Tình trạng trẻ em và người khuyết tật đi ăn xin trên các tuyến phố hiện nay là một trong những vấn đề vô cùng phổ biến, những đối tượng đằng sau dùng nhiều thủ đoạn khác nhau để ép buộc người khuyết tật đi ăn xin để trục lợi cá nhân. Vậy hành vi này sẽ bị xử phạt như thế nào?
Mục lục bài viết
1. Ép buộc người khuyết tật đi ăn xin thì bị xử phạt thế nào?
Hiện tượng bắt ép trẻ em và người khuyết tật đi ăn xin, bắt ép người khuyết tật đi bán hàng rong trên đường phố đang trở thành một trong những vấn đề vô cùng nhức nhối gây bức xúc trong dư luận đặc biệt là tại các khu đô thị lớn và các trung tâm thương mại. Nhiều đối tượng hiện nay đã lợi dụng tình trạng khuyết tật của người khuyết tật để ép họ đi ăn xin nhằm tạo ra sự đồng cảm cho những người xung quanh. Những người khuyết tật do không có khả năng kiếm sống cho nên đã phụ thuộc vào những đối tượng này và thực hiện theo mệnh lệnh của chúng. Mặc dù đã bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý tuy nhiên hiện tượng này đã và đang diễn ra vô cùng phổ biến, ngày càng có nhiều thủ đoạn biến tướng và tinh vi hơn.
Không chỉ lợi dụng người khuyết tật ở mức độ thông thường, những kẻ đứng sau còn biến người khuyết tật trở thành công cụ kiếm tiền một cách vô cùng tàn nhẫn. Hiện tượng này tìm ẩn rất nhiều rủi ro không đáng có, người khuyết tật có thể sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề phức tạp khi bị bắt ép đi ăn xin, bị lợi dụng về lao động, bị bạo hành … Thậm chí, người khuyết tật còn phải đối diện với nguy cơ bị lạm dụng tình dục, bị bóc lột hoặc là những vụ việc tai nạn giao thông đáng tiếc xảy ra. Đồng thời được sống trong môi trường đường phố còn khiến cho những người khuyết tật dễ dàng tiếp xúc và sa chân vào các tệ nạn xã hội, từ đó mất đi cuộc sống và mất đi tương lai. Vì vậy cho nên cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã thiết lập những quy định cụ thể để ngăn chặn hành vi này và bảo vệ những người khuyết tật khỏi hành vi bị bắt ép đi ăn xin.
Căn cứ theo quy định tại Điều 11 của Nghị định số 130/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội và trẻ em, có quy định về mức xử phạt đối với các hành vi bị nghiêm cấm đối với người khuyết tật. Theo đó thì hành vi ép buộc người khuyết tật đi ăn xin sẽ bị xử phạt với mức tiền cụ thể như sau:
Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi kỳ thị hoặc phân biệt đối xử đối với người khuyết tật dưới bất kỳ hình thức nào, có hành vi cản trở quyền kết hôn hoặc cản trở quyền nuôi con hợp pháp của những đối tượng được xác định là người khuyết tật, cản trở người khuyết tật được sống một cách độc lập và hòa nhập với cộng đồng xung quanh, cản trở người khuyết tật tham gia bình đẳng vào các hoạt động xã hội, cản trở người khuyết tật thực hiện quyền tiếp cận với công nghệ thông tin;
– Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi không thực hiện đầy đủ chức năng và trách nhiệm trong quá trình nuôi dưỡng chăm sóc người khuyết tật theo quy định của pháp luật;
– Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi lợi dụng hình ảnh và thông tin cá nhân, lợi dụng tình trạng khuyết tật của người khác, tổ chức của người khuyết tật hoặc tổ chức vì người khuyết tật để trục lợi cá nhân hoặc thực hiện các hành vi vi phạm quy định của pháp luật;
– Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với các đối tượng có hành vi lôi kéo và dụ dỗ ép buộc người khuyết tật thực hiện các hành vi vi phạm quy định của pháp luật mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự;
– Biện pháp khắc phục hậu quả có thể được áp dụng trong trường hợp này đó là bắt buộc phải nộp lại toàn bộ số lợi bất hợp pháp thu được do thực hiện hành vi vi phạm quy định của pháp luật mà có.
