Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD)

Thương mại và phát triển kinh tế là vấn đề vô cùng quan trọng đối với mỗi quốc gia cũng như quốc tế. Bởi kinh tế là yếu tố tiên quyết để quyết định đến sự tồn tại và phát triển của một quốc gia. Trong đời sống quốc tế hội nhập như hiện nay, thì việc phát triển kinh tế vẫn chưa đủ mà giữa các quốc gia, tổ chức cần phải có sự hợp tác cùng phát triển với nhau. Từ đó mà đã xuất hiện các tổ chức, hội nghị kinh tế, trong đó không thể không kể đến Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển ( UNCTAD).

1. Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) là gì?

 Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển đã được thành lập vào năm 1964 như một cơ quan liên chính phủ vĩnh viễn.

Đây là một bộ phận của Ban thư ký Liên Hợp Quốc giải quyết các vấn đề thương mại, đầu tư và phát triển. Mục tiêu của tổ chức là: “tối đa hóa cơ  hội thương mại, đầu tư và phát triển của các nước đang phát triển và hỗ trợ họ trong nỗ lực hội nhập nền kinh tế thế giới trên cơ sở bình đẳng”. UNCTAD hiện có 194 thành viên quốc gia và vùng lãnh thổ, đặt trụ sở tại Geneve,  Thụy Sĩ. UNCTAD được coi là tổ chức kinh tế thương mại lớn nhất thuộc hệ thống Liên hiệp quốc. Mục đích của UNCTAD là thúc đẩy sự phát triển kinh tế nói chung và thương mại nói riêng của tất cả các nước thành viên, nhất là các nước đang phát triển. UNCTAD là một phần của Ban Thư kí Liên Hợp Quốc. UNCTAD báo cáo với Đại hội đồng Liên Hợp Quốc và Hội đồng Kinh tế và Xã hội nhưng có tư cách thành viên, lãnh đạo và ngân sách riêng. UNCTAD cũng là một phần của Nhóm Phát triển Liên Hợp Quốc.

Hội nghị UNCTAD đầu tiên diễn ra ở Geneva năm 1964, lần thứ hai ở New Delhi năm 1968, lần thứ ba ở Santiago năm 1972, lần thứ tư ở Naitobinăm 1976, lần thứ năm ở Manila năm 1979, lần thứ sáu ở Belgrade năm 1983, lần thứ bảy ở Geneva. năm 1987, lần thứ tám ở Cartagena  năm 1992, thứ chín ở  Johannesburg (Nam Phi) năm 1996, thứ mười ở Bangkok (Thái Lan) năm 2000, thứ mười một ở SaoPaulo (Brazil) năm 2004, thứ mười hai ở Accra năm 2008, thứ mười ba ở Doha (Qatar) vào năm 2012 và thứ mười bốn ở Nairobi (Kenya) vào năm 2016. Phiên họp thứ 15 sẽ được tổ chức tại Bridgetown ( Barbados) từ ngày 3 đến ngày 8 tháng 10 năm 2021.

Hiện nay, UNCTAD có 195 quốc gia thành viên và có trụ sở chính tại Geneva, Thụy Sĩ. UNCTAD có 400 nhân viên và ngân sách thường xuyên hai năm (2010–2011) là 138 triệu đô la cho chi tiêu chính và 72 triệu đô la cho quỹ hỗ trợ kỹ thuật ngoài ngân sách. Nó là một thành viên của Nhóm phát triển Liên Hiệp Quốc Có các tổ chức phi chính phủ tham gia vào các hoạt động của UNCTAD.

2. Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) tên tiếng Anh là gì?

Hội nghị Liên Hiệp Quốc về Thương mại và Phát triển, viết tắt là UNCTAD tên tiếng Anh là: “United Nations Conference on Trade and Development”.

