Các hành vi bị nghiêm cấm trong công tác tiếp công dân

1. Các hành vi bị nghiêm cấm trong công tác tiếp công dân:

Tiếp công dân cũng được xem là điểm khởi đầu và là một trong những giai đoạn vô cùng quan trọng của công tác giải quyết khiếu nại, giải quyết tố cáo; đồng thời tiếp công dân sẽ hướng tới mục tiêu hướng dẫn công dân thực hiện quyền khiếu nại, thực hiện quyền tố cáo theo đúng quy định của pháp luật, đúng cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết; khắc phục những hạn chế và bất cập trong quá trình thực hiện quyền khiếu nại, quyền tố cáo của công dân. Từ đó hướng tới mục tiêu tuyên truyền, nâng cao ý thức pháp luật, nâng cao nền giáo dục nói chung, pháp luật khiếu nại và tố cáo của công dân nói riêng đối với quần chúng nhân dân trong phạm vi cả nước.

Tuy vậy, trong quá trình tiếp công dân cũng cần phải lưu ý một số hành vi bị nghiêm cấm. Căn cứ theo quy định tại Điều 6 của Luật Tiếp công dân năm 2013 có liệt kê các hành vi bị nghiêm cấm trong công tác tiếp công dân như sau:

•  Có hành vi gây phiền hà, nhiễu sách hoặc cản trở người đến khiếu nại, tố cáo, phản ánh hoặc kiến nghị;

• Thiếu trách nhiệm trong quá trình tiếp công dân, làm mất thông tin, làm sai lệch thông tin/giấy tờ/tài liệu do người khiếu nại, người tố cáo, phản ánh hoặc kiến nghị cung cấp;

• Có hành vi phân biệt đối xử trong quá trình tiếp công dân;

• Lợi dụng quyền khiếu nại, lợi dụng quyền tố cáo, quyền kiến nghị, phản ánh để gây rối trật tự công cộng trái quy định của pháp luật;

• Có hành vi xuyên tạc, vu khống, gây điện thoại cho các cơ quan, đơn vị, tổ chức và cá nhân;

• Có hành vi đe dọa, xúc phạm cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân, người tiếp công dân và người thi hành công vụ;

• Có hành vi kích động, dụ dỗ, lôi kéo, của ép, mua chuột người khác tập trung đông người tại nơi tiếp công dân;

• Thực hiện các hành vi khác vi phạm quy định trong nội quy, quy chế tiếp công dân.

2. Nguyên tắc và trách nhiệm trong công tác tiếp công dân: 

Trách nhiệm trong công tác tiếp công dân:

Căn cứ theo quy định tại Điều 8 Luật tiếp công dân năm 2013 có quy định về trách nhiệm của người tiếp công dân. Bao gồm:

• Trong quá trình tiếp công dân, người tiếp công dân cần phải đảm bảo trang phục văn minh, chỉnh tề, người tiếp công dân cần phải đeo thẻ công chức/viên chức hoặc phù hiệu phù hợp với quy định của pháp luật;

• Yêu cầu người đến khiếu nại, người tố cáo, người kiến nghị, phản ánh nêu rõ và đầy đủ họ và tên, địa chỉ nơi cư trú, xuất trình thêm các loại giấy tờ tùy thân hoặc giấy ủy quyền hợp pháp (nếu có); cần phải có đơn hoặc trình bày rõ ràng nội dung khiếu nại, nội dung tố cáo, kiến nghị, phản ánh; cung cấp đầy đủ thông tin, giấy tờ tài liệu có liên quan, cần thiết cho việc tiếp nhận và thụ lý vụ việc;

• Trong quá trình tiếp công dân, người tiếp công dân cần phải giữ thái độ đúng mực, có thái độ tôn trọng công dân, lắng nghe ý kiến của công dân, tiếp nhận đơn khiếu nại, đơn tố cáo, đơn kiến nghị, phản ánh, ghi chép đầy đủ nội dung, chính xác nội dung mà người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị và phản ánh trình bày;

• Giải thích cho công dân, hướng dẫn cho người đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh chấp hành đầy đủ và đúng đắn chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách/pháp luật của Nhà nước, kết luận và quyết định giải quyết đã có hiệu lực pháp luật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; hướng dẫn người đến chỗ đại, kiến nghị, tố cáo, phản ánh đến đúng cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc người có thẩm quyền giải quyết (trong trường hợp nộp đơn trái thẩm quyền);

• Trực tiếp xử lý yêu cầu hoặc phân loại, điều chuyển, trình lên người có thẩm quyền xử lý khiếu nại, kiến nghị, tố cáo, phản ánh; thông báo kết quả xử lý khiếu nại, xử lý tố cáo, phản ánh và kiến nghị cho công dân;

• Yêu cầu người có hành vi vi phạm nội quy nơi tiếp nhận công dân chấm dứt hành vi vi phạm; trong trường hợp cần thiết, tiến hành hoạt động lập biên bản về việc vi phạm và yêu cầu các cơ quan chức năng có thẩm quyền xử lý theo quy định của pháp luật. 

