Thị trường chứng khoán luôn mở rộng cơ hội với những người chịu đầu tư học hỏi. Chính vì vậy, để có thể tiến đến tự do tài chính, hiện nay việc đầu tư vào thị trường chứng khoán là điều được rất nhiều người lựa chọn. HNX30 là gì? cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Mục lục bài viết
1. HNX30 là gì?
Chỉ số HNX30 được Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) đưa vào vận hành từ năm 2012. HNX30 ra đời với mục tiêu bổ sung công cụ đầu tư trên thị trường chứng khoán niêm yết, tạo tiền đề phát triển các sản phẩm giao dịch trên chỉ mục.
HNX30 bao gồm 30 cổ phiếu có thanh khoản và giá trị vốn hóa tốt nhất trên thị trường cổ phiếu niêm yết của Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội, tính theo phương pháp giá trị vốn hóa với tỷ lệ khối lượng cổ phiếu điều chỉnh do chuyển nhượng (free float).
Theo Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), một rổ chỉ số trái phiếu và cách tiếp cận thị trường bên cạnh các chỉ số tổng hợp. Rổ chỉ số HNX30 là công cụ giúp nhà đầu tư lựa chọn cổ phiếu dễ dàng.
Cổ phiếu của các doanh nghiệp được niêm yết trên HNX30 sẽ nâng cao uy tín và hình ảnh của doanh nghiệp lên rất nhiều. Đây cũng là mục tiêu của các doanh nghiệp niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX).
Chỉ số HNX30 khi được đưa vào vận hành đã được thị trường đón nhận một cách rất tích cực. Tính đến ngày 09/7/2017, chỉ số HNX30 đã đạt đến con số 190,42 điểm, tăng hơn 26% so với thời điểm mở cửa chỉ số HNX 30 vào tháng 7/2012 (140,33 điểm) và tăng 46% so với HNX-Index (102,6 điểm).
Xu hướng biến động của thị trường cổ phiếu niêm yết HNX được phản ánh chính xác qua diễn biến của chỉ số HNX30. Diễn biến của chỉ số này cũng bám sát diễn biến của HNX Index. Ngày 24/3/2014, mức cao nhất đối với chỉ số HNX30 đạt con số 191,97 điểm. Vào ngày 6 tháng 11 năm 2012, chỉ số thấp nhất đạt 91,12.
Trong vòng 5 năm, gần 36 tỷ cổ phiếu nhóm HNX30 được chuyển nhượng với tổng giá trị giao dịch hơn 403 nghìn tỷ đồng. So với tỷ trọng giao dịch trên thị trường giao dịch, nhóm cổ phiếu này luôn chiếm tỷ trọng từ 55% – 65%.
Nhà đầu tư nước ngoài cũng rất quan tâm đến việc giao dịch các cổ phiếu trong rổ chỉ số HNX30. Trong 5 năm qua, khối ngoại đã chuyển nhượng hơn 2,4 tỷ cổ phiếu HNX30, tương ứng giá trị giao dịch gần 37 nghìn tỷ đồng, 8% – 10% là tỷ trọng giao dịch ở nhóm cổ phiếu HNX30 mà khối ngoại luôn chiếm.
Chỉ số tham chiếu cho các sản phẩm sử dụng hoặc kết nối với chỉ số HNX30 là chỉ số tổng thu nhập HNX30. Chỉ số này giúp nhà đầu tư đánh giá hiệu quả việc đầu tư vào các sản phẩm này. Và so sánh tỷ suất lợi nhuận của cổ phiếu trong rổ HNX30 với các rổ khác.
Chỉ số HNX30 có đặc điểm là vòng quay thanh khoản cao. Vì vậy, nó đã được Công ty TNHH Quản lý quỹ SSI chọn làm chỉ số mô phỏng đầu tư của quỹ ETF (một dạng quỹ đầu tư thụ động mô phỏng một chỉ số cụ thể.
Từ cuối năm 2014 đến nay, chứng chỉ quỹ ETF SSIAM-HNX30 chính thức được giao dịch tại HNX. Một danh mục ETF bao gồm một rổ chứng khoán có cấu trúc giống như chỉ số mà nó mô phỏng.)
Chỉ số HNX30 được chấp nhận là một trong hai chỉ số trên thị trường chứng khoán Việt Nam được chọn làm tài sản cơ sở cho hợp đồng tương lai kỹ thuật số, được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phê duyệt tháng 5/2017.
