Khi bị thu hồi đất nông nghiệp thì người nông dân không có đất để sản xuất. Chính vì vậy, khi thu hôi đất nông nghiệp thì cần phải có những giải pháp tạo công ăn việc làm cho người nông dân.
Trong công cuộc công nghiệp hóa hiện đại hóa, việc chuyển dịch cơ cấu lao động cũng rất cần thiết. Việc thu hồi đất để phục vụ cho nhu cầu phát triển kinh tế của đất nước cần phải được xem xét trong mối quan hệ với chuyển dịch cơ cấu lao động. Và việc chuyển dịch lao động nông nghiệp nông thôn là vấn đề căn bản. Việt Nam có lực lượng lao động khá dồi dào, tuy nhiên lại phân bố chủ yếu ở khu vực nông thôn, và chủ yếu làm nghề nông. Tuy nhiên, việc chuyển dịch cơ cấu lao động lại diễn ra khá chậm chạp.
Nếu như trong nông nghiệp, một ha đất nông nghiệp chỉ cần 3 đến 5 lao động, trong khi chuyển sang mục đích phục vụ phát triển công nghiệp lại có thể giải quyết việc làm thêm cho hàng trăm, hàng nghìn lao động. Do vậy, trong tình hình dân số ngày càng tăng cao việc chuyển dịch cơ cấu lao động là rất cần thiết để đảm bảo việc làm cho người dân, chính vì vậy mà nhiều địa phương ủng hộ việc chuyển đất nông nghiệp sang dùng cho công nghiệp đô thị. Tuy nhiên, cùng với quá trình thu hồi đất phục vụ cho phát triển công nghiệp diễn ra nhanh chóng, cơ cấu lao động nông thôn lại diễn ra chậm chạp. Điều này là do lao động nông thôn khó tiêp cận với việc làm mới, thiếu trình độ và khả năng chuyển đổi thấp. Do đó, cần phải hoàn thiện các chính sách nhằm tái tổ chức lao động, đào tạo lại lao động và có cơ chế đảm bảo việc làm cho người bị mất đất sản xuất. Sau đây em xin đưa ra một số giải pháp nâng cao hiệu quả các quy định về giải quyết “công ăn việc làm” cho người nông dân bị mất đất sản xuất.
Thứ nhất, chính quyền địa phương phải coi đào tạo nghề và nâng cao trình độ là ưu tiên hàng đầu và cần phải phối hợp với doanh nghiệp để đào tạo đúng người, đúng nghề, đúng địa chỉ và đúng nhu cầu. Có chính sách ưu tiên cho người dân có đất bị thu hồi làm dự án tham gia học nghề và giải quyết việc làm tại chỗ. Riêng đối với những lao động lớn tuổi khó tham gia vào các nhà máy, xí nghiệp thì được đào tạo để đưa vào phục vụ các khu công nghiệp như làm bảo vệ, chăm sóc cây, lao công…
Thứ hai, cần có sự hỗ trợ vốn kịp thời cho hộ chuyển dịch từ nông nghiệp sang phi nông nghiệp; hướng dẫn phương thức sử dụng vốn có được từ chuyển nhượng, đền bù, giải tỏa, phục hồi, phát triển làng nghề thủ công, tổ chức mô hình canh tác nông nghiệp sinh thái và sử dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp; tổ chức liên kết nông dân ít đất thành nhóm sản xuất, tổ hợp tác sản xuất các nông sản đặc thù… đảm bảo người nông dân và con em họ sinh sống ổn định.
>>> Luật sư
Thứ ba, bên cạnh việc bồi thường cho người dân, cần phải có một qũy đất để bà con có thể mở những xưởng nhỏ làm ăn hay mở quán xá để buôn bán, bởi khi mất đất sản xuất, những thanh niên thì dễ dàng kiếm việc trong các nhà máy, xí nghiệp, còn những người ở độ tuổi trung niên thì kiếm được việc làm là rất khó khăn. Chính vì thế cần phải có chính sách quan tâm hỗ trợ đến đối tượng này. Theo đó, người lớn tuổi có thể tạo điều kiện buôn bán nhỏ, làm các nghề tiểu thủ công nghiệp, hoặc lập quỹ hỗ trợ. Người trong độ tuổi lao động được đào tạo nghề để làm công nhân hoặc bố trí mua đất nông nghiệp nơi khác cho họ canh tác. Riêng lứa tuổi đang học Trung học cơ sở và Trung học phổ thông phải giáo dục ý thức tác phong công nghiệp ngay từ bây giờ và mở hướng đào tạo theo đúng ngành nghề cần thiết trong thời gian tới.
Thứ tư, nên hướng nghề cho người dân vào ba lĩnh vực. Lĩnh vực dạy nghề thứ nhất: Dạy những nghề phi nông nghiệp trong đó có tiểu thủ công nghiệp để người học tự tổ chức việc làm, phối hợp với nhau tìm việc hoặc tổ chức các cơ sở sản xuất kinh doanh ở địa bàn để thu hút lao động tại chỗ. Lĩnh vực thứ hai là chuyển một lực lượng đáng kể sang lao động phi nông nghiệp như đi làm trong các nhà máy, khu công nghiệp, khu chế xuất… Và lĩnh vực thứ 3 là tổ chức hướng dẫn người dân nông thôn thay đổi cách làm nông nghiệp bằng việc thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng nâng cao hiệu quả khai thác trên diện tích đất, hoặc thay đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với nền nông nghiệp đô thị.