Nguyên tắc trong công tác tiếp công dân:

Căn cứ theo quy định tại Điều 3 Luật tiếp công dân năm 2013 có quy định về nguyên tắc tiếp công dân. Bao gồm các nguyên tắc sau:

• Quá trình tiếp công dân cần phải được tiến hành tại nơi tiếp công dân của các cơ quan, tổ chức và đơn vị;

• Quá trình tiếp công dân cần phải đảm bảo yếu tố công khai, kịp thời, khách quan, dân chủ; thủ tục tiếp công dân cần phải đảm bảo yếu tố đơn giản và thuận tiện; giữ gìn bí mật và bảo đảm an toàn cho người tố cáo theo quy định của pháp luật về tố cáo; đảm bảo yếu tố khách quan, bình đẳng, không phân biệt đối xử dưới bất kỳ hình thức nào trong quá trình tiếp công dân;

• Giữ thái độ tôn trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, phản ánh và kiến nghị theo quy định của pháp luật.

3. Những trường hợp được từ chối tiếp công dân: 

Căn cứ theo quy định tại Điều 9 Luật tiếp công dân năm 2013 có quy định về những trường hợp được quyền từ chối tiếp công dân. Theo đó, người tiếp công dân sẽ có quyền từ chối tiếp công dân khi thuộc một trong những trường hợp cụ thể sau đây:

• Người đang trong tình trạng say do sử dụng các chất kích thích, người mắc các chứng bệnh tâm thần hoặc mắc các chứng bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc mất khả năng điều khiển hành vi của mình;

• Người thực hiện hành vi đe dọa, xúc phạm nghiêm trọng đến uy tín, danh dự và nhân phẩm của các cơ quan, tổ chức, đơn vị, người tiếp công dân, người đang thi hành công vụ hoặc thực hiện các hành vi khác vi phạm nội quy nơi tiếp công dân;

• Người khiếu nại, người tố cáo về một vụ việc đã được giải quyết theo chính sách pháp luật, đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, thông báo bằng văn bản, đã được giải thích/hướng dẫn tuy nhiên vẫn cố tình thực hiện hoạt động khiếu nại/tố cáo kéo dài;

• Những trường hợp khác theo quy định của pháp luật

4. Cơ quan quản lý công tác tiếp công dân: 

Quy định tại Điều 5 Luật tiếp công dân năm 2013 có quy định về vấn đề quản lý công tác tiếp công dân. Theo đó:

• Chính phủ là cơ quan có thẩm quyền thống nhất quản lý nhà nước về công tác tiếp công dân, trực tiếp quản lý công tác tiếp công dân của các cơ quan hành chính nhà nước ở cấp trung ương và cấp địa phương. Thanh tra Chính phủ là cơ quan chịu trách nhiệm trước Chính phủ về vấn đề quản lý nhà nước trong hoạt động tiếp công dân. Các bộ, cơ quan ngang bộ và Ủy ban nhân dân các cấp và các cơ quan có thẩm quyền thực hiện công tác quản lý tiếp công dân trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của mình;

• Ủy ban thường vụ Quốc hội là cơ quan có trách nhiệm và nhiệm vụ chỉ đạo, phối hợp, điều hòa quá trình tổ chức hoạt động tiếp công dân của các cơ quan thuộc Quốc hội, đại biểu Quốc hội;

• Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, kiểm toán nhà nước trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của mình có trách nhiệm và nghĩa vụ tổ chức công tác tiếp công dân, quản lý công tác tiếp công dân của Tòa án nhân dân các cấp, Viện kiểm sát nhân dân các cấp và các đơn vị thuộc Kiểm toán nhà nước;

• Các cơ quan có vai trò và chức năng quản lý công tác tiếp công dân cần phải có trách nhiệm và nhiệm vụ tổng kết định kỳ, thông báo kết quả tổ chức tiếp công dân thuộc phạm vi quản lý của mình cho Chính phủ, để tiếp tục tổng hợp gửi báo cáo chung về Quốc hội.

THAM KHẢO THÊM:

• Mẫu nội quy tiếp công dân theo quy định của pháp luật
• Trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan trong việc tiếp công dân
• Biên bản tiếp công dân và hướng dẫn soạn thảo chi tiết nhất