Vụ Ngân sách là đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính, có vai trò tham mưu và giúp đỡ cho Bộ Tài chính trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về ngân sách theo quy định của pháp luật. Vậy theo quy định hiện nay thì Vụ Ngân sách nhà nước có những chức năng và nhiệm vụ như thế nào?

Mục lục bài viết

1 1. Chức năng của Vụ Ngân sách nhà nước:
2 2. Nhiệm vụ của Vụ Ngân sách nhà nước:
3 3. Cơ cấu tổ chức của Vụ Ngân sách nhà nước:

1. Chức năng của Vụ Ngân sách nhà nước:

Căn cứ theo quy định tại Điều 1 của Quyết định 998/QĐ-BTC 2019 của Bộ Tài chính, có quy định về vị trí và chức năng của Vụ Ngân sách nhà nước. Theo đó:

Vụ Ngân sách nhà nước là cơ quan, đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính.

Vụ Ngân sách nhà nước có chức năng giúp đỡ cho Bộ trưởng Bộ Tài chính trong quá trình thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về ngân sách theo quy định của pháp luật.

2. Nhiệm vụ của Vụ Ngân sách nhà nước:

Căn cứ theo quy định tại Điều 2 của Quyết định 998/QĐ-BTC 2019 của Bộ Tài chính, có quy định về nhiệm vụ của Vụ Ngân sách nhà nước.

Theo đó, Vụ Ngân sách nhà nước có 20 nhiệm vụ cơ bản như sau:

(1) Có nhiệm vụ trình lên bộ trưởng Bộ Tài chính một số dự án, chiến lược như sau:

Dự án văn bản quy phạm pháp luật, dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật, các văn bản khác trong vấn đề quản lý ngân sách nhà nước;
Chiến lược dài hạn, kế hoạch trung hạn về ngân sách nhà nước; định hướng, mục tiêu và một số giải pháp chủ yếu để thực hiện chức năng, nhiệm Vụ Ngân sách nhà nước;
Dự toán ngân sách nhà nước, phân bổ ngân sách cấp trung ương, kế hoạch tài chính 05 năm, kế hoạch tài chính ngân sách nhà nước 03 năm theo quy định của pháp luật về Ngân sách nhà nước.

(2) Tổ chức thực hiện, kiểm tra giám sát, hướng dẫn quá trình thực hiện chiến lược, kế hoạch và các văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi quản lý của Vụ Ngân sách nhà nước.

(3) Tham gia xây dựng chính sách tài chính, chiến lược tài chính, phối hợp xây dựng cân đối về vấn đề vay vốn/trả nợ/dư nợ (trong nước và nước ngoài), cân đối nguồn vốn đầu tư phát triển, cân đối ngoại tệ, cân đối các quỹ trong ngân sách và ngoài ngân sách; các chính sách và chế độ thu ngân sách; chế độ, tiêu chuẩn, chính sách, định mức chi ngân sách; chế độ hạch toán ngân sách nhà nước, chế độ kế toán ngân sách nhà nước và các chế độ tài chính – ngân sách khác.

(4) Xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội:

Chủ trì tham gia quá trình xây dựng kế hoạch, chiến lược, quy hoạch phát triển kinh tế – xã hội gắn liền với quá trình thực hiện nhiệm vụ tài chính – ngân sách nhà nước;
Chủ trì tham gia với các cơ quan ở cấp Trung ương, cơ quan ở cấp địa phương về chiến lược, kế hoạch, quy hoạch phát triển kinh tế xã hội vùng, miền, lãnh thổ và của từng địa phương nhất định;
Phối hợp tham gia với các đơn vị thuộc Bộ Tài chính về chiến lược, kế hoạch, quy hoạch phát triển các ngành nghề, lĩnh vực.

