Hoạt động báo chí là phương tiện thông tin cần thiết đối với đời sống xã hội và là cơ quan ngôn luận của Đảng, của chính quyền và của quần chúng nhân dân. Dưới đây là quy định của pháp luật về điều kiện và thủ tục xin cấp giấy phép hoạt động báo chí.
Mục lục bài viết
1. Thủ tục xin cấp giấy phép hoạt động báo chí:
Hoạt động báo chí trong thời đại hiện nay đang ngày càng phát triển. Căn cứ theo quy định tại Điều 3 của Luật báo chí năm 2018 có quy định, hoạt động báo chí được coi là hoạt động sáng tạo các tác phẩm báo chí, sáng tạo các sản phẩm báo chí, sản phẩm có tính truyền thông và có tính chất báo chí, cung cấp các thông tin và phản hồi thông tin cho báo chí dưới nhiều hình thức khác nhau, cải chính thông tin trên báo chí, trong đó bao gồm cả hoạt động in ấn, và xuất bản báo chí, phát hành báo chí và lưu thông trên thị trường, truyền dẫn báo điện tử và phát sóng báo nói, báo hình theo quy định của pháp luật. Căn cứ theo quy định tại Điều 16 của Luật báo chí năm 2018 có quy định, cơ quan báo chí được coi là cơ quan ngôn luận của các tổ chức theo quy định của pháp luật, cơ quan báo chí thực hiện một hoặc một số các loại hình báo chí dưới nhiều hình thức khác nhau, có một hoặc một số sản phẩm báo chí theo quy định của pháp luật, bao gồm:
– Cơ quan của đảng và cơ quan của nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội, tổ chức chính trị xã hội nghề nghiệp, tổ chức xã hội nghề nghiệp, bao gồm cả các tổ chức tôn giáo cấp tỉnh hoặc cấp tương đương trở lên, các tổ chức xã hội thông thường, hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật được thành lập cơ quan báo chí;
– Các cơ sở giáo dục được thành lập phù hợp với Luật giáo dục đại học, các tổ chức nghiên cứu khoa học và tổ chức nghiên cứu phát triển công nghệ được hoạt động dưới hình thức Viện hàn lâm phù hợp với quy định của Luật khoa học và công nghệ, các bệnh viện cấp tỉnh và cấp tương đương trở lên được phép thành lập tạp chí khoa học theo quy định.
Căn cứ theo quy định tại Điều 18 của Luật báo chí năm 2018, trình tự và thủ tục xin cấp giấy phép hoạt động báo chí sẽ trải qua một số giai đoạn cơ bản sau:
Bước 1: Các cơ quan và tổ chức có nhu cầu thực hiện thủ tục xin cấp giấy phép hoạt động báo chí cần chuẩn bị bộ hồ sơ đầy đủ và hợp lệ để nộp đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Thành phần hồ sơ trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính xin cấp giấy phép hoạt động báo chí được phân tích cụ thể trong phần dưới đây. Thành phần hồ sơ và các loại tài liệu đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính này tại cơ quan nhà nước.
Bước 2: Sau khi chuẩn bị bộ hồ sơ hợp lệ thì cần phải nộp hồ sơ đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cơ quan có thẩm quyền trong trường hợp này được xác định là Bộ thông tin và truyền thông cấp giấy phép hoạt động báo chí trên thực tế. Có nhiều hình thức để nộp hồ sơ khác nhau. Có thể nộp trực tiếp tại bộ phận một cửa tiếp nhận hồ sơ của cơ quan có thẩm quyền, hoặc nộp hồ sơ thông qua dịch vụ bưu chính đề nghị Bộ thông tin và truyền thông tiến hành hoạt động cấp giấy phép báo chí.
Bước 3: Trong thời hạn 90 ngày làm việc được tính kể từ ngày nhận được bộ hồ sơ hợp lệ, cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần phải xem xét các điều kiện để cấp giấy phép hoạt động báo chí trên thực tế cho các chủ thể nộp hồ sơ. Trong trường hợp xét thấy không đủ điều kiện để cấp giấy phép hoạt động báo chí và từ chối thì cần phải trả lời bằng văn bản từ chối và nêu rõ lý do.
