Cảm nhận vẻ đẹp của nhân vật Thúy Kiều qua Trao duyên

1. Cảm nhận vẻ đẹp của nhân vật Thúy Kiều qua Trao duyên siêu nhay:

Nguyễn Du là một nhà thơ vĩ đại của văn học Việt Nam. Ông đã sáng tác nhiều tác phẩm xuất sắc cả trong thơ Nôm và thơ chữ Hán, trong đó nổi tiếng nhất là Truyện Kiều. Tác phẩm này kể về cuộc đời của nàng Thuý Kiều – một người thông minh, xinh đẹp, tài năng nhưng đầy bi kịch. Nhân cách tuyệt vời của nàng được thể hiện rõ trong toàn bộ Truyện Kiều, đặc biệt là trong đoạn trích “Trao duyên”.

Đoạn trích “Trao duyên” gồm 33 câu thơ, là phần mở đầu của phần hai “Gia biến và lưu lạc”. Nó là lời than thở, lời lòng đau xót của Kiều khi phải trao mất mối tình đầu sâu đậm của mình cho em gái trước khi bán mình để cứu cha và em trai. Đoạn trích này thể hiện tất cả những phẩm chất đẹp trong nhân cách và tâm hồn của Kiều. Gia biến xảy ra bất ngờ, và để thực hiện hiếu thảo, Thuý Kiều đã quyết định bán mình lấy bốn trăm lạng vàng để cứu cha và em trai. Đồng thời, nàng nhờ Thuý Vân đền đáp tình duyên cho Kim Trọng. Mặc dù lúc đó, Kiều chỉ là một cô gái trẻ tuổi, nhưng nàng đã tỏ ra thông minh, sắc sảo và khôn khéo khi nhờ em gái trả nghĩa tình đó cho Kim. Kiều đã nói với Vân qua những lời, hành động và sự cẩn trọng. Nàng nói với em rằng:

“Cậy em, em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”

Hai câu thơ này đã thể hiện sự tinh tế và thông minh trong cách nói của Kiều. Việc trao duyên không phổ biến, do đó nàng đã nói với em hai tiếng “cậy em”. Một từ “cậy” đã gửi gắm nhiều tâm tư của Kiều. “Cậy” có nghĩa là nhờ vả, nhưng cũng mang sắc thái nặng nề, và em không thể từ chối trọng trách này. Kiều cũng dùng những từ lịch sự như “lạy, thưa” để khởi đầu câu chuyện với Vân, bởi sau đó, nàng biết mình sẽ phải biết ơn Vân suốt đời.

Mỗi lời nói, hành động của Kiều đều thể hiện sự chân thành và tình cảm sâu sắc. Nàng hiểu Vân còn nhỏ, nàng cũng hiểu rằng nếu Vân thay mình kết duyên cùng Kim Trọng, đó sẽ là một thiệt thòi lớn cho Vân và có thể Vân sẽ không hiểu được căn nguyên của vấn đề nếu bị ép buộc. Đây là cách nói chuyện thông minh, tế nhị và chân thành của Kiều. Một cách khởi đầu khiến Vân khó lòng từ chối.

Tuy nhiên, sự thông minh của Kiều còn được thể hiện qua lý lẽ mà nàng sử dụng để thuyết phục Vân. Đầu tiên, nàng kể về tình yêu sâu đậm của mình với Kim Trọng và những khó khăn gặp phải trong mối tình đó. Kiều đã dùng những từ đau lòng để kể về tình yêu của mình và cũng giới thiệu về hoàn cảnh hiện tại của mình. Là người chị cả trong gia đình, hai người đàn ông quan trọng đã bị mất, nàng phải đảm đương trọng trách lớn. Bây giờ, nàng phải lựa chọn giữa hiếu thảo và tình yêu, và nàng đã chọn hiếu thảo. Lựa chọn này là một nỗi đau đớn vì tình yêu của nàng dành cho Kim Trọng rất sâu đậm, nhưng bây giờ nàng phải hy sinh trong nỗi đau. Nàng cũng mong Vân, vì tình cảm họ hàng ruột thịt, đồng ý giúp đỡ mình. Chỉ cần như vậy, Kiều cũng sẵn lòng chết. Lời nói của Kiều chứa đựng không chỉ sự chân thành mà còn nỗi đau tột cùng. Mỗi lời đều là lý lẽ thấu hiểu tình cảm và lý lẽ, khiến Vân không thể từ chối chị mình.

“Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ, thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”.

Dựa vào lời nói và lý lẽ của Kiều, ta có thể nhận thấy nàng là một người phụ nữ thông minh, tinh tế và sắc sảo. Mỗi câu từ mà nàng nói đều đầy sự thấu đáo và sắc sảo.

Nàng không chỉ là người phụ nữ thông minh với bản tính tự nhiên, mà còn là một người con hiếu thảo và trung thành với cha mẹ, cũng như với người yêu của mình. Khi cả gia đình gặp khó khăn không ngờ, cha và em trai bị bắt đi trong oan uổng, gia tài bị tịch thu và mất trắng. Trước tình huống đó, nàng buộc phải đưa ra lựa chọn: một là hiếu thảo, nàng sẽ bán mình để cứu cha và em, và hai là tình yêu, những lời hẹn ước và tình cảm sâu đậm dành cho người tình. Trong hoàn cảnh đó, nàng quyết định chọn hiếu thảo, dù lòng nàng rất đau buồn. Nàng hy sinh tình yêu của mình, bán thân để chuộc lại cha và em, để gia đình được sống trong ấm no.

Đồng hành với điều đó, nàng cũng là người phụ nữ trung thành và chung thủy với người yêu của mình. Vì nàng không bao giờ quên lời hẹn ước “khi ngày quạt ước, khi đêm chén thề” với Kim Trọng, và không bao giờ nàng xa rời những hiện vật “chiếc thoa với bức tờ mây” của hai người. Cho đến khi nàng phải ra đi vì gia đình gặp biến cố, nàng không im lặng mà nhờ em gái Thuý Vân thay mình gửi trao tình duyên cho Kim Trọng. Trong lúc đó, nàng trao đi những tín vật của tình yêu, những tín vật ấy sẽ trở thành tài sản chung của ba người. Tuy nhiên, tình cảm mà Kiều dành cho Kim Trọng sẽ mãi mãi sống trong trái tim nàng:

“Chiếc thoa với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung”

Kiều luôn nhớ mãi tình yêu không mờ tàn của mình, và cô tin rằng cho đến khi cô chết, những lời thề nguyền trong đêm trăng ấy vẫn sẽ đi cùng cô sang thế giới bên kia:

“Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai”

Ngày mai nàng phải xa tình yêu, lòng Kiều đau xót khi nhắc tới Kim Trọng:

“Bây giờ trâm gãy bình tan
Kể sao cho xiết muôn vàn ái ân
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi”

Lời thơ vang lên trong những tiếng kêu đau của Kiều, chỉ từ đó mới thấy được giá trị quý giá của tình yêu chân thành và lòng trung thành mà Kiều dành cho Kim Trọng.

Kiều thông minh và tinh tế, hiếu thảo và trung thành. Tuy nhiên, cô ấy không tránh khỏi những khó khăn và biến cố trong cuộc sống. Với trọng trách là người chị lớn trong gia đình, Kiều đã đảm đương mọi khó khăn và tổn thương. Cô ấy hy sinh tất cả cho gia đình, cho cha mẹ, và còn hy sinh cả tình yêu sâu đậm của mình mà không giữ lại điều gì cho bản thân. Tuy nhiên, cô ấy không bao giờ oán trách. Thật sự, Kiều là một người con gái có lòng hi sinh cao cả và lòng từ bi sâu sắc. Liệu có ai có thể chấp nhận hoàn cảnh đau khổ như cô ấy, hy sinh nhiều hơn và đau khổ hơn cô ấy không? Chỉ cần một chi tiết nhỏ như phải bán mình để cứu người thân, hoặc trao đi tình yêu của mình, đã đủ để thấy sự hy sinh của Kiều đến mức nào!

Trong xã hội xưa, lòng trung thành và lòng hiếu thảo được đặt lên hàng đầu. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi Kiều quyết định chọn lòng hiếu thay vì tình yêu. Tuy nhiên, Kiều lại khác biệt, cô ấy chọn lòng hiếu và điều đó khiến cô ấy cảm thấy có lỗi với Kim Trọng. Cô ấy cho rằng tất cả lỗi lầm đều thuộc về mình, cô ấy đã phụ lòng Kim Trọng. Nỗi đau và sự đau khổ vì mối tình tan vỡ tràn ngập trong lòng Kiều.

