng, tiếp cận dễ dàng.

– Cuốn Màu Đỏ: Dành cho các dự án cổ điển do Chủ đầu tư thiết kế.

– Cuốn Màu Hồng: Dành cho các dự án cổ điển do Chủ đầu tư thiết kế nhưng được các ngân hàng phát triển tài trợ.

– Cuốn Màu Vàng: Dành cho các dự án cổ điển do Nhà thầu thiết kế.

– Cuốn Màu Cam: Dành cho các dự án thiết kế – xây dựng và chìa khóa trao tay.

– Cuốn Màu Bạc: Dành cho các dự án chìa khóa trao tay/EPC.

– Cuốn Màu xanh: Dành cho các dự án liên quan đến công việc nạo vét, cải tạo và xây dựng phụ trợ.

– Cuốn Màu Trắng: Dành để chỉ định các nhà tư vấn cung cấp dịch vụ cho chủ đầu tư.

Trong các hợp đồng mẫu FIDIC thì ba quyển sách được sử dụng phổ biến và rộng rãi nhất cho những công trình, dự án xây dựng chính là Quyển màu đỏ (Điều kiện hợp đồng xây dựng cho công trình xây dựng và kỹ thuật do chủ đầu tư thiết kế), Quyển màu vàng (Điều kiện hợp đồng cho thiết bị công trình và thiết kế – xây dựng), và Quyển màu bạc (Điều kiện hợp đồng cho dự án EPC/chìa khóa trao tay), sẽ thường được gọi chung là Bộ mẫu Cầu vồng (Rainbow Suite). Bộ mẫu Cầu vồng tiêu chuẩn đã được xuất bản lần thứ nhất vào năm 1999 trên cơ sở cập nhật, điều chỉnh những hợp đồng mẫu FIDIC trước đây. Năm 2017, FIDIC xuất bản phiên bản lần hai cho Bộ mẫu Cầu vồng với nhiều sự thay đổi, bổ sung so với phiên bản đầu tiên 1999. Năm 2022, FIDIC đã tái bản Bộ mẫu Cầu vồng 2017 với một số cập nhật nhưng vẫn giữ tên gọi là phiên bản lần hai.

2. Nội dung của hợp đồng FIDIC?

2.1. Nội dung của hợp đồng FIDIC cuốn màu đỏ:

– Sách đỏ được sử dụng trong những dự án cổ điển do Chủ đầu tư thiết kế, đây là các dự án có giá trị lớn/ công việc phức tạp hơn.

– Theo đó, hợp đồng FIDIC sách đỏ thường được sử dụng cho mẫu hợp đồng xây dựng hoặc những công việc kỹ thuật, trong đó:

+ Nhà tư vấn (Engineer): có nhiệm vụ quản lý các hợp đồng, giám sát công tác thi công và xác nhận thanh toán.

+ Chủ đầu tư (Employer): chịu trách nhiệm hầu như là toàn bộ cho các phần thiết kế. Chủ đầu tư sẽ được thông báo đầy đủ bởi các nhà tư vấn, được quyền đưa ra các quyết định thay đổi trong dự án.

+ Nhà thầu (Contractor): có thể thiết kế một phần trong dự án, nhưng không phải là toàn bộ dự án, sẽ được thanh toán trên cơ sở đo lường cho số lượng công việc trên thực tế được thực hiện. Khoản thanh toán hợp đồng được xác định dựa trên số lượng công việc ước tính.

– Điểm đặc biệt lưu ý trong soạn thảo điều kiện riêng của hợp đồng FIDIC cuốn màu đỏ đó chính là các điều khoản của Điều kiện Hợp đồng cho Nhà máy và Thiết kế – Xây dựng đã được Hiệp hội Quốc tế Các kỹ sư Tư vấn (FIDIC) chuẩn bị và được khuyến nghị sử dụng chung cho việc mua sắm (bao gồm thiết kế, chế tạo, vận chuyển và lắp đặt) Nhà máy và cho thiết kế và thi công các công trình xây dựng và kỹ thuật mà các nhà dự thầu được tham dự đấu thầu quốc tế. Việc điều chỉnh các điều kiện có thể cần thiết trong một số phạm vi quyền hạn pháp lý, đặc biệt nếu được sử dụng với các hợp đồng trong nước. Theo những sự thu xếp thông thường đối với các loại hợp đồng này, Nhà thầu chịu trách nhiệm về thiết kế và cung cấp – theo các yêu cầu của Chủ đầu tư – thiết bị nhà máy và/hoặc các công trình xây dựng và/hoặc các công trình kỹ thuật.