Như vậy có thể nói, người nào có hành vi ép buộc người khuyết tật đi ăn xin để trục lợi cá nhân thì có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với mức phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng theo như phân tích nêu trên. Đồng thời người có hành vi ép buộc người khuyết tật đi ăn xin còn có thể bị áp dụng hình thức khắc phục hậu quả đó là bắt buộc phải nộp lại toàn bộ số lợi bất hợp pháp thu được do hành vi vi phạm quy định của pháp luật mà có.
2. Thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi ép buộc người khuyết tật đi ăn xin:
Pháp luật hiện nay đã có những quy định cụ thể về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính nói chung và thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi ép buộc người khuyết tật đi ăn xin nói riêng. Căn cứ theo quy định tại Điều 6 của Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2022 có quy định về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính. Theo đó thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được xác định là 01 năm, trừ những trường hợp cơ bản sau đây: Vi phạm hành chính về lĩnh vực kế toán và hóa đơn, vi phạm hành chính trong vấn đề phí và lệ phí, vi phạm hành chính trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm và quản lý giá, trong lĩnh vực chứng khoán và sở hữu trí tuệ, trong lĩnh vực xây dựng và thủy sản, trong lĩnh vực lâm nghiệp và điều tra, quy hoạch và thăm dò khai thác sử dụng nguồn tài nguyên nước, vi phạm trong hoạt động dầu khí vào hoạt động khai thác khoáng sản bảo vệ môi trường, trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử và quản lý phát triển các công trình hạ tầng cơ sở, trong lĩnh vực đất đai và đê điều, trong hoạt động báo chí xuất bản và xuất nhập khẩu, hoạt động kinh doanh hàng hóa và sản xuất buôn bán hàng cấm hoặc hàng giả, quản lý người lao động được xác định là lao động nước ngoài thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính xác được xác định là 02 năm.
Theo đó thì có thể nói, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với các đối tượng có hành vi ép buộc người phức tạp đi ăn xin để lấy tiền được xác định là 01 năm theo như phân tích nêu trên.
3. Thẩm quyền xử phạt hành chính hành vi ép buộc người khuyết tật đi ăn xin:
Căn cứ theo quy định tại Điều 39 của Nghị định số 130/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội và trẻ em, có quy định cụ thể về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính nói chung và thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi ép buộc người khuyết tật đi ăn xin nói riêng. Cụ thể như sau:
– Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có thẩm quyền xử phạt như sau: Phạt cảnh cáo, phạt tiền đến 5.000.000 đồng, tịch thu tang vật hoặc tịch thu phương tiện vi phạm hành chính có giá trị dưới 10.000.000 đồng, và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả trong trường hợp xét thấy cần thiết;
– Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền xử phạt cụ thể như sau: Phạt cảnh cáo, phạt tiền đến 25.000.000 đồng, tước quyền sử dụng giấy phép hoặc tước chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc có thẩm quyền ra quyết định đình chỉ hoạt động có thời hạn, tịch thu tang vật và phương tiện vi phạm hành chính, và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả trong trường hợp xét thấy cần thiết;
– Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền xử phạt như sau: Phạt cảnh cáo, phạt tiền đến 50.000.000 đồng, tịch thu tang vật và tịch thu phương tiện vi phạm hành chính, tước quyền sử dụng giấy phép hoặc tước chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc ra quyết định đình chỉ hoạt động có thời hạn, và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả trong trường hợp xét thấy cần thiết.
Như vậy có thể nói, thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi ép buộc người khuyết tật đi ăn xin thuộc về chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện. Nhìn chung thì có thể nói, trong thời gian vừa qua trên địa bàn của tất cả các tỉnh thành phố trên lãnh thổ của Việt Nam đặc biệt là những thành phố lớn xuất hiện nhiều nhóm trẻ em và nhiều người khuyết tật hành nghề ăn xin dọc theo các tuyến phố và các quán ăn. Số lượng người ăn xin ngày càng lớn thậm chí là mâu thuẫn và đánh nhau để tranh giành địa bàn gây ảnh hưởng vô cùng xấu đến mỹ quan đô thị và trật tự an toàn xã hội. Vì vậy cần phải lưu ý quan tâm đến hiện tượng này và xử lý nghiêm minh đối với các đối tượng vi phạm.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Nghị định số 130/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội và trẻ em.