Phân loại rác thải là một chu trình mà chất thải được chia ra thành nhiều phần khác nhau. Phân loại có thể diễn ra theo phương thức thủ công tại nhà hoặc được thu gom bởi dịch vụ hoặc phân loại một cách tự động bằng máy. Vậy theo quy định của pháp luật thì bắt buộc phải tiến hành phân loại rác thải từ khi nào?
Mục lục bài viết
1. Bắt buộc phải tiến hành phân loại rác thải từ khi nào?
Khoản 1, 2 Điều 75 Văn bản hợp nhất 09/VBHN-VPQH 2023 hợp nhất Luật Bảo vệ môi trường quy định về phân loại chất thải rắn sinh hoạt, cụ thể như sau:
- Chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân được phân loại theo đúng nguyên tắc như sau:
+ Chất thải rắn mà có khả năng tái sử dụng, tái chế;
+ Các chất thải thực phẩm;
+ Các chất thải rắn sinh hoạt khác.
- Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định việc phân loại cụ thể chất thải rắn sinh hoạt khác trên địa bàn theo đúng hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường; có chính sách khuyến khích việc phân loại riêng các chất thải nguy hại trong chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân.
Thêm nữa, tại khoản 7 Điều 79 Văn bản hợp nhất 09/VBHN-VPQH 2023 hợp nhất Luật Bảo vệ môi trường quy định việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân sẽ phải được thực hiện chậm nhất là ngày 31 tháng 12 năm 2024.
Hiện nay, để triển khai quy định của pháp luật về phân loại chất thải rắn sinh hoạt thì các địa phương đang ban hành các văn bản quy định về quản lý chất thải rắn sinh hoạt và dựa trên những văn bản hướng dẫn phân loại rác của Bộ, địa phương căn cứ để xây dựng hướng dẫn riêng, phù hợp với tình trạng thực tế địa phương với thời hạn đến ngày 31 tháng 12 năm 2024.
Như vậy, có thể khẳng định được rằng hộ gia đình, cá nhân có phát sinh chất thải rắn sinh hoạt thì bắt buộc phải tiến hành phân loại rác thải từ ngày 01/01/2025.
Quy định về xử lý chất thải rắn sinh hoạt sau khi đã phân loại rác thải ở đô thị và nông thôn như sau:
- Tại đô thị: Hộ gia đình, cá nhân ở đô thị phải chứa, đựng chất thải rắn sinh hoạt sau khi đã thực hiện phân loại vào các bao bì để chuyển giao như sau:
+ Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế được chuyển giao cho tổ chức, cá nhân tái sử dụng, tái chế hoặc là cơ sở có chức năng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt;
+ Chất thải thực phẩm và chất thải rắn sinh hoạt khác phải được chứa, đựng ở trong bao bì theo quy định và chuyển giao cho cơ sở có chức năng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt; các chất thải thực phẩm có thể được sử dụng làm phân bón hữu cơ, làm thức ăn chăn nuôi.
- Tại nông thôn: hộ gia đình, cá nhân ở nông thôn phát sinh chất thải rắn sinh hoạt sau khi đã thực hiện phân loại thực hiện quản lý như sau:
+ Khuyến khích tận dụng tối đa các chất thải thực phẩm để làm phân bón hữu cơ, làm thức ăn chăn nuôi;
+ Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế được chuyển giao cho tổ chức, cá nhân tái sử dụng, tái chế hoặc là cơ sở có chức năng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt;
+ Chất thải thực phẩm không thực hiện theo phương pháp tận dụng chất thải thực phẩm để làm phân bón hữu cơ, làm thức ăn chăn nuôi thì phải được chuyển giao cho cơ sở có chức năng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt;
+ Chất thải rắn sinh hoạt khác phải được chứa, đựng trong bao bì theo quy định và chuyển giao cho các cơ sở có chức năng thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt.
2. Quy định kỹ thuật phân loại chất thải rắn sinh hoạt:
Ngày 02/11/2023, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có ban hành Công văn 9368/BTNMT-KSONMT về việc hướng dẫn kỹ thuật về phân loại chất thải rắn sinh hoạt. Theo nội dung của Công văn, kỹ thuật về phân loại chất thải rắn sinh hoạt được thực hiện như sau:
2.1. Chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế:
- Giấy thải:
+ Hộp, túi, lọ, ly, cốc bằng giấy:
++ Loại bỏ nước, dung dịch chứa bên trong.
++ Thu gọn, ép dẹt, giảm kích thước, thể tích.
