Dụ dỗ, lôi kéo trẻ em bỏ nhà đi lang thang bị xử lý thế nào?

1. Quy định của pháp luật về hành vi dụ dỗ, lôi kéo trẻ em bỏ nhà đi lang thang:

Theo quy định Điều 6 Văn bản hợp nhất 14/VBHN-VPQH 2018 Luật Trẻ em đã quy định các hành vi bị nghiêm cấm đối với đối tượng là trẻ em, như sau:

– Cá nhân có hành động tác động tính mạng, sức khỏe của trẻ em hoặc tiến hành tước đoạt quyền sống của trẻ em;

– Có hành vi bỏ rơi, bỏ mặc, mua bán, bắt cóc, đánh tráo,chiếm đoạt trẻ em;

– Đối tượng là trẻ em nhưng lại có hành động xâm hại tình dục, bạo lực hoặc có hành vi lạm dụng, bóc lột lao động đối với đối tượng này;

– Về vấn nạn tảo hôn, đối tượng có hoạt động tổ chức, hỗ trợ sử dụng ép buộc trẻ em thực hiện;

– Ngoài ra, còn kể đến việc xúi giục, kích động, lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ hoặc ép buộc trẻ em làm những hành vi vi phạm pháp luật; thậm chí sử dụng trẻ em vào mục đích để xúc phạm, danh dự nhân phẩm người khác;

– Cá nhân khi biết các thông tin trẻ em bị xâm hại nhưng không cung cấp hoặc tiến hành che dấu, ngăn cản việc cung cấp thông tin này; Mặc dù nhận thấy trẻ em có nguy cơ bị bóc lột, bị bạo lực cho gia đình cơ sở giáo dục cơ quan cá nhân có thẩm quyền;

– Chỉ vì đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình không giống những đối tượng khác hoặc liên quan đến vấn đề giới tính, dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo mà trẻ em bị đối xử kỳ thị phân biệt;

 – Đối với các vấn đề liên quan đến sử dụng rượu bia, thuốc lá và chất gây nghiện, chất kích thích khác hoặc những thực phẩm không bảo đảm an toàn và có hại cho trẻ em mà tiến hành bán cho trẻ hoặc cho trẻ sử dụng những chất này;

 – Thực hiện các hoạt động cung cấp dịch vụ internet và các dịch vụ khác; tiến hành sản xuất hoặc sao chép, lưu hành vận hành, phát tán, sở hữu, vận chuyển, tàng trữ kinh doanh xuất bản phẩm những đồ chơi trò chơi và các sản phẩm khác phục vụ cho trẻ em nhưng chứa các nội dung gây ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của trẻ em;

– Vì mục đích trục lợi riêng cho cá nhân mà lợi dụng việc nhận chăm sóc thay thế trẻ em để xâm hại trẻ em, lợi dụng các chế độ chính sách của Nhà Nước dành cho những đối tượng này và nhận sự hỗ trợ giúp đỡ của tổ chức cá nhân khác vì hoàn cảnh của trẻ;

– Với những cơ sở hạ tầng được xây dựng để dành riêng cho việc chăm sóc đời sống vật chất, tinh thần của trẻ em như học tập, vui chơi, giải trí và các hoạt động dịch vụ bảo vệ trẻ em mà bị lấn chiếm hoặc sử dụng những cơ sở này làm những công việc sai mục đích hoặc trái quy định pháp luật;

– Trẻ em đang lâm vào tình trạng nguy hiểm, bị tổn hại thân thể, danh dự, nhân phẩm nếucá nhân nào biết mà từ chối, không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, không kịp thời về việc này thì được xác định là hành vi bị nghiêm cấm;

– Những địa điểm được sử dụng làm cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em mà lại đặt cơ sở dịch vụ cơ sở sản xuất hoặc những địa điểm làm kho chứa hàng ô nhiễm môi trường, độc hại, có nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy nổ tại gần khu vực này. 

Hoặc tiến hành đặt cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em cơ sở giáo dục y tế văn hóa điểm vui chơi giải trí của trẻ em gần sát với địa điểm làm cơ sở dịch vụ cơ sở sản xuất kho chứa hàng hóa gây ô nhiễm môi trường chứa các chất độc hại hoặc có nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy nổ ảnh hưởng đến sự an toàn và đời sống của trẻ em

2. Dụ dỗ, lôi kéo trẻ em bỏ nhà đi lang thang bị xử lý thế nào?

Hành vi dụ dỗ lôi kéo trẻ em bỏ nhà đi lang thang là một trong những hành vi vi phạm quy định của pháp luật. Cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm này thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính được quy định tại Điều 24 của Nghị định 130/2021/NĐ-CP.

 – Mức phạt tiền được áp dụng là từ 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng đối với hành vi:

+ Lợi dụng sự thiếu hiểu biết cũng như đối tượng này đang bị lệ thuộc về vật chất cũng như tinh thần mà sử dụng trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xúc phạm nhân phẩm, danh dự của người khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

+ Có hành động rủ rê trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, yêu cầu trẻ em thực hiện việc xúc phạm nhân phẩm, danh dự của người khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

+ Có sự tác động về tinh thần cũng như việc làm cụ thể như xúi giục, kích động trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xúc phạm nhân phẩm, danh dự của người khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

+ Lợi dụng, lôi kéo, dụ dỗ trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xúc phạm nhân phẩm, danh dự của người khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;

+  Ép buộc trẻ em thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.

