Người dưới 18 tuổi phạm tội là một trong những đối tượng chưa phát triển toàn diện về mặt thể chất và trí tuệ, vì vậy cần phải được áp dụng những biện pháp khoan hồng và ưu tiên so với trường hợp đủ 18 tuổi. Vậy giết người khi chưa đủ 18 tuổi sẽ bị phạt bao nhiêu năm tù?
Mục lục bài viết
1. Giết người khi chưa đủ 18 tuổi bị bao nhiêu năm tù?
Căn cứ theo quy định tại Điều 12 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự. Cụ thể như sau:
– Người từ đủ 16 tuổi trở lên sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm mà mình đã gây ra, ngoại trừ trường hợp Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định khác;
– Người chuẩn bị phạm tội sẽ chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự nếu chuẩn bị phạm tội đối với những loại tội phạm sau: Điều 108, Điều 109, Điều 110, Điều 111, Điều 112, Điều 113, Điều 114, Điều 115, Điều 116, Điều 117, Điều 118, Điều 119, Điều 120, Điều 121, Điều 123, Điều 134, Điều 168, Điều 169, Điều 207, Điều 299, Điều 301, Điều 302, Điều 300, Điều 303 và Điều 324 của Bộ luật hình sự năm 2015.
Đồng thời, căn cứ theo quy định tại Điều 91 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định, không được phép xử phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với những đối tượng được xác định là người chưa đủ 18 tuổi phạm tội giết người. Quá trình xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội bắt buộc cần phải đảm bảo lợi ích cho những người đó, xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội xuất phát chủ yếu từ mục đích giáo dục và giúp đỡ cho họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh để có thể trở thành một công dân có ích cho xã hội. Quá trình xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội cần phải căn cứ vào độ tuổi, căn cứ vào khả năng nhận thức của họ về tính chất nguy hiểm cho xã hội đối với hành vi mà họ đã thực hiện, nguyên nhân gây ra tội phạm và điều kiện gây ra tội phạm.
Ngoài ra, căn cứ theo quy định tại Điều 101 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về vấn đề tù có thời hạn. Theo đó, mức phạt tù có thời hạn sẽ được áp dụng đối với những người chưa đủ 18 tuổi như sau:
– Đối với người từ đủ 16 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định mức hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng đối với những đối tượng này là không được vượt quá 18 năm tù, nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng đối với những đối tượng này là không được vượt quá 3/4 mức hình phạt tù mà điều luật đó quy định;
– Đối với những đối tượng được xác định là người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định khung hình phạt chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng đối với những đối tượng này là không được vượt quá 12 năm tù, nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng đối với những đối tượng này nó không được vượt quá 1/2 mức phạt tù mà điều luật đó quy định;
– Phạm tội khi dưới 14 tuổi thì sẽ không phải chịu trách nhiệm hình sự.
Theo đó thì có thể nói, giết người nhưng dưới 18 tuổi thì sẽ được hưởng mức khoan hồng của pháp luật, giảm mức hình phạt do với các trường hợp phạm tội thông thường.
Như vậy, người đủ 18 tuổi phạm tội giết người theo Điều 123 thì tùy theo mức độ và tính chất của hành vi, người phạm tội có thể bị phạt tù từ 07 đến 15 năm hoặc phạt tù từ 12 đến 20 năm, chung thân hoặc tử hình được quy định cụ thể tại Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015. Theo đó:
– Hình phạt tối đa đối với người từ đủ 16 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi phạm tội giết người là 15 năm;
– Còn đối với những đối tượng được xác định là người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội giết người là 10 năm;
– Hình phạt cao nhất cho tội giết người của người đủ 18 tuổi là chung thân, tử hình. Nhưng đây là hình phạt không áp dụng cho tội phạm giết người dưới 18 tuổi.
2. Nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội giết người:
Căn cứ theo quy định tại Điều 98 của Bộ luật hình sự năm 2015 có thể kể đến các nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi phạm tội như sau:
– Việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội cần phải đảm bảo lợi ích tốt nhất cho những người dưới 18 tuổi phạm tội đó, chủ yếu suất phát từ mục đích giáo dục và giúp đỡ những người phạm tội sửa chữa sai lầm, từ đó phát triển lành mạnh và giúp đỡ họ trở thành những công dân có ích cho xã hội. Quá trình xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội cần phải căn cứ vào độ tuổi của họ phải căn cứ vào khả năng nhận thức của họ về tính chất nguy hiểm cho xã hội đối với hành vi mà họ đã thực hiện, cần phải căn cứ vào nguyên nhân và điều kiện gây ra tội phạm trên thực tế. Đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, điều luật đề cập một cách chung nhất nguyên tắc xử lý đối với người dưới 18 tuổi chủ yếu là nhằm giáo dục và giúp đỡ họ sửa chữa khuyết điểm. Do đó cũng còn phải hiểu rằng, đối với người dưới 18 tuổi phạm tội mặc dù hành vi của họ thực hiện bị bộ luật hình sự coi là phạm tội, tuy nhiên có đưa ra truy tố xét xử hay không thì lại là vấn đề mà cơ quan chức năng cần phải cân nhắc. Đồng thời, nhóm người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi là người có năng lực trách nhiệm hình sự, tuy nhiên dưới góc độ tâm lý cho thấy năng lực trách nhiệm hình sự của những đối tượng này còn rất hạn chế. Các em trong độ tuổi này chỉ được coi là người có năng lực trách nhiệm hình sự trong những trường hợp nhất định. Thông thường thì độ tuổi này có thể nhận thức rõ tính chất của một số hành vi nguy hiểm cao như giết người, cố ý gây thương tích, cướp tài sản, hiếp dâm …;
– Người dưới 18 tuổi phạm tội thuộc một trong các trường hợp dưới đây, đồng thời có nhiều tình tiết giảm nhẹ, đã tự nguyện khắc phục phần lớn hậu quả, nếu không thuộc những trường hợp được quy định tại Điều 29 của Bộ luật hình sự năm 2015 thì hoàn toàn có thể được miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng một trong những biện pháp tư pháp khác. Cụ thể bao gồm:
+ Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thực hiện hành vi phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng;
+ Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng được quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 12 của Bộ luật hình sự năm 2015;
+ Người dưới 18 tuổi được xác định là đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án.
– Quá trình truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội chỉ thực hiện trong trường hợp thực sự cần thiết, và đồng thời cần phải căn cứ vào những đặc điểm về nhân thân, tính chất nguy hiểm cho xã hội đối với hành vi phạm tội, căn cứ vào yêu cầu của việc phòng ngừa tội phạm;
– Trong quá trình xét xử, cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án chỉ áp dụng hình phạt đối với những đối tượng được xác định là người dưới 18 tuổi phạm tội nếu nhận thấy việc miễn trách nhiệm hình sự và áp dụng một trong các biện pháp tư pháp không đảm bảo hiệu quả để giáo dục và phòng ngừa. Đồng thời, tuyệt đối không được áp dụng xử phạt tù chung thân hoặc tử hình đối với người dưới 18 tuổi phạm tội;
– Cơ quan nhà nước có thẩm quyền đó là tòa án chỉ áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với những người dưới 18 tuổi phạm tội khi nhận thấy các hình phạt và các biện pháp giáo dục khác không đảm bảo tính răn đe và phòng ngừa. Khi áp dụng hình thức tù có thời hạn đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, cơ quan có thẩm quyền đó là tòa án cho người dưới 18 tuổi phạm tội được hưởng mức án nhẹ hơn so với trường hợp từ đủ 18 tuổi phạm tội trở lên đối với các tội danh tương ứng và với thời hạn thích hợp nhất. Tuyệt đối không được áp dụng hình thức xử phạt bổ sung đối với những người dưới 18 tuổi phạm tội;
– Bản án đã tuyên đối với người chưa đủ 16 tuổi phạm tội thì sẽ không được tính để xác định là hành vi tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm.
3. Các hình phạt có thể áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội giết người:
Căn cứ theo quy định tại Điều 98 đến Điều 101 của Bộ luật hình sự năm 2015 có quy định về các hình phạt có thể được áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội nói chung và người dưới 18 tuổi phạm tội giết người nói riêng. Theo đó, người dưới 18 tuổi phạm tội giết người sẽ chỉ bị áp dụng một trong những hình phạt cơ bản dưới đây:
– Phạt cảnh cáo;
– Phạt tiền. Tuy nhiên, mức phạt tiền được áp dụng là hình phạt chính đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi nếu như người đó có thu nhập hoặc người đó có tài sản riêng. Mức phạt tiền được áp dụng đối với những đối tượng được xác định là người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội sẽ không được phép vượt quá 1/2 mức tiền phạt mà điều 123 về tội giết người quy định;
– Cải tạo không gian giữ. Hình phạt cải tạo không giam giữ được áp dụng đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng do lỗi vô ý hoặc phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng hoặc những đối tượng được xác định là người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi họ phạm tội rất nghiêm trọng. Đồng thời, khi áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ đối với những người dưới 18 tuổi phạm tội thì sẽ không được phép khấu trừ thu nhập của người đó. Thôi hạn cải tạo không gian giữ đối với những đối tượng được xác định là người dưới 18 tuổi phạm tội sẽ không được phép vượt quá 1/2 thời hạn mà điều luật đó quy định;
– Tù có thời hạn. Mức phạt tù có thời hạn được áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội sẽ được thực hiện theo quy định tại Điều 101 của Bộ luật hình sự năm 2015.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi năm 2017).