Để điều chỉnh phạm vi cạnh tranh, thúc đẩy cạnh tranh theo hướng có lợi cũng như kiểm soát hoạt động cạnh tranh, các chính sách cạnh tranh đã ra đời. Chính sách cạnh tranh chính là công cụ của nhà nước để điều chỉnh trong lĩnh vực cạnh tranh. Vậy chính sách cạnh tranh là gì? Vai trò và phân tích ưu, nhược điểm?
Mục lục bài viết
1. Chính sách cạnh tranh là gì?
Chính sách là quan điểm, phương hướng và cách thức chung để ra quyết định trong tổ chức. Trong một tổ chức có thể có nhiều loại chính sách khác nhau cho những mảng hoạt động trọng yếu. Chính sách là những hướng dẫn được thiết lập để đảm bảo cho việc thực hiện những mục tiêu đã đề ra. Hay chính sách là những khuôn khổ, những điều khoản, những quy định chung tạo cơ sở thống nhất khi ra các quyết định quản trị. Chính sách là công cụ để thực hiện chiến lược, là những phương tiện để thực hiện mục tiêu.
Chính sách được nhà nước đề ra như một chương trình hanh động trong một thời gian lâu dài để giải quyết một vấn đề nhất định. Do đó, chính sách thường bao gồm một loạt các quyết định quản lý có mối quan hệ với nhau cùng tác động lên vấn đề đó theo mục tiêu nhà nước đặt ra.
Cạnh tranh là sự ganh đua giữa các nhà kinh doanh trên thị trường nhằm giành được những ưu thế hơn cùng một loại sản phẩm dịch vụ hoặc cùng một loại khách hàng về phía mình so với các đối thủ cạnh tranh.
Từ đó có thể hiểu chính sách cạnh tranh chính là những quan điểm, phương hướng của Nhà nước trong hoạt động cạnh tranh, đó có thể là việc thúc đẩy năng lực cạnh tranh, kiểm soát, quản lý hoạt động cạnh tranh, xử lý hành vi vi phạm pháp
Chính sách cạnh tranh, chính sách công nhằm đảm bảo cạnh tranh không bị hạn chế hoặc làm suy yếu theo những cách thức gây bất lợi cho nền kinh tế và xã hội. Nó được dự đoán dựa trên ý tưởng rằng thị trường cạnh tranh là trọng tâm của đầu tư, hiệu quả, đổi mới và tăng trưởng.
Mục tiêu chính của chính sách cạnh tranh là nâng cao phúc lợi của người tiêu dùng bằng cách thúc đẩy cạnh tranh và kiểm soát các hoạt động có thể hạn chế nó. Thị trường cạnh tranh hơn dẫn đến giảm giá cho người tiêu dùng, gia nhập nhiều hơn và đầu tư mới, chất lượng và sự đa dạng của sản phẩm được nâng cao và nhiều đổi mới hơn. Nhìn chung, cạnh tranh lớn hơn được kỳ vọng sẽ mang lại mức phúc lợi cao hơn và tăng trưởng kinh tế.
Chính sách cạnh tranh khuyến khích các công ty cung cấp cho người tiêu dùng hàng hoá và dịch vụ với những điều kiện có lợi nhất. Nó khuyến khích hiệu quả và đổi mới và giảm giá. Để có hiệu quả, cạnh tranh đòi hỏi các công ty phải hành động độc lập với nhau và chịu áp lực của đối thủ cạnh tranh.