Ngoài việc bị xử phạt hành chính về hành vi nêu trên thì cá nhân còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, đó là: Buộc chịu mọi chi phí khám bệnh, chữa bệnh (nếu có) cho trẻ em đối với hành vi vi phạm tại khoản 1 Điều này.

 – Tùy vào tính chất mức độ hành vi vi phạm mà có thể bị xử lý hình sự: nếu đối tượng xấu sử dụng trẻ em lợi dụng sức khỏe để đi xin ăn, có hành vi chèn ép, bắt buộc xin ăn hoặc có hành động đối xử tàn ác đối với những đối tượng này; Thậm chí, còn bắt làm những công việc nặng nhọc, độc hại, thực hiện các hành vi vi phạm trái pháp luật hoặc có hành động gây thương tích nếu xét thấy đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì đối tượng này sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội các tội tương ứng ví dụ như liên quan đến gây thương tích cho trẻ em thì sẽ bị truy tố bởi tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức lợi cho người khác; nếu đủ yếu tố cấu thành về tội hành hạ người khác cũng sẽ bị truy tố về tội này; Ngoài ra còn có thể kể đến một số tội như làm nhục người khác hoặc vi phạm quy định về sử dụng người lao động dưới 16 tuổi đã được ghi nhận tại Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.

Với mỗi loại tội phạm khác nhau thì sẽ có khung hình phạt khác nhau thông thường phạt tù sẽ từ 3 tháng trở lên còn đối với một số trường hợp có thể tù đến 20 năm hoặc tù chung thân. Đặc biệt, hành vi xúi giục người dưới 18 tuổi phạm tội là một trong những tình tiết tăng nặng đã được quy định tại điểm o khoản 1 điều 52 bộ luật hình sự năm 2015.

3. Cần làm gì ngăn chặn tình trạng trẻ bị dụ dỗ lôi kéo bỏ nhà?

Pháp luật hiện hành không cấm  trẻ em tham gia lao động nhưng phải tuân thủ theo đúng ngành nghề và độ tuổi tham gia lao động đã được quy định. Tùy thuộc vào công việc nhất định thì người dưới 15 tuổi vẫn có thể tham gia làm việc tuy nhiên việc lôi kéo dụ dỗ trẻ em bỏ học đi lao động sớm là hành vi đang trái với quy định pháp luật. Để có thể ngăn chặn hoặc can thiệp kịp thời về hành vi dụ dỗ lôi kéo trẻ em bỏ nhà ra đi thì không chỉ đặt ra trách nhiệm của các cơ quan, ban ngành của địa phương mà trách nhiệm này còn được thực hiện bởi các cá nhân có sự gắn bó, xung quanh trẻ em cũng phải có trách nhiệm này.

– Trước hết đối với các cấp, các ngành hữu quan và chính quyền địa phương cần tích cực phối hợp tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao kiến thức của người dân đặc biệt đối với các đồng bào dân tộc thiểu số cần phải đặc biệt cảnh giác với những đối tượng môi giới lừa đảo dụ dỗ trẻ em bỏ học, đi lao động ngoài tỉnh. Thông thường những đối tượng xấu thường lôi kéo dụ dỗ trẻ em bỏ học do hoàn cảnh của những đứa trẻ vô cùng khó khăn hoặc cái sự thiếu hiểu biết về xã hội;

– Cần ưu tiên tổ chức các chương trình, dự án phát triển kinh tế cho những khu vực xã khó khăn, nhất là tạo điều kiện cho những gia đình nghèo có trẻ em bị dụ dỗ, bỏ học đi lao động xa nhà có thêm điều kiện để phát triển kinh tế và khuyến khích các cá nhân này cho con em đến trường học tập;

– Ngoài ra, cũng phải chú trọng hơn vấn đề bố trí kinh phí tập huấn kỹ năng của đội ngũ cộng tác viên cơ sở, không ngừng nâng cao vai trò của đội ngũ này trong quá trình rà soát, nắm bắt thông tin tình hình trẻ em, báo cáo và hỗ trợ kịp thời những hành vi dụ dỗ lôi kéo trẻ em tại địa phương. Các công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em ở thôn, buôn, tổ dân phố cũng thật sự cần sát sao bởi vì đội ngũ cộng tác viên làm trong công tác ở thôn, buôn, làng có ưu điểm về địa lý nên dễ dàng kiểm soát hoặc tuyên truyền vận động kịp thời nắm bắt các thông tin một cách nhanh nhất, ngăn chặn, can thiệp vào kiến nghị hướng giải quyết với cơ quan cấp trên một cách kịp thời.

Văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:

– Văn bản hợp nhất 14/VBHN-VPQH 2018 Luật Trẻ em;

– Nghị định 130/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo trợ, trợ giúp xã hội và trẻ em.