Bố cục, tóm tắt nội dung chính bài Gặp lá cơm nếp hay nhất

1. Bố cục, tóm tắt nội dung chính bài Gặp lá cơm nếp hay nhất:

1.1. Bố cục:

Gồm 2 phần:

– Phần 1: Hai khổ thơ đầu: Hương xôi và hình ảnh người mẹ trong tâm thức tác giả

– Phần 2: Hai khổ thơ cuối: Nỗi nhớ mẹ, đất nước của tác giả

Nội dung chính

Bài thơ nói về tình yêu, tình cảm của một người đối với mẹ, đất nước. Đó là tình cảm tự nhiên của con người đối với cội nguồn, dân tộc, với người mẹ kính yêu đã sinh ra mình và yêu thương mình.

1.2. Tóm tắt nội dung chính bài Gặp lá cơm nếp hay nhất:

Bài thơ “Gặp lá cơm nếp” được viết từ nỗi nhớ thương mà nhà thơ dành cho mẹ. Từ hương thơm quen thuộc của cơm nếp, tác giả nhớ mẹ, nhớ quê hương sâu sắc. Hương thơm lạ vẫn còn vương vấn như một động lực thúc đẩy tác giả, một người lính xa nhà nhiều năm, lên đường hành quân, chiến đấu để sớm được trở về với mẹ già, quê hương.

2. Nội dung tác phẩm:

Xa nhà đã mấy năm
Thèm bát xôi mùa gặt
Khói bay ngang tầm mắt
Mùi xôi sao lạ lùng.

Mẹ ở đâu, chiều nay
Nhặt lá về đun bếp
Phải me thổi cơm nếp
Mà thơm suốt đường con

Ôi mùi vị quê hương
Con quyên làm sao được
Mẹ già và đất nước
Chia đều nỗi nhơ thương

Cây nhỏ rừng Trường Sơn
Hiểu lòng lên thơm mãi…

3. Một số nét và tác giả, tác phẩm Gặp lá nếp cơm:

3.1. Về tác giả Thanh Thảo:

Thanh Thảo tên khai sinh là Hồ Thành Công, sinh năm 1945

Quê quán: huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi

Thơ Thanh Thảo là tiếng nói của một trí thức trăn trở, trăn trở về những vấn đề xã hội, thời đại.

Thơ ông vô cùng sáng tạo và độc đáo cả về nội dung lẫn hình thức. Tuy nhiên, ông cũng có nhiều bài thơ giản dị, đời thường, nhất là khi viết về người lính và người mẹ.

Tác phẩm chính: Người đi biển, Dấu chân qua thảo nguyên, Sóng mặt trời, Khối Rubik, Từ một đến một trăm… Ngoài ra, ông còn viết báo, tiểu luận, phê bình văn học và nhiều thể loại khác

3.2. Về tác phẩm Gặp lá nếp cơm:

•  Về tác phẩm Gặp lá cơm nếp, bài thơ thuộc thể loại thơ năm chữ. Bài thơ “Gặp lá cơm nếp” có phương pháp diễn đạt mang tính biểu cảm.

Bài thơ “Gặp cơm lá nếp” được viết từ nỗi nhớ sâu xa, từ tình yêu thương mà nhà thơ dành cho mẹ. Bài thơ này đã để lại nhiều cảm xúc trong lòng người đọc.

•  Hoàn cảnh sáng tác bài thơ Gặp lá cơm nếp:

Tác phẩm Gặp lá cơm nếp được trích từ tập thơ Dấu chân qua đồng cỏ, sáng tác năm 1978, do Nhà xuất bản Hội Nhà văn, Hà Nội xuất bản năm 2015.

•  Ý nghĩa nhan đề bài thơ Gặp lá cơm nếp như sau:

Nhan đề “Gặp lá cơm nếp” kể cho người đọc về hoàn cảnh người con gặp lá nếp trên đường hành quân và nhớ về hình ảnh người mẹ vất vả ở nhà. Qua đó, anh trực tiếp bày tỏ tình yêu với mẹ và tình yêu quê hương sâu sắc.

• Giá trị tác phẩm Gặp lá cơm nếp.

+Giá trị nội dung:

Bài thơ “Gặp cơm lá nếp” được viết từ nỗi nhớ và tình yêu mà nhà thơ dành cho mẹ. Từ mùi xôi quen thuộc, tác giả nhớ mẹ và nhớ quê hương vô cùng.

Hương thơm lạ đọng lại như động lực, người lính xa quê hương nhiều năm có động lực hành quân, chiến đấu để nhanh chóng trở về với mẹ già, quê hương.

+Giá trị nghệ thuật:

Bài thơ năm chữ, giàu vần điệu.

Chia khổ thơ khác nhau (khổ cuối chỉ có 2 dòng)

So sánh hình ảnh, ẩn.

– Bố cục Gặp lá cơm nếp bao gồm 3 phần chính:

Khổ thơ 1: Tình huống người con bão bộc lộ tâm tư với mẹ: trên đường hành quân gặp lá xôi.

Khổ thơ 2: Hình ảnh người mẹ hiện lên trong tâm trí con người.

Khổ thơ 3+4: Suy nghĩ, tình cảm của người con đối với mẹ già và quê hương.