2. Các lĩnh vực chính được đề cập trong chính sách cạnh tranh:
Các biện pháp hạn chế, độc quyền và sáp nhập. Các hành vi hạn chế — ví dụ, sự thông đồng của các công ty đối thủ cạnh tranh để ấn định giá — thường bị cấm theo chính sách cạnh tranh, mặc dù đây không phải là trường hợp tất cả các hoạt động hợp tác. Ngay cả các công ty đa quốc gia lớn nhất cũng hợp tác với các đối thủ cạnh tranh trong các lĩnh vực như nghiên cứu và phát triển ngày càng phổ biến. Với các công ty độc quyền, việc lạm dụng vị trí độc quyền chứ không phải là sự tồn tại của nó được giải quyết thông qua chính sách. Quy định về các tiện ích được tư nhân hóa minh họa rõ ràng điểm này. Việc chuyển một số lượng lớn các tiện ích thuộc sở hữu nhà nước sang khu vực tư nhân đòi hỏi các chiến lược quản lý để duy trì lợi ích của quy mô kinh tế liên quan đến nhà cung cấp mạng lưới độc quyền, đồng thời kết hợp điều này với việc đưa ra cạnh tranh nếu có thể. Sáp nhập thường gây tranh cãi nhất, và do đó, bị chính trị hóa nhiều nhất, trong các lĩnh vực của chính sách cạnh tranh, đặc biệt là vì thường xuyên phải đưa ra phán đoán về việc liệu một vụ sáp nhập cụ thể có dẫn đến giảm thiểu sự cạnh tranh vượt trội so với bất kỳ lợi ích tiềm năng nào không. , đang tranh luận
Một sự phát triển đáng chú ý trong chính sách cạnh tranh là xu hướng giao trách nhiệm thực hiện chính sách cho các cơ quan độc lập, trong phạm vi chi nhánh của chính phủ (mặc dù mức độ độc lập khác nhau đáng kể). Điều này có lẽ được giải thích tốt nhất là một nỗ lực nhằm “phi chính trị hóa” chính sách cạnh tranh — để làm cho nó, hoặc ít nhất là làm cho nó xuất hiện, trung lập, có thể dự đoán và dựa trên quy tắc và không phụ thuộc vào mối quan tâm ngắn hạn của các chính trị gia được bầu chọn. Tuy nhiên, nó cũng đã làm tăng ảnh hưởng của các cơ quan đó đối với việc xây dựng chính sách và việc thực hiện chính sách khi chuyên môn của họ đã phát triển.
Nơi mà trước đây chính sách cạnh tranh trái ngược với quy định — ý tưởng về việc thúc đẩy cạnh tranh hoàn toàn trái ngược với quy định trong mắt nhiều người — sự phân biệt giờ đây ít rõ ràng hơn. Như ví dụ về các tiện ích được tư nhân hóa cho thấy, không có ranh giới chặt chẽ giữa hai loại hình này. Tuy nhiên, cơ quan cạnh tranh có thể được phân biệt với các cơ quan quản lý ngành cụ thể. Các cựu chịu trách nhiệm về chính sách trong toàn bộ nền kinh tế, thiết lập chính sách tổng thể và thường có vai trò phản ứng trong việc ứng phó với các vi phạm bị nghi ngờ; các cơ quan quản lý ngành có phạm vi hẹp hơn nhưng quyền hạn lớn hơn để thiết lập các quy tắc phòng ngừa. Điều này dẫn đến sự phân biệt giữa quy định cạnh tranh và quy định cạnh tranh.
3. Vai trò, ưu và nhược điểm của chính sách cạnh tranh:
Cạnh tranh dẫn đến việc hàng hóa và dịch vụ được cung cấp cho người tiêu dùng với giá thấp hơn và do đó, được tiêu thụ và sản xuất nhiều hơn. Hầu hết người sản xuất cũng là người tiêu dùng. Trong trường hợp họ phải trả giá đầu vào cao hơn so với các đối thủ nước ngoài vì thiếu cạnh tranh hoặc các hành vi chống cạnh tranh trên các thị trường đó, các doanh nghiệp sẽ kém cạnh tranh hơn.
Chính sách cạnh tranh, được thực hiện đúng đắn, thúc đẩy hiệu quả và năng suất. Các công ty phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt liên tục bị thúc ép phải trở nên hiệu quả hơn trong nội bộ và năng suất cao hơn. Cạnh tranh buộc các nhà quản lý phải giảm thiểu lãng phí, nâng cao hiệu quả kỹ thuật của sản xuất, từ bỏ các kỹ thuật và hoạt động sản xuất lạc hậu và đầu tư vào công nghệ mới.
