Các loại quy hoạch tại Việt Nam? Mối quan hệ giữa các loại quy hoạch?
Các loại quy hoạch vẫn luôn là một trong số những chủ đề khá được quan tâm hiện nay. Thực tế, chúng ta có thể nói, quy hoạch chính là một hoạt động có ý nghĩa quan trọng đối với đời sống kinh tế – xã hội của mỗi quốc gia. Tại Việt Nam, quy trình quy hoạch này cũng diễn ra phổ biến. Mỗi mô hình khác nhau thì trên thực tế cũng sẽ có cách thức thực hiện, quy mô và quy định khác nhau. Bài viết dưới đây chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về các loại quy hoạch và mối quan hệ giữa các loại quy hoạch.
1. Các loại quy hoạch tại Việt Nam:
Quy hoạch có nghĩa cơ bản chính là việc sắp xếp, phân bố không gian của các hoạt động kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh.
Các loại quy hoạch nào Việt Nam bao gồm:Quy hoạch tổng thể quốc gia; Quy hoạch không gian biển quốc gia; Quy hoạch sử dụng đất quốc gia; Quy hoạch ngành quốc gia; Quy hoạch vùng; Quy hoạch tỉnh; Quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành.
Hiện nay, các loại quy hoạch ở Việt Nam được quy định và xây dựng dựa trên mối quan hệ chặt chẽ dựa vào những mối quan hệ của quy hoạch, cơ quan có thẩm quyền sẽ xác định, triển khai quy hoạch hợp lý cho từng khu vực.
Ta nhận thấy, có rất nhiều các loại quy hoạch được phân định theo Luật Quy hoạch 2017. Các dự án quy hoạch phải được thực hiện trên cơ sở tuân thủ những quy định trong bộ Luật Quy hoạch 2017. Theo đó, các mô hình quy hoạch tại Việt Nam hiện nay bao gồm:
– Thứ nhất: Quy hoạch tổng thể quốc gia:
Quy hoạch tổng thể quốc gia được hiểu là quy hoạch cấp quốc gia. Quy hoạch tổng thể quốc gia là 1 trong các loại quy hoạch mang tính chiến lược cao. Đồng thời quy hoạch tổng thể quốc gia cũng phức tạp nhất.
Trong quá trình quy hoạch, cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ triển khai theo hướng phân vùng và liên kết vùng của lãnh thổ. Các lãnh thổ thuộc quy hoạch có thể là đất liền. Hoặc, các đảo, quần đảo, vùng biển và vùng trời.
Ngoài ra, quy hoạch tổng thể quốc gia sẽ còn bao gồm hệ thống đô thị và nông thôn, kết cấu hạ tầng tương ứng. Cơ quan có thẩm quyền cũng cân nhắc hơn trong việc sử dụng tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và những hệ quả của biến đổi khí hậu.
Thông qua quy hoạch tổng thể quốc gia, cơ quan chính quyền sẽ không chỉ phát triển cơ sở, kết cấu hạ tầng đồng bộ mà còn bảo đảm quốc phòng, an ninh. Đây là điều kiện thuận lợi để hội nhập quốc tế.
– Thứ hai: Quy hoạch không gian biển quốc gia:
Một trong các loại quy hoạch phổ biến khác là quy hoạch không gian biển quốc gia. Mặc dù cũng là hình thức quy hoạch thuộc cấp quốc gia. Thế nhưng sự phân vùng này cụ thể, rõ ràng hơn.
Đối với quy hoạch không gian biển quốc gia, cơ quan chức năng tập trung sắp xếp, phân bố các ngành, lĩnh vực trên vùng đất ven biển, vùng biển, vùng trời và các đảo, quần đảo thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam.
– Thứ ba: Quy hoạch sử dụng đất quốc gia:
Cũng gần giống như các loại quy hoạch kể trên, quy hoạch sử dụng đất quốc gia là quy hoạch thuộc cấp quốc gia. Lãnh thổ của hình thức quy hoạch này bao gồm vùng đất đai cho các ngành, lĩnh vực và các địa phương trên cơ sở tiềm năng đất đai.
Như vậy, ta nhận thấy, những vùng đất được sử dụng, khai thác cho mục đích, lợi ích quốc gia không được phép tự ý mua bán. Cũng không được xây dựng, thi công bởi những chủ đầu tư, hộ gia đình.
– Thứ tư: Quy hoạch ngành quốc gia:
Quy hoạch ngành cấp quốc gia được hiểu chính là hình thức cụ thể hóa quy hoạch tổng thể quốc gia theo ngành. Theo đó, quá trình này thực hiện trên cơ sở kết nối các ngành, các vùng trên cả nước với điều kiện có liên quan đến kết cấu hạ tầng.
Loại hình quy hoạch ngành cấp quốc gia này còn chú trọng đến việc sử dụng tài nguyên hợp lý. Bên cạnh đó, đảm bảo tính bảo vệ môi trường cũng như đa dạng sinh học.
Loại hình quy hoạch ngành cấp quốc gia cũng có nghĩa là trong quá trình quy hoạch những vùng lãnh thổ này, cơ quan chức năng phải đảm bảo sự an toàn. Cam kết duy trì đa dạng sinh học, môi trường theo quy định.
