Giảm án là gì? Điều kiện để được giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù? Đối tượng được giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù? Cách tính giảm án cho phạm nhân?
Khi một người phạm tội đã và đang chuẩn bị chấp hành án thì điều mà người nhà cũng như cá nhân họ quan tâm nhất là vấn đề giảm án trong quá trình chấp hành án. Vậy Cách tính giảm án cho phạm nhân như thế nào? Một lần giảm mấy tháng?
Cơ sở pháp lý:
–
– Thông tư liên tịch số 02/2021/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP quy định quan hệ phối hợp trong việc thực hiện trình tự, thủ tục tạm đình chỉ và giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.
Dịch vụ Luật sư
Mục lục bài viết
1. Giảm án là gì?
Hiện nay, pháp luật không có quy định rõ về khái niệm giảm án là gì, tuy nhiên ta có thể hiểu giảm án là một hình thức thể hiện sự khoan hồng, bao dung của pháp luật đối với người phạm tội bằng cách giảm thời hạn phạt tù, hoặc chuyển từ hình phạt tử hình sang hình phạt tù chung thân hoặc từ tù chung thân sang tù có thời hạn…Tuy nhiên để có thể được giảm án người bị kết án cần phải đáp ứng các điều kiện được quy định theo pháp luật như phạm tội lần đầu, có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt…
Hay nói cách khác giảm án là giảm thời hạn chấp hành hoặc hình thức chấp hành hình phạt. Việc giảm án được thực hiện bởi Toà án, trên cơ sở quyết định cho đối tượng là người đang chấp hành hình phạt. Việc xét giảm án phải tuân thủ quy định của pháp luật; bảo đảm tính nhân đạo xã hội chủ nghĩa, khách quan, công bằng và có tác dụng khuyến khích phạm nhân thi đua cải tạo tiến bộ.
Khi xét giảm án các cơ quan có thẩm quyền phải căn cứ vào việc người phạm tội phạm tội gì, mức độ phạm tội cũng như tính chất có nguy hiểm cho xã hội hay không, đồng thời xem xét đến kết quả xếp loại chấp hành án phạt tù và các vấn đề về nhân thân của người phạm tội để quyết định người đó có được giảm án hay không. Những người phạm tội lần đầu, cải tạo tốt trong quá trình chấp hành án, có công chuộc tội thì được các cơ quan có thẩm quyền xem xét và quyết định mức giảm án cho người này có thể cao hơn những người khác. Những người bị kết án tử hình có thể được ân giảm xuống tù chung thân, còn những người có nhiều tiền án, nhân thân xấu hoặc thuộc trường hợp tái phạm nguy hiểm thì buộc phải có nhiều thời gian thử thách hơn và các cơ quan có thẩm quyền cần phải xem xét mức giảm thấp hơn so với những người khác.
Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, Cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu, Giám thị trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng chỉ được đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù theo đúng danh sách và mức giảm đã được Hội đồng thẩm định của Cơ quan thi hành án Công an cấp tỉnh, cấp quân khu, Thủ trưởng Cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng duyệt.
2. Điều kiện để được giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù:
Để được giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù thì người phạm tội phải đáp ứng đủ các điều kiện sau đây :
Thứ nhất, người phạm tội đã chấp hành được ít nhất một phần ba thời hạn đối với hình phạt tù từ ba mươi năm trở xuống hoặc mười hai năm đối với tù chung thân; Ở đây có thể hiểu là để được giảm án thì người phạm tội phải đang chấp hành án rồi và đã chấp hành được tối thiểu một phần ba thời hạn thì mới được xem xét giảm án.
Thứ hai, người phạm tội muốn được giảm án thì phải là người có nhiều tiến bộ trong việc chấp hành nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; tích cực học tập, lao động cải tạo và phải có đủ kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên, cụ thể như sau:
– Người phạm tội bị phạt tù chung thân phải được xếp loại từ khá trở lên ít nhất bốn năm liên tục kể thời điểm xét giảm thời hạn. Trường hợp bị kết án tử hình được Chủ tịch nước ân giảm xuống tù chung thân thì người phạm tội phải có ít nhất năm năm liên tục liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên;
– Người phạm tội phải có ít nhất ba năm sáu tháng liên tục liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên trong trường hợp bị phạt tù trên hai mươi năm đến ba mươi năm;
– Người phạm tội phải có ít nhất ba năm liên tục liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên trong trường hợp bị phạt tù trên mười lăm năm đến hai mươi năm;
– Người phạm tội phải có ít nhất hai năm liên tục liền kề hoặc tám quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên trong trường hợp bị phạt tù trên mười năm đến mười lăm năm;
– Người phạm tội phải có ít nhất một năm hoặc bốn quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên trong trường hợp bị phạt tù trên năm năm đến mười năm;
– Người phạm tội bị phải có ít nhất sáu tháng hoặc hai quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên trong trường hợp bị phạt tù trên ba năm đến năm năm;
– Người phạm tội phải có ít nhất một quý gần nhất được xếp loại từ khá trở lên trong trường hợp bị phạt tù ba năm trở xuống.