– Trước khi đưa bất kỳ các viết mẫu nào, cần phải kiểm tra để đảm bảo rằng nó hoàn toàn thích hợp cho các trường hợp cụ thể. Trừ phi nó được coi là thích hợp, cách viết mẫu cần phải được sửa đổi trước khi sử dụng.

– Các lưu ý khi soạn thảo các Hồ sơ dự thầu trong cuốn màu đỏ:

+ Hồ sơ dự thầu phải được soạn thảo bởi các kỹ sư có trình độ phù hợp quen với các khía cạnh kỹ thuật của các công trình được yêu cầu, và nên được các luật sư có trình độ thích hợp soát xét.

+ Các Hồ sơ mời thầu được cấp cho các ứng thầu sẽ bao gồm các Điều kiện Hợp đồng, các yêu cầu của Chủ đầu tư, và Thư dự thầu và các bảng biểu để các ứng thầu điền vào. Ngoài ra, mỗi ứng thầu cần nhận được các dữ liệu và các Hướng dẫn cho ứng thầu để thông báo cho họ các vấn đề mà Chủ đầu tư muốn họ đưa vào đề xuất của họ nhưng không phải là một phần của các yêu cầu của Chủ đầu tư cho công trình. Khi Chủ đầu tư chấp thuận Thư dự thầu, Hợp đồng (khi đó sẽ có hiệu lực và tác dụng hoàn toàn) bao gồm đề xuất được chấp thuận và các bảng biểu được hoàn thành.

+ Các yêu cầu của Chủ đầu tư cần nêu rõ các yêu cầu cụ thể cho công trình khi được hoàn thành, bao gồm các yêu cầu về chức năng, chất lượng và phạm vi, và có thể yêu cầu Nhà thầu cung cấp các vật dụng nào đó, như các mặt hàng tiêu dùng có thể được nêu trong một danh mục. Các vấn đề được đề cập trong một số hoặc tất cả các Khoản sau đây có thể gồm có:

++ Số các bản sao của các tài liệu của Nhà thầu.

++ Các Giấy phép mà Chủ đầu tư có.

++ Sở hữu theo giai đoạn các móng, kết cấu, máy móc hoặc phương tiện ra vào.

++ Các mục đích được yêu cầu cho công trình.

++ Các Nhà thầu khác (và các người khác) trên công trường.

++ Các mốc, tuyến và cao độ để tham khảo.

++ Các bên thứ ba.

++ Hạn chế về môi trường.

++ Điện, nước, khí ga và các dịch vụ khác sẵn có trên công trường.

++ Thiết bị của Chủ đầu tư và vật liệu cấp không.

++ Tiêu chuẩn đối với Người thiết kế.

++ Các tài liệu của Nhà thầu được yêu cầu, và có thể để phê duyệt.

++ Các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy tắc xây dựng.

++ Đào tạo vận hành cho nhân lực của Chủ đầu tư.

++ Các bản vẽ hoàn công và các hồ sơ khác của công trình.

++ Hướng dẫn vận hành và bảo dưỡng.

++ Điều kiện sinh hoạt của nhân viên.

++ Các mẫu vật liệu.

++ Kiểm định trong quá trình gia công, chế tạo và/hoặc xây dựng.

++ Kiểm định khi hoàn thành.

++ Thiệt hại do không vượt qua các cuộc kiểm định khi hoàn thành.

++ Kiểm định sau khi hoàn thành.

++ Thiệt hại do không vượt quá các cuộc kiểm định sau khi hoàn thành.

++ Các số tiền dự phòng.

2.2. Nội dung của hợp đồng FIDIC cuốn màu vàng:

Cuốn màu vàng (hợp đồng nhà máy và thiết kế – thi công) là một loại hợp đồng trọn gói với những khoản thanh toán được thực hiện khi mà đạt được những mốc hoàn thành quan trọng dựa trên chứng nhận do nhà tư vấn đưa ra. Trong đó:

– Người tư vấn: quản lý dự án, giám sát những công trình và xác nhận thanh toán.

– Nhà thầu: chịu sự lệ thuộc vào việc hoàn thành những nghĩa vụ theo tiến độ để hoàn thiện dự án và thường được thanh toán một lần.

