Nhìn chung thì đội ngũ viên chức có vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước và là yếu tố quyết định cho sự thành bại của mọi thời đại. Trong quá trình tuyển dụng thì nhiều người thắc mắc rằng, đang là giáo viên có được tham gia thi tuyển viên chức hay không?
Mục lục bài viết
1. Đang là giáo viên có được tham gia thi tuyển viên chức không?
1.1. Tuyển dụng viên chức được hiểu như thế nào?
Tuyển dụng viên chức là thuật ngữ được hợp thành bởi 2 yếu tố: “viên chức” và “tuyển dụng”. Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử phát triển của đất nước, thuật ngữ viên chức được sử dụng phổ biến nhưng có những thay đổi khác nhau và chưa có khái niệm tách bạch, cụ thể và rõ ràng. Trong một khoảng thời gian khá dài thì tất cả những người được tuyển dụng vào biên chế làm việc trong cơ quan đều được gọi chung là cán bộ, công nhân viên chức nhà nước. Không có sự phân biệt chức năng nhiệm vụ và tính chất hoạt động của từng loại hình tổ chức để xác định thế nào là viên chức. Hiện nay theo quy định của pháp luật về viên chức thì có ghi nhận rằng, viên chức là công dân Việt Nam và họ được tuyển dụng theo vị trí làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng và hưởng lương từ quỹ của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật hiện hành. Như vậy đến khi pháp luật về viên chức được ban hành thì thuật ngữ chính thức mới được tách thành một nhóm riêng biệt, độc lập với thuật ngữ công chức và cán bộ. Biết trước được xác định một cách rõ ràng hơn đặc biệt là phân biệt một cách cụ thể giữa viên chức với lực lượng nhân sự trong các tổ chức khác.
Bên cạnh đó, thuật ngữ tuyển dụng được hiểu là một quá trình để tìm được người đưa vào tổ chức hay chuyển từ nguồn nhân lực (nguồn lao động xã hội nói chung và nguồn lao động tiềm năng của tổ chức) để đưa vào tổ chức. Tuyển dụng là quá trình tìm kiếm, thu hút và lựa chọn từ nhiều nguồn khác nhau những người đủ khả năng đảm nhận những công việc nhất định của một tổ chức nào đó. Nhìn chung thì tuyển dụng nhân sự là quy trình sàng lọc và tuyển chọn những người có đủ năng lực đáp ứng một công việc trong một tổ chức hoặc một công ty nhất định. Tại các công ty cỡ nhỏ, các lãnh đạo trực tiếp hoặc phòng nhân sự thường tham gia trực tiếp vào quá trình tuyển dụng. Trong khi đó thì tặng các công ty cỡ lớn có thể thuê ngoài một phần hoặc toàn bộ quy trình tuyển dụng cho các đơn vị làm dịch vụ nhân sự.
Như vậy thì đối với các đơn vị sự nghiệp công lập để đảm bảo ổn định với cơ cấu tổ chức và phát triển của tổ chức, đòi hỏi phải có đội ngũ viên chức có trình độ và năng lực, vì thế cho nên việc thu hút và tuyển dụng nguồn nhân lực có vai trò vô cùng quan trọng trong việc tồn tại và phát triển của tổ chức đó. Vì vậy có thể đưa ra khái niệm, tuyển dụng viên chức là quá trình lựa chọn những người có phẩm chất, trình độ và năng lực vào làm viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập.
1.2. Đang là giáo viên có được tham gia thi tuyển viên chức không?
