Đạo Tin lành thờ ai? Phân biệt Đạo Tin lành và Công giáo?

1. Đạo tin lành thờ ai?

Tất cả hai tôn giáo cùng thờ Thiên Chúa và tin theo thuyết “Thiên Chúa ba ngôi” (Ngôi Một: Cha, Ngôi Hai: Con, Ngôi Ba: Thánh thần; Ngôi Hai được “lưu xuất” từ Ngôi Một, Ngôi Ba được “lưu xuất” từ Ngôi Một và Ngôi Hai); tin vũ trụ, muôn vật phải do Thiên Chúa cai quản và có điều khiển; tin con người bị Thiên Chúa tạo dựng theo cách riêng biệt và có phần hồn và phần thân; tin con người có lỗi; tin có Ngôi Hai Thiên Chúa là Giêsu Kitô về trời thoát nạn, chịu chết tha tội như nhân loại; tin có Thiên thần và Ác quỷ, có Thiên đàng và Địa ngục; tin có ngày Phục sinh, Tình yêu và Ánh sáng vĩnh cửu.

 Tuy nhiên cũng có những chi tiết trong các điều luật cơ bản của đạo Công giáo được đạo Tin lành sửa chữa và lược bỏ gây nên sự phân biệt rõ ràng với đạo Tin lành và Công giáo.

+ Đạo Tin lành tin có việc hoài thai Chúa Giêsu một cách mầu nhiệm của bà Maria nhưng nói rằng bà Maria đã ng trinh cho đến lúc sinh Chúa Giêsu về sau này thì không bao giờ như vậy nữa. Cũng một số phái Tin lành cho biết Kinh thánh nói Bà Maria từ lúc sinh Chúa Giêsu đã sinh ra ông Giuse một số đứa con nữa rất khác thường. Các phái Tin lành đã trích dẫn một số câu Kinh thánh nói đến việc bà Maria có con chung với ông Giuse, ví dụ trong sách Matheu ở chương 13 câu 54 và 55 có nói: “… Anh em Ngài (Chúa Giêsu) có tên là Giacô, Giosep, Simson, Giuđa? “(Matheu 13; 55,56) ; hoặc sách Giăng chương 2, câu 12 có nói cụ thể rằng:” Vì sự kiện trên, anh em và môn đệ Ngài (Chúa Giêsu) đã đến thành Ca-bê-na-um “(Giăng 2; 12) . Do vậy, đạo Tin lành chỉ kính trọng mà không có lễ cúng bà Maria trong đạo Công giáo. Bà Maria chỉ có công sinh và nuôi lớn Chúa Giêsu, mà không phải là mẹ của Thiên Chúa.

+ Đạo Tin lành tin có Thiên sứ, có những thánh Tông đồ, các Thánh thượng đạo và nhiều Thánh khác, tuy nhiên cũng rất kính trọng và tuân theo, nhưng không tôn sùng và thờ phượng giống với đạo Công giáo. Đạo Tin lành không thờ những tranh ảnh, hình tượng cũng như nhiều hiện vật. Không tôn sùng và thực hiện thăm viếng đến mọi Thánh địa, trừ Giêrusalem, núi Xinai, đền thánh Phêrô và Phaolô.

+ Tuy nhiên, đạo Tin lành không thờ lạy những hình tượng vì họ cho rằng Kinh thánh đã viết: “Hình tượng là sản phẩm của tay con người tạo nên, hình tượng có mắt mà không hiểu, có đầu mà không nghe, có cánh mũi mà chẳng thể nhìn, có tay nhưng không nắm, có bàn chân nào biết đi. .. hễ kẻ khác đặt hình tượng mà ở nơi đó thì sẽ bắt chước nó” (Thi thiên 115; 4-8) .

Tuy nhiên cũng trong một vài trường hợp, đạo Tin lành có dùng những tranh ảnh, biểu tượng trong sinh hoạt tôn giáo chỉ với ý nghĩa tham khảo để giải thích, truyền đạt. + Đạo Tin lành tin có Thiên đàng và Hoả ngục nhưng không mấy quan tâm tới việc sử dụng nó làm công cụ khuyên thưởng răn đe, hình phạt với con người. Đạo Tin lành không có Luyện ngục, nơi tạm giam những linh hồn bị án oan đang đợi cứu giúp như đạo Công giáo. Họ cho rằng Kinh thánh chủ yếu nhắc đến Thiên đường và Hoả ngục chứ không đề cập đến Luyện ngục.