+ Sách, truyện, vở, báo cũ, giấy viết,…; Thùng, bìa carton; Lõi giấy vệ sinh, giấy bọc gói, bì thư, biên lai, khay đựng trứng bằng giấy,…; Những loại bao bì giấy khác không nhiễm bẩn:
++ Loại bỏ thực phẩm, sản phẩm chứa đựng ban đầu.
++ Thu gọn, ép dẹt, giảm kích thước, thể tích.
- Nhựa thải:
+ Bao bì nhựa đựng thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm dùng trong gia dụng, nông nghiệp, y tế,…(không bao gồm có bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại):
++ Tháo nắp, loại bỏ nước, dung dịch hoặc sản phẩm chứa đựng bên trong.
++ Thu gọn, giảm kích thước, thể tích.
+ Các loại ghế nhựa, thau, chậu nhựa; Ly, cốc nhựa: Loại bỏ sản phẩm chứa đựng bên trong.
- Kim loại thải:
+ Bao bì nhôm, sắt hoặc kim loại khác đựng thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm dùng trong gia dụng, nông nghiệp, y tế,…(không bao gồm có bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại):
++ Loại bỏ sản phẩm chứa đựng bên trong.
++ Thu gọn, giảm kích thước, thể tích.
+ Đồ dùng nhà bếp bằng kim loại: xoong, nồi, niêu, ấm nước, bếp gas, vật dụng nhỏ như bát, đĩa, thìa, dĩa,…; Những loại vật dụng kim loại thải khác:
++ Loại bỏ sản phẩm chứa đựng bên trong.
++ Thu, xếp gọn các vật sắc nhọn để tránh gây thương tích trong quá trình phân loại, thu gom và xử lý.
- Thuỷ tinh thải:
+ Chai, lọ thuỷ tinh đựng bia, rượu, thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm dùng trong gia dụng, nông nghiệp, y tế… (không bao gồm có bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại):
++ Tháo nắp, loại bỏ sản phẩm chứa đựng bên trong.
++ Thu, xếp gọn, hạn chế va đập, gây vỡ.
+ Bình hoa, đồ trang trí bằng thủy tinh, pha lê: Loại bỏ sản phẩm chứa đựng bên trong; tái sử dụng với đồ vật còn nguyên vẹn.
+ Thuỷ tinh thải khác: Thu, xếp gọn các vật sắc nhọn để tránh gây thương tích trong quá trình phân loại, thu gom và xử lý.
- Vải, đồ da:
+ Quần áo, phụ kiện; giày, dép, vali; chăn, màn, rèm cửa bằng vải,…(không có dính thuốc bảo vệ thực vật, axit, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại):
++ Tái sử dụng đối với các đồ vật sạch.
++ Thu gọn.
- Đồ gỗ:
+ Đồ chơi; vật trang trí, đồ gia dụng, hộp, khay,…bằng gỗ:
++ Tái sử dụng đối với vật dụng còn nguyên vẹn.
++ Thu gọn, giảm kích thước, thể tích đối với các vật dụng đã bị hư hỏng để tái chế.
- Cao su:
+ Đồ chơi bằng cao su:
++ Tái sử dụng đối với đồ chơi còn nguyên vẹn.
++ Thu gọn, giảm kích thước, thể tích đối với đồ chơi đã bị hư hỏng để tái chế.
+ Săm, lốp, vật dụng bằng cao su các loại: Bó gọn.
- Thiết bị điện, điện tử thải bỏ:
+ Các thiết bị điện, điện tử nhỏ như: máy ảnh và máy ghi hình; điện thoại di động và điện thoại để bàn; dây cáp và các phụ kiện máy tính; bảng điều khiển trò chơi; đồ chơi điện tử; máy tính toán cầm tay; bàn phím; máy tính xách tay và cả máy tính bảng; máy nhắn tin; bộ đàm, đèn led, đèn halogen…: Giữ nguyên hình dạng, không tháo dời.
+ Các thiết bị điện, điện tử lớn như: máy tính để bàn và màn hình; máy fax; máy in và máy quét; bộ dàn âm thanh và loa; tivi; máy đánh chữ; đầu đĩa VCR/DVD, tấm quang năng,…; Tủ lạnh, tủ đông và máy điều hòa, máy rửa bát, máy giặt, quạt điện, quạt sưởi, bếp điện, bếp từ, lò nướng, nồi cơm điện,…: Phải giữ nguyên hình dạng, không tháo dời.
