Hoàn thiện quy định pháp luật về tổng hợp hình phạt

Tổng hợp hình phạt. Quy định về tổng hợp hình phạt có những bất cập gì? Hoàn thiện quy định pháp luật về tổng hợp hình phạt.

Điều 51 Bộ luật hình sự có quy định về tổng hợp hình phạt của nhiều bản án như sau:

Điều 51. Tổng hợp hình phạt của nhiều bản án

1. Trong trường hợp một người đang phải chấp hành một bản án mà lại bị xét xử về tội đã phạm trước khi có bản án này, thì Tòa án quyết định hình phạt đối với tội đang bị xét xử, sau đó quyết định hình phạt chung theo quy định tại Điều 50 của Bộ luật này.

Thời gian đã chấp hành hình phạt của bản án trước được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung.

2. Khi xét xử một người đang phải chấp hành một bản án mà lại phạm tội mới, Tòa án quyết định hình phạt đối với tội mới, sau đó tổng hợp với phần hình phạt chưa chấp hành của bản án trước rồi quyết định hình phạt chung theo quy định tại Điều 50 của Bộ luật này.

3. Trong trường hợp một người phải chấp hành nhiều bản án đã có hiệu lực pháp luật mà các hình phạt của các bản án chưa được tổng hợp, thì Chánh án Toà án ra quyết định tổng hợp các bản án theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này

Đối với trường hợp người chưa thành niên phạm tội, việc tổng hợp hình phạt được quy định tại Điều 75 Bộ luật hình sự, cụ thể:

Đối với người phạm nhiều tội, có tội được thực hiện trước khi đủ 18 tuổi, có tội được thực hiện sau khi đủ 18 tuổi, thì việc tổng hợp hình phạt áp dụng như sau:

1. Nếu tội nặng nhất được thực hiện khi người đó chưa đủ 18 tuổi, thì hình phạt chung không được vượt quá mức hình phạt cao nhất quy định tại Điều 74 của Bộ luật này;

2. Nếu tội nặng nhất được thực hiện khi người đó đã đủ 18 tuổi, thì hình phạt chung áp dụng như đối với người đã thành niên phạm tội.

Với những quy định trên thì thực tế chưa đủ để điều chỉnh, xuất hiện nhiều bất cập đó là:

1. Thiếu sót trường hợp một người đang có bản án chưa có hiệu lực pháp luật thì lại phạm tội mới:

Điều 51 chưa quy định việc tổng hợp hình phạt trong trường hợp một người đang có bản án chưa có hiệu lực pháp luật thì lại phạm tội mới. Vì chưa quy định nên thực tế một số tòa án còn lúng túng khi xử lý.

Để khắc phục bất cập trên thì cần quy định bổ sung trường hợp này tại Điều 51 khoản 2 Bộ luật hình sự và nguyên tắc tổng hợp sẽ tương tự như Điều 51 khoản 2 vì trường hợp này, Tòa án vừa mới tuyên hình phạt cho bị cáo mà trong khoảng thời gian ngắn trong khi đợi bản án có hiệu lực pháp luật, bị cáo đã phạm tội mới, điều này thể hiện ý thức chấp hành pháp luật của người phạm tội chưa tốt, chưa quyết tâm cải tạo thành công dân có ích cho xã hội nên cần phải xử lý nghiêm để họ nhận thức được tính chất sai trái của hành vi của mình. 

>>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.6568

2. Việc khấu trừ đối với trường hợp bị tạm giam, tạm giữ:

Điều 51 khoản 1, 2 Bộ luật hình sự còn chưa quy định về trường hợp bị tạm giữ, tạm giam của tội bị đưa ra xét xử (hoặc tội mới) thì sẽ được khấu trừ như thế nào. Đoạn 2, khoản 1 Điều 51 chỉ quy định là: Thời gian đã chấp hành hình phạt của bản án trước được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung mà không quy định thời gian đã bị tạm giữ, tạm giam được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung (trong trường hợp hình phạt chung là tù có thời hạn hoặc cải tạo không giam giữ).

3. Thiếu trường hợp tổng hợp hình phạt liên quan đến án treo:

Đối với các quy định liên quan đến án treo cho thấy, Điều 60 đã quy định “Đối với người được hưởng án treo mà phạm tội mới trong thời gian thử thách, thì Tòa án buộc phải chấp hành hình phạt của bản án trước và tổng hợp hình phạt của bản án mới theo quy đinh tại Điều 51 của Bộ luật này”.

Thấy rằng chỉ có quy định về trường hợp đang trong thời gian thử thách của án treo, người bị kết án lại phạm tội mới nhưng lại chưa quy định về trường hợp người được hưởng án treo đang trong thời gian thử thách lại bị đưa ra xét xử về tội phạm đã thực hiện trước khi có bản án cho hưởng án treo. 

 4. Chưa bao quát được hết các trường hợp về tổng hợp hình phạt đối với người chưa thành niên:

Đối với các quy định của Bộ luật hình sự về tổng hợp hình phạt đối với người chưa thành niên cũng như thực tiễn áp dụng các quy định này cho thấy, Bộ luật hình sự chưa có điều khoản quy định về tổng hợp hình phạt trong trường hợp chuẩn bị phạm tội, phạm tội chưa đạt cũng như đồng phạm về nhiều tội; chưa có điều khoản quy định về tổng hợp hình phạt của nhiều bản án đối với người chưa thành niên phạm tội; các quy định về tổng hợp hình phạt đối với người chưa thành niên không rõ ràng, gây khó khăn trong quá trình áp dụng.