“Bây giờ trâm gãy bình tan
Kể sao cho xiết muôn vàn ái ân
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi
Phận sao phận bạc như vôi
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng”

Kiều đang chia sẻ với Kim Trọng về những đau khổ trong lòng. Tơ duyên của họ đẹp nhưng ngắn ngủi, nên Kiều đành tạ lỗi với chàng bằng cách gửi lời xin lỗi. Nghe thật đau lòng và xót xa! Cuối cùng, trong tuyệt vọng, Kiều thốt lên:

“Ôi Kim lang, hỡi Kim lang
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây”

Trong câm lặng tĩnh mịch, tiếng khóc xé lòng vang lên từ miệng Kiều, khiến ta cảm nhận được tình cảm đau đớn không thể diễn tả. Đó là giọt nước mắt cuối cùng rơi xuống mặt đất, cùng với nó là sự đau đớn và khắc khoải khi phải tự mình đứng lên và cắt đứt một mối tơ duyên sâu nặng. Đó không chỉ là một sự chấm dứt, mà còn là sự khởi đầu của một cuộc sống mới, một cuộc sống trọn vẹn, trân chuyên đầy ý nghĩa. Đây là cuộc sống lênh đênh tột cùng, đầy biến động và thách thức, nhưng cũng đầy hy vọng và ý chí vươn lên.

Trong đoạn trích này, chúng ta thấy rõ nhân cách của Kiều được thể hiện một cách toàn diện nhất. Không chỉ là những cử chỉ và lời nói thông minh, sắc sảo, mà còn là sự hiếu thảo, trung thành, lòng từ bi và lòng hi sinh cao cả. Kiều không chỉ là một người phụ nữ thông minh và tài giỏi, mà còn là một người con gái có trái tim nhân hậu, biết quan tâm và chia sẻ. Điều đáng ngưỡng mộ là cách Kiều ứng xử khéo léo, thấu hiểu tình cảm và có sự nhạy bén trong việc đưa ra quyết định. Điều này cho thấy sự mạnh mẽ và lòng chính trực của một người con gái trong xã hội xưa. Đồng thời, đoạn trích cũng thể hiện tấm lòng của đại thi hào Nguyễn Du dành cho phụ nữ trong xã hội phong kiến, với sự trân trọng và ngợi ca hết mức.

Điều đáng nói là đoạn trích này không chỉ diễn tả cảm xúc và tâm trạng của Kiều mà còn gợi lên trong chúng ta những suy nghĩ sâu sắc về cuộc sống và ý nghĩa của nó. Chúng ta cảm nhận được rằng, dù cuộc sống có khắc nghiệt và đầy gian truân thì lòng vị tha, lòng từ bi và lòng hi sinh vẫn là những giá trị quan trọng và cần thiết để xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.

2. Cảm nhận vẻ đẹp của nhân vật Thúy Kiều qua Trao duyên chọn lọc:

Văn học Việt Nam có nhiều tác phẩm nổi tiếng viết về hình ảnh người phụ nữ. Có nàng Tấm dịu hiền trong câu chuyện Tấm Cám, nàng Vũ Nương xinh đẹp và đức hạnh trong Chuyện người con gái Nam Xương. Truyện Kiều với nhân vật Thúy Kiều, một người con gái thông minh và xinh đẹp, đã gợi cảm xúc, sự yêu quý và thương cảm từ nhiều thế hệ độc giả. Đặc biệt, đoạn trích “Trao duyên” đã làm cho người đọc yêu mến Kiều hơn nữa bởi tính thông minh, sắc đẹp cùng phẩm hạnh tuyệt vời của nàng.

Thúy Kiều, như chị cả trong gia đình, luôn nhận thức rõ rằng mình phải là người mà gia đình có thể tin tưởng và dựa vào, là điểm tựa cho các em. Cuộc sống của nàng ban đầu yên bình và êm đềm. Trong một buổi du xuân, nàng gặp Kim Trọng và cả hai đồng cảm và yêu nhau. Hy vọng sẽ có hạnh phúc, nhưng gia đình gặp phải án oan, cha và em trai bị bắt, và Kiều quyết định hy sinh hạnh phúc cá nhân để cứu gia đình. Kim Trọng là người đầu tiên mà nàng yêu, nhưng vì lòng hiếu thảo, Kiều đã quyết định bán mình để chuộc cha và em.