Cạnh tranh thúc đẩy sự đổi mới – những công ty không đổi mới sẽ bị bỏ lại phía sau. Chích sách cạnh tranh ra đời nhằm khuyến khích những điều này.
Lực lượng cạnh tranh chuyển dịch cơ cấu trong các ngành, vào thời điểm thích hợp, làm mất khả năng cạnh tranh. Sự cạnh tranh về vốn và các nguồn lực khác của các doanh nghiệp trong toàn bộ nền kinh tế dẫn đến việc tiền và nguồn lực chảy ra khỏi các lĩnh vực yếu kém cạnh tranh sang các lĩnh vực cạnh tranh hơn. Do đó, cạnh tranh hướng các nguồn lực đến việc sử dụng hiệu quả nhất và dẫn đến việc đóng cửa các công ty kém hiệu quả và giải phóng tài nguyên để sử dụng hiệu quả hơn.
Các tài liệu gần đây cũng đã công nhận tầm quan trọng của cấu trúc luật pháp và thể chế đối với tăng trưởng kinh tế. Luật cạnh tranh bảo vệ quyền của các công ty trong việc cạnh tranh theo các điều kiện hiệu quả. Các cá nhân sẽ đầu tư để tăng trưởng kinh tế khi họ có thể thu được lợi nhuận từ các khoản đầu tư của mình.
Luật cạnh tranh có thể giúp đảm bảo rằng các công ty không thể tận dụng sức mạnh thị trường của mình để làm giảm lợi nhuận của các công ty khác hoạt động hiệu quả hơn. Kết quả là, sẽ có thêm niềm tin rằng sự cạnh tranh sẽ dựa trên lợi ích của việc khuyến khích sự gia nhập của các công ty hiệu quả hơn. Các công ty cũng sẽ có nhiều khả năng tham gia vào các hành vi cạnh tranh hơn nếu họ biết rằng họ sẽ không phải chịu ‘hành động kỷ luật’ bởi các công ty chi phối kém hiệu quả hơn hoặc các đối thủ cạnh tranh cùng hành động.
Luật cạnh tranh có thể giúp bảo vệ các nước đang phát triển chống lại các hành vi phản cạnh tranh. Trong giai đoạn đầu của quá trình công nghiệp hóa, với nền tảng công nghiệp trong nước hạn hẹp, các nước đang phát triển phải dựa vào nhập khẩu. Trong trường hợp hàng hóa nhập khẩu đó bị áp dụng các hành vi chống cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước hoặc của các nhà cung cấp nước ngoài đối với hàng hóa nhập khẩu này, các nước nhập khẩu sẽ bị phạt bằng mức giá nhập khẩu cao hơn mức cần thiết. Các nước đang phát triển cũng có thể bị trừng phạt bởi các-ten nhập khẩu và sự lạm dụng của các công ty có vị trí thống lĩnh tại các quốc gia mà họ xuất khẩu.
Luật cạnh tranh giúp đảm bảo “quyền tài sản” của nhà đầu tư. Luật cạnh tranh được quốc tế chấp nhận và có hiệu lực thi hành độc lập nâng cao môi trường đầu tư cho đầu tư trực tiếp nước ngoài vì nó có thể giúp tạo ra một sân chơi bình đẳng, nơi các quyền tài sản được tôn trọng, bằng cách cung cấp các biện pháp chống lại các hành vi chống cạnh tranh của các doanh nghiệp kém hiệu quả hơn. Chính sách cạnh tranh giúp cho phép các doanh nghiệp cạnh tranh trên cơ sở hiệu quả tương đối, và do đó tạo động lực để cải thiện hiệu quả nội bộ và đầu tư để thúc đẩy hiệu quả năng động.
