Dịch chuyển là gì? Khi nào thì đường cầu dịch chuyển?

1. Dịch chuyển, sự dịch chuyển được hiểu là gì?

Dịch chuyển là thuật ngữ được dùng phổ biến trong nhiều ngữ cảnh nhằm ám chỉ sự thay đổi hoặc dịch chuyển của một đối tượng, hiện tượng hoặc giá trị từ vị trí cũ sang vị trí mới. Thuật ngữ dịch chuyển có thể ám chỉ sự thay đổi về vị trí không gian, thời gian hoặc giá trị.

Ví dụ, trong bối cảnh không gian, dịch chuyển có thể ám chỉ sự thay đổi của các hiện tượng không gian từ một vị trí ban đầu sang một vị trí khác trong không gian. Một ví dụ khác là trong xử lý số liệu, dịch chuyển thời gian có thể ám chỉ sự thay đổi của giá trị từ một khoảng thời gian ban đầu sang một khoảng thời gian khác.

Ngoài ra là trong bối cảnh kinh tế hoặc chính trị, dịch chuyển có thể ám chỉ sự thay đổi của giá trị, chỉ số hoặc thông số từ một mức độ ban đầu sang một mức độ mới. Ví dụ, dịch chuyển giá trị sẽ liên quan đến việc dịch chuyển của giá cả, hàng hoá, tiền tệ hoặc chỉ số chứng khoán từ một mức độ nhất định sang một mức độ khác.

Tóm lại, thuật ngữ “dịch chuyển” được dùng để chỉ việc thay đổi hoặc dịch chuyển của một đối tượng, hiện tượng hoặc giá trị từ vị trí cũ sang vị trí mới trong không gian, thời gian hoặc giá trị.

2. Dịch chuyển đường cầu:

2.1. Dịch chuyển đường cầu là gì?

Đường cầu trong kinh tế học (hay còn gọi là đường cầu cung ứng) là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực kinh tế và được dùng để miêu tả mối quan hệ giữa giá cả và khối lượng hàng hoá hoặc dịch vụ được bán trên thị trường. Đường cầu biểu thị mức độ sẵn lòng của những nhà sản xuất hoặc cung cấp sẵn sàng bán một lượng hàng hoá hoặc dịch vụ nào đó với một mức giá nhất định. Nó được biểu thị bằng một đường thẳng hoặc đường cong trên biểu đồ, với trục tung biểu thị giá cả và trục hoành biểu thị khối lượng hàng hoá hoặc dịch vụ

Đường cầu sẽ có hình dạng tăng dần với giá cả, nghĩa là khi giá cả đi lên nhà cung cấp sẽ có động lực để cung cấp nhiều hơn, ngược lại khi giá cả xuống nhà cung cấp sẽ có động lực để cung cấp ít hơn. Tuy nhiên hình dạng của đường cầu có thể khác nhau tuỳ theo đặc tính của hàng hoá hoặc dịch vụ. Đường cầu là một công cụ quan trọng giúp xác định trạng thái cung – cầu trên thị trường để từ đó có thể đưa ra những dự đoán về giá cả trong sản xuất và tiêu dùng.

Đường cầu là một khái niệm quan trọng thuộc lĩnh vực kinh tế và được sử dụng phổ biến trong hoạt động kinh tế, pháp luật và chính sách kinh tế. Đường cầu chủ yếu được dùng để đo mối quan hệ giữa giá cả và lượng hàng hoá hoặc dịch vụ được cung cấp trên thị 

Đường cầu được tạo ra bởi những nhà cung cấp hoặc nhà sản xuất, tượng trưng cho mức độ sẵn lòng của nhà sản xuất để cung cấp một lượng hàng hoá hoặc dịch vụ nào đó tại một mức giá nhất định. Đường cầu cho biết mức độ sẵn sàng của mỗi nhà cung cấp để cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ tại những mức giá cả khác nhau. Thường thì đường cầu có hình dạng tăng lên, nghĩa là khi giá cả cao thì nhà cung cấp sẽ cung cấp nhiều hơn, và khi giá cả thấp thì nhà cung cấp sẽ cung cấp ít hơn