Khát khao hạnh phúc của Kiều là vô cùng lớn, đặc biệt khi gặp Kim Trọng. Tuy nhiên, đứng giữa hạnh phúc cá nhân và sự bình yên của gia đình, Kiều đã chọn gia đình, điều đau đớn nhất nhưng nàng vẫn chấp nhận. Bởi vì làm sao nàng có thể hạnh phúc và vui vẻ bên Kim Trọng khi người thân trong gia đình đang phải chịu đau khổ và gian khổ.

“Phận làm con trước phải đền ơn sinh thành”

Đạo lý con cái bao gồm hiếu thảo và phụng dưỡng cha mẹ đã tồn tại từ ngàn đời. Kiều, một người con hiếu thảo và yêu gia đình, đã bán mình để chuộc mạng cha. Hành động này chứng tỏ lòng hiếu thảo của Kiều.

Để đền đáp chữ “hiếu”, Kiều đã chấp nhận hy sinh tình yêu của mình. Mặc dù biết rằng mình đang làm tổn thương chàng Kim, người đã thề nguyền hẹn ước cùng Kiều, lòng Kiều vẫn đau xót. Để bù đắp và trả nghĩa cho chàng Kim một phần thiệt thòi, Kiều đã quyết định trao duyên cho em gái mình thay mình.

“Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa
Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.”

Không có nỗi đau nào sánh bằng nỗi đau khi phải chia lìa hạnh phúc. Kiều phải trao đi hạnh phúc của mình cho người khác và nỗi đau, xót xa càng tăng lên. Tuy nhiên, Kiều chấp nhận nỗi đau để bảo vệ “hiếu” và “tình”. Nàng lạy và tha thiết nhờ cậy vào Thúy Vân, em gái của mình. Mỗi lời nói, mỗi hành động đều là thể hiện sự nhún nhường và biết ơn. Khi trao kỉ vật cho em, Kiều đồng nghĩa với việc chấp nhận chia tay tình yêu đang nảy nở của mình.

“Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung.”

Kiều phải đối xử với tình yêu một cách trân trọng, đồng thời đối mặt với mâu thuẫn giữa lý trí và tình cảm. Cô muốn giữ lại mối quan hệ nhưng cũng muốn kết thúc nhanh chóng. Kiều trải qua nhiều đau đớn và khó khăn, cảm thấy áp lực và bi ai. Cô trải qua một bi kịch đau đớn, tương tự như khi một trái tim vỡ thành hàng ngàn mảnh:

“Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên
Mất người còn chút của tin
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa
Mai sau dù có bao giờ
Đốt lò hương ấy so tơ phím này
Trông ra ngọn cỏ lá cây
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về
Hồn còn mang nặng lời thề
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai.
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rưới xin giọt nước cho người thác oan.”

Trong tương lai xa xăm mà Kiều tưởng tượng, bóng dáng của mình và lời thề với chàng Kim vẫn luôn hiện diện. Kiều không kể cho Vân biết nỗi đau và tuyệt vọng trong lòng mình, nhưng trong mỗi câu chữ, nỗi đau như máu chảy, mỗi lời nói như kim châm vào lòng đến tê tái khôn nguôi. Cuối cùng, trong cảnh đời tang thương của mình, Kiều vẫn chưa từng nghĩ về bản thân, luôn sống vì người khác, suy nghĩ cho người khác. Điều đó thật đáng quý trọng.

“Ôi Kim lang! hỡi Kim lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây”

Không chỉ là một người con hiếu thảo, sống trách nhiệm với gia đình, Thúy Kiều còn là hiện thân của những người phụ nữ mạnh mẽ, dũng cảm, dám sống hết mình với những giá trị mà mình theo đuổi. Trong Thề nguyền, Kiều đã vượt qua lễ giáo phong kiến hà khắc, nắm lấy hạnh phúc. Trói buộc phong kiến không ngăn được khao khát tự do, hạnh phúc trong trái tim nàng:

“ Cửa ngoài vội rủ rèm the,
Xăm xăm băng lối vườn khuya một mình.”

Đến với cuộc gặp gỡ, Kiều cũng dũng cảm đưa ra quyết định cho cuộc đời mình, mặc dù biết trước rằng tương lai trước mắt là một điều mờ mịt, u tối. Kiều sống hết mình vì tình yêu ngay cả khi đau khổ nhất. Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, trong trái tim bé nhỏ của người con gái ấy luôn hiện diện khao khát mãnh liệt về một tình yêu tự do. Đối với Kiều, mất đi tình yêu và mất đi tri kỉ làm cuộc sống trở nên bình thường, vô nghĩa, “sống như không sống”. Đó là một thái độ sống quyết liệt mà ít ai có được trong thời đại đó.

