Có thể đòi lại đất khi không sử dụng trong thời gian dài? Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai.
Có thể đòi lại đất khi không sử dụng trong thời gian dài? Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai.
Tóm tắt câu hỏi:
Hộ gia đình được cấp đất nông nghiệp năm 1997, năm 1998 gia đình bỏ đi khỏi địa phương, họ để lại đất cho chị gái quản lý giúp nhưng không có văn bản. Năm 2000 Ủy ban xã và thôn thấy chị của gia đình không canh tác nên đã chuyển phần diện tích đó nhưng không làm thủ tục thu hồi cũng như thủ tục cấp đất cho hộ gia đình khác, các hộ này đã sử dụng ổn định từ năm 2000 đến nay. Diện tích khoảng 15000m2. Đến năm 2003 gia đình họ trở về địa phương. Tháng 12 năm 2015 họ gửi đơn ra ủy ban nhân dân xã đề nghị đòi lại số ruộng nói trên. Em nhờ các anh chị tư vấn giúp cho xem phải giải quyết cho họ như thé nào ạ. Em cảm ơn?
Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến Ban biên tập – Phòng tư vấn trực tuyến của Công ty LUẬT DƯƠNG GIA. Với thắc mắc của bạn, Công ty LUẬT DƯƠNG GIA xin được đưa ra quan điểm tư vấn của mình như sau:
1. Cơ sở pháp lý:
– Luật tố tụng hành chính năm 2010;
2. Luật sư tư vấn:
Thời điểm mảnh đất được chuyển từ gia đình được cấp đất nông nghiệp năm 1997 (sau đây tạm gọi là gia đình A) sang cho gia đình khác (sau đây gọi là gia đình B) vào năm 2000 nên áp dụng các quy định của Luật đất đai năm 1993. Theo đó, Luật này quy định như sau:
"Điều 26
Nhà nước thu hồi toàn bộ hoặc một phần đất đã giao sử dụng trong những trường hợp sau đây:
1- Tổ chức sử dụng đất bị giải thể, phá sản, chuyển đi nơi khác, giảm nhu cầu sử dụng đất mà không thuộc các trường hợp quy định tại Điều 30 của Luật này; cá nhân sử dụng đất đã chết mà không có người được quyền tiếp tục sử dụng đất đó;
2- Người sử dụng đất tự nguyện trả lại đất được giao;
3- Đất không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liền mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất đó cho phép;
…"
Như vậy, trường hợp gia đình A được cấp đất mà không sử dụng trong thời hạn 12 tháng liền mà không có sự cho phép của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thì hoàn toàn có thể bị thu hồi mảnh đất đó. Tuy nhiên, Luật đất đai 1993 cũng quy định:
"Điều 24
Thẩm quyền giao đất để sử dụng vào mục đích nông nghiệp, lâm nghiệp được quy định như sau:
1- Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương giao đất cho các tổ chức;
2- Uỷ ban nhân dân huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh giao đất cho các hộ gia đình và cá nhân.
Điều 25
Các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giao đất quy định tại Điều 23 và Điều 24 của Luật này không được uỷ quyền cho cấp dưới.
Điều 28
Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định giao đất nào thì có quyền thu hồi đất đó.
Việc thu hồi đất để chuyển sang mục đích khác phải theo đúng quy hoạch và kế hoạch đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xét duyệt.
Trước khi thu hồi đất phải thông báo cho người đang sử dụng biết về lý do thu hồi, thời gian, kế hoạch di chuyển, phương án đền bù thiệt hại
…"
Theo đó, cơ quan có thẩm quyền cấp, đồng thời cũng có thẩm quyền thu hồi đất của gia đình A là Ủy ban nhân dân huyện nơi có đất. Khi thu hồi đất, Ủy ban nhân dân huyện phải thông báo cho gia đình A về lý do thu hồi, thời gian, kế hoạch di chuyển và phương án đền bù thiệt hại. Ủy ban xã thôn hoàn toàn không có quyền thu hồi đất của gia đình A và cấp cho gia đình B.
Thời điểm gia đình A gửi đơn đề nghị đòi lại ruộng đất là tháng 12 năm 2015 nên các quy định của Luật đất đai 2013 được áp dụng.
Luật đất đai 2013 quy định:
"Điều 204. Giải quyết khiếu nại, khiếu kiện về đất đai
1. Người sử dụng đất, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến sử dụng đất có quyền khiếu nại, khởi kiện quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lý đất đai.
2. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về khiếu nại. Trình tự, thủ tục giải quyết khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính về đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính."
>>> Luật sư tư vấn pháp
Luật tố tụng hành chính năm 2010 quy định:
"Điều 3. Giải thích từ ngữ
…
2. Hành vi hành chính là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước, cơ quan, tổ chứckhác hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan, tổ chức đó thực hiện hoặc khôngthực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật."
Trường hợp này Ủy ban xã không ra quyết định thu hồi đất của gia đình A cũng như quyết định cấp đất cho gia đình B do đó đất của gia đình A vẫn chưa bị thu hồi nên gia đình A có quyền yêu cầu những người đang trực tiếp sử dụng mảnh đất trả lại đất cho mình đồng thời gia đình A có quyền khiếu nại, khiếu kiện về hành vi hành chính của Ủy ban xã theo quy định của Luật khiếu nại 2011.hoặc khởi kiện vụ án hành chính theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