 2. So sánh về kinh Thánh giữa hai đạo giáo tin lành và công giáo:

Trước hết về Kinh thánh, cả hai tôn giáo Tin lành và Công giáo đều lấy Kinh thánh (bao gồm Cựu ước và Tân ước) làm cơ sở giáo lý. Đạo Tin lành đề cao giá trị của Kinh thánh và xem đó là tiêu chuẩn cơ bản và duy nhất của đức tin và sự cứu rỗi. Đạo Công giáo lại cho rằng ngoài Kinh thánh còn có những văn bản khác như nghị quyết các Công đồng chung, các sắc chỉ và thông điệp… của Giáo hoàng, về nguyên tắc cũng có giá trị như giáo lý. Đạo Tin lành coi trọng Kinh thánh một cách tuyệt đối, tất cả tín đồ và chức vụ mục sư, truyền đạo đều sử dụng Kinh thánh, nói và làm theo Kinh thánh. Với đạo Tin lành, Kinh thánh có vị trí cực kỳ quan trọng. Trong các trường hợp, Kinh thánh giữ vai trò như một giáo sĩ trên cả hai phương diện mục vụ và truyền giáo. Công giáo cho rằng, ngoài Kinh Thánh còn có các văn bản khác mà không kém phần quan trọng là các Nghị quyết của các Công Đồng Chung, các Thông điệp và Sắc chỉ của Đức Giáo Hoàng.

3. So sánh về phương diện tổ chức, Đức Mẹ Maria và các tông đồ, thiên sứ giữa hai đạo giáo tin lành và công giáo:

Đạo Tin Lành không lập ra một Tổ chức Giáo Hội Trung Ương như Công giáo, mà là xây dựng các Giáo hội riêng rẽ, độc lập và tự trị. Dưới Giáo Hội là các Chi Hội. Đại Hội các cấp của Giáo Hội Tin Lành được gọi là Đại Hội Đồng, họ có toàn quyền quyết định các công việc hoạt động của toàn Giáo Hội.

Đạo Tin Lành chỉ xem Mẹ Maria đồng trinh cho đến lúc sinh thành Chúa Giê-su và luôn coi bà là mẹ đẻ của Chúa Kitô, chứ chỉ tôn trọng mà không tôn kính Mẹ Maria trong Công giáo. Nhìn theo mức khác đấy thì sự tôn trọng sẽ thấp hơn tôn kính. 

Đạo Tin Lành tin có Chúa, có Thánh Tông đồ và những Thánh Tử đạo, cùng nhiều Thánh khác, chứ không tôn kính maria trong Đạo Công Giáo. Đạo Tin Lành không thờ những tranh ảnh, biểu tượng, không tổ chức và thực hiện việc thăm viếng đến Thánh địa Jérusalem, Núi Sinai, Đền Thánh Phêrô và Phaolô.

4. So sánh về linh mục và luật lệ, lễ nghi giữa hai đạo giáo tin lành và công giáo:

Giáo sĩ của Đạo Tin Lành chỉ có 2 bậc: Mục Sư và Truyền Đạo (cũng gọi là Giảng Sư) . Giáo sĩ Tin Lành được phép có vợ và con, xây dựng đời sống gia đình hạnh phúc giống bao tín hữu khác, không nhất thiết phải duy trì độc thân như các Linh Mục Công giáo. Tín đồ Đạo Tin Lành, muốn thăng chức Mục Sư, trước tiên phải biết giáo lý và hoàn tất thời gian tập sự rồi mới được phong Truyền Đạo. Một thời gian sau, nếu nhận ra có đầy đủ khả năng rồi mới phong lên hàng Mục Sư. Việc phong chức và thuyên chuyển 2 chức Truyền Đạo và Mục Sư do một Hội Đồng đặc biệt của Giáo Hội thực hiện. Các Mục Sư Tin Lành không có quyền thay mặt Thượng đế ban phước hay tha tội cho tín đồ, không phải là người trung gian giữa Chúa và tín đồ. Điều này cũng trái hoàn toàn với những Linh Mục Công giáo La Mã.