4. Một số câu hỏi thảo luận về Gặp lá nếp cơm:

So sánh bài thơ Gặp lá cơm nếp và Đồng dao mùa xuân theo bảng sau:

Số tiếng: 5 tiếng / dòng

Gieo vần: Chân

Ngắt nhịp: Linh hoạt, biến tấu trên nền nhịp 2/3

Chia khổ: 4 khổ, trong đó 1 khổ đặc biệt (khổ cuối)

Về hình ảnh người mẹ

Thảo luận nhóm:

Nhóm 1: Theo em, ai là người thể hiện tâm trạng, cảm xúc của bài thơ?

Người ta nhớ đến mẹ trong hoàn cảnh nào? Bài thơ của ai nói vậy? Qua đó bạn có nhận xét gì về người con?

Nhóm 2:

Tìm những dòng thơ về mẹ trong ký ức của con. Từ đó nhận xét về hình ảnh người mẹ trong ký ức của đứa con.

*Hình ảnh người mẹ

Tình huống: Trên đường hành quân ra mặt trận, người con gặp lá lúa nếp. Mùi thơm của lá làm anh nhớ đến hình ảnh người mẹ thân yêu đang nấu xôi bên bếp lửa.

Con người có một cảm nhận thiên nhiên tinh tế, một thế giới cảm xúc phong phú, cảm động khi nhớ về mẹ.

*Hình ảnh mẹ trong ký ức của con:

Có chín mùa xôi thơm chính là sự tiết kiệm tốt nhất của mẹ dành cho con.

Xôi được nêm thêm gia vị để ngon hơn.

Mẹ cắt từng chiếc lá thành từng miếng nhỏ để nấu nên việc nấu ăn lại càng khó khăn hơn.

Mẹ là người thường xuyên chăm sóc cuộc sống gia đình.

Mẹ yêu các con của mẹ rất nhiều.

Mẹ tôi rất giản dị, mộc mạc và chất phác.

*Hình ảnh người lính

Đọc khổ thơ thứ ba và trả lời câu hỏi:

Mọi người có thể bày tỏ những cảm xúc và cảm xúc nào?

Vì sao trong tâm hồn người con lại dâng lên cảm giác nhẹ nhõm, nhẹ nhõm khi “gặp lá xôi”?

– Mẹ già và quê hương: người con nhắc đến nỗi nhớ quê hương được chia sẻ đồng đều giữa mẹ và đất nước.

*Tình yêu quê hương, quê hương gắn liền với tâm hồn người lính.

Mùi hương quê hương: mùi lá nếp làm người ta nhớ đến món xôi mẹ nấu. Hương vị của những món ăn dân dã, hương vị quê hương được các chiến sĩ xem như biểu tượng của quê hương.

Tình cảm gia đình hòa thuận, gắn liền với tình yêu quê hương, đất nước.

Qua bài thơ, em cảm nhận thế nào về hình ảnh đứa trẻ trong bài thơ?

Yêu thương thương, thấu hiểu những khó khăn của mẹ và những hoàn cảnh yêu thương dành cho bạn.

Nỗi buồn xa xứ vì con ở xa không thể lo lắng, chia sẻ nỗi vất vả với mẹ.

Câu hỏi vận dụng 1: Hãy nêu nhận xét về hoàn cảnh gợi nhớ đến mẹ. Trong ký ức của người con, mẹ hiện lên như thế nào?

Giải thích:

– Hoàn cảnh gợi nhớ đến mẹ:

Trên đường ra chiến trường, anh nhìn thấy một bó lá nếp – một loại cây nhỏ, mọc hoang có mùi hương giống như cơm nếp nên được gọi là lá nếp. Mùi lá nếp gợi cho anh nhớ đến những làn khói xôi thơm bay ngang mắt, mơ về một bát xôi mùa gặt có hương thơm lạ lùng, từ đó anh nhớ đến hình ảnh thân thương của người mẹ bên bếp lửa nấu xôi

=> Nhận xét: Hoàn cảnh đặc biệt mà anh trải qua trong những năm tháng chiến tranh. Qua hoàn cảnh đó, người đọc thấy được ở anh sự tinh tế trong cảm nhận thiên nhiên, thế giới tình cảm phong phú và ý thức trách nhiệm to lớn đối với gia đình, quê hương, đất nước

– Hình ảnh người mẹ trong ký ức của người con:

Hình ảnh hiền từ, đảm đang, cần cù, giản dị, mộc mạc, trung thực, rất yêu thương con với hành động nhỏ bé là mang lá nếp để thổi nồi xôi thơm lừng cho con ăn

Câu hỏi vận dụng 2: Ở khổ thơ thứ ba của bài thơ, tác giả đã bộc lộ những tình cảm, cảm xúc nào? Tại sao những tình cảm, cảm xúc ấy lại trào dâng trong tâm hồn người con khi “gặp lá nếp”?

Trả lời:

– Ở khổ thơ thứ ba của bài thơ, tác giả đã bộc lộ những tình cảm, cảm xúc nhớ quê hương, nhớ mẹ già, nhớ đất nước. Nỗi nhớ ấy vừa mãnh liệt, vừa đau đớn: “ôi”, “làm sao quên được”, “nỗi nhớ thương”.

– Những tình cảm, cảm xúc ấy trào dâng trong tâm hồn người con khi “gặp lá nếp” vì lá nếp gợi lên bát xôi mùa gặt, gợi lên hình ảnh người mẹ vất vả làm việc trong buổi chiều, gợi lên không gian giản dị, thân thuộc, đằm thắm của làng quê Việt Nam.