Thông qua đoạn trích gặp gỡ, vẻ đẹp và phẩm hạnh của Kiều được tỏa sáng lần nữa. Có thể nói Kiều là biểu tượng đại diện cho vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam, được kế thừa, tiếp nối và phát huy qua thế hệ: dũng cảm, trung thành, hiếu thảo và sẵn sàng hy sinh.

3. Cảm nhận vẻ đẹp của nhân vật Thúy Kiều qua Trao duyên ấn tượng:

Trong sự nghiệp sáng tác của mình, Nguyễn Du đã có những đóng góp to lớn cho văn học nước nhà. Truyện Kiều là tác phẩm nổi tiếng nhất của ông, hướng đến việc phản ánh sự bất công của chế độ phong kiến và thể hiện sự đồng cảm đối với những số phận bất hạnh, đặc biệt là của phụ nữ. Ông nhìn nhận và đề cao giá trị của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, dù những giá trị đó không được coi trọng. Trong Truyện Kiều, đoạn trích “Trao duyên” là một ví dụ tiêu biểu cho những vẻ đẹp nhân cách và sự khéo léo của Thúy Kiều khi đối mặt với số phận trái ngang.

Thúy Kiều và Thúy Vân là con gái của nhà viên ngoại, có cuộc sống hạnh phúc cho đến khi cha Thúy Kiều bị vu oan và bị tù. Gia sản của gia đình bị tịch thu và Thúy Kiều buộc phải bán mình để chuộc cha và em trai. Cô từ bỏ tình yêu đẹp với Kim Trọng và nhờ Thúy Vân nối duyên với anh ta. Cuộc đời của Thúy Kiều sau đó tràn đầy khổ đau.

Trong giai đoạn khó khăn đó, Thúy Kiều đã nhờ Thúy Vân đại diện cho mình trong việc nối duyên với Kim Trọng. Cô đã trưởng thành và chứng kiến những biến cố khi còn rất trẻ. Thúy Kiều cho thấy sự thông minh và khéo léo trong việc dàn xếp mọi chuyện trong nhà, đặc biệt là việc nối duyên cho em gái. Cô hiểu rằng việc nhờ Thúy Vân đồng ý giúp mình nối duyên với Kim Trọng là rất khó khăn, đặc biệt là khi em gái còn chưa hiểu hết tình yêu thương và khó khăn của chị mình. Do đó, Thúy Kiều đã rất cẩn thận và chu đáo trong việc gợi ý cho em gái.

 “Cậy em em có chịu lời
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”

Dù là chị nhưng Thúy Kiều đã phải sử dụng từ “cậy”, “chịu” và hành động “lạy” để nói với Thúy Vân, hy vọng Vân có thể thấy được sự chân thành và tha thiết trong lời nhờ cậy của Kiều. Kiều hiểu rõ rằng nhờ Vân thay mình kết duyên với Kim Trọng sẽ khiến em bị thiệt thòi, và hiểu rằng ép buộc có thể khiến Vân cảm thấy buồn lòng vì không hiểu được nguyên nhân. Vì thế, Kiều nhanh chóng giãi bày lòng mình, kể về mối quan hệ tốt đẹp của nàng với Kim Trọng và lý giải về gia đình, đưa Kiều đến những nỗi day dứt và khó xử “Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai”.

Thúy Kiều cũng hiểu và thông cảm với hoàn cảnh của em gái:

“Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non
Chị dù thịt nát xương mòn
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”

Kiều biết Thúy Vân còn trẻ, có lẽ chưa biết đến tình yêu, nhưng phải chấp nhận lấy một người mình không thương, trở thành người trả nghĩa cho chị là điều rất khó khăn. Nhưng tính đi cũng phải tính lại, ngày xuân của Thúy Vân còn dài, còn Thúy Kiều thì không. Nỗi xót xa trong lòng người hồng nhan hiện rõ trong câu thơ này, vì tự do và hạnh phúc của Kiều đã kết thúc kể từ khi nàng chấp nhận bán thân làm vợ lẽ, từ khi nàng mất Kim Trọng. Thế nên Thúy Kiều đứng ở vị trí một người chị thông cảm cho Thúy Vân, nhưng đồng thời cũng muốn em gái thấu hiểu và xót thương cho người chị là nàng, vì dù mai này nàng đi xa, chỉ cần được trọn tình, trọn hiếu thì dù đau khổ cực, thịt nát xương mòn hay thậm chí về nơi chín suối cũng cảm thấy an lòng. Cũng có thể thấy rằng trong những dòng thơ trên, ngoài việc Kiều thuyết phục trao duyên cho em gái, thì có thể Kiều đã có những dự cảm không tốt về một tương lai đầy khó khăn và trắc trở của bản thân.