Bước 4: Sau khi được cấp giấy phép hoạt động báo chí trên thực tế thì các cơ quan chủ quản báo chí đã quyết định thành lập cơ quan báo chí và thông báo về quyết định được cấp phép hoạt động báo chí trên các phương tiện thông tin đại chúng theo quy định của pháp luật. Sau đó trong thời hạn 03 tháng đối với hoạt động báo in và báo điện tử, 09 tháng đối với hoạt động báo nói và báo hình, kể từ ngày được cấp giấy phép hoạt động báo chí và giấy phép này có hiệu lực trên thực tế, nếu như các cơ quan báo chí không được thành lập hoặc không có các sản phẩm báo chí thì giấy phép hoạt động báo chí sẽ hết hiệu lực. Bộ thông tin và truyền thông sẽ ra quyết định thu hồi giấy phép hoạt động báo chí được cấp trước đó. Chậm nhất là trong khoảng thời gian 30 ngày làm việc trước ngày dự kiến chấm dứt hoạt động thì cơ quan báo chí cần phải thông báo bằng văn bản cho cơ quan có thẩm quyền đó là Bộ thông tin và truyền thông để tiến hành hoạt động thu hồi giấy phép hoạt động báo chí và thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng. Trong trường hợp đã bị thu hồi giấy phép hoạt động báo chí theo như phân tích ở trên, nếu như các tổ chức có nhu cầu cấp lại giấy phép hoạt động báo chí, thì cơ quan chủ quản báo chí phải gửi văn bản đề nghị đến Bộ thông tin và truyền thông để cấp lại giấy phép hoạt động báo chí.
2. Điều kiện xin cấp giấy phép hoạt động báo chí:
Căn cứ theo quy định tại Điều 17 của Luật báo chí năm 2018, các tổ chức cần phải đáp ứng được các điều kiện sắp thi trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính xin cấp giấy phép hoạt động báo chí, cụ thể như sau:
– Cần phải xác định cụ thể các loại hình báo chí, xác định tôn chỉ trong quá trình hoạt động báo chí, mục đích hoạt động phải phù hợp với chức năng và nhiệm vụ của cơ quan chủ quản trong quá trình hoạt động báo chí, phải phù hợp với đối tượng phục vụ và chương trình, phù hợp với thời gian và thời lượng, phương thức vận chuyển và phát sóng đối với báo nói và báo hình, tên miền và nơi đặt máy chủ cùng với đơn vị cấp dịch vụ kết nối phải phù hợp với quy định của pháp luật (trong trường hợp loại hình là báo điện tử);
– Các cơ sở hoạt động báo chí và có phương án về tổ chức và nhân sự đảm bảo hoạt động trên thực tế, có nguồn nhân lực đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn căn cứ theo quy định tại Điều 23 của Luật báo chí năm 2018 để có thể giữ chức vụ và đảm nhiệm cương vị là người đứng đầu cơ quan báo chí;
– Có tên và hình thức trình bày tên cơ quan báo chí phù hợp với quy định của pháp luật, tên và hình thức trình bày tên ấn phẩm báo chí phù hợp với quy định của pháp luật, tên và biểu tượng kênh phát thanh cùng với kênh truyền hình phải phù hợp với mọi lứa tuổi, tên và hình thức trình bày tên trên trang của báo điện tử phải được thống nhất và hợp lý;
– Phải có trụ sở và đáp ứng được điều kiện về cơ sở vật chất kĩ thuật trong quá trình hoạt động báo chí, phải có phương án tài chính cụ thể và rõ ràng, phải có các giải pháp kỹ thuật đảm bảo tính an toàn và an ninh thông tin trên thực tế. Riêng đối với loại hình báo điện tử thì phải có ít nhất tên miền “.vn” và tên miền này đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền phù hợp với tên báo chí và sử dụng hệ thống máy chủ đặt trên lãnh thổ của Việt Nam. Đối với báo nói và báo hình thì phải có các phương án và kế hoạch sử dụng cơ sở hạ tầng truyền dẫn và phát sóng;
– Trong quá trình hoạt động báo chí phải phù hợp với quy hoạch phát triển mạng lưới cơ sở báo chí, phát thanh và truyền hình, thông tin điện tử và cơ sở sản xuất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
3. Thành phần hồ sơ xin cấp giấy phép hoạt động báo chí:
Thành phần hồ sơ trong quá trình thực hiện thủ tục xin cấp giấy phép hoạt động báo chí bao gồm các loại giấy tờ cơ bản sau:
– Tờ khai đề nghị xin cấp giấy phép hoạt động báo chí theo mẫu do pháp luật quy định;
– Danh sách dự kiến nhân sự trong quá trình hoạt động báo chí;
– Sơ yếu lý lịch của người được dự kiến bổ nhiệm làm tổng biên tập theo mẫu do pháp luật quy định;
– Đề án hoạt động báo chí có đầy đủ chữ ký của người có thẩm quyền và đóng dấu của cơ quan tổ chức đề nghị xin cấp giấy phép hoạt động báo chí;
– Mẫu trình bày giao diện trang chủ đối với loại hình báo điện tử và hiển thị đầy đủ các thông tin căn cứ theo quy định tại Điều 46 của Luật báo chí năm 2018, và có chữ ký xác nhận của cơ quan đề nghị xin cấp giấy phép hoạt động báo chí.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Luật Báo chí năm 2018.