(5) Về vấn đề lập kế hoạch tài chính 05 năm:

Hướng dẫn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xây dựng kế hoạch tài chính, tham gia đóng góp ý kiến trong quá trình xây dựng kế hoạch tài chính, đưa ra phương án điều chỉnh kế hoạch tài chính;
Chủ trì tổng hợp, lập kế hoạch tài chính, đưa ra phương án điều chỉnh kế hoạch tài chính quốc gia trong trường hợp cần thiết phù hợp với quy định của pháp luật, chuẩn bị báo cáo và thực hiện hoạt động giải trình về kế hoạch tài chính theo sự phân công của bộ trưởng Bộ Tài chính;
Chủ trì và phối hợp với các đơn vị có liên quan thuộc Bộ Tài chính trong quá trình cân đối ngân sách nhà nước; thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia; thực hiện một số chương trình có cơ chế tương tự với Chương trình mục tiêu cho từng giai đoạn 05 năm phù hợp với kế hoạch tài chính và kế hoạch đầu tư công trung hạn 05 năm.

(6) Về vấn đề lập kế hoạch tài chính – ngân sách nhà nước 03 năm:

Hướng dẫn các bộ, cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xây dựng kế hoạch tài chính – ngân sách nhà nước 03 năm;
Chủ trì và phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ Tài chính để xác định số dự kiến thu/chi thường xuyên ngân sách nhà nước, cân đối và bổ sung có mục tiêu từ nguồn ngân sách cấp trung ương cho ngân sách cấp địa phương trong khoảng thời gian 03 năm;
Chủ trì và phối hợp với các đơn vị trình lên Bộ Tài chính, tham khảo ý kiến của Bộ Kế hoạch và đầu tư đối với các chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội, làm cơ sở xây dựng không cân đối ngân sách nhà nước, tham gia dự kiến chi ngân sách đầu tư phát triển cho các cơ quan cấp Trung ương và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương, tham gia dự kiến chi bổ sung có mục tiêu cho hoạt động đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách trung ương cho ngân sách cấp địa phương;
Chủ trì và phối hợp với các đơn vị có liên quan để tổng hợp, lập kế hoạch tài chính – ngân sách, chuẩn bị báo cáo và giải trình về kế hoạch tài chính theo sự phân công của bộ trưởng Bộ Tài chính.

(7) Lập dự toán ngân sách nhà nước và phương án điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước:

Chủ trì trình lên cơ quan nhà nước có thẩm quyền đưa ra quyết định về nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ dự toán chi cho ngân sách nhà nước, phối hợp tham khảo ý kiến của Bộ Kế hoạch và đầu tư về định mức phân bổ dự toán chi cho hoạt động đầu tư phát triển;
Phối hợp với Tổng cục thuế, Tổng cục Hải quan và các đơn vị khác có liên quan trong quá trình xây dựng dự toán thu ngân sách nhà nước, kiểm tra thu ngân sách nhà nước hằng năm đối với các Bộ và cơ quan cấp trung ương/Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
Chủ trì trình lên Bộ Tài chính tham khảo ý kiến với Bộ Kế hoạch và đầu tư về kiểm tra chi đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách của các Bộ, cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương;
Tổ chức làm việc với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương liên quan đến dự toán ngân sách nhà nước, phối hợp với các đơn vị có liên quan để làm việc với cơ quan cấp trung ương về dự toán ngân sách nhà nước;
Chủ trì tổng hợp, lập dự toán ngân sách nhà nước phải đưa ra phương án phân bổ ngân sách nhà nước;
Chủ trì lên cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao dự toán ngân sách nhà nước hằng năm cho các Bộ, cơ quan trung ương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương, xây dựng một số giải pháp thực hiện dự toán ngân sách nhà nước khi đã được Quốc Hội quyết định;
Tổng hợp phương án, xây dựng phương án điều chỉnh dự toán ngân sách nhà nước trong một số trường hợp cần thiết theo quy định của pháp luật.

(8) Tổ chức điều hành dự toán ngân sách nhà nước hằng năm:

Tổng hợp kết quả quyết định dự toán và giao dự toán ngân sách nhà nước hằng năm cho các địa phương, phối hợp với các đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính đề kiểm tra phương án phân bổ ngân sách nhà nước, giao dự toán ngân sách nhà nước cho các đơn vị sử dụng;
Tổ chức điều hành ngân sách nhà nước theo dự toán đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phối hợp với Bộ Tài chính để quyết định hoặc trình lên cơ quan có thẩm quyền ra quyết định phân bổ kinh phí cho các nhiệm vụ chi đã có trong dự toán ngân sách nhà nước khi được Quốc hội thông qua;
Phối hợp với Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan trong quá trình theo dõi khoản thu vào ngân sách nhà nước;
Phối hợp với Kho bạc nhà nước ở cấp trung ương trong quá trình quản lý quỹ ngân sách nhà nước, thực hiện các khoản vay trong nước và khoản vay nước ngoài của ngân sách nhà nước;
Chủ trì trình lên Bộ Tài chính tạm ứng từ quỹ dự trữ tài chính trung ương, Ngân hàng nhà nước và các nguồn tài chính hợp pháp khác khi quỹ ngân sách trung ương bị thiếu hụt;
Chủ trì và phối hợp với các đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính định kỳ lập báo cáo đánh giá tình hình thực hiện ngân sách nhà nước phải đưa ra một số biện pháp kiến nghị để đảm bảo cân đối ngân sách nhà nước và đảm bảo tiến độ thu chi theo dự toán;
Chủ trì trình lên Bộ Tài chính để cơ quan có thẩm quyền quyết định phương án sử dụng khoản thu từ ngân sách trung ương, chi từ ngân sách trung ương, điều chỉnh dự toán ngân sách cấp trung ương;
Kiểm tra quá trình thực hiện dự toán thu chi ngân sách nhà nước, công khai ngân sách nhà nước, tình hình sử dụng quỹ tài chính, trả nợ ngân sách địa phương …

(9) Tổ chức hướng dẫn, thẩm định, quyết toán và tổng hợp ngân sách nhà nước.

(10) Phối hợp với các đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính đề quản lý công nợ trong nước và nợ nước ngoài.

(11) Tham gia vào hoạt động đàm phán với nước ngoài, đàm phán với các tổ chức quốc tế về vấn đề vay nợ, viện trợ, chỉ tiêu cam kết có liên quan đến lĩnh vực tài chính ngân sách, tổ chức thực hiện các dự án hợp tác với nước ngoài trong lĩnh vực ngân sách nhà nước theo sự phân công của bộ trưởng Bộ Tài chính.

(12) Thực hiện hoạt động thống kê, phân tích dự báo ngân sách nhà nước, dự báo cho các tổ chức và cơ quan trong nước, cơ quan ngoài nước theo quy định cụ thể của bộ trưởng Bộ Tài chính.

(13) Chủ trì và phối hợp với các đơn vị tổng hợp đánh giá tình hình thực hiện, kết quả thực hiện cơ chế chính sách tài chính, hiệu quả chi đối với ngân sách nhà nước, kiểm tra tình hình thực hiện ngân sách nhà nước, đánh giá hiệu quả trong hoạt động chi ngân sách nhà nước của các bộ, cơ quan cấp trung ương, một số ngành nghề và một số lĩnh vực nhất định.

(14) Thực hiện hoạt động nhập dữ liệu trên Hệ thống quản lý ngân sách nhà nước đối với dự toán chi ngân sách cấp trung ương.

(15) Thực hiện hoạt động công khai ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật.

(16) Chủ trì tham gia với các bộ, ban ngành về vấn đề tổng hợp cải cách tiền lương, xây dựng phương án nguồn để thực hiện chế độ cải cách tiền lương.

(17) Chủ trì và phối hợp với các đơn vị trực thuộc Bộ Tài chính trong quá trình giải quyết, xử lý các kết luận, kiến nghị của Kiểm toán nhà nước, cơ quan điều tra, cơ quan thanh tra trong lĩnh vực ngân sách thuộc phạm vi quản lý của Vụ Ngân sách nhà nước; phối hợp với Kho bạc nhà nước để đánh giá kết quả thực hiện kiến nghị của Kiểm toán nhà nước, báo cáo lên Chính phủ để trình Quốc Hội.

(18) Chủ trì và phối hợp với các đơn vị có liên quan tổ chức hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật, hợp nhất văn bản, pháp điển văn bản, kiểm tra văn bản trong lĩnh vực thuộc chức năng, nhiệm vụ của Vụ Ngân sách nhà nước.

(19) Tổ chức hoạt động nghiên cứu khoa học, hợp tác nghiên cứu khoa học với các đơn vị trong nước và ngoài nước theo kế hoạch, nội dung đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

(20) Thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn khác do bộ trưởng Bộ Tài chính giao và theo quy định của pháp luật.