Để trả lời cho câu hỏi: Đang là giáo viên thì có được tham gia thi tuyển viên chức hay không? Cần xác định được tiêu chí và điều kiện tuyển dụng viên chức và các nguyên tắc tuyển dụng viên chức theo quy định của pháp luật. Theo đó thì điều kiện tuyển dụng viên chức được pháp luật quy định khá rõ ràng và cụ thể. Người đăng ký dự tuyển vào làm viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập phải đảm bảo các điều kiện sau đây:
– Chủ thể đó phải mang quốc tịch Việt Nam và cư trú tại Việt Nam ổn định và lâu dài;
– Chủ thể đó phải từ đủ 18 tuổi trở lên. Đối với một số lĩnh vực hoạt động văn hóa, nghệ thuật thể dục, thể thao, thì độ tuổi dự tuyển có thể thấp hơn theo quy định của pháp luật, và đồng thời cũng cần phải có sự đồng ý bằng văn bản của người đại diện theo pháp luật đối với những người dưới 18 tuổi đó;
– Chủ thể dự tuyển viên chức phải có đơn đăng ký dự tuyển phù hợp với quy định của pháp luật về nội dung và hình thức;
– Phải có lý lịch rõ ràng, phải có bằng cấp đầy đủ, văn bằng và chứng chỉ đào tạo hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc có năng khiếu kỹ năng phù hợp với vị trí mà mình đăng ký tuyển dụng;
– Phải đủ sức khỏe để thực hiện công việc và chức năng nhiệm vụ được giao. Ngoài các điều kiện nêu trên thì người đăng ký dự tuyển phải có đủ tiêu chuẩn về phẩm chất đạo đức và chuyên môn nghiệp vụ, cũng như năng lực theo yêu cầu vị trí làm việc và chức danh nghề nghiệp mà mình đăng ký tuyển dụng. Đáp ứng các điều kiện khác theo yêu cầu của vị trí làm việc do đơn vị sự nghiệp công lập xác định nhưng không được trái với quy định của pháp luật và đi ngược với đạo đức xã hội, không trái thuần phong mỹ tục và phải được cơ quan có thẩm quyền quản lý đơn vị sự nghiệp công lập phê duyệt trước khi thực hiện.
Ngoài ra thì theo Điều 21 của văn bản hợp nhất Luật Viên chức năm 2019 có quy định cụ thể và rõ ràng về nguyên tắc tuyển dụng viên chức. Theo đó thì việc tuyển dụng viên chức phải đảm bảo các nguyên tắc sau đây: Nguyên tắc công khai minh bạch, công bằng khách quan và đúng quy định của pháp luật; nguyên tắc đảm bảo tính cạnh tranh và tuyển chọn đúng người đáp ứng yêu cầu của vị trí công việc; nguyên tắc đề cao trách nhiệm của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập; và cuối cùng là nguyên tắc ưu tiên người có tài năng và người có công với cách mạng hoặc người dân tộc thiểu số.
Như vậy, việc một chủ thể nào đó đang là viên chức không phải là một trong những trường hợp bị cấm dự tuyển viên chức theo quy định của pháp luật. Vì thế, nếu đang là viên chức thì hoàn toàn có thể đăng ký dự tuyển viên chức nếu đáp ứng được các điều kiện nêu trên bởi đây không phải là hành vi vi phạm pháp luật, ngoài ra thì cần phải tiến hành giao kết hợp đồng làm việc đã ký kết với đơn vị sử dụng viên chức đó.
2. Quy định của pháp luật về quy trình tuyển dụng viên chức:
Nhìn chung thì việc tuyển dụng viên chức phải đảm bảo quy trình theo quy định của pháp luật về viên chức hiện hành, cụ thể như sau:
Thứ nhất, xây dựng kế hoạch tuyển dụng viên chức. Căn cứ vào số lượng người làm việc được giao và nhu cầu công việc cũng như vị trí việc làm, chức danh nghề nghiệp và quỹ tiền lương của đơn vị sự nghiệp công lập. Hàng năm đơn vị sự nghiệp công lập xây dựng kế hoạch tuyển dụng viên chức trình lên cấp có thẩm quyền phê duyệt hoặc quyết định theo thẩm quyền trước khi tiến hành tổ chức thực hiện. Trong đó cần xác định rõ về số lượng cần tuyển dụng, vị trí việc làm cần tuyển dụng, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp, trình độ chuyên môn đào tạo và hình thức tuyển dụng cũng như thời gian.
Thứ hai, thông báo tuyển dụng viên chức. Căn cứ vào kế hoạch tuyển dụng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì các đơn vị có thẩm quyền tuyển dụng viên chức phải thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng và niêm yết công khai tại trụ sở làm việc. Thông báo tuyển dụng của các cơ quan cần phải được đăng tải ít nhất một lần trên một trong các phương tiện thông tin đại chúng nơi đặt trụ sở làm việc chính của cơ quan và đơn vị. Nội dung thông báo tuyển dụng cần bao gồm: tiêu chuẩn và điều kiện đăng ký dự tuyển, số lượng viên chức cần tuyển theo từng vị trí việc làm và chức danh nghề nghiệp tương ứng, nội dung hồ sơ đăng ký dự tuyển, thời gian và địa điểm nộp hồ sơ, hình thức và nội dung thi tuyển hoặc xét tuyển, lệ phí thi tuyển hoặc xét tuyển theo quy định của pháp luật. Chậm nhất là 10 ngày làm việc trước khi tổ chức thi tuyển hoặc xét tuyển thì các cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng viên chức phải lập danh sách người đủ điều kiện dự tuyển để niêm yết công khai tại trụ sở làm việc và thông báo trên các trang điện tử của đơn vị.