Luật lệ và Lễ nghi của Đạo Tin Lành rất đơn giản so với Công giáo. Đạo Tin Lành là một tôn giáo đề cao lý trí trong Đức Tin, cho rằng sự siêu rỗi chỉ đến bởi Đức Tin và không quan trọng nghi lễ.

5. So sánh về phép bí tích giữa hai đạo giáo tin lành và công giáo:

Trong 7 Phép Bí tích của Công giáo thì Đạo Tin Lành đã thừa nhận và tôn vinh 2 Bí tích sau là:

– Bí tích Rửa tội (Baptême)

– Bí tích Linh hồn.

Do họ cho biết là trong Kinh Thánh Tân Ước chỉ có chép 2 Bí tích trên đó mà.

Nghi lễ Baptême của Đạo Tin lành được thực hiện theo kiểu cổ xưa khi Thánh Gioan rửa tội cho Chúa Jésus trên sông Jordan với việc ném toàn bộ con người xuống, chứ không phải đổ ít chất lỏng lên mặt để tượng trưng như Đạo Công giáo. Đạo Công Giáo nhận phép này trong lễ Thánh thể (bánh mì, rượu nho tạo nên Mình Chúa và Máu Chúa) , Đạo Tin Lành không công nhận sự thay đổi trong phép Tiệc Thánh và cho biết đó là kỉ niệm về cái chết của Chúa Kitô, bánh và rượu chỉ đại diện cho Mình Chúa và Máu Chúa.

6. So sánh về chuộc tội và xưng tội, nhà thờ giữa hai đạo giáo tin lành và công giáo:

Đạo Công giáo cho biết, con người không phải làm gì mà phải chết nhằm chuộc tội. Đạo Tin Lành quan niệm việc tha tội cho nhân loại đã có Chúa Jésus lo hết cả, nên con người làm tốt là phải tỏ thái độ tử tế với Thiên Chúa và được Thiên Chúa cứu giúp.

Tín đồ Công giáo xưng tội trong phòng kín với Linh Mục, là hình thức chủ yếu; còn Đạo Tin Lành thì tín đồ chỉ xưng tội trực tiếp với Thiên Chúa mà thôi.

Nhà thờ tin lành được xây lớn và khá công phu, thiết kế theo kiểu cổ xưa, rất cầu kỳ và cho biết đây là nơi Chúa ngự trị hết sức thiêng liêng, trang trọng, trong và ngoài Nhà Thờ thường trưng đầy hình phật, Chúa Giesu có bảo đây là nhà của Cha ta. Nhưng ngược lại, Nhà Thờ Tin Lành thì theo phong cách cổ điển, giản dị và không trưng nhiều tranh ảnh. Bên trong nhà Thờ chỉ có để một cây Thập tự giá biểu tượng Chúa nhận tội.

7. Điểm giống nhau là:

Giáo lý trong đạo Tin lành và Công giáo về cơ bản giống nhau. Hai tôn giáo đều thờ Thiên Chúa và tin theo thuyết “Thiên Chúa ba ngôi” (Ngôi Một: Cha, Ngôi Hai: Con, Ngôi Ba: Thánh thần; Ngôi Hai được “lưu xuất” từ Ngôi Một, Ngôi Ba được “lưu xuất” từ Ngôi Một và Ngôi Hai);  Những niềm tin: 

+ Tin vũ trụ, muôn vật đều do Thiên Chúa tạo dựng và có điều khiển;

+ Tin con người do Thiên Chúa tạo dựng theo cách riêng và có phần hồn và phần xác; 

+ Tin con người có tội lỗi; tin có Ngôi Hai Thiên Chúa là Giêsu Kitô xuống trần chịu nạn, chịu chết chuộc tội cho loài người;

+ Tin có Thiên thần và Ma quỷ, có Thiên đàng và Địa ngục;

+ Tin có ngày Phục sinh, Tận thế và Phán xét cuối cùng.