Sau khi giải thích và khuyên nhủ một thời gian, có lẽ Thúy Vân cũng đã chấp nhận lấy “duyên thừa” của chị. Kiều bắt đầu trao lại tất cả những vật kỷ niệm của nàng và Kim Trọng cho Thúy Vân, xem như một lời gửi gắm, hy vọng rằng em gái và Kim Trọng sẽ tiếp tục mối quan hệ tốt đẹp thay mình:

“Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ, vật này của chung.
Dù em nên vợ nên chồng,
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên!
Mất người còn chút của tin,
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa.”

Đó là những vật chứng nhân cho mối tình đẹp của Kiều và Kim Trọng. Giờ đây, Kiều phải trao lại chúng cho em gái vì nàng không còn tư cách tiếp tục mối lương duyên này. Kiều mong rằng em gái và Kim Trọng sẽ có một cuộc sống gia đình hạnh phúc. Tuy nhiên, trong lòng Kiều vẫn có mâu thuẫn giữa lý trí và tình cảm. Kiều chấp nhận số phận nhưng hy vọng rằng Vân và Kim Trọng sẽ nhớ về mình khi nhìn thấy những vật này. Kiều hi sinh tất cả vì gia đình, chỉ hy vọng người khác còn nhớ đến nàng. Thúy Kiều có tấm lòng rộng lớn và biết bao dung. Sau khi trao duyên, Kiều cũng dặn dò Vân về tương lai.

“Mai sau dù có bao giờ,
Đốt lò hương ấy, so tơ phím này.
Trông ra ngọn cỏ gió cây,
Thấy hiu hiu gió, thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai.
Dạ đài cách mặt, khuất lời,
Rảy xin chén nước cho người thác oan.”

Những lời dặn dò buồn bã, nỗi lòng của Kiều khi nghĩ về tương lai cùng Thúy Vân và Kim Trọng. Kiều mong rằng liệu họ có nhớ đến mình sau này không. Như vậy, Kiều đã dặn dò và cảm thấy những dự cảm không tốt cho tương lai. Cô buồn, đau khổ và nói lời chia tay vĩnh viễn. Sau khi sắp xếp mọi thứ, Kiều cảm thấy cô đơn và vẫn đau khổ vì tình yêu tan vỡ với Kim Trọng.

“Bây giờ trâm gãy bình tan,
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân!
Trăm nghìn gửi lạy tình quân
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi.
Phân sao phận bạc như vôi?
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng.
Ôi Kim Lang! Hỡi Kim lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây!”

Thúy Kiều thỉnh tội với Kim Trọng và kể nỗi khổ trong lòng, nhưng cuộc tình đã tan biến. Tuy vậy, tấm lòng của nàng với Kim Trọng không thay đổi. Kiều không còn cách nào khác ngoài việc gửi lời xin lỗi. Nàng tiếc nuối và xót xa khi phải chịu cảnh chia cắt bất hạnh. Thúy Kiều đã trưởng thành và nhìn thấu cuộc đời và số phận đàn bà trong xã hội cũ. Nàng đau lòng cho thân phận mình và phó mặc cho số phận. Nàng khóc và kết thúc cuộc đời nhiều hy vọng, bước vào một cuộc sống đầy sóng gió và đau khổ. Nguyễn Du thể hiện tình yêu sâu sắc và đồng cảm sâu sắc với Thúy Kiều và nhân vật nữ khác trong xã hội cũ.

Đoạn trích “Trao duyên” thể hiện nhân cách toàn diện của Thúy Kiều, từ việc vượt qua gian khó để chuộc cha, đến tìm cách gắn kết với Kim, cũng như tình yêu sâu sắc dành cho người yêu. Điều quan trọng nhất là cách nàng đối xử thông minh, thấu hiểu nhân tình và nhận thức đau thương của mình. Đoạn trích nhấn mạnh giá trị nhân đạo và đồng cảm với phụ nữ trong xã hội phong kiến mà Nguyễn Du muốn truyền tải.