Thứ ba, thành lập hội đồng tuyển dụng viên chức. Trong thời hạn mười lăm ngày được tính kể từ ngày hết thời hạn nhận hồ sơ thì người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng viên chức phải quyết định thành lập hội đồng tuyển dụng viên chức để thực hiện việc thi tuyển hoặc xét tuyển.
Thứ tư, tổ chức tuyển dụng. Người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng viên chức quyết định thành lập hội đồng tuyển dụng viên chức để thực hiện việc thi tuyển hoặc xét tuyển. Khi đó thì hội đồng tuyển dụng viên chức thành lập và phân công cụ thể cho các bộ phận giúp việc thực hiện các nhiệm vụ theo quy định của pháp luật.
Thứ năm, thông báo kết quả tuyển dụng. Trong thời hạn 10 ngày làm việc được tính kể từ ngày nhận được thông báo kết quả thi tuyển hoặc xét tuyển của hội đồng tuyển dụng thì người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền tuyển dụng viên chức phải tiến hành niêm yết công khai kết quả tại trụ sở làm việc. Trong thời hạn 10 ngày làm việc được tính kể từ ngày niêm yết công khai kết quả thì người dự tuyển có quyền gửi đơn đề nghị phúc khảo kết quả thi tuyển. Người đứng đầu đơn vị giữ tiền sẽ giao cho hội đồng tuyển dụng tổ chức. Phúc khảo trong thời hạn 10 ngày làm việc được tính kể từ ngày hết hạn nhận đơn phúc khảo theo quy định. Sau thời hạn chậm nhất là 20 ngày làm việc được tính kể từ ngày công bố kết quả tuyển dụng thì người trúng tuyển phải đến ký hợp đồng làm việc với đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.
3. Ý nghĩa và sự cần thiết của việc tuyển dụng viên chức:
Có thể nói trong bất kỳ tổ chức nào, nguồn nhân lực đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của tổ chức, vì thế tuyển dụng viên chức là việc làm thường xuyên của các đơn vị sự nghiệp công lập trên cơ sở chỉ tiêu số lượng người làm việc được giao, cơ cấu tổ chức và nhu cầu thực tế của đơn vị nhằm tìm kiếm và bổ sung nguồn nhân lực mới cho đơn vị và thay thế những viên chức đã nghỉ hưu hoặc thôi việc hoặc chuyển công tác … hoặc đơn vị có thay đổi về quy mô và lĩnh vực hoạt động, để ổn định và duy trì hoạt động của đơn vị cũng như đáp ứng yêu cầu và mục tiêu phát triển của đơn vị, nhu cầu ngày càng cao của người dân và tổ chức.
Tuyển dụng viên chức nhằm thu hút những người giỏi và có trình độ chuyên môn vào làm việc trong đơn vị sự nghiệp công lập, giúp cho các đơn vị có đủ nguồn nhân lực về cả số lượng và chất lượng nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ và mục tiêu phát triển của đơn vị theo từng giai đoạn cụ thể nhất định. Tuyển dụng viên chức còn giúp cho các đơn vị sự nghiệp công lập ổn định về cơ cấu tổ chức, bố trí đúng theo vị trí việc làm phù hợp với trình độ đào tạo tuyển dụng và giúp cho tổ chức có một đội ngũ viên chức chất lượng và tăng tính cạnh tranh trong đơn vị.
Ngoài ra thì tuyển dụng viên chức có chức năng và trình độ chuyên môn đáp ứng yêu cầu công việc giúp cho các đơn vị sự nghiệp công lập không mất thời gian và chi phí để đào tạo lại viên chức hay tuyển dụng nhân sự khác. Tuyển dụng viên chức còn góp phần tạo việc làm cho xã hội, các đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp chất lượng dịch vụ công cho tổ chức và người dân ngày càng tốt hơn, qua đó góp phần phát triển kinh tế xã hội của đất nước và của địa phương.
Các văn bản pháp luật được sử dụng trong bài viết:
– Văn bản hợp nhất Luật Viên chức năm 2019;
– Nghị định số 115/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức.