Đối với thị trường chứng khoán phái sinh, HNX có sản phẩm hợp đồng tương lai chỉ số HNX30.
2. Công thức tính chỉ số HNX30:
Công thức tính chỉ số:
Chỉ số= 
Trong đó:
CMV: GIá trị vốn hóa thị trường hiện tại
BMV: Giá trị vốn hóa thị trường cơ sở
Danh sách
| STT | Mã CK | Tên Doanh nghiệp | Ngày vào rổ | Tỷ lệ free-float (%) |
| 1 | BVS | Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt | 02/07/2012 | 45 |
| 2 | CEO | CTCP Tập đoàn C.E.O | 04/05/2015 | 60 |
| 3 | DDG | CTCP Đầu tư Công nghiệp Xuất nhập khẩu Đông Dương | 01/11/2019 | 90 |
| 4 | DTD | CTCP Đầu tư Phát triển Thành Đạt | 02/05/2019 | 60 |
| 5 | DXP | CTCP Cảng Đoạn Xá | 01/11/2021 | 55 |
| 6 | HUT | CTCP Tasco | 02/07/2012 | 95 |
| 7 | IDC | Tổng Công ty IDICO – CTCP | 06/10/2021 | 75 |
| 8 | IDV | Công ty Cổ phần Phát triển Hạ tầng Vĩnh Phúc | 01/11/2021 | 60 |
| 9 | L14 | CTCP Licogi 14 | 02/05/2018 | 70 |
| 10 | LAS | CTCP Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao | 29/12/2020 | 35 |
| 11 | LHC | CTCP Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi Lâm Đồng | 04/05/2020 | 70 |
| 12 | MBS | Công ty Cổ phần Chứng khoán MB | 01/11/2017 | 20 |
| 13 | NBC | CTCP Than Núi Béo – Vinacomin | 20/07/2020 | 35 |
| 14 | NDN | CTCP Đầu tư phát triển Nhà Đà Nẵng | 02/11/2015 | 95 |
| 15 | NRC | CTCP Tập đoàn Danh Khôi | 20/05/2019 | 20 |
| 16 | NTP | CTCP Nhựa Thiếu niên- Tiền Phong | 02/11/2020 | 30 |
| 17 | NVB | Ngân hàng TMCP Quốc Dân | 02/11/2020 | 100 |
| 18 | PVB | CTCP Bọc Ống Dầu khí Việt Nam | 02/05/2019 | 50 |
| 19 | PVC | Tổng Công ty Hóa chất và Dịch vụ Dầu khí – CTCP (PVChem) | 02/05/2019 | 60 |
| 20 | PVS | Tổng CTCP Dịch Vụ Kỹ Thuật Dầu Khí Việt Nam | 02/07/2012 | 50 |
| 21 | SHN | CTCP Đầu tư Tổng hợp Hà Nội | 01/11/2021 | 90 |
| 22 | SHS | Công ty Cổ phần chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội | 02/07/2012 | 95 |
| 23 | SLS | CTCP Mía đường Sơn La | 02/05/2019 | 60 |
| 24 | TAR | CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An | 01/11/2021 | 75 |
| 25 | THD | CTCP Thai Holdings | 04/05/2021 | 75 |
| 26 | TNG | CTCP Đầu tư và Thương mại TNG | 02/05/2019 | 65 |
| 27 | TVC | CTCP Tập đoàn Quản lý Tài sản Trí Việt | 28/05/2019 | 65 |
| 28 | VC3 | Công ty Cổ phần Tập đoàn Nam Mê Kông | 04/05/2016 | 50 |
| 29 | VCS | CTCP VICOSTONE | 23/09/2016 | 20 |
| 30 | VMC | 25/05/2018 | 25/05/2018 | 50 |
3. Tiêu chí và phương pháp lựa chọn cổ phiếu HNX30:
3.1. Tiêu chí sàng lọc:
Cổ phiếu đã bị ngừng giao dịch trong thời hạn 3 tháng tính đến thời điểm xem xét và bị đưa vào diện bị kiểm soát.
Tỷ lệ truyền tự do f nhỏ hơn hoặc bằng 5%.
Cổ phiếu niêm yết và giao dịch trên HNX dưới 6 tháng. Có những trường hợp đặc biệt được thông qua Hội đồng chỉ số.