3. Đối tượng được giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù:
Theo quy định của pháp luật có thể hiểu không phải đối tượng nào cũng được xem xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù, việc giảm án chỉ áp dụng cho người phạm tội có quá trình cải tạo tốt, luôn tuân thủ nội quy, quy định của trại giam. Trong quá trình cải tạo, những đối tượng này đã biết ăn năn, hối cải về hành vi của mình, trở nên hoàn lương và hướng thiện. Việc giảm án thể hiện sự khoan hồng của Đảng và Nhà nước ta vì vậy nên các đối tượng được xem xét giảm án phải là những đối tượng đáp ứng các điều kiện theo quy định chung, tránh trường hợp giảm án cho những đối tượng không xứng đáng, giảm đồng loạt làm ảnh hưởng đến xã hội, thiếu sự công bằng và thậm chí có thể làm cho tình hình tội phạm ngày càng tăng.
Các đối tượng phạm như: người chưa thành niên; người cao tuổi, già yếu; phụ nữ có thai; người mắc bệnh hiểm nghèo; người đã lập công… Nhà nước cũng có sự ưu tiên hơn so với những đối tượng phạm tội khác. Đây là những đối tượng sẽ được xem xét giảm án đầu tiên nếu họ chấp hành án tốt.
Còn đối với người phạm tội đã được giảm một phần hình phạt mà có hành vi phạm tội khác xảy ra trước nhưng được phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử trong quá trình chấp hành hình phạt của bản án đối với hành vi phạm tội xảy ra sau, thì Tòa án chỉ xét giảm lần đầu sau khi người đó đã chấp hành được hai phần ba mức hình phạt chung.
4. Cách tính giảm án cho phạm nhân?
Người phạm tội sẽ chỉ được xem xét giảm án ba đợt mỗi năm, vào các dịp đặc biệt như: Ngày giải phóng Miền Nam, thống nhất đất nước (30/4),Ngày Quốc khánh (2/9),Tết Nguyên đán.
Riêng đối với các trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Quốc phòng, việc xem xét giảm án tù sẽ vào dịp như:Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam,Ngày hội quốc phòng toàn dân (22/12) thay cho dịp tết Nguyên đán.
Vào các dịp nêu trên người phạm tội được xem xét giảm án theo cách thức như sau:
Người phạm tội bị phạt tù chung thân, khi được giảm án thì lần đầu được giảm xuống ba mươi năm.
Người phạm tội mỗi lần có thể được giảm từ một tháng đến ba năm trong trường hợp bị phạt tù từ ba mươi năm trở xuống. Để được giảm ba năm phải là những người phạm tội đã chấp hành tốt nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ và lập công hoặc có thành tích đặc biệt xuất sắc trong lao động, học tập cải tạo.
Mỗi năm Người phạm tội chỉ được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù một lần, khoảng cách giữa hai lần xét giảm ít nhất là một năm. Trường hợp người phạm tội đã được giảm mà thời hạn tù còn lại không đủ một năm thì năm tiếp theo có thể đề nghị xét giảm sớm hơn trước một đợt, nhưng vẫn phải bảo đảm mỗi năm chỉ được xét giảm một lần.
Trường hợp sau khi đã được giảm thời hạn mà có lý do đặc biệt đáng được khoan hồng như lập công hoặc mắc bệnh hiểm nghèo thì có thể được xét giảm thêm nhưng không được quá hai lần trong một năm.
Người phạm tội có thể được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù nhiều lần, nhưng phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành án phạt tù được một phần hai mức hình phạt tù có thời hạn đã tuyên hoặc hai mươi năm đối với hình phạt tù chung thân.
Lưu ý: Đối với người phạm tội đã chấp hành được ít nhất một phần tư mức hình phạt đã tuyên đối với án phạt tù từ ba mươi năm trở xuống hoặc mười năm đối với tù chung thân và có đủ điều kiện về xếp loại chấp hành án phạt tù quy định tại khoản 2, 3, 4 Điều 6 Thông tư liên tịch số 02/2021/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BCA-BQP, có thể được xét, đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
Người phạm tội đã lập công. Mỗi lần lập công, người phạm tội chỉ được xem xét, đề nghị giảm thời hạn một lần;
Người phạm tội đã cao tuổi và đã quá già yếu;
Người phạm tội bị mắc bệnh hiểm nghèo.
Mức giảm mỗi lần cao nhất cho các trường hợp này là bốn năm, nhưng phải bảo đảm thời gian thực tế chấp hành án phạt tù ít nhất là hai phần năm mức hình phạt đã tuyên hoặc mười lăm năm đối với hình phạt tù chung thân.
Trường hợp nếu có đề nghị của Bộ trưởng Bộ Công an hoặc Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và được sự đồng ý của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, phạm nhân có thể được xét giảm vào thời gian sớm hơn hoặc mức giảm cao hơn so với quy định
Tóm lại, để được giảm án thì người phạm tội cần phải đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật về đối tượng, tiêu chí xem xét giảm án. Khi đáp ứng đủ điều kiện để được giảm án thì người phạm tội có thể tham khảo cách tính giảm án cho phạm nhân luật Dương Gia đã tư vấn như trên.