3. Khái quát về chung Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD)

3.1. Hoạt động của Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) 

UNCTAD cũng hoạt động như một diễn đàn đối thoại về các vấn đề kinh tế giữa các đại diện của 194 quốc gia thành viên. Ngoài ra, tổ chức cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho các nước đang phát triển và các nước có nền kinh tế đang chuyển đổi, giúp họ xây dựng năng lực cần thiết để hội nhập bình đẳng vào nền kinh tế toàn cầu và cải thiện hạnh phúc của người dân.

Công việc của nó tập trung vào các lĩnh vực chính sau: Các nước kém phát triển nhất và các chương trình đặc biệt; toàn cầu hóa, phụ thuộc lẫn nhau và phát triển; thương mại quốc tế và hàng hóa; đầu tư và doanh nghiệp và công nghệ và hậu cần thương mại. Công việc này thường dẫn đến các phân tích và khuyến nghị có thể cung cấp thông tin cho quá trình hoạch định chính sách quốc gia và quốc tế, đồng thời góp phần thúc đẩy các chính sách kinh tế nhằm chấm dứt bất bình đẳng kinh tế toàn cầu và tạo ra sự phát triển bền vững lấy con người làm trung tâm.

UNCTAD là thành viên thường xuyên tham gia các cuộc họp thường niên của diễn đàn quản trị Internet (IGF).

3.2. Nhiệm vụ của Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD)

– Đề ra và thực hiện các biện pháp, chính sách, thương mại mới để thực hiện mục đích phát triển kinh tế trên cơ sở tập hợp mọi cố gắng của tất cả các nước thành viên.

– Hậu thuẫn cho sự tiến bộ kinh tế của các nước đang phát triển nhờ sự phát triển toàn diện của thương mại quốc tế cùng có lợi cho tất cả các nước.

– Với mục đích và nhiệm vụ đó, UNCTAD được thành lập như một sự tất yếu khách quan. Thực tế, các tổ chức quốc tế khác đều không họp để giải quyết các vấn đề trên, nhất là để giải quyết cụ thể những vấn đề tồn tại của các nước đang phát triển. UNCTAD là tổ chức duy nhất để có thể thúc đẩy việc phát triển kinh tế – thương mại trong mối quan hệ chung một cách hợp lí giữa các nước thành viên khá đa dạng có chế độ chính trị – xã hội khác nhau và trình độ phát triển khác nhau.

3.3. Chức năng quyền hạn chủ yếu của Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD)

1. Đẩy mạnh thương mại quốc tế nhằm mục đích tăng trưởng kinh tế, bao gồm đẩy mạnh thương mại giữa các nước có trình độ phát triển khác nhau, giữa các nước đang phát triển khác nhau, giữa các nước đang phát triển cũng như giữa các nước thuộc hệ thống kinh tế – xã hội khác nhau.

2. Qui định các nguyên tắc và chính sách về thương mại quốc tế cũng như những vấn đề phù hợp nhằm phát triển kinh tế.

3. Đưa ra những đề nghị cụ thể để thực hiện các chính sách trên và áp dụng, trong phạm vi quyền hạn của mình, những biện pháp khác nhau nhằm đạt được mục đích phát triển kinh tế-thương mại. Các đề nghị và biện pháp này đều có tính đến trình độ phát triển khác nhau. Cũng như sự khác biệt trong các hệ thống kinh tế – xă hội.

4. Tạo điều kiện thuận lợi cho sự phối hợp hoạt động các tổ chức khác thuộc liên hợp quốc trong lĩnh vực thương mại quốc tế và các vấn đề phù hợp để phát triển kinh tế.

5. Cộng tác kịp thời với Đại hội đồng và ủy ban kinh tế – xã hội (ECOSOC) của liên hợp quốc nhằm làm sao thực hiện hiện trách nhiệm phối hợp chung mà hiến chương liên hợp quốc qui định.

6. Áp dụng những biện pháp cần thiết trong việc cộng tác với các cơ quan có thẩm quyền của liên hợp quốc để có thể thương lượng và thông qua những văn kiện pháp lí đa biên trong lĩnh vực thương mại.

7. Đóng vai trò trung tâm phối hợp chính sách thương mại với các nước và các nhóm kinh tế theo từng khu vực.