3.2. Phương pháp lựa chọn vào rổ chỉ số HNX30:
Để lựa chọn vào rổ chỉ số HNX30 gồm 5 bước:
Bước 1: Nhà đầu tư cần tính giá trị trung bình phiên trong 12 tháng gần nhất tính từ ngày gốc hoặc sớm hơn của các mã thỏa mãn điều kiện trên. Tiếp theo là chọn ra 100 mã có giá trị giao dịch bình quân phiên lớn nhất.
Bước 2: Trong 100 cổ phiếu đó (Top100), chọn ra 70 cổ phiếu có vốn hóa thị trường sau khi điều chỉnh có khối lượng tự do chuyển nhượng bình quân lớn nhất trong 12 tháng qua (Top70).
Bước 3: Kiểm tra tiêu chuẩn thanh khoản trong Top 70:
– Tính KL trung bình ngày trong 12 tháng qua theo cách sau: tính tổng KL từng phiên của từng tháng, sắp xếp theo thứ tự từ cao xuống thấp, chọn KL ở giữa làm KL trung vị (trường hợp có 2 ngày ở giữa) thì khối lượng trung bình của 2 ngày này sẽ được lấy làm khối lượng trung bình);
– Tính tỷ lệ giữa khối lượng trung bình của mỗi tháng với khối lượng luân chuyển của ngày cuối cùng của tháng (r).
– Tất cả các cổ phiếu có 6 trên 12 tháng có tỷ lệ r < 0,02% sẽ bị loại.
Bước 4: Các mã giá trị giao dịch đáp ứng yêu cầu thanh khoản tiếp tục được xem xét loại trừ chứng khoán đặc biệt theo yêu cầu của Hội đồng chỉ số (nếu có).
Bước 5: Chọn ra 30 cổ phiếu có khối lượng tự do chuyển nhượng (FFMC) lớn nhất. Chứng khoán trong từng ngành cần đảm bảo không vượt quá 20% số lượng chứng khoán trong rổ, số chứng khoán còn lại sẽ nằm trong danh sách chờ.
4. Ý nghĩa của chỉ số:
Khi phân tích chỉ số này, nhà đầu tư sẽ nắm được tình hình thị trường và biến động giá cổ phiếu. Cùng với HNX Index, chỉ số HNX30 thể hiện sức khỏe của nền kinh tế. Nếu thị trường nói chung là tiêu cực, thì hầu như cả hai chỉ số đều giảm. Nếu tình hình kinh tế khả quan thì hai chỉ tiêu đều có tăng trưởng.
5. So sánh HNX30 và VN30:
So với VN30, sự xuất hiện của HNX30 không thu hút được sự quan tâm của nhà đầu tư. Việc nhà đầu tư thiếu mặn mà với HNX30 phần nào cho thấy rổ chỉ số này chỉ là “cái bóng” của VN30 cả về hình thức lẫn chất lượng.
Theo kế hoạch, từ hôm nay, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) sẽ chính thức vận hành chỉ số HNX30. Đây là chỉ số mới, bổ sung vào hệ thống đầu tư và chỉ báo hiện có, là tiền đề cho việc phát triển các sản phẩm giao dịch trên chỉ số.
HNX30 là chỉ số giá của 30 cổ phiếu được lựa chọn dựa trên tính thanh khoản và lấy ngày 03/01/2012 làm ngày cơ sở với điểm cơ sở là 100. Theo HNX, HNX30 áp dụng phương pháp tính giá trị vốn hóa thị trường, với điều chỉnh tỷ lệ nổi miễn phí.
Cổ phiếu hạn chế chuyển nhượng theo quy định của pháp luật và cam kết tự nguyện. Phần sở hữu của Nhà nước với tư cách là cổ đông lớn, liên quan đến thương hiệu và phần sở hữu của cổ đông nội bộ, người có liên quan không được coi là tự do chuyển nhượng và không tính vào khối lượng cổ phần.
HNX30 sử dụng kỹ thuật với tỷ trọng giới hạn là 15% để xác định tỷ lệ vốn hóa tối đa (tỷ lệ phần trăm lớn nhất mà giá trị thị trường của một cổ phiếu được tính trong tổng giá trị thị trường của chỉ số) phù hợp với thị trường, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế. Ứng dụng này nhằm giảm ảnh hưởng của cổ phiếu có tỷ trọng lớn lên chỉ số.