2.2. Chất thải thực phẩm:
- Thức ăn thừa; Thực phẩm hết hạn sử dụng: Bảo đảm được đựng, chứa trong vật đựng, túi, bao bì,…kín, không rò rỉ, ngăn ngừa mùi phát tán.
- Các loại rau, củ, quả, trái cây và các phần thải bỏ sau khi sơ chế, chế biến món ăn,…; những sản phẩm bỏ đi từ thịt gia súc, gia cầm; thủy, hải sản: Bảo đảm được đựng, chứa trong vật đựng, túi, bao bì,…kín, không rò rỉ, ngăn ngừa mùi phát tán.
2.3. Chất thải rắn sinh hoạt khác:
- Chất thải nguy hại:
+ Bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit thải, dung môi thải, kiềm thải, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa mà có thành phần nguy hại, bình gas mini,…từ hoạt động sinh hoạt; Sơn, mực, chất kết dính (loại có những thành phần nguy hại trong nguyên liệu sản xuất); Găng tay, giẻ lau dính dầu, hóa chất; Kim tiêm, khẩu trang, bông băng mà bị nhiễm khuẩn từ người bệnh:
++ Bảo đảm được đựng, chứa trong vật đựng, túi, bao bì… để an toàn, tránh phát tán CTNH ra bên ngoài môi trường.
++ Thu, xếp gọn các vật sắc nhọn (như kim tiêm) để tránh gây thương tích ở trong quá trình phân loại, thu gom và xử lý.
+ Các loại bóng đèn huỳnh quang thải; thủy tinh hoạt tính thải; nhiệt kế có chứa thuỷ ngân thải:
++ Không đập vỡ.
++ Trường hợp bị vỡ thì lưu giữ bảo đảm an toàn tránh gây thương tích, ngăn ngừa phát tán thủy ngân ở trong quá trình phân loại, thu gom và xử lý.
+ Các loại pin, ắc quy thải: phải giữ nguyên hình dạng, không tháo dời.
- Chất thải cồng kềnh:
+ Tủ, bàn ghế, sofa, giường, nệm, cũ hỏng,…: Thu gọn, giảm kích thước, thể tích. Trường hợp tháo dỡ thì chất thải sau đó sẽ được phân loại vào các nhóm chất thải tương ứng.
+ Tủ sắt, khung cửa, cánh cửa,…: Thu gọn, giảm kích thước, thể tích. Trường hợp tháo dỡ thì chất thải sau đó sẽ được phân loại vào các nhóm chất thải tương ứng.
+ Cành cây, gốc cây,…: phải thu gọn, giảm kích thước, thể tích.
- Chất thải khác còn lại:
+ Vỏ các loại hạt như macca, óc chó, hạt điều, dừa, vỏ trứng, xơ dừa, rơm, trấu,…từ các hoạt động sinh hoạt. Chiếu cói; chiếu tre, trúc; gối mây, tre,…; Lông gia súc, gia cầm,…; Bã những loại: cà phê, trà (túi trà), bã mía, xác mía, lõi ngô (cùi bắp),…; Chất thải từ làm vườn từ hộ gia đình như là lá, rễ, cành cây nhỏ, cỏ, hoa,…: Thu gọn, giảm kích thước, thể tích.
+ Phân động vật cảnh; xác động vật cảnh chết không do dịch bệnh,…: Chứa ở trong vật đựng kín, không rò rỉ, ngăn ngừa phát tán mùi.
+ Tã, bỉm, băng, giấy vệ sinh, giấy ăn đã sử dụng; giấy ướt đã sử dụng; bông tẩy trang, khẩu trang,…; Những loại hộp xốp; các loại sản phẩm nhựa sử dụng một lần; Bã của kẹo cao su, đầu lọc thuốc lá,…; Bóng bay, băng keo dán, tăm bông tai, tăm chỉ kẽ răng; Vỏ thuốc,…: phải thu gọn, giảm kích thước, thể tích, bảo đảm tránh rơi vãi.
+ Giày, dép nhựa, thước kẻ, muôi (vá), thìa (muỗng) bằng nhựa; Bút, bật lửa mà đã hết gas, bàn chải đánh răng, vỏ tuýp, hộp kem đánh răng,…; Các loại nhựa thải khác.: Bó gọn.
+ Vỏ cứng các loài thuỷ, hải sản; Xỉ than từ hoạt động sinh hoạt,…; Gốm, sành, sứ thải…: Thu gọn, giảm thể tích, bảo đảm tránh rơi vãi.
+ Các loại chất thải còn lại: Bó gọn.
THAM KHẢO THÊM:
