Hàng dự trữ Quốc gia là thuật ngữ được sử dụng trong nội dung phản ánh các mục tiêu Quốc gia. Việc dự trữ này có ý nghĩa đối với kinh tế, chính trị, ổn định đời sống. Và đảm bảo cho mục tiêu cao hơn nhằm phát triển đất nước. Do đó, mỗi chúng ta cũng cần hiểu các quy định pháp luật liên quan đến vấn đề nay.
Mục lục bài viết
1. Hàng dự trữ quốc gia là gì?
Khái niệm về hàng dự trữ Quốc gia được quy định trong Luật Dự trữ quốc gia. Cụ thể, “Điều 4. Giải thích từ ngữ
3. Hàng dự trữ quốc gia là vật tư, thiết bị, hàng hóa trong Danh mục hàng dự trữ quốc gia do Nhà nước quản lý, nắm giữ để sử dụng vào mục tiêu dự trữ quốc gia.”.
Như vật có thể thấy các hàng hóa trong danh mục này được sử dụng trong mục tiêu dự trữ quốc gia. Nhằm sử dụng trong các hoạt động và nhu cầu của quốc gia. Các hàng hóa này có vai trò quan trọng sử dụng cho các hoạt động sinh hoạt đời sống, ý tế cho đến các mục đích bảo vệ an ninh quốc phòng,…
Các hàng hóa này được quy định cũng như liệt kê cụ thể trong Danh mục hàng dự trữ quốc gia. Vì mục tiêu quốc gia nên các hàng hóa này phải được dự trữ với số lượng lớn, phòng trường hợp cần thiết. Hoạt động bảo quản, quản lý và nắm giữ cũng được đặt ra cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền và được thống kê cụ thể.
2. Mục đích sử dụng cho hàng dự trữ Quốc gia:
Cũng được quy định cụ thể trong Hiến pháp năm 2013. Theo đó,“Điều 55.
1. Ngân sách nhà nước, dự trữ quốc gia, quỹ tài chính nhà nước và các nguồn tài chính công khác do Nhà nước thống nhất quản lý và phải được sử dụng hiệu quả, công bằng, công khai, minh bạch, đúng pháp luật.”
Một trong các nhiệm vụ trong quốc gia là việc sử dụng hiệu quả nguồn tài chính. Bên cạnh đó là sử dụng hiệu quản nguồn dự trữ quốc gia. Hai yếu tô này có ảnh hưởng nhất định đến nhau. Nếu hàng dự trữ quốc gia bị sử dụng lãng phí, tốn kém không hiệu quả. Ngân sách nhà nước sẽ phải dùng bù đắp cho cá tổn thất đó. Và ngược lại với ảnh hưởng của ngân sách đến hàng dự trữ.
Hoạt động dự trữ quốc gia có hiệu quả hay không sẽ được xem xét, đánh giá trên hai góc độ.
– Thứ nhất là góc độ xã hội – kinh tế. Đây được xem xét đánh giá tính hiệu quả cao nhất. Do mục đích của việc dự trữ chính là sử dụng cho các hoạt động kinh tế, xã hội. Xem xét việc dự trữ có mang đến hiệu quả trong đáp ứng mục tiêu ổn định xã hội phát triển bền vững kinh tế hay không.
– Thứ hai là đánh giá những tổn thất kinh tế cụ thể của hoạt động dự trữ quốc gia. Hoạt động dữ trữ số lượng và giá trị cụ thể hàng hóa. Tuy nhiên các hàng hóa tham gia vào đúng mục đích sử dụng là bao nhiêu. và nguyên nhân dẫn đến kết quả đó là gì. Có thể kể đến một số tổn thất được xác định như hao hụt, mất mát, hư hỏng, tổn thất… Từ đó cần có các khắc phục hoặc đưa ra giải pháp.
3. Nguyên tắc quản lý, sử dụng hàng dự trữ quốc gia:
Theo các nguyên tắc về sử dụng và quản lý hàng dự trữ quốc gia được quy định cụ thể trong quy pháp luật. Với hiến pháp nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng đưa ra các mục tiêu này. Theo đó, nguyên tắc quản lý, sử dụng hàng dự trữ Quốc gia như sau:
3.1. Nguyên tắc quản lý hàng dự trữ quốc gia:
Luật Dự trữ quốc gia năm 2012. “Điều 7. Nguyên tắc quản lý, sử dụng hàng dự trữ quốc gia
1. Hàng dự trữ quốc gia phải được quản lý chặt chẽ, an toàn, bí mật theo quy định của pháp luật; chủ động đáp ứng kịp thời yêu cầu, mục tiêu của dự trữ quốc gia. Hàng dự trữ quốc gia sau khi xuất phải được bù lại đủ, kịp thời.“.
Trên hệ thống nguyên tắc được sử dụng trong quản lý, có thể thấy:
– Hàng dự trữ quốc gia phải được quản lý chặt chẽ, an toàn, bí mật theo quy định của pháp luật.
Thống nhất quản lý: Do cơ quan nhà nước ở cáp trung ương quản lý với các danh mục chính. Và có sự phân bổ về địa phương trong quản lý và sử dụng cho các mục đích cần thiết. Như vậy, khi có sự thống nhất và đồng bộ trong quản lý, việc sử dụng phải được thống kê, giải trình phù hợp để hợp lý hóa việc sử dụng. Mục đích không phải sử dụng cho cá nhân hay cơ quan tổ chức nào để đạt lợi ích riêng. Mà phải được sử dụng mang đến ý nghĩa cho quốc gia. Tiến đến mục tiêu khôi phục hay cải thiện đời sống nhân dân và đời sống kinh tế. Nói cách khác dù hưởng lợi trực tiếp hay gián tiếp thì cũng phải xác định lợi ích được đem đến cho nhân dân.
Việc quản lý hay dự trữ hàng hóa này được dùng cho các tình thế quan trong và cần thiết. Do đó khi cần dùng đến các số lượng phải được sẵn sàng đáp ứng. Để đạt được mục tiêu này, việc quản lý phải diễn ra nghiêm ngặt trông giữ an toàn. Nó cách khác là phải được quản lý an toàn và bí mật.
– Chủ động đáp ứng kịp thời yêu cầu, mục tiêu của dự trữ quốc gia.
Do hàng dự trữ được sử dụng cho những hoạt động cấp thiết không được dự báo trước. Do đó luôn luôn phải đáp ứng tiêu chí về đáp ứng kịp thời. Các mục tiêu và đòi hỏi khẩn cấp, cần thiết xác định vai trò quan trọng của hàng dự trữ quốc gia. Khi có thể cung cấp cho việc sử dụng, các khắc phục mới được diễn ra nhanh chóng, kịp thời và chủ động.
– Hàng dự trữ quốc gia sau khi xuất phải được bù lại đủ, kịp thời.
Do nhu cầu quốc gia là nhu cầu lớn. Đòi hỏi sự cần thiết của hàng dự trữ bất cứ lúc nào. Cho nên đối với việc xác định nhu cầu dư trữ hàng hóa với số lượng hay giá trị cụ thể được đặt khi. Khi có các hao hụt do xuất kho phải được nhanh chóng bù đủ để đạt được hiệu quả của công tác quản lý và các công tác sau đó.
3.2. Sử dụng hàng dự trữ quốc gia:
Nội dung được quy định trong Hiến pháp năm 2013. “Điều 55. Nguyên tắc sử dụng hàng dự trữ quốc gia
1. Hàng dự trữ quốc gia phải được sử dụng đúng mục đích, đối tượng; đúng chế độ quản lý tài chính, tài sản nhà nước, thống kê theo quy định của pháp luật.“.
– Hàng dự trữ quốc gia phải được sử dụng đúng mục đích, đối tượng.
Sử dụng hiệu quả, công bằng, công khai, minh bạch, đúng pháp luật. Việc này được phản ánh thông qua các báo cáo về phiên phân bổ, sử dụng, kết quả của hoạt động đối với mục tiêu quốc gia. Hay phản ánh cụ thể các đạt được khi thực hiện sử dụng hàng dự trữ quốc gia.
Sử dụng phải mang đến các lợi ích cải thiện trước mắt hoặc lâu dài cho đất nước (sử dụng hiệu quả). Các mục đích sử dụng phải hướng đến đảm bảo cho các vùng khác nhau, phải được hưởng các lợi ích như nhau (công bằng). Quá trình sử dụng phải được kê khai cụ thể và được các cơ quan có thẩm quyền cùng nhân dân theo dõi, điều chỉnh kịp thời để đem đến hiệu quả tối ưu nhất (công khai, minh bạch). Ngoài ra khi thực hiện quản lý hay sử dụng hàng dự trữ quốc gia đều phả trên tinh thần thượng tôn pháp luật. Làm theo các quy định pháp luật một cách nghiêm chỉnh, linh hoat. Vì mục đích lớn hơn cho dân tộc.
– Đúng chế độ quản lý tài chính, tài sản nhà nước.
Như vậy có thể thấy vấn đề sử dụng và quản lý phải được quan tâm hàng đầu. Quản lý tập trung, thống nhất vào một đầu mối của Nhà nước và các phân công cụ thể cho các bộ, ngành quản lý hàng dự trữ quốc gia theo quy định của Chính phủ. Trong đó xác định các cơ quan quản lý dự trữ quốc gia chuyên trách thuộc Bộ Tài chính và các đơn vị dự trữ quốc gia thuộc bộ, ngành quản lý hàng dự trữ quốc gia. Việc phân công tổ chức được thực hiện theo hệ thống dọc. Gồm bộ phận ở trung ương và các đơn vị ở địa phương theo khu vực.
– Thống kê theo quy định của pháp luật.
Danh mục hàng dự trữ quốc gia đưa ra các liệt kê các hàng hóa được coi là hàng dư trữ quốc gia. Theo đó để phù hợp với công tác tìm kiếm, thống kê và kiểm đếm, các hàng hóa được sắp xếp theo các nhóm lớn và phân thành các nhóm nhỏ hơn. Đó là tên nhóm hàng hóa, tên vật tư, tên thiết bị dự trữ quốc gia. Các thống kê này vừa thuận tiện cho công tác tra cứu vừa cho thấy sự sắp xếp khoa học. Cũng thông qua đó mà trong các nhóm hàng hóa cụ thể không bị bỏ quên các hàng hóa khi liệt kê.
– Không được sử dụng hàng dự trữ quốc gia để kinh doanh.
Hoạt động dự trữ quốc gia đơn giản có thể hiểu là hàng hóa được dự trữ, nhằm sử dụng cho các mục đích thiết yếu và quan trọng của quốc gia. vì thế hoạt động diễn ra chỉ được thực hiên là quản lý và sử dụng. Nói cách khác, trong dự trữ không bao gồm hoạt động sản xuất hay hoạt động kinh doanh tìm kiếm lợi nhuận.
Các lợi ích được xác định có thể không được đong đếm cụ thể bằng giá trị nào cả. Tuy nhiên nó không mang đến lợi ích riêng cho một nhóm đối tượng nào cả. Nó là hoạt động đặc biệt nhằm đảm bảo cho hoạt động kinh tế và dẫn đến sự cân bằng bằng trong phát triển đất nước. Đảm bảo ổn định xã hội, an ninh kinh tế và an ninh quốc gia. Đó là các mục đích và mục tiêu lợi ích của quốc gia.