Các mã được lựa chọn dựa trên các tiêu chí về thanh khoản, vốn hóa thị trường và mức độ tập trung của nhóm ngành (số lượng chứng khoán trong mỗi nhóm ngành không vượt quá 20% số chứng khoán trong rổ). Tương tự VN30, rổ chỉ số HNX30 được xem xét 6 tháng một lần.
25/30 thành phần có giá trị thị trường lớn nhất được điều chỉnh để tự do chuyển nhượng được ưu tiên ở lại trong rổ. 5 cổ phiếu còn lại có thể thay thế dựa trên các tiêu chí duy trì trong Bộ nguyên tắc xây dựng và quản lý chỉ số HNX 30.
Vấn đề mà nhà đầu tư đang thực sự băn khoăn tại thời điểm lúc này là mục đích của HNX30 và liệu chỉ số này có khắc phục được tình trạng méo mó của HNX-Index hay chỉ là “cái bóng” của VN30? So với VN30, điểm khác biệt của HNX30 là vấn đề công bố thông tin.
Hàng ngày, HNX sẽ công bố diễn biến chỉ số theo thời gian thực, tỷ lệ cổ phiếu được tự do chuyển nhượng của các cổ phiếu thành phần, tỷ lệ vốn hóa của từng cổ phiếu thành phần, giá trị của thị trường tham gia tính chỉ số với tỷ lệ tự do chuyển nhượng điều chỉnh.
Các thay đổi điều chỉnh định kỳ (thay đổi cơ cấu chỉ số, tỷ giá tự do chuyển nhượng, khối lượng lưu hành tham gia tính toán chỉ số) sẽ được công bố tối thiểu 7 ngày làm việc trước ngày hiệu lực.
Khi có sự kiện đặc biệt xảy ra ảnh hưởng đến khối lượng cổ phiếu tính chỉ số, SGDCKHN sẽ điều chỉnh số liệu tính chỉ số và thông báo trước ngày hiệu lực tối thiểu 1 ngày làm việc.
Theo giới phân tích, HNX30 không có khác nhiều so với VN30, vốn cũng phục vụ cho các quỹ chỉ số. Trong khi đó, việc khắc phục tình trạng méo mó của HNX-Index là chưa rõ ràng. Vì HNX30 hiếm khi méo mó như VN-Index. Tuy nhiên, việc công bố chỉ số này không tạo đột biến cho thị trường và kéo nhà đầu tư trở lại thị trường như kỳ vọng của cơ quan chức năng.
Hiện thị trường Việt Nam không có nhiều quỹ đầu tư mở và chất lượng của HNX30 chắc chắn không tốt bằng VN30. Có thể minh chứng qua các mã tiêu biểu của HNX. Nếu HNX30 có mã ngân hàng ACB và SHB thì VN30 có 5 mã là VCB, STB, CTG, MBB, EIB.
Chất lượng của HNX30 còn thể hiện ở thông số lợi nhuận của các cổ phiếu nhóm này. Theo thống kê, tổng lợi nhuận sau thuế quý I/2012 của 30 doanh nghiệp là 1.451 tỷ đồng. Tuy nhiên, riêng ACB đã chiếm tới 56% lợi nhuận. Có 3 doanh nghiệp lỗ trong quý I là VGS, OCH và PVL, 3 doanh nghiệp lãi dưới 200 triệu đồng là SDU, DCS và PFL.
Hiệu quả kinh doanh thấp cũng là nguyên nhân khiến mặt bằng giá của HNX30 thấp hơn nhiều so với VN30. Nếu VN30 chỉ có QCG giao dịch dưới mệnh giá thì HNX30 có tới 13 mã, trong đó 3 mã dưới 5.000 đồng là DCS, PFL và IDJ.
Ngay cả thanh khoản cũng là một vấn đề đối với HNX30. Nếu như VND, KLS, SCR có thể khớp hàng triệu lệnh mỗi phiên thì các mã như SDU hay NTP lại nằm trong nhóm thanh khoản kém với vài trăm cổ phiếu được giao dịch. Trong khi đó, hầu hết các mã trong VN30 đều thuộc nhóm có thanh khoản tốt nhất thị trường hiện nay.