Các dự án sử dụng sách vàng chính là những dự án mà nhà thầu chịu trách nhiệm gần như toàn bộ thiết kế và vừa thi công.

2.3. Nội dung của hợp đồng FIDIC cuốn màu bạc:

Sách bạc (hợp đồng dự án trao tay/EPC) phù hợp để sử dụng trong những dự án điện và cơ sở hạ tầng tư nhân, trong đó nhà thầu sẽ đảm nhận toàn bộ các trách nhiệm thiết kế và thực hiện dự án. Những dự án này yêu cầu các nhà thầu cung cấp đầy đủ những tiện ích cho chủ đầu tư (những tiện ích này đã sẵn sàng hoạt động vào lúc bàn giao). Nhà thầu phụ trách việc thiết kế, thanh toán và việc thanh toán thường được thực hiện một lần.

Do vậy, nhà thầu đảm nhận nhiều công việc và rủi ro về chi phí, về thời gian đầu tư xây dựng được xác định nghiêm ngặt và yêu cầu các nhà thầu phải chịu trách nhiệm cao hơn trong việc thiết kế và thi công dự án.

Chính vì thế sách bạc chỉ thích hợp để sử dụng với những nhà thầu có kinh nghiệm quen thuộc với kỹ thuật quản lý rủi ro phức tạp.

2.4. Nội dung của hợp đồng FIDIC cuốn màu xanh lá:

– Sách xanh lá được sử dụng trong những dự án:

+ Có giá trị tương đối nhỏ (Thường là những dự án có giá trị nhỏ hơn 500.000 USD).

+ Thời gian thi công ngắn hoặc công việc đơn giản hoặc lặp đi lặp lại ( có thời gian xây dựng nhỏ hơn 6 tháng hoặc công việc có tính đơn giản).

– Với hợp đồng FIDIC sách xanh lá thì nhà thầu được yêu cầu thi công công trình phù hợp với những thiết kế nhưng không cần quan tâm đến thiết kế đó là do chủ đầu tư hay nhà tư vấn hay kiến trúc sư của nhà đầu tư hay nhà thầu thực hiện.

– Khi sử dụng mẫu hợp đồng FIDIC sách xanh này thì hàng tháng sẽ không có việc thanh toán hoặc đánh giá nào được đưa ra.

2.5. Nội dung của hợp đồng FIDIC cuốn màu hồng:

Sách hồng là sản phẩm phái sinh từ sách đỏ, có những đặc tính tương tự như sách đỏ (chủ đầu tư sẽ chịu trách nhiệm thiết kế, nhà thầu được thanh toán trên cơ sở đo lường cho số lượng các công việc thực tế được thực hiện…). Hợp đồng FIDIC sách hồng được soạn thảo nhằm để sử dụng trong các dự án do các Ngân hàng Phát triển Đa phương có tài trợ vốn. Do vậy, nó thường được sử dụng ở trong những dự án cổ điển do Chủ đầu tư thiết kế nhưng được các ngân hàng phát triển tài trợ vốn.

2.6. Nội dung của hợp đồng FIDIC cuốn màu cam:

Sách cam được sử dụng trong những dự án thiết kế – xây dựng và chìa khóa trao tay (Design-Build and Turnkey).

Trong loại hợp đồng này thì:

– Nhà thầu: chịu trách nhiệm thực hiện gần như toàn bộ các thiết kế (thiết kế các dự án nhà máy, các cơ sở hạ tầng và những loại dự án khác). Đối với những dự án mà nhà đầu tư yêu cầu thì phải có bản phác thảo do nhà đầu tư chuẩn bị.

– Người tư vấn trong hợp đồng này sẽ đóng vai trò quản lý hợp đồng, giám sát trong việc sản xuất và lắp dựng tại công trường hoặc công việc xây dựng và chứng nhận việc thanh toán.

2.7. Nội dung của hợp đồng FIDIC cuốn màu trắng:

– Sách Trắng được sử dụng để chỉ định các nhà tư vấn cung cấp các dịch vụ cho chủ đầu tư như là nghiên cứu tính khả thi, thiết kế, hợp đồng quản lý và điều hành dự án.

– Thông thường, Sách trắng được sử dụng để tham khảo khi thực hiện xây dựng nền tảng thỏa thuận giữa nhà tư vấn và chủ đầu tư khi mà việc xây dựng và thiết kế được thực hiện sẽ phù hợp với một hợp đồng FIDIC nhất định nào khác.