3.4. Vai trò của Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển ( UNCTAD)

UNCTAD đặc biệt tích cực trong lĩnh vực thương mại điện tử, cũng như nghiên cứu và nâng cao năng lực tập trung vào sự phù hợp của công nghệ thông tin và truyền thông với sự phát triển. Các sáng kiến ​​mạnh mẽ như chương trình đánh giá chính sách CNTT-TT, tổ chức hỗ trợ và tư vấn cho các chính phủ của các nền kinh tế đang phát triển và chuyển đổi về cách thiết kế và thực hiện các chính sách và chiến lược CNTT-TT nhằm thúc đẩy xã hội thông tin và cấp quốc gia và khuyến khích sự tham gia ngày càng tăng của họ vào thông tin toàn cầu nên kinh tế. Nó hỗ trợ các nước đang phát triển ở Châu Phi, Châu Á và Châu Mỹ Latinh trong nỗ lực thiết lập khuôn khổ pháp lý cho các dịch vụ thương mại điện tử và chính phủ điện tử hiệu quả và hiệu quả. Nó cũng hoạt động để thúc đẩy bắc cầu của khoảng cách kỹ thuật số giới về mặt trao quyền cho phụ nữ hưởng lợi từ các cơ hội do CNTT-TT mang lại. Ngoài ra, UNCTAD phân tích các xu hướng và chính sách CNTT-TT và xuất bản Báo cáo Kinh tế Thông tin hàng năm đánh giá vai trò của công nghệ mới trong thương mại và phát triển.

UNCTAD đóng vai trò chủ trì cho ủy ban khoa học và công nghệ phát triển của Liên Hiệp Quốc, cơ quan này cung cấp lời khuyên cho hội đồng kinh tế và xã hội Liên Hiệp Quốc (ECOSOC) và đại hội đồng Liên Hợp Quốc về các vấn đề khoa học và công nghệ. Nó cũng giữ vai trò chủ tịch của nhóm LHQ về xã hội thông tin (UNGIS), hoạt động như một cơ chế liên cơ quan cho 29 cơ quan quốc tế nhằm cải thiện sự hợp tác nhằm đạt được các mục tiêu đặt ra tại hội nghị thượng đỉnh thế giới về xã hội Thông tin.

3.5. Các thành tựu của Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển ( UNCTAD)

Một trong những thành tựu chính của UNCTAD (1964) là đã hình thành và thực hiện Hệ thống Ưu đãi Tổng quát (GSP). UNCTAD đã lập luận rằng để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa sản xuất từ ​​các nước đang phát triển, cần phải đưa ra các nhượng bộ thuế quan đặc biệt đối với hàng hóa xuất khẩu đó. Chấp nhận lập luận này, các nước phát triển đã xây dựng kế hoạch GSP theo đó các nhà sản xuất xuất khẩu và nhập khẩu một số hàng hóa nông nghiệp từ các nước đang phát triển được miễn thuế hoặc giảm thuế suất ở các nước phát triển. Vì nhập khẩu các mặt hàng đó từ các nước phát triển khác phải chịu thuế suất thông thường, nhập khẩu các mặt hàng tương tự từ các nước đang phát triển sẽ có lợi thế cạnh tranh.

Việc thành lập UNCTAD vào năm 1964 dựa trên mối quan tâm của các nước đang phát triển về thị trường quốc tế, các tập đoàn đa quốc gia và sự chênh lệch lớn giữa các quốc gia phát triển và các quốc gia đang phát triển. Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển được thành lập để cung cấp một diễn đàn nơi các nước đang phát triển có thể thảo luận về các vấn đề liên quan đến sự phát triển kinh tế của họ. Tổ chức này phát triển theo quan điểm cho rằng các tổ chức hiện tại như GATT  (nay được thay thế bởi  Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng thế giới không được tổ chức phù hợp để xử lý các vấn đề cụ thể của các nước đang phát triển. Sau đó, vào những năm 1970 và 1980, UNCTAD gắn liền với ý tưởng về một Trật tự kinh tế quốc tế mới (NIEO).