Tuy nhiên, hình dạng của đường cầu có thể khác nhau phụ thuộc vào đặc tính của sản phẩm hoặc dịch vụ. Nếu sản phẩm hoặc dịch vụ đó là một sản phẩm thị trường hoàn hảo và có nhiều nhà cung cấp thì đường cầu sẽ có hình dạng rất đơn giản và thường có hình dạng đường thẳng. Tuy nhiên, nếu sản phẩm hoặc dịch vụ đó là một sản phẩm độc quyền, chỉ có một nhà cung cấp hoặc giới hạn số nhà cung cấp thì đường cầu sẽ có hình dạng khác nhau. 

Đường cầu là một trong các công cụ cơ bản để xác định tình hình cung – cầu trên thị trường và từ đó có thể đưa ra những dự báo biến động giá cả trong sản xuất và tiêu dùng. Nó cũng cho thấy các nhà quản lý và chính sách kinh tế xem xét ảnh hưởng của những thay đổi chính sách kinh tế đối với thị trường và người tiêu dùng.

2.2. Đặc điểm và yếu tố đường cầu dịch chuyển, di chuyển:

Sự chuyển dịch của đường cầu là một khái niệm kinh tế học dùng để chỉ sự thay đổi vị trí của đường cầu là trên thị trường hàng hoá khi có sự thay đổi những yếu tố bên ngoài giá cả tác động lên số lượng hàng hoá hay dịch vụ theo nhu cầu trên thị trường. Thay đổi này còn có nhiều yếu tố khác nữa như sự thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng hay sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người dân, sự thay đổi trong chính sách tiền tệ hay sự thay đổi trong công nghệ sản xuất.

Khi một yếu tố nào đó xuất hiện thì đường cầu sẽ dịch chuyển theo hướng ngược lại với yếu tố đó. Ví dụ, nếu thu nhập của người tiêu dùng tăng lên thì đường cầu sẽ dịch chuyển qua tay trái vì người tiêu dùng sẽ mua nhiều hàng hoá hơn với mức chi phí cao hơn. Tương tự, nếu công nghệ sản xuất được cải thiện để cắt giảm chi ohis sản phẩm thì đường cầu sẽ dịch chuyển qua tay phải vì nhà sản xuất có thể bán được hàng hoá với mức chi phí thấp hơn

Sự dịch chuyển của đường cầu là một trong các yếu tố chính ảnh hưởng đến giá và số lượng hàng hoá hoặc dịch vụ được bán trên thị trường. Nó cho phép các nhà quản lý hoạch định chính sách kinh tế đo lường ảnh hưởng của các công cụ chính sách đối với thị trường và người tiêu dùng và đưa ra chính sách thích hợp nhằm điều tiết thị trường. 

Tất cả những yếu tố khác ngoại trừ giá cả đều có thể gây ra sự dịch chuyển của đường cầu. Cụ thể:

– Thu nhập của người tiêu dùng: khi thu nhập của người tiêu dùng tăng thì họ có thêm tiền hơn để chi tiêu cho các sản phẩm và dịch vụ. Do đó mà nhu cầu của người dân đối với hàng hoá và dịch vụ cũng tăng. Kết quả là đường cầu dịch chuyển sang tay trái. Nếu thu nhập giảm đường cầu sẽ dịch chuyển sang tay phải

– Xu hướng mua sắm của thị trường: các xu hướng sẽ thay đổi theo thời gian. Ví dụ, trong một thời kỳ nhất định, những sản phẩm công nghệ như điện thoại di động thông minh sẽ là một xu hướng. Khi nhu cầu về sản phẩm tương tự tăng thì đường cầu sẽ dịch chuyển sang phải. Tuy nhiên, nếu sản phẩm tương tự trở nên lạc hậu hoặc không còn phù hợp thì đường cầu sẽ dịch chuyển sang trái 