– Thứ năm: Quy hoạch vùng:
Quy hoạch vùng là 1 trong các loại quy hoạch phổ biến tại Việt Nam. Quy hoạch vùng hướng đến những không gian với các hoạt động kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh tại đô thị, nông thôn.
Cơ quan nhà nước có nhiệm vụ tiến hành quy hoạch vùng hệ thống đô thị. Cùng với đó là phân bố dân cư nông thôn, xây dựng các vùng liên tỉnh.
Trong quá trình quy hoạch, cần đảm bảo kết cấu hạ tầng. Ngoài ra, phải sử dụng các nguồn tài nguyên, quản lý lưu lượng nước sông và sự an toàn của môi trường.
– Thứ sáu: Quy hoạch tỉnh:
Quy hoạch tỉnh được hiểu là hình thức quy hoạch với phân cấp cao hơn so với quy hoạch vùng. Cụ thể, quy hoạch tỉnh hướng đến việc sắp xếp, phân bố hoạt động kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh trên cơ sở kết nối quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, đô thị và nông thôn.
Quá trình quy hoạch này cũng đảm bảo kết cấu hạ tầng, phân bố đất đai, sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường hợp lý nhất.
– Thứ sáu: Các loại quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành:
Ngoài các loại quy hoạch kể trên, tại Việt Nam còn có loại hình quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành. Loại quy hoạch này được áp dụng đối với quy hoạch ở cấp quốc gia, vùng hay tỉnh.
Ta nhận thấy, quy hoạch là một công việc khá quan trọng, mang tính chiến lược của nhà nước góp phần thúc đẩy sự phát triển ổn định, bền vững trên mọi lĩnh vực. Cũng chính bởi vì thế, cơ quan có thẩm quyền phải căn cứ vào tiềm năng của quốc gia và từng địa phương và khả năng đáp ứng của từng đối tượng được quy hoạch để đưa ra chính sách quy hoạch phù hợp.
2. Mối quan hệ giữa các loại quy hoạch:
Mối quan hệ giữa các loại quy hoạch được quy định tại Điều 6 Luật quy hoạch 2017. Cụ thể như sau:
– Quy hoạch tổng thể quốc gia là cơ sở để lập quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt, quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn trên cả nước.
– Quy hoạch ngành quốc gia phải phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia.
+ Trường hợp quy hoạch ngành quốc gia có mâu thuẫn với quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia hoặc các quy hoạch ngành quốc gia mâu thuẫn với nhau thì phải điều chỉnh và thực hiện theo quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch tổng thể quốc gia.
– Quy hoạch vùng phải phù hợp với quy hoạch cấp quốc gia; quy hoạch tỉnh phải phù hợp quy hoạch vùng, quy hoạch cấp quốc gia.
+ Trong trường hợp quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh có mâu thuẫn với quy hoạch ngành quốc gia thì phải điều chỉnh và thực hiện theo quy hoạch ngành quốc gia và quy hoạch tổng thể quốc gia.
+ Trong trường hợp quy hoạch vùng có mâu thuẫn với nhau, quy hoạch tỉnh có mâu thuẫn với nhau thì phải điều chỉnh và thực hiện theo quy hoạch cao hơn; trường hợp quy hoạch tỉnh có mâu thuẫn với quy hoạch vùng thì phải điều chỉnh và thực hiện theo quy hoạch vùng và quy hoạch cấp quốc gia.
– Quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn phải phù hợp với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh.
Từ quy định được nêu trên, ta nhận thấy, hiện nay, các loại quy hoạch ở Việt Nam được quy định và xây dựng dựa trên mối quan hệ chặt chẽ và có liên quan đến nhau.
Trước tiên, quy hoạch tổng thể quốc gia chính là loại hình quy hoạch tổng quát. Mô hình quy hoạch tổng thể quốc gia này là cơ bản nhất. Quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch có tính chất kỹ thuật – chuyên ngành đều dựa trên cơ sở đều là quy hoạch tổng thể quốc gia.
Đối với loại hình quy hoạch ngành quốc gia, cần phải đáp ứng các điều kiện phù hợp. Bao gồm sự phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia. Cùng với đó là phù hợp quy hoạch sử dụng đất quốc gia.
Đối với quy hoạch vùng, thì sẽ còn cần phải đảm bảo phù hợp với quy hoạch cấp quốc gia. Còn quy hoạch tỉnh thì phải phù hợp quy hoạch vùng, quy hoạch cấp quốc gia.
Dựa vào những mối quan hệ giữa các loại quy hoạch được kể trên mà cơ quan có thẩm quyền mới có thể thông qua đó dễ dàng xác định, triển khai quy hoạch hợp lý.
Nhìn chung, các loại quy hoạch ở Việt Nam khá phổ biến. Các loại quy hoạch này cũng gắn liền với những đặc điểm, quy định riêng. Vì thế, những người hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, thi công, quy hoạch, mua bán đất đai cần tìm hiểu kỹ lưỡng về những mô hình quy hoạch này.
