Giải quyết tranh chấp diện tích đất mẹ cho con thuê. Thuê đất, thời hạn thuê đất, chấm dứt việc cho thuê đất.
Tóm tắt câu hỏi:
Kính gởi công ty Luật Dương Gia Vui lòng tư vấn giúp về luật đất đai như sau: Năm 1997, cậu ruột có xin qua ở nhờ và cất nhà lá bên hông nhà, bên hông nhà có con sông rộng khoảng 5m. Lúc cậu cất nhà có lấn một ít ra sông. Sau khi ở một thời gian, cậu có xin cắt hộ khẩu riêng, nên lúc đó phải làm giấy cam kết má cho cậu ở thuê 10 năm tại Công An phường. Năm 2015, má tôi muốn lấy lại đất sau khi cậu mất, tại phường vợ cậu nói cho xin ở thêm 4 năm nữa thì dọn đi, nhưng má nói chỉ cho ở thêm 2 năm, họ cũng nói nếu muốn họ đi thì phải đưa cho họ 150.000.000đ tại Công An. Sau đó, các con của cậu nhờ luật sư hướng dẫn để lấy phần đất đó luôn, nói đất này là do họ tự lấn chiếm nên là của họ. Sự việc đã đưa lên tòa án Thị Xã Sóc Trăng. Sau khi xem xét, phía Chánh Án ở Sóc Trăng nói, phần đất cậu xây nhà nằm trong dự án qui hoạch mở rộng kênh sông và trong đó có dính phần đất 5m của má tui đã có sổ đỏ, nên Chánh Án yêu cầu má tôi bán phần 5m theo giá nhà nước cho các con của cậu, để họ tiếp tục ở, do họ không có nhà ở hiện nay. Về phía má tôi, muốn lấy lại đất mà cậu đã cất nhà. Vậy xin luật sư cho biết má tôi có thể lấy lại phần đất mà cậu đã cất nhà không ? Nếu lấy lại được thì có phải bồi thường tiền cho họ không (nhà ở hiện nay 6*10m, nhà cấp 4 đã xuông cấp nghiêm trọng, bị nghiêng) ? Phía Chánh Án yêu cầu má tôi bán 5m theo giá đất nhà nước, đất hoa màu (trong thực tế giá đất ở mặt tiền Hùng Vương rất mắc, nhà má tôi nằm ở mặt tiền đường Hùng Vương đã ở lâu năm nhưng chưa có tiền để lên thổ cư), để gia đình cậu tui được ở trên phần đất đó. Gia đình tui không muốn bán đất, như vậy má tui phải làm sao? Chành Án Sóc trăng đã xét xử đợt 1 như trên, nếu má tui không đồng ý với phán quyết trên thì phài làm sao? Chân thành cám ơn Mộng Hoàng ?
Luật sư tư vấn:
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
1. Căn cứ pháp lý
– Điều 78 Luật đất đai 1993
– Điều 714 đến Điều 726 Bộ luật dân sự 1995
– Điều 12, Điều 202, Điều 203 Luật Đất đai 2013;
– Điều 26, Điều 35, Điều 39 Bộ Luật tố tụng dân sự 2015;
– Điều 3, Điều 22 Nghị định 43/2014/NĐ-CP;
2. Giải quyết vấn đề
Tranh chấp đất đâi là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai. Diện tích đất bạn nhắc đến bao gồm đất đã được cấp sổ đỏ và diện tích đất lấn chiếm từ những năm 1997. Trên thực tế theo bạn cung cấp thông tin giữa mẹ bạn và cậu có thỏa thuận bằng một cam kết thuê đất 10 năm có xác nhận bên phường. Thời điểm đó theo quy định của Luật đất đai 1993 và Bộ luật dân sự 1995 việc thuê đất phải đảm bảo là hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp để trồng cây hàng năm, nuôi trồng thuỷ sản có cho thuê quyền sử dụng đất, thì được cho thuê quyền sử dụng đất trong các trường hợp sau đây:
+ Hoàn cảnh gia đình neo đơn, khó khăn do thiếu lao động, thiếu vốn;
+ Chuyển sang làm nghề khác nhưng chưa ổn định.
Theo đó thời hạn cho thuê quyền sử dụng đất do các bên thoả thuận nhưng không được quá ba năm nếu trong trường hợp đặc biệt khó khăn, thì thời hạn cho thuê có thể kéo dài theo quy định của Chính phủ. Nếu việc thuê hợp pháp, mẹ bạn tại thời điểm cho thuê có đủ điều kiện cho thuê thì hết thời hạn cho thuê thì phải trả lại đất đúng tình trạng như khi nhận.Thời điểm năm 2015 theo quy định của Bộ luật dân sự 2005 và Luật đất đai 2013 thì mẹ bạn vẫn có quyền cho thuê quyền sử dụng đất đối với diện tích đất mẹ bạn được sở hữu hợp pháp. Trường hợp nhà cậu bạn không trả thì nhà bạn vẫn có quyền yêu cầu trả lại quyền sử dụng đất.
Đối với phần diện tích đất lấn chiếm, theo quy định của Luật đất đai 2013 và Nghị định 43/2014/NĐ – CP trường hợp có điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt mà diện tích đất lấn, chiếm không còn thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng; không thuộc chỉ giới xây dựng đường giao thông; không có mục đích sử dụng cho trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp và công trình công cộng khác thì người đang sử dụng đất được xem xét cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật về đất đai.
Đối với trường hợp sử dụng đất lấn, chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng sau khi Nhà nước đã công bố, cắm mốc hành lang bảo vệ hoặc lấn, chiếm lòng đường, lề đường, vỉa hè sau khi Nhà nước đã công bố chỉ giới xây dựng hoặc lấn, chiếm đất sử dụng cho mục đích xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp, công trình công cộng khác thì Nhà nước thu hồi đất để trả lại cho công trình mà không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với diện tích đất đã lấn, chiếm.
>>> Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp diện tích đất mẹ cho con thuê: 1900.6568
Như vậy, tại thời điểm hiện tại, bạn cần kiểm tra các thông tin mà bên gia đình cậu bạn đưa ra cũng như các thông tin hồ sơ vụ án cụ thể để có căn cứ xác định quyền lợi cho bên mình. Trường hợp phần diện tích đất mẹ bạn cho thuê có đầy đủ thủ tục giấy tờ mẹ bạn có quyền đòi lại không phải bồi thường, phần diện tích lấn chiếm phụ thuộc vào quy hoạch của địa phương để xử lý.