– Giá cả của sản phẩm tương đương: nếu giá cả của một sản phẩm tương tự thay đổi thì đường cầu của một sản phẩm sẽ dịch chuyển sang trái và người tiêu dùng sẽ chuyển hướng sang mua sản phẩm rẻ hơn. Tuy nhiên, nếu giá của sản phẩm tương đương tăng thì đường cầu sẽ dịch chuyển sang tay trái.

– Chính sách thuế: chính sách thuế cũng sẽ gây ra sự dịch chuyển của đường cầu. Ví dụ, nếu chính phủ giảm thuế đối với các doanh nghiệp thì các doanh nghiệp sẽ giảm giá bán hàng hoá của mình. Khi giá bán giảm thì nhu cầu của người tiêu dùng tăng và đường cầu sẽ dịch chuyển qua phải

– Công nghệ sản xuất: nếu công nghệ sản xuất được cải thiện thì các doanh nghiệp sẽ sản xuất hàng hoá với giá thành thấp hơn. Khi chi phí sản xuất giảm giá bán cũng sẽ giảm dẫn đến tăng nhu cầu của người tiêu dùng. Kết quả là đường cầu dịch chuyển qua tay phải. 

Dịch chuyển đường cầu xảy ra khi nhu cầu về hàng hoá và dịch vụ tăng lên nhưng giá không đổi. Khi nền kinh tế phục hồi và thu nhập tăng, người tiêu dùng sẽ mua nhiều thứ hơn nữa. Giá sẽ được giữ ổn định, đặc biệt là trong ngắn hạn, vì khi đó lượng cầu tăng. Ngược lại, đường cầu sẽ giảm xuống mọi mức giá trong giai đoạn tích luỹ. Khi tăng trưởng kinh tế giảm thì số lượng công việc có xu hướng bị hạn chế, thu nhập giảm khiến nhiều người lo sợ nên không muốn tiêu xài nhiều và chỉ mua những thứ cần thiết.

3. Tác dụng của sự dịch chuyển đường cầu:

Sự dịch chuyển của đường cầu có ảnh hưởng đáng kể đến giá và lượng hàng hoá hoặc dịch vụ được tiêu thụ trên thị trường. Khi đường cầu dịch chuyển qua phải, tức là nhu cầu của người dân tăng lên và thị trường sẽ có nhiều người mua hơn dẫn đến tăng giá bán và lượng hàng hoá, dịch vụ được tiêu thụ. Tuy nhiên, khi đường cầu dịch chuyển qua trái, tức là nhu cầu giảm thì thị trường sẽ có ít người mua hơn dẫn đến giảm giá bán và lượng hàng hoá, dịch vụ được tiêu thụ

Sự dịch chuyển của đường cầu cũng có ảnh hưởng đến sự cạnh tranh của các doanh nghiệp. Nếu đường cầu dịch chuyển qua giữa, tức là nhu cầu tăng lên thì doanh nghiệp sẽ có khả năng tăng giá và tăng lợi nhuận. Ngược lại, nếu đường cầu dịch chuyển qua giữa thì doanh nghiệp sẽ phải cạnh tranh để giữ vững thị trường và giảm giá để giữ chân khách hàng.

Sự dịch chuyển của đường cầu cũng sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế trong tổng thể. Nếu đường cầu dịch chuyển sang phải và giá cả leo thang thì mức độ lạm phát sẽ tăng theo. Nếu đường cầu dịch chuyển sang trái và giá cả hạ thì mức độ lạm phát sẽ giảm xuống. Do đó sự dịch chuyển của đường cầu là một yếu tố quan trọng đối với nền kinh tế và các chính sách kinh tế.